تاریخ بلوچستان۔ نبیسؤک: میر گل خان نصیر۔ ۔ رجانکار: ناصر محتشمی

[Zahida Raees Raji]

تاریخ بلوچستان
 
نبیسؤک: میر گل خان نصیر
رجانکار: ناصر محتشمی
بنگیج کتگ: 1-7-2006
بسم اللہ الرحمن الرحیم
اولی بھر

بلوچ
اولی ٹک
 
بلوچ چہ اَھدیگیں زمانگان تا مروچی آسیاءِ تھا گدان نشینیءِ زندے گؤازینگا بوتگ، و چؤش کہ لھتے کلمکاراں نبشتگ "بلوچ"ءِ گالءِ معنی بزان "گدان نند" ـ اے راج اھدیگین زمانگءَ ماں عربستانءَ، دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزارانی تھا و ایرانءِ سیمسران، تبریزءَ بگر تا البرزءِ کؤہءِ دامُنءَ و تا مشھدءِ ھَند و دمگاں نندوک بوتگ ۔ مال و مالداری، و ھنچو کش و کرّءِ سیر و آبادیں ھَند و دمگان اِش جتگ و وتی زنداِش گوازینتگ ۔
 
 یک انگریزیں پٹ و پول کارے نبشتگ کہ بلوچ سکین بھادر و زھمت کشین راجے بوتگ ـ آجویی و آزاتیں زند آيانءَ باز دوست بوتگ ـ چہ مزنین اسکندرءِ جنگانی زمانگءَ بلوچاں سلاحءِ شر کنگ و وتارا جنگی رپک راھانی ھیل دیگءَ بنگیج کتگ ـ وتی سرانی پراوہ اِش نکتگ، و یک مشھورین مثالے ھست اِنت، گشنت آ کس کہ وتی سرءِ پرواہءَ نکت و گوں وتی جانءَ لیب کنت، بزان الّم اے زانتی ھم ھست اِنت کہ چہ پیم وتارا چہ گلامیءَ برّکینیت ـ
چہ شاھنامہ فردوسیءَ چوش زاھر بیت کہ انوشیروان عادلءِ زمانگءَ، میلادی سالءِ 531ءَ بلوچاں البرزءِ کوہءِ کہ  فردوسی آییءَ "برزکوہ" گشیت ، اے کوھے کش و پھناتان آباد بوتگ اَنت ـ آ ھندءِ مردمان چہ بلوچانی بازین دلسیاھی و پُل و پانچاں سک نگیگ بنت و وتی ھالءَ پہ انوشیروان رسین اَنت، انوشیروانءِ جند مزنین لشکرے زوریت و درستیں راھانءَ بندیت و بلوچانی قتل عامءِ حکمءَ دات ـ مردیں، جنیں، چک، پیر و ورنا، ھر کس کہ دیما  ترّایت جن اَنت و کُش اَنتی، بلوچاں بے ھساب کُشگ بنت، و لھتے کہ پشت کپیت لوگ و زندگیانءََ ویل کن اَنت و چہ اودا تچ اَنت و پدا ھچبر آ نیمگءَ چک نجن اَنت ـ
بلوچانی آیگ سیواءِ کلاتءَ
 رند چہ اِش کہ ایرانءِ لشکرا بلوچاںءَ جت و کُشت، ھر چے کہ پشت کپت وتی پس و پیروکی ھنکین اِش ویل کت و گؤں میر کمبرءِ کماشیءَ، سیستان، رودبار، و پدا چہ چاغی و خاران گوست اَنت و ماراپ، سیاہ کوہ و جھالاوانی برزیں کوہءِ کوہ و شمانی تھا آتک و جل اِت اَنت، و پہ اے ھاترا کہ اِشان کوھستگی مردم اِتنت، چہ البرزءِ بلندیان گلینگ بوتگ اِتنت، آتک اَنت و جھالاوانی بنداِش وتی ھنکیںءِ کسانین درورے زانت و ھمدا داشت اَش ـ رند چہ اِش کہ وتی جاہ اِش اے کوہءِ تھا وش کت، کم کم سوراب، ماراپ، سیا کنب و کلاتءِ کش و کِرّاں آتک و لؤگ و جاہ اِش بست و ھمدا نشت اَنت ـ
 اے زمانگءَ کلاتءَ و کلاتءِ کَش و کرّاں سیوا نامیں ھندو خاندانے حکومتی کنگااَت، و دراویدی زبانءَ گپ اِش کت ـ سوراب، خضدار و کرخ و اے دگہ جاھاں جاموٹ آباد اِتنت، آ بلوچانے کہ نؤک چہ کوہ برزءَ، بزان البرزءِ کوہءَ آتکگ اِتنت، دراویدیانی تھا برزکوھی مشھور بوت اَنت ـ کم کم چہ دراویدیءَ بروھی یا براھوئی گشگ بوت اَنت ـ بلوچانی اے ٹک اَنگت ھمے نامءَ مشھور اِنت ـ
 اِشی یک ھکیکتین گپے کہ بلوچاں سانگبندی کنگا گؤں دگہ ٹک و زاتان بدیں کارے زانتگ، بلے پہ اے دودءِ اَنگار کنگا پہ بلوچاں دگہ راھے پشت نکپتگ اَت، پے اے ھاترا کہ بلوچانی جنین و ورنایں جنک ایرانءِ تاراج کنوکین لشکرءِ تیگ و زھمانی آماچ بوتگ اِتنت، و لھتے کہ پشت کپتگ اَت باز کم اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا بلوچانی جدا بیگ چہ اے ھندءِ اصلی واھنداں ناممکنین کارے اَت، و اے واک کہ پدا وتی سرڈگارا واتر ببنت، نیستت اِش ـ پہ ھمِش اے ھند بلوچستانءِ نامءَ مشھور بوت، و کم کم ھمے قبیلہءَ یک جتایں حکومتے بلوچانی نامءَ شر کت، و اے ھند اِش وتی ڈیھہ زانت ـ گؤں اصلی واھنداں کہ دراویدیان اِتنت، مھر و دوستی و سانگبندی اِش کت ـ چنت پشتءَ رند، ابید چہ چنت وتی شریں دوداں وتی زبان اِش ھم شموشت و یک زبانے ھور توریں گون دراویدیاں شراِش کت و گپ کنگا لگ اِتنت ـ و پدا دگہ لھتے چہ بلوچانی ٹکان آتک اَنت و اِے ٹکءِ نام براھوئی مشھور بوت و تا روچ مروچی اے ٹک ھمے زبانءَ ھبر کنت ـ
ردیں دلیل
لھتے رد نبیسیں راجدپتر نبیس بس گوں زبانءِ بنیادءَ براھویانءَ دگہ ٹکے جدا چہ بلوچان زان اَنت ـ بلے چوش نہ اِنت، تھنا زبان راج یا قومیتءِ سبب بوت نہ کنت ـ  ھر راجۓءِ زبان و جنینان چہ ھما جاورءِ ھالاتاں اثر مند بوت کن اَنت ـ پہ درور براھویانی حکومتءِ وھدا بازین افغان و خالصیں بلوچی زبانءِ گپ جنوکاں اِشانی کرّا آتکگ و میار بوتگ اَنت و گوں اِشان سانگبندی اِش کتگ ـ گڈا بازیں پشتون و بلوچے وتی ماتی زبان شموشتگ و ھنچو کہ براھویاں گپ کنگا لگ اِتگ اَنت ـ تا اے اندازہ کہ ھنو اصلی براھوئی و آ کسان کہ نوک آتکگ اَنت پجاہ آرگ نہ بنت ـ

ھنچو کہ ھما قبیلہ آں کہ گؤں میرچاکر ملتان و ڈیرہ جات و دھلیءِ کِرّ و گوراں شُتگ و آباد بوتگ اَنت، مروچی آیاں بلوچی زبانءَ شموشتگ و ھما ھندءِ زبانءَ وتی ماتی زبان زان اَنت ـ ھندوستانی و ڈیرہ والایانی وڑا گپ کن اَنت ـ اگر آیاں کہ بلوچستانءِ سیمسرانی ھدا زند گوازینگااَنت بلوچ و براھوئی زبانءَ گپ کن اَنت، ھیال گؤر بکن اِں، آیان کہ سند شتگ اَنت، اودا جاہ منند بوتگ اَنت و گوں آ ھندءِ مردماں سانگ و سوراِش کتگ، رند چہ یک یا دو پشتءَ وتی ماتی زبان اِش شموشتگ ـ
 اے ھنوگیں گپے کہ لھتے براھوئی گؤں ناظم میر مھراللہ خان رئیسانیءَ مکرانءَ شت اَنت اودا کار و روزگارءَ گلایش بوت اَنت و سانگ سور اِش کت، و بیران بوت اَنت ـ یک پشتے رند مروچی آیانی چُک و زادگاں براھوئی گپ جت نکن اَنت ـ گڈا بس گوں زبانے پرکیءَ براھویانی جدا کنگ چہ بلوچاں یک مزنین ردییءِ ـ
 بھرحال اے بھادر و جنگجوین قبیلہ کہ راجدپتر آییءَ براھوئیءِ نامءَ یاد کنت، گوں وتی بھادریءِ نامءَ، گدر، سوراب، سیاہ کنب و کلاتءِ کش و کرّاں نشت اَنت، و سیوائی دراویدی و جدگالانی پچ گپتگیں ملک و زمینانی آباد کنگا لگ اِتنت و کوھانی تھا گوں مالداری دلگوش بوت اَنت، و بھادری و شرپ و عزت اِش وتی شان کت ـ

[Zahida Raees Raji]

دومی ٹک
 
بلوچانی دومی ٹک کہ من پیشءَ نام گپتگ و ھمایاں کہ دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزاراں آباد اِتنت، زمانگءِ جیڑہ و جنجالانی آماچ بوت اَنت ـ خلفاءِ راشدینءَ رند وھدیکہ بنوامّیہءِ خلیفہ یزید بن معاویہ و امام حسینءِ در میانءَ کربلاءِ جیڑہ بنگیج بوت ـ گشنت کہ بلوچاں گوں امام حیسنءِ لشکرا بست و گوں یزیداِش جنگ کت ـ وھدیکہ امام حسین شھید کنگ بوت، بلوچاں چہ یزید و ابن زیادءِ ترسءَ، پٹ و میتگان اِش ویل کت و حلبءِ کوھانی تھا چیر بوت اَنت و پہ وتی لاپ و روزگارءِ گوازینگا کِرّ و گؤرءِ میتگ و بازارانی لوٹگ و جَنگءَ گلائیش بوت اَنت ـ آسرا بنوامّیہءِ ھونواریں امیر (1) چہ بلوچانی زلم و زورا تنگ آتک، ھور گوں عراقی و کوفیہءِ مردماں بلوچانی جنگ و کشگءَ لانچ اِتش ـ بلوچانءَ چشیں واکے نیست اَت کہ حجاج بن یوسفءِ وڑیں زوراکیں امیرےءِ دیما بہ اوشت اَنت و جنگ بکن اَنت، پہ ھمِش شھر و میتگان اِش ویل کُت و کوھانی میار بوت اَنت ـ
 
دگہ روایتے ھست اِنت کہ گوں میر جلال خانءِ کماشیءَ بلوچانی چل و چار کبیلہ چہ حلب ماں ایرانءَ آتک و جفینءَ جَل اِت و نشت اَنت ـ پہ اے ھاترا کہ حجاج بن یوسف اے مردمانی مال و متاہءَ تاراج کتگ اَت و اِشانی زندگی سک نوش اَت، اِدا ھم پہ وتی لاپءِ سیر کنگا دگرانی مالانی جنگ و پُلگ اِش بنگیج کت ـ گشنت کہ اے زمانگا بدرالدین نامیں مردے چہ ایرانءِ ھکومتءِ نیمگا اے ھندءِ ھاکم اَت ـ اے ھاکمءَ ھم لشکرے زرت و بلوچانی جانءَ کپت و چہ ایرانءِ ھد و سیمسران تاچینت و در کُت اَنت ـ (1) ولید بن عبدالملک و پیش چہ اِشی عبدالملک بن میروان
اے بلوچاں کہ چہ ایرانءَ تاچینگ بوتگ اِتنت مکران آتک و مند و ھمے کَش و کِرّاں، گوں زھم و اسپرءِ زورءَ اے ھنداِش گپت و نشت اَنت ـ گُڈ چہ چنت وھدا سردار جلال خان بیران بوت ـ آییءَ چار بچ ھست اَت پہ اے ناماں، رند، لاشار، ھوت و کّرا و یک جنکے کہ آییءِ نام جتو اَت، کہ جتو گؤں یکے چہ وتی نزیکیں سیاداں کہ نامی مراد اَت سانگ دئیگ بوت ـ رند چہ سردار جلال خانءِ بیرانیءَ بلوچاں یکجاہ بوت اَنت و رند اِش پہ وتی سراداریءَ گچیں کت و چنت پُشتءَ ماں مکراں منت اَنت ـ
سئمی ٹک
 
چہ مکرانءِ سرھدا بگر تا بندرعباس، چاغیءِ سرھدا بگر تا سیستان و افغانستان و ایرانءِ سیمسراں و ھنچو تا ھرات، چہ زمانگاں بلوچانی یک ٹکے آباد بوتگ ـ کہ آیان ناروئی بلوچءِ نامءَ مشھوراَنت ـ بازیں راجدپتر نبیسے گشیت کہ ناروئی یک اھدیگیں گالے، ھمایاں کہ ماں سرپچین دشت و کوچگان، گدانانی تھا زنداِش گؤازینتگ گشگ بنت ـ تا اندازہ ے اے گپ برابراِنت، پہ اے ھاترا کہ آ جاگاھانے کہ ناروئی نندؤک اَنت، گیشتر سرپچیں دشت اَنت ـ اے دلیلءِ سرا ھم باور کنگ بیت کہ اے دوراں الّم کبیلہ اے ھم بوتگ کہ مان کوھستاناں زندی گوازینتگ و برزکوھی یا بروھی گشگ بوتگ اَنت و کم کم گوں دراویدی لبزا بروھی یا براھوئی بدل بوتگ ـ ناروئی بلوچاں اَنگت ماں ھمے ھندا زند گوازینگااَنت ـ
 
بُرز یک بلوچی گالے، بزان بلند ـ بروھی لبزا ھم ھمے معنیءَ دات ـ بوت کنت کہ ایرانءِ مشھورین کوہءِ نامءَ کہ البرز اِنت بلوچاں بستگ و فردوسی لھتے جاھاں آییءَ برز کوہ گشیت ـ
ما گشت کن اِں کہ ناروئی بلوچ چہ زمانگاں اے ھندءَ نندوک بوتگ اَنت، پہ اے ھاترا کہ فردوسی ماں رستم و کوھزادءِ جنگءَ ناروئیانی و چہ آیانی لشکرءَ نامءَ گرایت ـ
گڈا چہ فردوسیءِ اے گپءَ یا کسہءَ پدّر بیت کہ چہ ھما زمانگاں اے ھندا بلوچ نندوک بوتگ اَنت و اے ھکیکت ھم زاھر بیت کہ رستم و ذال ناروئی بلوچ بوتگ اَنت ـ اے زمانگءَ اے درستیں علاقہ ایرانءِ شاہءِ نامءِ سرا بوتگ ـ گڈا وھدیکہ نادرشاہ کہ بلوچاں آییءَ نادر چم کش گشنت، رند چہ ملکءِ ھاکمیءِ گرگا اے ھندا آتک و سرکچی وارت کہ اے مزن و پرہ دامنیں ڈیھہءِ واھند بس بھادر و مزن شانیں بلوچان اَنت ـ پہ ھمے ھاترا آیی اے ڈیھہءَ بلوچستانءِ نام پر بست و کم کم اے گال ماں درستين ملکاں گشگ بوت و تا روچ مروچی ماں جغرافیایی نقشہ یانی تھا بلوچستاں گشگ بیت ـ

[Zahida Raees Raji]

سیمی بھر
بلوچانی حکومتءِ بُنگیج

بلوچانی حکومتءِ تاریخ گؤں "برزکوھی" یا "براھوئی" ٹکءَ بنگیج بیت، اِشاں ھمایان اَنت کہ باز پیش چہ رندانی ٹکءَ، کلاتءِ کَش و کِرّاں آتکگ و آباد بوتگ اَنت، و چوش کہ نبیسگ بوتگ، اِے زمانگءَ سیوا نامے چہ ھندو دراویدی ٹکءَ کلاتءِ حکومت اَت ـ کساس پانزدھمی سدیءِ میانجیءَ مُغلانی آیگ دیم پہ ھندوستانءَ بنگیج بوت و سیواءِ راج چہ اِشانی زھمانی زھہءَ نہ رکت اِتنت ـ اے زالم و زوراک و تارجگر و نیم وحشین مُغلان َسیواءِ راجءَ مزنیں پروشے دات و آیانی بادشاھیءِ تھت اِش ھم پچ گپت ـ کلاتءِ سرا زالمیں مُغلانی حکومتی بنگیج بوت ـ چوش کہ مُغلانی جنگی حکم اَت، سیوائی دراویدیانی پیرمرد و زالک، چک و جنین درستان اِش وتی زھمانی زھہءَ دات و ورنایان اِش ھم کشت اَنت ـ
میرو
ھرچہ کہ میر کمبرءِ رندپداَت و آییءِ چُک و اوبادگ اِتنت، رَند چہ آیی میروانی مشھور بوت اَنت و اے زمانگءَ براھوئی ٹک بلوچانی سردارت ـ میرو وھد شناس و سکیں بھادرے بوتگ ـ آیی چہ اے جاورانی بدلیءَ سوب چست کنگءِ کوشش کت، و ھالات و جاورانی مطابقءَ آییءَ وتی بھادریں لشکر زرت و گوں مُغلانی بست و جنگءَ گلائیش بوت، و پہ آیانی وشنودی و رازی کنگءَ چپر، زیارت و دشتگورانءَ چہ دراویدیاں و ماراپ، سیاہ کنب، گدر و سورابءَ چہ جدگالانی دستءَ زت و آیانی درپدر کت اَنت و وت اے دَمگءِ واھند بوت ـ گڈ چہ اے بدلیاں میرو گوں وتی راجءَ سک واکدار بوت ـ
چنت سالءَ رند کہ مُغلاں ایرماد بوت اَنت و پہ ھندوستانءِ حکومتیءَ دلچسپی اِش بوت، کلاتءِ حکومتی نزور بوت ـ ارغوانءِ لشکر چہ کندھار چست بوت و کلاتءِ سرا اُروشی کت ـ اے وھدا مُغلاں نزوراِتنت پروش اِش وارت، زنوّن بیگ ارغوان کلاتءِ تھتءَ گپت و واھندی کت ـ اے وھدا سردار میرو بیراں بوتگ اَت، بلے آییءِ بچ میرعمر بلوچانی سرداراَت ـ رند چہ اِدا بلوچانی حکومتیءِ تاریخ بنگیج بیت ـ
(1) میر عمر
میر عمر، میروءِ بچ گڈ چہ پتءِ بیرانیءَ سال 1511ءَ پہ بلوچانی سرادریءَ گچین کنگ بوت ـ میرعمر وتی پتءِ وڑا ھم باز ھژار و وھد شناسیں مردے بوتگ ـ چہ بازیں سوبمندیں جنگاں کہ گوں جدگالان کنت، راجءِ تھا آزیز بیت ـ اے زمانگءَ زنّون بیگ ارغوان چہ کندھارءِ حاکمءِ، شاہ بیگ ارغوانءِ نیمگءَ کلاتءِ حاکم اَت ـ میرعمر اے وھداں سوراب و نغار نشتگ اَت، بلے پہ وت چن و لانچ کنگااَت کہ پدا کلاتءَ چہ ارغوانءِ دستءَ پچ بگرایت ـ
سال 1530ءَ وھدیکہ کامران مغل ارغوان خاندانءَ ماں کندھار پروش دات، گڈا زنّون بیگءِ واک ھم ماں کلاتءَ کمزور بیت ـ میرعمر ھمے روچانی ودارءَ کنگا بیت، وتی بھادر و دلیریں لشکرءَ زوریت کلاتءِ سرا اُروش کنت ـ زنّون بیگ باز جھد کنت، بلے آزمودہ و بھادریں بلوچانی دیما گیشتر داشت نکنت، پروش وارت و دیم پہ افغانستان تچیت ـ میرعمر کلاتءَ پچ گریت و بلوچانی ھکومتءِ بنردءَ ایر کنت ـ
سردار شیھک رند و گوھرار لاشاریءِ اروش کلاتءِ سرا
اے زمانگءَ سرادر شیھک رند گوں وتی بچءَ میرچاکر و میرگوھرام لاشاری گوں وتی ٹکان چہ مکرانءَ چست بوتگ اِتنت و دیم پہ جھلاوانءِ کھچر و ملگزاران پہ مال جنی و کھچری آتک اَنت ـ وھدیکہ میرشھیک رند و میرگوھرام لاشاری سھی بوت اَنت کہ میرعمر کلاتءَ گپتگ و حکومتی کنگااِنت، گڈا چہ وتواھی و حسدانی آسءِ گرمیءَ ھژم گپت اَنت و پہ میرعمرءِ پروش دئیگا لانچ اِتش ـ پہ اے ھاترا کہ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتا درستیں بلوچ ٹکانی سردار زانت، و اے چیزاِش اوپار کت نکت کہ دگہ کستریں ٹکے مئے سردار ببیت ـ اِشانی زندا درآمدانی سرداری بزان پہ رند و لاشارءَ سکین بدیں ھبرے بوتگ ـ گُڈ چہ اے ھالءَ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتی مھلوکءَ چہ کوہ و کوچگاں چت و مچ کت اَنت و گوں مزنین لشکرے کلاتءِ سرا اُروش اِش کت ـ
چونائیءَ بلوچانی نام وت ماں وتی جنگانی تھا پہ بدی گرگ بیت ـ میرعمر گوں آیاں دیم پہ دیم بوت، کلاتءِ دیما مزنین جنگے بنگیج اِش کت، آسرءَ میرعمر ٹپی و بیران بوت ـ آییءِ ٹکءَ ھم پروش وارت و درپدر بوت اَنت ـ میرشیھک و میرگوھرام کلاتءَ گپت و تھتءِ سرا نشت اَنت ـ میرعمرءِ جنءَ مھنازءَ وتی یکیں بچ بجار کہ آ وھدی کسانین چکے اَت زرت و مستونگءِ نیمگءَ شت و اودا خواجہ خیل ٹکءِ میار بوت ـ 
(2) کلاتءِ سرا میرچاکر و گوھرام ءِ ھکومتی
ھما ڈول کہ پیشءَ گشگ بوت، میرچاکر و میرگوھرام چہ بلوچی وتواھی و ھشکین زاتی تعصب آں میرعمرءِ بڈا کپت اَنت و جنگ اِش کت ـ توری آیاں رند چہ میرعمرءِ پروش ورگا کلاتءَ گپت، بلے چہ دگہ بازیں نیمون و کارانی سببءَ آیاں کلاتءَ نشت و حکومتی کت نکت ـ مستریں گپ اِشی اَت کہ ناں میرچاکرءَ و ناں میرگوھرامءَ، ھچ یکے چہ آیاں حکومتی کنگءِ زانت نیست اَت ـ چہ یکیں جاہءِ نندگ و حکومتی کنگا پہ مال واری و گوں وتی ٹکاں ماں کوہ و دشتاں آزاتیں زندگی و گداں نشینیءِ شوک آیانءَ گیشتر ھست اَت ـ آیاں گدان نشینی زندا رستگ و مزں بوتگ اِتنت ـ یک جاہ نندگ و حکومتی کنگءَ آیان مزنیں بڈ و بارے زانت ـ کوہ و کوچگانی آزادی اِش چہ شھری زندءِ پابندیان شرتر زانت ـ توری دو سال آیاں کلاتءِ سردار بوت اَنت بلے اِدا حکومتی اِش نہ کت ـ سردیاں کچی و گرماگاں ساراواں آیانی پُل و پانچءِ جاگاہ بوت اَنت ـ
دومی گپ اِشی اَت کہ میرچاکر و میرگوھرامءَ وت ماں وت جیڑہ ھست اَت ـ یک و دومیءِ سرداری اِش اوپار کت نہ کت ـ وت ماں وت سیاد اِتنت، بلوچان گشنت سیاد چہ سیادءَ کہ کمتر بوت گوشے بُرّ ـ گڈا بلوچی حسد و کینگانی ھسابءَ ناں میرچاکر، میرگوھرامءِ حکومتیءَ اوپار کت کت و ناں میرگوھرام میرچاکرءِ حکومتیءَ، و ھر دوئینانی قبیلہ واکمند و پرزور اِتنت ـ پہ ھمش ھچ یکے چہ آیاں تھم کت نکت کہ دیما بکنزیت و کلات بگریت و حکومتی بکنت ـ
سیمے چوش ھم بوت کنت کہ آیانی قبیلہ رند و لاشار مکرانءِ گرمیں ھندءِ و مالدار و شوانگ اِتنت، پہ ھمش حکومتی کت اِش نکت ـ آیانءَ پہ مال چارینیءَ چہ کلاتءَ گرمتریں و آبادتریں جاگاہ پکاراَت ـ کلاتءِ سردی پہ آیانی مال و جندا باز گران اَت ـ پہ اِش کہ آیاں چشیں سردی و برپءِ رچگ ھجبر ماں وتی زندا ندیستگ اَت ـ اے روچاں کچیءَ جام نندہءِ حکومتی اَت، اودا جاموٹاں پہ آسانی آیانءَ پہ گوزگا نہ اِشت ـ بلے پہ اے ھاترا کہ آیانءَ وتی مال و جند چہ کلاتءِ سردیاں رکینگی اَت و پہ مال چرانیءِ ھاترا گرمین ھند آیانءَ لازم اَت، و کچی یک مزنیں پٹ و سرسبزیں جاگاھے اَت ـ اودا میر چاکر و میرگوھرامءِ کبیلہ جدا جدا آسانتر نشت کت کت ـ و بگیر چہ اِشی پہ آیانی پُل و پانچ کنگءَ سندءِ سیریں جاگاہ نزیک اِتنت ـ  پہ ھمے ھاترا میرچاکر و میرگوھرامءِ شور کت کہ کچیءَ پہ زھم و زور چہ جام نندہ پچ بگراَنت ـ و اے پیم کراراِش کت کہ میرچاکر گوں وتی پتءَ میرشیھک وتی کبیلہءَ بزوراَنت و چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام گوں وتی بچءَ رامن خان گوں وتی لاشار کبیلہءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُرؤش کنان و ملکءَ گران بکن اَنت و کچی ھما جاہءَ کہ گوں یک و دگرا دوچار کپت اَنت، اُودا رند و لاشارءِ سیمسراِنت، و ھر ٹکے وتی گپتگیں ملکءِ سرا سرداری بکنت ـ
کچیءِ سرا میرچاکر و میرگوھرامءِ اُروش
میرچاکر و میرگوھرام گرماگاں کلاتءَ نشت اَنت و ایرھتءَ کچیءَ سرا اُروش کنگءِ بند و بست اِش بنگیج کت ـ میر مندو کہ میرچاکرءِ وسرک اَت کلاتءَ نشت ـ میرچاکر و میرشیھک گوں وتی ٹکاں چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام و رامن خان گوں وتی لاشار ٹکءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُروش اِش کت ـ
 رند و لاشار گوں میرچاکر و میرگوھرامءِ سرداریءَ بازین سالے گوں جام نندہ ماں کچیءِ میدانان جنگ دات ـ آسرا جام نندہ پروش وارت، رندانی ٹکءَ نرمُک، کتہ، ڈاڈر، سبی، باگ، سنی، شوران و لھتے چہ شمالی نیمگءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ لاشارءِ ٹکءَ کوترو، گاجان، گنداوہ، جھل جنوبی نیمگءَ گپت اَنت و ھر کس وتی گپتگیں ڈیھہءِ سرا نندگ بنگیج کت ـ
میرچاکرءِ پت میرشیھک ماں سبی بیراں بوت و آیی اِش اللہ دین افغانءِ گنبدءِ کشءَ کہ ذنبولی آسن راہءِ کشااِنت، کبراِش کت ـ
میرچاکر و میرگوھرام کچی نشت اَنت و پدا ھجبر کلاتءِ نیمگءَ چک اِش نجت ـ میرمندو کلاتءَ حکومتی کت ـ تا ھنو آ ٹک مندوانی نامءَ کلاتءَ ھست اَنت

[Zahida Raees Raji]

(3) میربجار
میربجار، میرعمر مارواڑیءِ بچ اَت ـ وھدیکہ میرعمر مارواڑی گوں میرچاکر و میرگوھرام جنگ کت، گڈا کلاتءِ جنگا کشگ بوت ـ میربجار آ وھدی کسان اَت ـ آییءِ ماتءَ آییءَ زرت و دیم پہ مستونگ شت و اُودا حواجہ خیل ٹکءِ میار بوت ـ
وھدیکہ میربجار مزن بوت و پہ عقل و ھوش رس اِت گڈا بیڑگیریءِ آس آییءِ دلءَ شھم کشاں بوت ـ ھر چند کہ ماتءَ مناہ کت، بلے میربجارءَ ماتءِ ھبر نہ زرت ـ اے وھدی براھوئی مالداراں کوھانی تھا شنگ و تالان اِتنت و چیرکانی زند گوازینگااِتنت و چہ میرمندوءِ بیما ھچ اِش نہ گشت ـ آیانی سردار جنگ بوتگ اَت ـ گیر چہ اِشی کہ میرمندوءِ ھبرا بہ زوراَنت دگہ ھچ راھے نیست اَت ـ اے جاورا میربجار چہ حواجہ خیل ٹکءَ کمک لوٹ اِت ـ بلے مستنگءِ حواجہ خیلیاں میربجارءَ کمک نہ کت ـ بگیر چہ اِشی میرمندو کلاتءِ ھاکم اَت ـ آیاں یک ورنائےءِ کمک کنگءَ پہ وتی زورءِ چکاسگءَ شریں کار نزآنت ـ حواجہ خیل ٹکءَ دیما چاراِت و ھیال کت کہ اگر میربجار میرمندوءِ دیما پروش بہ وارت، گڈا باند روچ مئے مرک اِں ـ پہ ھم اِش آیاں گوں میربجار ھمراہ نہ بوت اَنت ـ
میربجارءِ دلءِ تھا بیڑگیریءِ آس روک اَت و پہ وتی پتءِ ھونءِ گرگءَ باز تکانسراَت، و باز امیتوار و بھادریں مردے اَت ـ
میربجار یک شپے چہ وتی ماتءِ چماں ناھمدیم بوت وتی پچانی بدل کت و دیم پہ کلاتءَ رھادگ گپت ـ منگوچرءَ گوں لھتے زمیندار دوچار کپت کہ وتی زمینانءَ مینگااِتنت، و میرءِ کسمتءَ اے مردم چہ میرواڑیءِ ٹکااِتنت، بلے پہ اِش کہ میربجار چہ کسانیءَ درکپتگ اَت، آیان پجاہ نیارت ـ میربجار آیانی ھالءَ جستءَ لگ اِت، بلے گشے دھکانانی دل ریش اَت، میربجاری پسہءَ گشت اِش: مندو رند کلاتءِ ھاکم اِنت، چاکر و گوھرام کچیءِ جنگا دلگوش اَنت، و بزگيں میرعمرءِ بچ بجار مستنگءَ چہ خواجہ خیلءِ ٹکءَ چانوگ گرگ و ورگااِنت، آییءَ وتی پتءِ ھونءِ گیرت نگریت و نہ اِت و چہ ھنوگيں جاورا سوب چست نکنت ـ
میربجارءَ کہ دھکانانی ھبر اِشکت، دلجم بوت کہ اِشاں آییءِ ھمدرداَنت ـ گڈا میربجارءَ وتی نام گوں آیاں گشت و وتی پجاری کت ـ آیاں کہ اے ھبرا اِشکت، سک وشھال بوت اَنت و ھما شپا شپ میربجار اِش سیاھی ٹکءِ کماشءِ کرّا چپرءِ دمگءَ برت و سر کت ـ
میربجارءِ اُروش کلاتءِ سرا و آییءِ گراگ
میرسیاھی میرواڑیانی کماش اَت و چپر نشتگ اَت ـ میرسیاھی گوں میربجارءِ گندگءَ باز وش بوت ـ گوں ھژاری وتی مردمانی یکجاہ کت اَنت و کاسدے روانی دات پہ براھوئی ٹکءَ کہ زوت بیااِت وتارا چپر برسین اِت کہ میربجار آتکگ ـ بلے پدا ھم میرسیاھی باز جھد کت کہ میربجارءَ آرام و سرد بکنت، بلے میر بجار ورنائے اَت گیشتر داشتی نہ کت ـ میربجار میرسیاھیءِ بچانءَ گوں وت ترّینت اَنت و یک روچے بگیر چہ آییءِ سھی کنگءَ چہ لوگءَ درکپت اَنت و کلات شت اَنت و مندویانی یک بگے جت اِش ـ مندوءِ ٹک آیانی پدا کپت و زیارتءِ ھدا دیم پہ دیم بوت اَنت و کسانیں جنگے کت اِش ـ اے جنگءَ لھتے چہ مندویاں کشگ بوت و آ دگراں کہ پشت کپت اَنت، پُشت اِش کت ـ  اے جنگا چار اَپس چہ میرسیاھی اَپساں کہ میربجار گوں وت برتگ اِتنت، کشگ بوت اَنت، کہ اِشانی بدلیءَ وھدیکہ میربجار کلاتءَ گپت، گڈا میربجار چار شبانہ آپ گوں زمین، میرسیاھیءَ دات ـ
میربجار اے جنگءَ مشھور بوت و براھوئی ٹک چہ ھر کجا آتک و گوں میربجار اِش بست ـ کسہ کن اَنت وھدیکہ براھوئیاں اے ھبرا اِشکت، وتی مال و لوگان اِش جنینانی دستءَ دات اَنت و پیرمرد و ورنایاں آتک و گوں میربجار ھور بوت اَنت ـ یک پہ یک براھوئیاں میرعمرءِ ھونءِ گرگءَ وتی فرض زانت ـ
چنت روچانی تھا براھوئیانی مزنين لشکرے چپر میربجارءِ کرّا مچ بوت اَنت ـ میرمندوءَ چہ میرچاکر و میرگوھرامءِ نیمگءَ ھچ وڑیں کمکے نہ رس اِت ـ وھدیکہ براھوئی لشکر یکجاہ بوت، میربجار گیشتر نہ داشت، گوں وتی براھوئی لشکرا کلاتءِ دیما گوں میرمندو دیم پہ دیم بوت اَنت و جنگ اِش بنگیج کت ـ  میرمندو جنگءِ تھا کشگ بوت و مندو ٹکءَ پروش وارت ـ میربجار گوں وتی براھوئی لشکرءَ کلات گپت و کلاتءِ تھا گوست اَنت و ھما روچ براھوئیاں وتی دود و رسمانی وڑا میریءِ پاگ اِش بست و وتی سرداراِش کت ـ
براھو و جدگالءِ جنگ
رند چہ میرعمرءِ مرکءَ، میرمندوءِ حکومتی کلاتءِ تھا کمزوراَت ـ گوں براھوئیانی پروش ورگا درستیں ھلک و میتگ کہ میرعمر چہ جدگالاں پچ گپتگ اِتنت، ویل اِش کت اَنت و پدا جدگالاں گپت اَنت ـ سوراب جدگالانی مرکز اَت ـ
رَند چہ کلاتءِ گرگءَ میربجار گوں جدگالاں جنگے بنگیج کت کہ اے جنگ براھو و جدگالءِ نامءَ مشھور بوت ـ اے جنگ باز دراجکش بوت ـ مدام رھزنی، تاراجگری و مردمان قتل عام کنگ بوت اَنت ـ چہ اے جنگاں سے فیصلہ کنوکیں جنگ اِتنت کہ جدگالاں پروش وارت و شنگ و تالان بوت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ اولی جنگ
سوراپءِ تنکءَ جدگالاں میربجاری لشکرءِ دیم گپت و جنگ بنگیج کت ـ آیاں مزنین جنگے کت بلے آسرا جدگالاں پروش وارت، خضدار، زیدی و نالءِ نیمگءَ تاچینگ بوت اَنت و براھوئیاں سوراپءِ کش و کرّانءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ دومی جنگ
چنت سالءَ رند پدا جدگالاں ماں خضدار و نال یکجاہ بیگءِ چن و لانچءَ بنگیج کت ـ گشنت کہ اے رَندا چہ حب، سارونہ، کچی، کرخ، وڑ و بیلہءِ جامؤٹاں یکجاہ بوت اَنت و گوں یوسف جدگالءِ کماشیءَ براھوئیانی سرا لشکراِش کش اِت ـ بلے میربجار سھی بوت و پدا براھوئیانی چت و یکجاہ کت اَنت، و چہ سوراپ گؤست اَنت و جھلاوانی سراِش اُروش کت ـ"سمان" خضدار نزیکا، وڈءِ نیمگا گوں جدگالاں دیم پہ دیم بوت اَنت ـ اے جنگءَ براھوئیاں جدگالانءَ مزنین پروشے دات و ھرچہ کہ پشت کپت دو پاداِش وام کت و چہ ناچ و وڈءِ دمگاں ھم ھمادیم تر شت اَنت ـ اے جنگاءَ ملک دینار میردوستین نوشیروانیءِ بچ کہ براھوئیانی نامداریں سردارےءِ چک اَت، کشگ بوت ـ گڈ چہ اے جنگا براھوئیاں، نال، ھزارگنجی، ناچ و وڈءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ سیمی جنگ
چہ ملک دینارءِ کشگءَ براھوئیاں سک باز پَدرد بوت اَنت، پہ ھمے ھاترا آیاں چنت روچے نال و وڈ وتی دم ساساراِت و پہ جدگالانی جنگا وت اِش تیار کت ـ اے رندا لشکرءِ کماش میردوستیں اَت ـ گرسیاہءِ دمگءَ جدگالاں، گوں میردوستینءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے سک زوت پروش اِش وارت و پشت کنزاِت اَنت ـ اے جنگا جدگالانی ھمت پروشت ـ لاچار بوت اَنت و آیانی نامداریں سردار آتک و چہ براھوئیاں سھل و دوستی لؤٹ اِت ـ درستین دمگاں کہ گرگ بوتگ اِتنت، براھوئیانی دستءَ ترّاِتنت و پٹی دیدار براھوئی و جدگالانی سیمسر گشگ بوت ـ
گپتگیں دمگانی بھر و بانگ
یک مزنین دمگے میربجار و آییءِ براھوئی ٹکءِ دستا کپتگ اَت کہ پہ اے دمگانی پھریزگ و آباد کنگءَ یک سرادرے گچین کنگ و گوں وتی ٹکءَ نادینگ بوت ـ میربجارءِ جند کلاتءَ شت و نشت ـ براھوئیاں تا ھنون اَنگت اے بھر و بانگءِ وڑا کہ چیرا نبیسگ بیت، بلوچستانءَ زند گوازینگااَنت ـ
میربجارءِ زمانگءِ گپتگیں دمگانی بھر و بانگ کبیلہ ایی وڑا

شمارہ
سردارءِ نام
ٹکءِ نام
ھما دمگانی نام کہ سردارانءَ دئيگ بوتگ اَنت
1
میرحمل
حملانی بیزنجو
نال
2
میردوستین
نوشیروانی
وڈ و گجرگیشہ کہ ملک دینارءِ ھون بھایت، میردوستینءَ دئیگ بوت
3
میرعمر
عمرانی بیزنجو
جھاوو
4
میرتیمر
تمرانی بیزنجو
اورناخ تا سرلک
5
سحراب
سیاہ پاد
سیواءِ نیم تا زرد سوراپ و پارکو تا خرما
6
میرمھراب
 
کرخ، چکو، زیدی و باغبانہ
7
میراحمد و میرکمبر
احمدزھی و کمبرانی
کد، مستنگ، منگوچر و کلات
8
گورگند و سردار دُرگ
گوراگندی 'ھنوگیں گرگناڑی'
گژوغان تا خلکناکڈ، لاکوریاں تا چڈءِ بزری نیمگا، کاریز جیبری تا درہ جوری، خی سن، دون ودشت بڈو
9
میراسماعیل
سالانی ذگرمینگل
پہ اِش کہ جنگءَ گؤں نبوتگ، بھر دئیگ نبوت
10
حالا و ٹوھو
میرواڑی
چہ زیارتگاہءَ و توتکءِ نیم، چہ روشنی تا جیبری زک، چہ میران جوّا تا گرگٹ، چہ رانی سرءِ کوءِ برزی نیمگا تا ریک اواب، گبرریک تا سلام بیک و چہ جھلاواں بگر تااشُک اے درستیں دمگ دئیگ بوتگ
11
میرشاہ بیک
شاہ بیکزئی و کمبرانی
 خارانءِ دروستیں دمگ
12
میرزکریا
زگرمینگل
چہ دشتگؤراں تا چاتی، سرمہ سنگ تا مارآپ
13
حاجی سوپک
ساسولی (خاران)
کاسگی لوپ
14
میرگوھرام
میرواڑی
چہ آپ مولوی بگر تا سیاہ کوہ و گوری و ترنیدن کھور
15
صلاحی
میرواڑی
گونڈان
16
میرزرک
زرکزئی
مٹ گدر
17
آلا
جلمزئي
توتکءِ نیم تا کوہ گزی
18
میرآدم
 
سورچل
19
میران
میراں زئی گرگناڑی
درہ کلگی تا نیلی بیل و لاکوریانءِ یک بھرے
20
میرزیرک
زیرکانی میرحسنی
یک کھنے و یک جوئے آپ و چہ دمپ مارآپ و ھنار ترکی
21
گوشو
میرعمر میرواڑیءِ گلام اَت
چہ ڈنءِ ھدا تا توتک و یک جوئے آپ نغاڑءِ دمگءَ
22
گزّین
 
سنگ سوراپ تا زنگی گٹ، جو‎ئے انجیرہ تا کوچہ زھری و زمین کندار
اے بھر و بانگ پیش داریت کہ، کُڈ و مستنگ تا جاوو و اِنگولءِ شمال و جنوبءِ دمگاں کہ ھنو برواھوئیاں نندوک اَنت، آ زمانگءَ میربجارءِ دستءِ چیرا بوتگ اَنت ـ اے دمگءِ کوہ برز، و زید سرسبزاِتنت و پہ مال چرانیءَ وشیں جاگاھے اَت ـ و جنگءِ زمانگءَ اے کوھاں وشین سنگر و کلات اِتنت ـ وشیں کوچگے اَت و گلہ و گندم کشت و کشار بوت ـ اِدا باگ و نیبگ بازاَت، بلوچانی قبا‎یل سیرلاپ اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا براھوئیاں اے دمگءَ دوست کت و پہ آبادی کنگا گلائیش بوت اَنت ـ
میربجار ھکومتیءَ اَنگار کنگ
میربجار باز رھمدل، نیک و آزات ھیالیں مردمے اَت و گوں شکارءَ ھم باز دلچسپی ھست اَت ـ براھوئی ٹکءِ تھا میربجارءَ مزنین عزت و احترامے ھست اَت و پہ آییءِ ھبرا وتی سرانی دئیگا ھم تیاراِتنت، بلے میربجارءَ حکومتیءِ دوستی نیست اَت ـ آیی حکومتی کنگءَ پابندی و باز گرانیں بارے وتی بڈا زانت ـ پہ ھمے ھاترا چہ قبایلی کماشی و مستریءَ وتا چٹینتی و چہ ھشکی راہءَ پہ حجءِ کنگا بیت اللہ شت ـ بازیں سالے ھمودا نشت و وھدیکہ چہ مکہءَ پچ ترّاِت ھر قبیلہ اے سرادری ھما قبیلہءِ کماش و وتواجہ کت، و وت چہ کلاتءَ دارآتک و حکومتی ویل کت و گوں وتی ٹکءَ زندگی کنگءَ دلگوش بوت ـ ھمے ڈولءَ میربجار تا کہ مرت و شت گوں وتی قبیلہءَ کوھانی تھا گدان نشینی و آزات زندگی کت و گوں شکارءَ دلگوش اَت ـ میربجار سوراپءِ دمگءَ ماں نغار بیران بوت ـ
(4)وھدیکہ کہ مُغلاں کلاتءَ گپت
میربجار ماں وتی زندا کلاتءِ تھت ویل کُت، بلے آییءِ مرکءَ رَند ھم ھچ یکے چہ بلوچانی ٹکاں کلاتءِ حکومتیءِ نیمگا دلگوش گور نہ کت ـ بلوچ چہ بنیادءَ آزات پسندے اَت، ناں اُوپارے کت کہ دگراں آییءِ سرا حکومتی بکن اَنت و ناں دگرانی گلامیءَ من اِتی، و آزاتیں زندگیءَ پہ وت و پہ دگراں لوٹوک اَت، و اے مال واریانی مراد بس اِشی اَت کہ وتی زندا بگوازین اَنت ـ میرچاکر، میرگوھرام لاشاری و میربجارمیرواڑی اے خصلتانی آدینک اِتنت ـ آ زمانگءِ بلوچ باز ھُرسُند و ٹوھیں اُوپارےءِ واھنداِتنت ـ ھجبر جھداِش نہ کت گیشتر چہ آ چیزے کہ زرورت اِنتش بگراَنت ـ اگہ ناں آ زمانگا بلوچانءَ ملک گریءِ واھش ببوتیں گڈا سند و پنجاپءِ پوستگیں حکومتان یک دمانے آیانی ھون وارین زھمانی دیما اُوشتات کت نکت ـ اگہ راست لوٹے محمدبن قاسم، نادرشاہ و احمدشاہ ابدالی گوں ھمے گدان نشینین کوھی بلوچان سند و ھندءَ گپت ـ بلے ھر ڈیھہ و ملکے کہ بلوچاں گپتگ پدا ویل اِش کتگ، آتکگ اَنت کوہ و گیابانانی باھوٹ بوتگ اَنت ـ مدام چہ تاج و تھتءَ بیزار بوتگ اَنت و وت اِش گستاہ کتگ ـ چہ وتی زاتی آزاتی و آجوییءَ دگہ گھترین چیزے آیانی نزرا نیاتکگ ـ  تُن و گُژن اِش اُوپار کتگ بلے چہ حاکمیءَ ناوش بوتگ اَنت، و مرک اِش چہ اِش کہ دگراں آیانی سرا حکومتی بکن اَنت، شرتر زانتگ ـ ما گنداِں وھدیکہ میربجار کلاتءِ حکومتیءَ ویل کت و کوہءَ شت، گڈا ھچ یکے چہ بلوچ سردارانی دلءَ تھتءِ سرءِ نندگءِ واھش پیداگ نبوت و ھمے ڈولءَ کلاتءِ تھت سالانی سال بے حاکم ایراَت ـ
اے دوراں کامران مُغلءَ ماں کندھار ارگوان ھاندانءِ حکومتی پروش دات و وت نشت، و پدا یک کسانین لشکرے دیم پہ کلاتءَ راھی دات و کلات اِش ھم اَبید چہ ھچ جنگ و چوپے گپت ـ وھدیکہ مُغلاں کلاتءَ گپت، گڈا براھویانی چم پچ بوت اَنت ـ بلے رندگیں پشومانی چہ درد وارت، وھدیکہ تیر چہ کمانءَ در آتکگ ـ
کامران مُغل یکے چہ وتی مُغلاں کلاتءِ حاکم کت ـ کسہ کن اَنت اے مُغلءَ گوں دھواریاں اھد و پیمان کت کہ چدوباد ما و شما گوں یک و دگرا گوں آسنی، ڈوکی یا داری سلاہ جنگ نہ کن اِں، تا کہ مئے شمئے تھا مھر و دوستی پیداگ ببیت ـ بلے مُغلاں وتی اھد پروشت و کلاتءِ مردمانی سرا دست دراجی اِش کت ـ کلاتءِ مردماں باز پریشاں بوت اَنت و روچ پہ روچ مُغلانی زلم و ناروایی گیش و گیشتر بیاں بوت ـ آسرا کہ مھلوک سک بیزار ترّاِت، گڈا ارباب شمس الدین و گوھرام کہ دھواریانی سردارت و میرابراھیم خان میرواڑیءَ مُغلانی جنگءِ سازش بنگیج کت ـ میرابراھیم خان میرواڑی نغاڑ دمگءَ، سوراتءَ نشتگ اَت و رَند چہ میربجار میرواڑیانی سرداراَت ـ ارباب شمش الدین و گوھرام آتک اَنت نغاڑ و گوں میرابراھیم خان میرواڑی نشت اَنت و پہ مُغلانی جنگا اھد و پیمان اِش بست و اُروش کنگءِ تاریخ اِش ھم پکا کت ـ
ارباب شمس الدینءِ چست بیگ
دھواریاں گوں ارباب شمس الدین و گوھرامءِ کماشیءَ کلاتءِ تھا مُغلانی ھلاپءَ چست بوت اَنت و چیرکانی جنگءِ چن و لانچءَ لگ اِتنت ـ بلے ھما اھدے کہ آیان گوں مُغلاں کتگ اَت کہ گوں آسنی، ڈوکی و داری سلاہ جنگ مکن اَنت، اَنگت ھما کولءِ سرا اُوشتاتگ اِتنت ـ دھواریاں نوکیں پندلے سازاِت بزاں 100 زنڈیں پتیری نان کہ آیانی نام اِش بیزن کتگ اَت پَتک و چنت روچ اے نان اِش روچے سرا ایر کت اَنت کہ شرّ ھشک ببنت ـ مُغل حاکم باز کم چہ کلاتءَ در کپت ـ
ارباب شمس الدین و گوھرام یک روچے پہ مُغل حاکمءِ گندگءَ پکا کت و سد کس دھورای اِش گوں وت زرت و ھر یک مردمے یک نانے وتی بگلءِ چیرا کت و حاکمءِ گندگا شت اَنت ـ وھدیکہ گوں مُگل حاکمءَ دیم پہ دیم بوت اَنت، اَناگاہءَ دھواریاں نان چہ وتی بگلانی چیرا در کت اَنت و مُغلءِ سرا جنگا لگ اِتنت، آسر گوں ھمے ناناں حاکم اِش کشت ـ اے جنگءِ ھال درستیں کلاتءَ پروشت ـ میرابراھیم خان شاہ مردان و سنگ اندازءِ درمیانی کوھانی تھا، سازشءِ کرارءِ متابکءَ گوں وتی لشکرا جاڑی و ساڑی نشتگ اَت ـ گوں اے ھبرءِ اِشکنگءَ آیاں ھم کلاتءِ سرا اُروش کت ـ براھویاں ھم کلاتءَ آتک و مُغلانی کشگءَ گلائیش بوت اَنت ـ لھتے ھسابی مردم چہ مُغلاں کہ پشت کپت اَنت پاداِش پہ تچگا دات ـ آ دگہ درستاں کشگ بوت اَنت ـ دھواریانی اے ٹک اَنگت کلاتءَ ھست اِنت و ڈوڈکی نامءَ مشھوراَنت ـ
میربجار بے چک و زادگ مرتگ اَت ـ پہ ھم اِش گڈ چہ اِشی کہ مُغلان اِش چہ کلاتءَ تاچینت اَنت گڈا تھت اِش میرابراھیم خان میرواڑیءَ دات ـ بلے میرابراھیم خان ھم چوش کہ یک آزاتیں بلوچے حاکمیءَ نہ زرت ـ  البت گوں براھویانی بازیں پریات و دستبندیان پہ وتی نواسگءَ میرحسن رازی بوت، براھویاں تپاک بوت اَنت و میرحسن اِش کلاتءِ سردار کت ـ
(5) میرحسن
میرحسن میرگوھرامءِ بچ و میرابراھیم خان میرواڑیءِ نواسگ اَت ـ رند چہ اِش کہ گوں دھوارانی کمکءَ مُغلان اِش پروش دات و کشت اَنت، براھویاں میرحسنءَ وتی سرادر کت ـ
اے زمانگءَ شاھجھان مُغل ھندوستانءِ بادشاہ اَت ـ کندھارءَ کامران مُغل اَت و شالکوٹ "کوئٹہ" و مستنگ ھم آییءِ حاکمی اَت ـ کچیءَ باروزئی اوگان حکومتی کنگااَت ـ چاکر و گوھرامءِ بلوچاں بزان رند و لاشار چہ بانُک گوھرءِ ھشترانی سی سالی جنگءَ باز کمزوراِتنت ـ کچیءَ آیانی ھست و نیست ھلاس بوتگ اَت ـ میرچاکر گوں وتی بچاں دیم پہ ھندوستان رھادگ گپتگ اَت ـ گوھرام و آییءِ لاشاری ٹک شنگ و شانگ بوتگ اِتنت و کلھوڑ و باروزئی ٹکءِ میار بوتگ اِتنت ـ سندءَ کلھوڑیاں حاکمی کنگااِتنت کہ کم کم دیم پہ کچیءَ پیداگ اِتنت و وتی حکومتیءِ دامنءَ گیش کنان اِتنت ـ
اے زمانگءَ میرحسنءِ درجہ و مزنی چہ یک ٹکےءِ سرداریءَ مستر نہ اَت ـ آییءِ براھوئی ٹک بس ھمے دمگءِ واھنداِتنت کہ میربجارءِ زمانگءَ آیانی دستا کپتگ اَت ـ جدگالانءَ اے ھمت نیست اَت کہ براھویانی ھلاپءَ چست ببنت ـ پہ ھمے ھاترا میرحسن و آییءِ براھوئی ٹک پہ ایمنی زند گوازینگااِتنت ـ میرحسنءِ زمانگ امن و امان بوتگ ـ براھوئیاں دست ھالیگ و گوم اِش برابراَت، و ھمے دوراں جنگے چن و لانچءَ گلائیش بوت اَنت و وتی بُن اِش بز کت، بلے رند چہ اے دوراں ھجبر آسودگ نہ نشت اَنت ـ
میرحسن گوں وتی قبایلءَ امن و امانیں زندے گوازینت و سال 1666 بے چک و زادگ کلاتءِ تھا بیران بوت ـ
چارمی بھر
اولی میراحمدخان
میرحسنءَ مردیں چک نیست اَت ـ پہ ھمے ھاترا چہ میرکمبرءِ نسلءَ میراحمدءَ یک بھادر و پُرمڑایں ورنائے ھست اَت و ماں میرحسنءِ زندا براھوئی قبایلءِ تھا وتی شان و بھادری پیش داشتگ اَت و مزنیں نامے کٹتگ اِتی ـ براھوئیاں ھمشیءَ وتی خان گچیں کت ـ
میراحمدخان، احمدزئی خاندانءِ نامداریں مردے اَت کہ رند چہ میرحسن ماں 1666 ءِ سالءَ کلاتءِ تھتءِ سرا نشت ـ کلاتءِ حکومتی اَنگت تا روچ مروچی ھمے خاندانءَ  گون اِنت ـ 
میراحمد وش رنگ، آزات ھیال، بھادر و ڈڈیں مردے اَت ـ اگر آیی پہ یک کارےءِ کنگا ارادہ بہ کتین و گُلایش ببوتیں، گڈا تا وھدیکہ آ کار آسر نبوت ویلے نہ کت ـ تا اے اندازہ آییءِ ارادہ پکّااَت کہ شانزہ جنگ آیی گوں باروزئیاں کت و پشت ماں پشت اے جنگانی تھا پروشی وارت بلے پدا ھم نااُمیت نبوت، و ماں ھبدھمی و ھژدھمی جنگءَ آیانی پروش دات اَنت و سوبیں بوت ـ  باروزئیاں اے دوئیں آھری جنگاں ھنچو پروش وارت کہ پدا ھجبر سر چست کنگءِ ھمت اِش نبوت ـ
میراحمدحسن اولی بلوچ اَت کہ کلاتءِ تھا یک بادشاھےءِ حثیتءَ حکومتی کت و درستیں زندا گوں باروزئیاں، کلھوڑاں و مغلاں جنگی کت و وتی دمگءِ ھاکی گیش کنان کت و آییءِ اُوپار سک بازاَت ـ میراحمد وتی قبیلہءِ تھا جنزگے پیداگ کت و پہ حکومتی کنگءَ آیانی سِکین دات اَنت ـ اَپس سواری و جنگی راہ و رھبندی ھیل دات اَنت و رند چہ یک شریں رھشونیءِ پہ مدامی چہ آیان جدا بوت ـ
شاہ زادہ جافر مُغلءِ اُروش کلاتءِ سرا
توری اگر میرابراھیم خان میرواڑی گوں ارباب شمس الدین، گوھرام و گوں کلاتءِ دھورایانی کمکءَ توانتی مُغلءِ حاکمءَ پروش بدات و کلاتءَ بگرایت، بلے مُغلانی حکومتی اَنگت ماں مستونگءَ براجاہ اَت ـ میرحسنءِ زمانگءَ کامران مُغل قندھارءِ تھا خلجیانی جَنگ و پروشگءَ و افغانانی اُروشءَ گوں دلگوش اَت ـ پے ھمے ھاترا آییءَ کلاتءِ لشکر کشیءِ وھد و ھمت نہ رس اِت ـ بلے یک سالے رند چہ میرحسنءِ بیرانیءَ، سال 1667 ءَ وھدیکہ چہ افغانءِ نیمگا چٹ اِت، گڈا یک لشکرے چہ قندھار گوں شاہ زادہ جافر مُغلءِ سربراھیءَ پہ کلاتءِ گراگا راھی دات ـ

[Zahida Raees Raji]

کُڈ و مستونگءِ جنگ و مستونگءِ گرگ
وھدیکہ شاہ زادہ جافر مُغل مستونگءَ پُج اِت، میراحمد گوں وتی قبیلہءِ لشکرا آییءِ دیما اوشتات و کڈ و مستونگءِ دمگا مُغلانی لشکرءِ دیم دارگ بوت ـ مزنیں جنگے رُست، مُغلءِ لشکرا پروش وارت، و شاہ زادہ جافر مُغلءَ دو پاد وام کت و تتک ـ آییءِ لشکر یک یک بوت، بلے براھوئیاں ترّاِت و ترّاِت آیانءَ درگپت اَنت و یک و یک اِش کشت اَنت ـ میراحمد گوں وتی لشکرا دیما روان بوت و مستونگ اِش گپت ـ
شاہ زادگ دارا مُغلءِ آیگ
 سال 1666 ءَ جیندخان، باروخان اوگانءِ مردیں چک کہ باروزئی خاندانءَ مشھوراَنت، سیوی دمگءِ حاکم اَت ـ اے زمانگءَ سیوی و درّہ بولانءِ دمگاں دھلیءِ شاھنشاہءِ مُغلءِ دستءِ چیرا اِتنت ـ چوش کہ راجدپتر نبسیان گشنت، مُغلانی زمانگءَ اے دمگ جھان آبادءِ نامءَ مشھور بوتگ ـ اے کسہ اں کہ ما بیان کنگا اں، شاہ جھانءِ بادشاھیءِ آھری دور اَت ـ
جیندخان سکیں زالم و بے رھمے اَت، مردماں چہ آیی بیزاراِتنت ـ چنت کس چہ پُنیءِ ٹکا کہ چہ مرزئی قبیلہءَ اِتنت چہ جیندخانءِ زلم و زورا نالاں بوت اَنت و وتی پریات اِش پہ شاہ جھان سر کت ـ شاہ جھانءِ حکمءَ، جیندخان پہ پابجولان دھلی برت و شاہ جھانءِ دربارا پیش کت ـ وھدیکہ جیندخانءِ سرا جرم ثابت بوت، شاہ جھان حکم دات کہ جیندخانءِ دست و پادانءَ ببنداِت، بلے دارا پہ اے ھاترا کہ پہ اورنگ زیبءِ دیمءِ دارگءَ، آ دمگءِ کوہءِ سردارانی و آیانی قبیلہ مھتاج اَت، پیش کنزاِت و چہ شاہ جھانءَ دست بندی کت کہ جیندخانءَ پھل بکنت ـ گڈا پہ اے ھاترا کہ دارا یکے چہ شاہ جھانءِ دوستیں مردمان اَت، شاہ جھان جیندخانءَ پہ داراءِ ھاترا آزات کت، و جیندخان چہ دارا باز وش بوت و پدا سیوی آتک ـ 
چند مدتءَ رند اورنگ زیب شاہ جھانءِ سرا اُروش کت و گپتی و ماں آگرہءِ کلاتءِ تھا بندی کت ـ ساموگڑءِ جنگءَ اورنگ زیب و داراءِ مزنیں مردمے کشگ بوت اَنت، آسرا دارا پروش وارت ـ چلہءِ گرماگ اَت، دارا وتی جانءَ نجات دات و جھہ اِت ـ شپ جاہ و روچ جاہ، ریکانی تھا در منت و دوزاں آییءِ مال و زرّ پُل اِتنت ـ آسرا سری ماں سندءِ مزنیں دشتءَ کپت ـ اِدءَ کہ رس اِت داراءَ وتی یک دوستے یاد آتک ـ اے دوست سردار جیندخان باروزئی اوگان اَت کہ نزد درّہ بؤلان، سبی نشتگ اَت ـ داراءَ اے ھیال کت کہ پہ اوگانءِ سردارءَ مزنیں نیکیءِ کتگی، باریں آییءَ پناہ دات؟
برینر Brener، داراءِ زمانگءِ یک گردش کنوکیں انگریزے اے ڈؤل گشیت: داراءِ جنین و چکان، داراءَ مناہ کت کہ اوگانءِ سرا اوست مکن ـ اوگانءِ بدیں کاراں آیانی چماں آتک اَنت و پہ وتی آسرا بازاِش گرایت، بلے داراءِ عقل و ھوشءَ کار نہ کت و  قدرت و صداقتءِ پرکی نہ زانت، و مدام ھمے یکیں گپی جت کہ، چوں بوت کنت کسے کہ منی بلاھین احسانےءِ وامداراِنت، گوں من ٹگی بکنت ـ آیی اے ھیالااَت کہ اگر یک اِنسانے پہ یکے نیکی کت گڈا آ اِنسان ھم نیکی کنت، و اے باور پہ آیی باز گران تمام بوت ـ جیندخان باروزئی داراءَ و آییءِ جن و چکانءَ دزگیر و زندان کت اَنت و آییءِ جندا آیانءَ زرت و ماں دھلی اورنگ زیبءِ دستءَ دات اَنت ـ اورنگ زیبءَ مزنین مال و زرّے بی وپائیں جیندخانءَ داد و بخشش دات و نواب بختیارخانءِ لقبی دات ـ
شاھنشاہ ھمایون و ملک خِطی
گوں اے حادثہءَ ھور تاریخءِ تاک لیٹینگ بنت و ماں چاغی سردار ملک خِطی بلوچءِ مھمانوازیءَ دلگوش کن اِت، و ابولفضل آییءَ گیابانی دوز و رھزنے گشتگ ـ قندھارءِ حاکم کامران میرزا، ملک خطیءَ حکم داتگ اَت کہ شاھنشاہ ھمایونءَ دزگیر بکنت، بلے آیی شیرشاہ شوریءِ دیما پروش وارتگ اَت و سندءِ گیابانانی تھا سرگردان اَت، و ملک خطی پہ ھمایونءِ دزگیر کنگا گوں وتی ھمراھاں ڈنءَ شتگ اَت ـ بلے  ھمایون شاہ و آییءِ جنین حمیدہ بانو بیگم و لھتے چہ آیانی سرمچاراں کہ اَنگت گوں آیاں ھمراہ اِتنت، سراِش ملک خطیءِ لوگا کپت ـ ملک خطیءِ جنینءَ پگر کت کہ بلکے رھگوزاَنت، راہ اِش گار کتگ، نادینت و چاہ و چلیم و آپ و ورگی کتنت ـ یکے چہ ھمایون شاہءِ افسرِانی جنینان، بلوچے اَت، بلوچین جنین اِدا ترجمان بوت ـ وھدیکہ ملک خطیءَ ھال رس اِت کہ ھمایون وت آییءِ لوگءَ آتکگ، اے دگہ روچا پچ ترّاِت و آتک ـ رند چہ سلام و دروتے، گوں ھمایون شاہ گشتی، راستے کہ تئی دزگیریءِ حکم منا گون اِنت، بلے پہ اے ھاترا کہ آتکگ و منی لوگا مھمانے و منی چترءِ سرا نشتگے، گڈا تئے نگھداری منی فرض اِنت ـ تو مروچی منی مھمانءِ، و دست چست کنگ پہ مھمانان، بھادریں بلوچانی کار نہ اِنت ـ من تئے چار و وارا کنان، و وتی مردمانءَ تئے ھمراہ کناں تا ھر کجا کہ تو روئے، چہ وتی ڈیھہ و سیمسراں ترا گوازینان ـ اے مزن شانین بلوچ سردارءَ اے ڈؤل ھم کتگ ـ
اگر ھم دارا شکوہءِ اے دردناکیں کسہءَ ھچ ھاسیں کارے گؤں بلوچانی تاریخءَ نیست اِنت، بلے پہ اے ھاترا کہ لھتے نامالومیں راجدپتر نبیس جیندخانءَ بلوچے گشتگ و اے شرمناکیں کسہ اِش بلوچانی سرا مُشتگ، پہ ھمے ھاترا من تاریخی حوالہ داتگ و اے وڑ تفصیلی بیان کتگ ـ
لھتے جنگ گوں باروزئیاں
اولی جنگ
رند چہ داراءِ دزگیر کنگ و اورنگ زیبءِ حوالہ کنگا جیندخان، بختیارخان لقب دئیگ بوت و ماں سیویءَ وتسر حکومتی کنگااَت ـ یک روچے یک ھندو دکاندارے وتی پریات آییءِ کراّ آرت و رسینت کہ شاہ بیک مندوانی بلوچءِ بچءَ منی راہ بست و منی گوشے والیگ چہ منی گوشاں پہ زور در کت و برت اَنت ـ بختیارخان چہ بازین زلم و کشت و کشاراں سک بد نام اَت ـ گوں اے ھبرءِ اِشکنگءَ، آس گپت، شاہ بیکءِ لوگءِ سرا اُروشی کت و آییءِ مردیں چک و دگہ چنت بلوچ کشگ بوت اَنت ـ شاہ بیک جھہ اِت و وتی پریات میراحمدخانءِ کرّا آرت، میر احمدخان پہ آییءِ بیڑءِ گرگءَ لشکرے زرت و چہ بولان و ڈاڈر و سبیءِ راہءَ رواں بوت، بلے اے وھدا بختیارخان وت مرتگ اَت، و آییءِ بچ میرزاخان، چہ المگیر شاھنشاہ دھلیءِ نیمگا، بلند بخت خان لقب دیگ بوتگ اَت و سبیءِ ھاکم اَت ـ
میرزاخان کہ بلندبخت خان لقب دیگ بوتگ اَت، سبیءَ میراحمدخانءِ لشکرءِ دیما اوشتات، و "شیخ کٹءَ " آیانی جنگ بنگیج بوت ـ میراحمدخان پروش وارت و پریشاں ھال پدا کلاتءَ پچ ترّاِت ـ اے پروشءَ رند میراحمدخان چاردہ جنگ پشت ماں پشت گوں باروزئیاں کت ـ بلے اے درستیں جنگاں پروشی وارت ـ اے جنگانی کسہ ھچ کتابے تھا نبیسگ نبوتگ اَنت ـ بلے من پہ نادلکشی سرگوزاں ـ
پانزھمی جنگ گوں باروزئیاں
گوں اے پُشت ماں پُشتیں جنگانی پروش ورگا، میراحمدخانءِ گھار، بانُک بیبو سک پریشاں بوت، وتی براتا ڈوبارگا لگ اِت و سک ملامتی کت ـ وھدیکہ دیستی میراحمدخان آرام نشتگ، وت پاد آتک لشکرے زرتی و گوں باروزئیاں جنگا لگ اِت ـ
بانُک بیبو باز ھُژار و چالاکیں جنینے اَت ـ ھپت ھپت فرسنگ اَسپءِ سرا نشت و ھمکتار مردینان جنگے کت ـ قاضی شیخ فاضل یکے چہ باروزئیانی درباریاں، وتی جنگانی کتابءِ تھا اے ڈول آییءِ باروا نبیسیت:
یکی خواھرش بود بیبو بہ نام
ھمہ مردان کرد او را سلام
چو مردان بہ دیوان نشتی مدام
بہ گردش ھمہ مردان خاص و عام
زنی بود دانا بسی ھوشیار
بمردانگی در جھان اشتھار
بیبو وتی براتءَ میراحمدخانءَ کلاتءِ تھا اِشت و گوں وتی بلوچانی لشکرا  سبیءِ  سرا اُروشی کت ـ میرزاخان برزتر چہ ڈاڈر آییءِ راہءَ بست ـ بیریءِ ھندا آیان مڑاِتنت ـ بلے اپسوز کہ اِدا ھم بلوچانی بھتءَ پروش نبشتگ اَت ـ بانُک بیبو گوں بھادری جنگءِ تھا کشگ بوت ـ توری بلوچاں تا کمیں وھدے جنگءِ دیم داشت، بلے پہ اے ھاترا کہ سروک اِش کشگ بوتگ، ھمت اِش سُست ترّاِت ـ 
شانزھمی جنگ گوں باروزئیاں
وھدیکہ میراحمدخان چہ بانُک بیبوءِ مرکءَ و بلوچانی پروش ورگا سھی بوت، آییءِ جان آس گپت ـ ھر لشکرے کہ کلاتءِ تھا ھست اَت، زرت اَنتی و سبیءِ ڈیھہ و دمگانی تھا پہ وتی ھژمءِ ایرمانءَ، باروزئیانی کُشت و کُشار و گارتءَ لگ اِت ـ بلے اے رندا میراحمدخانءِ زامات، میرابراھیم خان نوشیروانی ھم گوں اَت ـ پچ ترّگءِ وھدا یک جاھے  سرھنگءِ دمگءَ باروزئیاں میراحمدءِ دیم گپت و مزنیں جنگے بنگیج اِش کت کہ اے جنگا میرابراھیم خان نوشیروانی کُشگ بوت ـ میراحمدخان و ملاصالح سَک ٹپی بوت اَنت و پہ واری وت اِش آرت و کلاتءَ سر کت ـ توری اے رندا ھم بلوچاں پروش وارت بلے باروزئیانءَ ھم سک باز تاواں رس اِت ـ بلے اے شکستءَ  میراحمدخانءَ باز توراِینت ـ  پیشی رندا آییءِ بھادریں گھار بیبو کُشگ بوت، اے رندا آییءِ جنکءِ بی بی بانوءِ لوگ واجہ ابراھیم خان، و آییءِ جند ھم سک ٹپی بوتگ اَت ـ بلے میراحمدخان چہ مشکلاں نترس اِت، اے مشکلاں آییءَ یک ھژمناک و با ارادہ ایں انسانے جؤڑ کت ـ ھر شکستے پہ آیی یک درسے بوت و چہ ھر درسے آیی مزنیں سوبے چست کت و  ناامیت نہ اَت ـ
ھبدھمی جنگ گوں باروزئیاں
میراحمدخان چہ شانزھمی جنگءَ یاد گپتگ اَت کہ گوں اِشتاپ کاری و ھژمءِ گرگءَ جنگ بَرگ نبیت ـ پہ جنگءِ کنگا اَبید چہ بھادری و سرمچاریءَ وھد شناسی ھم زروری اِنت ـ وھد و بے وھدیں جنگءِ کنگ، بزان وتا موتءِ گپچلءَ دور دئیگ اِنت ـ پہ ھمے ھاترا اے رندا میراحمدخان گوں ھژاری و زانتکاری جنگءِ ازبابانی چن و لانچءَ گلائیش بوت، و کم کم کواس و سرمچاریں بلوچانی یکجاہ کنگا لگ اِت و وتی کرّا داشت اَنتی، و ھما شریں و ساٹتگیں اَپسان آیانءَ دیئگ بوت اَنت ـ ابید چہ اِشی، درستیں بلوچانی قبایل کہ آییءِ فرمانءِ گوش داروک اِتنت، یک جنگجو و سربازیں لشکرے جوڑی کت و تا ھما ھدا کہ واکی رس اِت آیانی سلاہ بند کت اَنت ـ میراحمدخان میرزنگی رئیسانیءَ بلوچ قبایلانی لشکرءِ سروک کت و وت ھما اَسپ سوارانی سرلشکر بوت کہ پہ ھمے جنگا تیار کنگ بوتگ اِتنت ـ اَبید چہ اِشی میراحمدخان ماں کچی و سبی لھتے مردم چاروگ کتگ اَت کہ باروزئیانی سُر و پُرانءَ دلگوش بکن اَنت و زوت آییءَ ھال بدینت ـ
اے زمانگءَ سبی و کچی و سندءِ لھتے دمگ باروزئیانی دستااِتنت ـ بازیں ٹکے چوش کہ رند، مگسی و بلوچ قبایل ماں کچی کہ وت ماں وتی جنگاں تباہ و باروزئیانی راج بوتگ اِتنت، آیاں ھم میراحمدءِ ھلاپءَ گوں باروزئیان بستگ اَت ـ چنت سالءَ رند چہ سرھنگءِ جنگا میراحمدخان سھی بوت کہ نواب میرزاخان باروزئی کہ بخت بلندخانءِ نامءَ مشھوراَت، رحیم خان پرانگ آییءِ جاہءَ نشتگ و آییءِ جند شکارپور شتگ ـ میراحمدخان اے وھدا جاڑی اَت و ھنچوشیں وھدے ودارا کنگااَت، گوں اے ھالءِ اِشکنگءَ گوں وتی جنگجویں لشکرا و و ھما گچیں کتگيں اَپس سواراں، سبیءِ سرا اُروشی کت ـ وھدیکہ اے ھال رحیم خان پرانگءَ رس اِت، مزنین لشکرے اَبید چہ مگسی و دومکی و اے دگہ بلوچانی قبایلءِ لشکرا، مزنین لشکرے چہ جاموٹءِ قبایلءَ جاڑی کت و میراحمدخانءِ  ودارا نشت ـ
میراحمدخان اے رندا سیہ مارے وڑا چہ ھژم و کینگءَ پُرّات، بلے پہ ھژاری و ھیالداری دیما روگااَت ـ رحیم خان لُونی کورءِ کِرّا آییءِ ودارا نشت ـ اے ھندا دو لشکر دیم پہ دیم بوت اَنت ـ میراحمدخان فرمان دات کہ پیادگیں لشکر گوں میرزنگی رئیسانی و شاہ زادہ مھراب خانءِ سروکیءَ پیش بہ کپ اَنت و آییءِ جند گوں اَپس سواراں لشکرءِ پشتءَ داشت ـ رحیم خان پرانگ چہ جنگی رپک و راھاں زبھراَت، و گوں بلوچانی پیادہ ایں لشکرءِ گندگا کہ آییءِ نیمگا روان اِتنت، اَبید چہ اِش کہ جنگ جاہءِ پشتی نیمگءَ ھیال گور بکنت آیانی سرا بیڑی برت ـ میراحمد خان کہ یک تجربہ کار و زانتکاریں جنگی سروکے اَت، چہ رحیم خانءِ سستی و کمزانتیءَ سوبی چست کت و گوں وتی اَسپ سواریں لشکرا چہ رحیم خانءِ لشکرءِ پشتی نیمگا اُروشی کت ـ باروزئیانی لشکر چہ رحیم خانءِ نازانتیءَ محاصرہ تھا کپت ـ اے روچا میراحمدخانءِ بھت باز پُرزوراَت ـ آییءِ فدائیاں باروزئیانءَ شنگ و شانگ کت و زھمانی دپا دات اَنت اِش، و اے کسانیں وھدا لاش لاشءِ سرا کپت ـ آ کہ پَشت کپت اَنت یک و یک بیت اَنت ـ وھدیکہ رحیم خانءِ چم پہ لاشاں کپت چہ جنگ جاہءَ تتک و شکارپورءِ نیمگا شت ـ میراحمد گوں وتی لشکرا سوبیں بوت و سبیءِ بازارا پُترت و آ درستیں شھر و دمگانی گارات کت اَنت ـ آییءِ لشکرا درستین کچیءِ دور دوریں دمگاں گارت کت و گوں کامیابی کلاتءَ پچ ترّاِت ـ
ھژدھمی جنگ گوں باروزئیاں
وھدیکہ میرزاخان کہ بلندبخت خانءِ نامءَ مشھوراَت، چہ باروزئیانی پروش ورگا و سبی و کچیءِ گارتءَ ماں شکارپور سھی بیت، چہ ھمودا لشکرے چہ سندیاں جمی کت و کچی آتک ـ چہ کچی ھم جاموٹ، مگسی، رند و دومکیانءَ ھم زرت اَنتی و مزنیں لشکرے تیاری کت ـ میرزاخانی ارادہ اَت کہ سبی و کچیءِ بدلءَ کلات و ساراوانءَ گارت بکنت، و گوں وتی مزنین لشکرا چہ جوھانءِ راہءَ کلاتءِ سرا اُروشی کت ـ احمدخان چہ میرزاخانءِ کارا کہ ڈاہ بوت وتی قبایلی چت و کلاتءَ یکجاہ کت ـ وھدیکہ میرزاخانءِ لشکر کوھستگءَ پُترت اَنت، میرزاخان چنت کوھی قبیلہ چہ بولان و بی بی نالءِ راہءَ مامور کت کہ آیانءَ بجن اَنت و گارت بکن اَنت، و ھمے نمونہ چہ کچی نیمگءَ آیانی جنگی و ورگی توشگانی آیگءِ راہ بندگ بوت ـ میرزا خان گوں وتی سندی لشکرا کہ ھجبر کوھانی تھا جنگ اِش نکتگ اَت، وھدیکہ جوھاں رست اَنت و چم اِش پہ آ برز و بلندیں کوھاں کپت اَنت، سک سست ترّاِتنت و ھبکہ بوت اَنت ـ میراحمدخانءِ بلوچاں سندیانی پچ ترّاگءِ درستیں راھانءَ گٹ کتگ اَت، و جنگی رماں شپ و روچ آیانی سرا اُروش کت، و گوں کسانیں جنگے کوھانی تھا چہ چماں ناھمدیم بوت اَنت ـ کلاتءِ سارتی و برپ پہ سندیاں ھیرانی و بیمناکیں چیزے اَت ـ  جت و جدگالانی ٹکاں یک و یک بوت و تتک اَنت ـ ناں آیانءَ دیمروئیءِ و ناں پَشت کنزگءِ ھمت ھست اَت، پہ اے ھاترا کہ درستیں راھاں گٹ اِتنت ـ آسرا میرزاخان تسلیم بوت، پہ اے ھاترا کہ کوھانی تھا جنگ کنگ ھر کسی کار نہ اَت، و ابید چہ جنگ بندی و سُھلءَ دگہ ھچ راھے پہ میرزاخان پشت نکپتگ اَت ـ میرزاخان پہ پھلی لوٹگا میرزنگی رئیسانیءَ نپر کت و خان صاحبءِ کرّا راہ دات ـ میرقلندر رئیسانی میرزنگيءِ پت چہ احمدخانءِ نیمگا میرزاخانءِ اردوگاءَ شت و چہ اودا ھمراہ گوں میرزاخان، خان صاحبءِ خدمتءَ آتک اَنت  ـ میرزاخان چہ خان صاحبءَ پھلی لؤٹ اِت و سوگندی یاد کت کہ چدو پد خان کلاتءِ گوشداروک ببیت ـ
میرزاخان تا مدتے گوں وتی کماشاں کلاتءِ چمگءِ سرا نشت تا وھدیکہ میراحمدخان دلجم و چہ آیی رازی بوت، گڈا کچیءِ روگءِ  اِجازتی دات ـ میراحمدخان مدتے چہ باروزئیاں آسودگ بوت و پہ ایمنی کلاتءَ نشت ـ بلے آییءِ قبایل چہ بازیں جنگ و چوپاں بے گوم اَت، آرامی نیست اَت ـ خان مجبور بوت کہ پہ وتی قبایلءِ دلگوش کنگا راھے پہ آیانی زندگیءِ تھلانک دیگا بشوھازیت ـ اے زمانگءَ مزنیں راج و ٹکانی زندگی مالواری اَت ـ  پہ ھمے ھاترا بلوچ قبایلاں میراحمدخانءَ پہ آرامءِ نندگءَ نہ اِشت ـ میراِحمدخان پہ شالکؤٹءِ "کویٹہ" تاراج کنگءَ کہ آ وھدی اوگانانی دستااَت، جنگ و اُروشءِ چن و لانچا لگ اِت ـ
شالکوٹ و پشینءِ سرا اُروش
میراحمدخان وتی قبایلی لشکرا ماں مستونگ جاڑی کت و شالکوٹءِ سرا اُروشی کت ـ آ زمانگءَ یکے چہ قندھارءِ حاکمءِ نیمگا شالکوٹءِ حاکم اَت ـ آییءَ جنگ کنگءِ ھمت گوں میراحمدخان نیست اَت، گڈا کلاتءِ تھا منت و آیاں کلاتءَ دورہ کت ـ رند چہ شالکوٹءِ دمگانی تارجا کنگا، میراحمدخان دیما شُت کرپشنگ "پشین" و آ درستیں دمگانءَ پُل اِت و گارت کت اَنت ـ
سُلہ، کَرخ و چَکُوءِ گراگ "تسخیر کنگ"
درہ مولہ کچیءِ باروزئیانی دستااَت و میراحمد پہ وتی حکومتیءِ ایمن کنگا و چہ سندیانی ترسءَ زروری زانت کہ اے درہءَ بگرایت ـ آیی یک کسانیں لشکرے جم کت و درہ مولہ، کرخ، چکو و آ درستیں دمگاں تا کھیرترءِ کوہءَ گپت و وتی دستءَ کت اَنت ـ درہ مولی زھری ٹکءَ دیگ بوت و آبادیں دمگاں آیانی نیامءَ بھر کنگ بوت اَنت ـ اِشی میراحمدخانءِ آھریگین مُھمیں کاراَت ـ
بیرانی
میراحمدخان رند چہ 29 سالءَ گوں وتواجھیں و بھادرين حکومتی کنگا 1695 ءِ سالءَ ماں کلاتءَ بیران بوت ـ
اولی میرمھراب خان
وھدیکہ کہ میراحمدخان 1695 میلادی سالءَ بیران بوت، بلوچ قبایلاں کلاتءِ فرمانءِ سرا میرمھراب خانءَ وتی خان گچیں کت ـ میرمھراب خان میراحمدخانءِ مستریں بچ ات و آییءِ ولیعھد اَت ـ میرمھراب خان وتی پتءِ وڑا بھادر و شیرمردے اَت و باروزئیانی ھبدھمی جنگا گوں وتی پتءَ گون اَت ـ بلوچانی راجدپترءِ تھا آیی مزنین نامے واھند بوت، بلے اپسوز کہ زندا گون آیی ھمراھی نہ کت و سال 1697 ءَ داؤد محمد و نورمحمد کلھوڑ جنگا و کرخءِ دمگا بیران بوت ـ
ملک باروزئیءِ جنگ
1697 ءَ داؤد محمد کلھوڑ ملک باروزئیءَ سانگ لوٹ اِت کہ آیی پہ وتی جنکا زامات بکنت ـ بلے پہ اے ھاترا کہ ملکءِ براتءِ بچ پہ ملکءِ جنکا زامات اَت، نہ زرتی ـ بلے داؤد محمد چہ وتی حکومتی زور و تمردیءَ، یک روچے ملکءِ جنکا پہ زور چست کت و بُرت ـ  ملک جھہ اِت و شت ملتان وتی پریاتی پہ شاہ زادہ معزالدین رسینت ـ اے روچاں معزالدین چہ اورنگ زیب عالمگیرءِ نیمگا ماں ملتان آییءِ نمایندہ اَت ـ توری محمد داؤد معزالدینءِ نزیکیں دوستے اَت، بلے چہ معزالدینءِ ترسءَ ملکءِ پریاتی گوش کت و نبشتی پہ محمد داؤد کہ ملکءِ جنکا پچ ترّایں ـ محمد داؤد آییءِ ھبرا گوش نداشت ـ ملک باروزئی چہ اورنگ زیب ناامیت بوت، دھلی شت و چہ اؤدا محمد داؤدءِ مرکءِ جوازی پہ شاہ زادہ معزالدین گپت ـ شاہ زادہ معزالدین پہ داؤد محمد کلوڑءِ جنگ و تمنہ کنگا لشکر زرت و آییءِ سرا حملہ کت ـ داؤد محمد و نورمحمد کلور وتی کساسءَ گوں معزالدینءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے جنگءِ تھا پروشش وارت و چہ کھیرترّ تتک اَنت و کلاتءِ حکومتیءِ حد و حدودءَ مان بوت اَنت ـ
کرخءِ جنگ
شاہ زادہ معزالدین کاگدے پہ میرمھراب خان بلوچ نبشت و دستبندی کت کہ داؤدخان و نورمحمد کلوڑءَ کہ چہ ھندوستانءِ دربارا سرپیچی اِش کتگ و کلاتءِ حکومتیءِ دمگا گوستگ اَنت، بگر و جُپت بنداِش بکن و ملتان راہ اِش بدءِ ـ میرمھراب خانءِ جندا لشکرے زرت و پہ آیانی دزگیر کنگا چست بوت ـ کلوڑاں چکوءِ "جالاون" دمگا گوں میرمھراب خانءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت ـ اے جنگءِ تھا میرمھراب خانءَ پہ ردی چہ وتی لشکرءِ نیمگا تیری بوت و چہ اَپسءِ سرا جھل کپت ـ بلے پدا ھم کلوڑاں پروش وارت و داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ دزگیر کنگ بوت اَنت ـ 
مھراب خانءِ بیرانی
 
مھراب خاں ٹپی ھالتءِ تھا تا سے روچ زندگ بوت ـ وتی قبایلءِ سردارانی لؤٹاینت اَنت و وصیتی کت کہ آییءِ دویں مردیں زھگ، میراحمدخان و میرعبداللہ کسان اَنت، پہ اے ھاترا کلاتءِ ھکومتیءَ آیانی دستا مہ دئیت کہ ھنو اے عمرا نہ اَنت کہ راجءِ بارا گؤں وتی کؤپگاں بزوراَنت، و آییءَ واھش زاھر کت کہ کلاتءِ ھکومتی آییءِ برازاتکءَ میرسمندرءَ دئیگ ببیت ـ میرسمندر میرکمبرءِ مستریں بچ اَت ـ
سے رؤچا رند میرمھراب خان ساہ دات و آییءِ لاش کلاتءَ آرگ و کل کنگ بوت ـ
 میرسمندرخان
 
میرمھراب خانءَ دو مردیں چک ھست اَت ـ میراحمدخان و میرعبداللہ خان ھر دو کسان اِتنت ـ ھمے ھاترا میرمھراب خان وھدیکہ مرکی اَت، وصیتی کت کہ آییءِ مرکا رند کلاتءِ خان میرسمندرخان ببیت ـ بلوچ قبایلاں آییءِ واھش پورہ کت، 1697 ءَ میرمھراب خان بیران بوت، آیاں میرسمندرءَ، خانءِ کلات کت ـ
میرسمندرخان، میرمھراب خانءِ کستریں برات و میرکمبرءِ چک اَت ـ سکیں دست و دل پچ و بھادر و شریف ایں انسانے اَت ـ تا رؤچ مرؤچی بلوچاں آییءَ سخی سمندر یاد کنگااَنت، و آییءِ سرا مزنیں عقیدہ اے ھست اِش، و زیارت کنؤکاں آییءِ گنبد و مزارءِ سرا بیرک و جنڈی ایر کن اَنت ـ
 
 
داؤد محمد و نورمحمد کلوڑءِ تچگ چہ کلاتءَ
داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ چکوءِ جنگا دزگیر کنگ و کلاتءَ آرگ بوت اَنت ـ شاہ زادہ معزالدین چہ میرمھراب خانءِ مرکءَ و داؤدمحمد و نورمحمد کلوڑءِ دزگیریءَ سرپداَت ـ داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ کہ میرسمندرءِ زندانا اِتنت، یک رؤچے چہ زندانءَ تتک اَنت ـ چہ اِش کہ راہءَ نابلد اِتنت، بازیں رؤچے کؤھانی تھا سرگردان بوت اَنت ـ ترّان و ترّان سراِش جوھان کپت ـ میرسمندرءِ مردمان پہ آیانی شؤھاز کنگا دگہ نمیگان شتگ اِتنت ـ خیار لھڑی داؤد محمد و نورمحمد کلوڑءَ ماں جؤھان کہ دیست و زانتی کہ میرسمندر مردماں کہ پہ آیانی پدا گردگااَنت، آییءَ میرسمندر ھال دات ـ پدا ھر دؤیں برات دزگیر کنگ و کلاتءَ برَگ بوت اَنت ـ اے رندا میرسمندرخان آیانی کشگءِ ھکم  دات ـ بلے آخوند محمد صالح میرصاحبءِ کرّا شت و گشتی، زندانیانی کشگ، بادشاھانی کار نہ اِنت، و اگر اِشاں کشگ ببنت، بلوچانی ھکومت بدنام بیت ـ پہ دؤیں کلوڑ براتانی نجات دیگا آخوندءَ وتی سرءِ پاگ چست کت و آیانی سرا دات ـ میرسمندر پہ آخوند محمد صالحءِ اھترامءَ کلوڑانی کشگءِ ھکم پچ ترّاینت ـ دؤیں کلوڑ براتان چہ میرسمندرخان پھلی لؤٹ اِت و سؤگنداِش وارت کہ چدو باد خان کلاتءِ ھکومتءِ فرمانءَ منّ اَنت و ھر سال چل ھزار روپیہ آییءَ مالیات دینت ـ
کراچیءِ بخشگ پہ میرسمندرخان
چنت رؤچءَ رند میرسمندرخان کلؤڑ براتانءَ ملتان بُرت و شھزادہ معزالدینءِ دیما پیش کت اَنت ـ شاہ زادہ معزالدین چہ میرسمندرخانءِ مردانگی و وپاداریءَ باز وش بوت ـ آییءَ میرسمندرخانءِ سپارش گؤں شھنشاہ اُورنگ زیب عالمگیر کت و پہ داؤد محمد و نورمحمد کلوڑ ھم ماپی لؤٹ اِت ـ ھندوستانءِ بادشاہ اورنگ زیب علمگیرءَ باز میرسمندرخانءِ تاریپ و توسیپ کت و پہ شاہ زادہ معزالدین نبشتی کہ میرسمندرخانءَ سدھزار روپیہ داد بدئے ـ و ابید چہ سدھزار روپیہءَ، کراچیءِ بندنءِ ھکم نبیسگ بوت کہ چہ کلوڑاں پچ گرگ و میرمھراب خانءِ ھؤں بھا میرسمندرءَ دَئیگ ببیت ـ پہ کلوڑانی بخشگءَ اے شرط ایر کنگ بوت و نبیسگ بوت کہ وتی منتگیں کؤل و کرارءِ سرا خان بلوچءِ وپادار ببنت ـ

[Zahida Raees Raji]

میرسمندرخانءِ سخاوت
کسہ کن اَنت کہ شاہ زادہ معزالدین ھندوستانءِ شھنشاہءِ ھکمءَ سدھزار روپیہ میرسمندرءَ دات، بلے میرسمندر ھما رؤچ اے زرّا گؤں وتی سردار و لشکرا بھر کنت ـ شاہ زادہ معزالدین اے ھالتءَ کہ گندیت، دگہ سدھزار روپیہ آخوند محمدصالحءِ دستءَ دات کہ (میرسمندرخان وتی زمانگءِ خاتم اِں)، اے زرّا بزور و پہ راہءِ ھرجءَ بدار، بلے میرسمندر اے زرّا ھم بھر و بانگ کت ـ چہ آخوند محمدصالحءِ بازیں منت و زاریءَ یک کمے پہ وتی زرت و آ دگہ زرانی گؤں وتی ھمراھاں بھر و بانگ کت اِنت ـ
ایرانیانی اُرؤش بلوچستانءِ سرا
 
ایرانءِ شاہ اَنگت وتی اَھدگیں ناھؤدگیں پگرے تھا اَت کہ بلکیں مستنگ، کلات، درّہ بؤلاں تا کچی اے درستیں دمگاں اَنگت آییءِ بادشاھیءِ اِنت ـ گؤں اے باطل ایں پگرا ایرانءِ شاہءَ سال 1698 ءَ یکے چہ وتی ھؤن واریں لشکراں گؤں طھماسب بیگءِ سرلشکریءَ پہ اے دمگءِ گرگا راہ دات ـ
میرسمندرخان اَنگت ملتان اَت کہ طھماسب بیگءِ حملہءِ ھال آییءَ رس اِت ـ میرسمندرخان، شاہ زادہ معزالدینءَ رکست کت و شپ جاہ و رؤچ جاہ وتی ماں کڈ و مستنگ رسینت ـ چنت رؤچءِ تھا سی ھزار سلاھبند و جنگجویں بلوچ مُچ بوت اَنت ـ طھماسب بیگ چاغی، نوشکی و گرداب و لھتے دگہ دمگ تاراج کتگ اَت، و ھنچؤ پُلان و دیم پہ کانکءِ دمگءَ پیداگ اَت ـ میرسمندرخان کُڈ و مستنگءَ گؤازینت سریاب مستنگءِ دمگا طھماسب بیگءِ بھادر و ھؤن واریں لشکرءِ گوں دیم پہ دیم بوت ـ اولی سے ایں رؤچاں، لاش لاشءِ سرا کپت ـ چارمی رؤچءَ کہ جنگ ھما ڈؤلا سھراَت، خانءِ چم پہ ایرانی سپھسالار طھماسب بیگءَ کپت اَنت ـ میرسمندرخان گؤں وتی اسپءَ چہ ایرانءِ لشکرءِ دلا گؤست و تواری جت ایرانی واکمند و زرہ پؤشیں سپھسالارءَ و ھما ڈؤل ھکلی کت اَسپءَ، و ھما ڈؤل کہ اَسپ دؤیں پادانی سرا اؤشتاتگ اَت، اُرؤشی برت طھماسب بیگءِ سرا ـ سپھسالار اَنگت وتی گؤم راست نکتگ اَت کہ میرسمندرخان وتی زھما آییءِ سرا ایر آرت، طھماسب بیگءِ گردن چہ سرا جتا بوت و زمینءِ سرا کپت ـ طماسب بیگءِ جسد اَنگت چہ اَسپءِ سرا نکپتگ اَت کہ آییءِ ایرانی لشکر شنگ شنگ و وتسر بوت و ھر یکے یک نیمگے تتک ـ بلوچاں تا دور آیانی پدا کپت اَنت ـ اے جنگا ایرانیان مزنین پرؤشے وارت، رند چہ اِشی پدا ھبجر بلوچستانءِ گرگءِ نیّت اَش نہ کت ـ اے جنگا بلوچانا بازیں سلاہ، گدان و اَسپے چہ ایرانیانی لشکرا دستءَ کپت ـ
سالے دوسد ھزار روپیہ حقوق چہ ھندوستانءِ بادشاہءِ نیمگا
میرسمندرخان ایرانی لشکرءِ پرؤش دیگءِ ھالءَ پہ شاہ زادہ معزالدین نبشت و راہ دات ـ شاہ زادہ معزالدینءِ نیمگءَ ھال پہ ھندوستانءِ بادشاہءَ سر بوت ـ اورنگ زیب چہ اے ھالءَ بے ھد وشھال بوت، و فرمانی دات کہ سالے دوسدھزار روپیہ حقوق چہ ھزانہءَ میرسمندرخانءَ دیگ ببیت ـ
 
 
میرقلندرءِ زرمبش
میرسمندرخانءِ کستریں برات میرقلندرخان یک کارےءِ سرا چہ خان صاحبءَ ناراز بیت و مستنگ رؤت و چہ مستنگ لھتے شِرّ و ناشریں مردم گؤں وت ترّاینیت و کلاتءَ دُزی و ڈنگیءَ بنگیج کنت ـ آسرءَ میرسمندرخان چہ میرقلندرخانءِ بدین کاران مجبور بیت و پہ آییءِ جنگا لانچیت ـ دؤیں براتاں وت ماں وت مڑاِتنت و آسرءَ میرقلندرخان میرسمندرخانءِ دستءَ کشگ بیت و آییءِ ھمراھاں گرگ و سزا دیگ بنت ـ
بوری(لورالائی) و ژوبءِ سرا اُرؤش کنگ
میرسمندرخان بازیں رندا ژؤب و تل چوٹالیءِ سرا حملہ کت ـ اے اُرؤشاں ابید چہ مالواریءَ دگہ ھچ نبوتگ اَنت ـ باز رندا خان صاحب گؤں وتی قبایلی لشکرءَ اے دمگانءَ تارج کت و پُل اِتنت ـ بلوچانی لاپ و رؤزگار ھمے پیم گؤست ـ وھدیکہ آیانی تؤشگ ھلاس بوتنت، پدا میرسمندرخانءِ کرّا شتنت و آیی اِش زُرت دگہ نیمگے حملہ اِش کت و پہ چنت ماہءَ وتی تؤشگ اِش جم کت و آرت ـ اِشاں کہ ھلاس بوت اَنت پدا ھمے کاراِش کت ـ
بیرانی (وفات)
میرسمندرخان 1714 میلادیءِ سالءَ کلاتءَ بیراں بوتگ ـ آیی کساس ھژدہ سال ھکومتی کت و اے مدتءَ وتی واک و وسی باز کت کہ مھلوکءَ وشھال بکنت ـ میرسمندرخان سکین سخی و وتی زمانگءِ خاتم مشھور اَت ـ راجءِ تھا باز اِزات و اِھترامی ھست اَت، پہ اے ھاترا کہ سکین ھداترس و راست گُشیں مردے اَت ـ تا اے جاہءَ کہ بازیں مردمے آییءَ اولیا اللہ زانت ـ مروچی آییءِ کبر زیارتے بوتگ، اے گپ وت اے چیزءِ درانگاز کنؤک اِنت کہ آییءَ چینچو دلانی تھا جاگاہ بوتگ ـ
 دؤمی میراحمدخان
میرمھراب خانءَ دؤ مردین چک ھست اَت ـ یکےءِ نام میراحمدخان و آ دگرءِ نام میرعبداللہ خان اَت ـ میرعبداللہ خان آییءِ مستریں بچ اَت ـ وھدیکہ میرمھراب خان 1697 ءَ کلوڑانی جنگا کرخ و چکوءِ دمگا کشگ بوت، آییءِ بچ میراحمدخان کسان اَت ـ پہ ھمے ھاترا پہ میرمھراب خانءِ آھری واھشءِ پورہ کنگ میرسمندرخان پہ خانیءَ گچین کنگ بوت ـ راستے کہ میرسمندرخان تھتءِ سرا نشتگ اَت، بلے آیی میراحمدخانءَ تھتءِ اصلی واھند زانت ـ پہ آییءِ رؤدینگا باز ھیالداری کت ـ ھمے ڈؤل پیش روان اَت کہ میرسمندرخان سال 1714 ءَ بیران بوت ـ رند چہ آیی بلوچاں تپاک بوت اَنت و میراحمدخان اِش وتی خان کلات گچیں کت ـ
 
دؤمی میراحمدخان سست دلیں مردے اَت ـ میرسمندرخان آییءَ پہ نازگلی رؤدینتگ اَت، عیاشی و راحت طلبی آییءِ وجودءِ تھا ردوم کتگ اَت و چہ ھما ھُردیءَ گؤں وتی کستریں براتا ھُؤر و تؤر بوتے نہ کت و چہ آییءِ ترس اِت ـ پہ ھم اِش آیی کؤشش کت کہ ھر ڈؤل وتارا چہ آیی گستاہ بداریت ـ وھدیکہ خآن کلات بوت، میرعبداللہ خان کہ آییءِ کستریں برات اَت شالکؤٹ ( کویٹہ)ءِ ھاکمی کت و چہ وتی دور داشت ـ
میرعبداللہ خانءِ شورش (بغاوت)
 
میراحمدخان باز ھرابیں کارے کت کہ شالکؤٹءِ ھاکمی دات میرعبداللہ خانءِ دستا ـ آیی میرعبداللہ خانءَ چہ کلاتءَ دور داشت کہ وت عیش و نؤش بکنت ـ بلے میرعبداللہ خان چہ آییءِ کار و کردءَ سرپداَت، نہ اِشتی کہ آرام بنندیت ـ آیی کؤشش کت کہ آییءَ پہ عیش و نؤشیں زندگیءَ میلیت ـ میرعبداللہ خان وت باز کار و زھمت کشیں ورنایے اَت ـ میراحمدخانءِ زندگیءِ وڑ و پیم آییءَ دؤست نبوت، و ھر وھد ودار کنگا اَت کہ آییءَ مؤہ برسیت، تا میراحمدخانءَ پرؤش بدات، و آسرا اے وھد ھم رس اِت، کہ میراحمدخان چہ وتی کؤتاہ اندیشی و بزدلیاں وتی زریں وھد پچ گراینت ـ
 
وھدیکہ میرعبداللہ خان کویٹہءَ سر بوت، کؤششی کت کہ ساراونءِ درستیں سردارانءَ وتی نیمگا بہ کشیت ـ اولی کس میرفیرؤزخان رئیسانی چہ جمالزھی ٹکااَت کہ گؤں میرعبداللہ ھمراہ بوت ـ میرعبداللہءِ گپ سادہ و گؤں جؤش جزبہ اَت ـ آیی گؤں فیروزخان رئیسانی کہ چہ جمالزھی ٹکااَت و آ دگہ سرداراں گشت، راستے کہ میرعبداللہ خان منی مستریں برات اِنت و ھمائی شمارا سردار کتگ، گڈا پہ ھم اِش شمئے فرض بیت کہ آییءِ ھبرا بزوراِت ـ بلے گندگ بیت کہ آییءِ سکیں راحت طلب، عیاش، کمزؤر و بزدلیں مردمے ـ چہ راستیں گپانی گشگءَ ترسیت و اے واک آییءَ نیست اِنت کہ زالمءَ میاری بکنت و گریبءِ ھکا بگرایت ـ کؤتاہ فکر و پرامؤش کاریں مردمے ـ ھکومتءِ شیرازہ ھُرتکگ، و اگر چدو گیش ھکومتی آییءِ دستءَ ببیت، درستیں مُلک ویران بیت ـ و آ درستیں ڈیھہ و دمگاں کہ مئے پت و پیرؤکاں پہ آیانی گرگا ھؤں داتگ و گؤں زھمءِ زؤرا گپتگ اَنت، یک یک چہ دستءَ درکپگااَنت ـ اے مُلک کہ بھادریں بلوچاں وتی ڈیھہ کتگ، اے ھکومتءَ کہ بلوچاں گؤں وتی سھریں ھونان مینتگ، زوال و برباد بئیگا اِنت ـ پہ ھم اِش من لؤٹاں اے ھکومتءَ بپھریزاں و وتی راجءِ توارا بشکنان و بلوچانءَ واک و مزنی اے واھند بکنان ـ
میرعبداللہءِ جادوگریءَ نہ تھنا پہ میرفیروزخان بلکے پہ دگہ بازیں سرداراں ھم اثر کت ـ تا ھمے ھدا کہ چنت رؤچءَ رند میرعسی خان رستم زئی ھم گؤں وتی قبیلہءَ گؤں میرعبداللہ خان ھؤر بوت ـ اے وھدا رئیسانی قبیلہءِ سردار میرعمر، میرجمالءِ بچ اَت ـ آیی ھم گوں میرعبداللہ خان بست و آسرا شوراِش کت کہ چہ کچی کہ پچترّاِت اَنت لشکرے چہ شالکوٹ جم بکن اَنت و مستنگ و کلاتءِ سرا اُروش بکن اَنت ـ

میراحمدخان چہ اے درستیں پندل و ھالاں ناسھی و گوں وتی عیش و نوشءَ دلگوش اَت ـ گڈا وھدیکہ میرفیروزخان، میرعسی خان و میرعمر رئیسانی چہ کچی پَچترّاِتگ اِتنت و گوں وتی ھاسیں مردماں، میرعبداللہ خانءِ گورا شالکوٹ شت اَنت، و وتی قبایلی لشکرءِ مچ کنگءِ چن و لانچءَ لگ اِتنت ـ ھمے وھدا میراحمدخان و آییءِ ھمراھانی چماں پچ بوت اَنت و چہ میرعبداللہ خانءِ چن و لانچءَ ھم سھی بوت اَنت ـ آخوند محمدصالح کہ میراحمدخانءِ خاصین مشاوراَت، سھی بوت کہ پہ میراحمدخانءِ جنگا، میرعبداللہ خان جنگے چن و لانچءَ کنگااِنت ـ پہ ھم اِش دست و پادی کت و میرعبداللہ خانءَ گیشتر پہ لشکرءِ مچ کنگا موھی ندات، و میراحمدخانءَ ڈاھی دات کہ وتا پہ جنگا تیار کن ـ گڈا میراحمدخان سک زوت چہ سراوان و جھلاوان ھپت سد بورسوار جم کت و پہ میرعبداللہ خانءِ جنگا دیما کنزاِت ـ وھدیکہ میراحمدخان مستنگءِ دمگا رس اِت، میرعبداللہ خانءَ ابید چہ وتی لشکرءَ پنجاہ بورسوار چہ رئیسانیاں ھم گون اَت ـ میرعبداللہ خان آیانءَ زرت و جنگا گلایش بوت ـ

[Zahida Raees Raji]

مستنگءِ دمگا یک جاھے کویٹہءِ نیمگا دویں براتاں دیم پہ دیم بوت اَنت ـ میرعبداللہ خان سکیں بھادر و زھم جنے اَت ـ جنگءِ وھدا ھچ کس آییءِ دیما اوشتات نہ کت ـ ھر نیمگا کہ دیمے کت، آیانی چاک چاک کت اَنت ـ میرداد شاھیزھی مینگل ھم یک سکین زھم جن و آزمودہ ایں مردے اَت، چنت جنگا کہ گوں میرسمندرخان ھمراہ بوتگ، مزنیں نامے پہ وتی کٹتگ ـ اے جنگا میرداد گوں میراحمدخان بستگ اَت ـ وھدیکہ میرداد دیست کہ ھچ کس میرعبداللہ خانءِ زھمانی زرابءِ دیما تاگت آرت نہ کنت، و لشکر پہ سر وت تچگا اِں، ھکلی کت اَسپءَ و میرعبداللہ خانءِ دیما اوشتات، میرعبداللہ خان ھم پلنگءِ وڑا گوں آیی دیم پہ دیم بوت ـ بلے میرداد ھم نامداریں زھم جن و آزمودہ ایں مردے اَت، آییءَ وتی سر چہ میرعبداللہ خانءِ زھمءَ دوزاِت و چرّی دات ـ میرعبداللہ خان وتا تیار نہ کتگ اَت کہ آیی چنت رندا پشت ماں پشت میرعبداللہ خانءِ سرا جت، میرعبداللہ خانءِ دیم و باسک ٹپی بوت اَنت ـ بلے پدا ھم میرعبداللہ خان وتی ھیال یک گور کت و ایری دات زھمءَ میردادءِ سرا ـ میرداد سپرے وتی دیمپاں کتگ اَت، بلے میرعبداللہ خانءِ زھم ھنچو پُرزورات کہ چہ میردادءِ سپرءَ گوست و آییءِ سرءَ لگ اِت ـ میرداد اَنگت چہ اَپسءَ جھل نہ کپتگ اَت کہ میرعبداللہ خان چنت دگہ زھم آییءِ سرا جت ـ میرداد شاھیزھی مینگل لیٹ وران اَت کہ میراحمدخان تتک ـ آییءِ لشکر یک و یک بوت ـ میرعبداللہ خان وتی پشت کپتگیں لشکرءَ زرت و مستنگءَ گپتی ـ

سست دلیں میراحمدخان آخوند صالح محمد و چنت دگہ سردارءَ نپر کت و گشت اَنتی بہ رواِت میرعبداللہ خانءَ بہ گش اِت کہ من گوں تو سھل و تران کنان، و گشت اَنتی اگر میرعبداللہ خانءَ ڈک گپت، آییءِ ڈکا بمنّ اِت ـ میرعبداللہ خان گوں مستنگءِ درستیں دمگانی گرگا گوں وتی براتءَ سھل کت ـ آخوند صالح محمد سردار میراحمدخانءَ زرت و خان کلاتءِ سلاماں، کلاتءَ شت ـ میراحمدخان چہ خانءَ پھلی لوٹ اِت و پہ چنت روچا میری کلاتءِ چیرا، آخوند صالح محمدءِ لوگا جل اِتی ـ
میراحمدخانءِ کشگ، سال 1716 ( دلگوش کنگ لوٹیت)
 
چہ میرعبداللہ خانءِ سُُھلءَ بازیں روچے نہ گوستگ اَت کہ میراحمدخان نادراہ بوت ـ بلوچی دود و ربیدگانی برابرا گورانڈے کشت اِش و آیی اِش پوست کت ـ میرعبداللہ خان سوب چست کت، بھانہ پرساں کلاتءَ شت و زھم کش اِت و آییءِ کار گیشینت ـ
دومی میراحمدخانءَ کمتر چہ دو سالءَ ھکومتی کت ـ 1714ءَ بنگیج بوت و 1716 ءِ اولا میرعبداللہ خانءِ دستا کشگ بوت
 
سومی بھر
بلوچی ھکومتءِ بنگیج
(10)
میرعبداللہ خان
 
 
میرعبداللہ خان سال 1716 ءَ دومی میراحمدخانءَ کلاتءِ تھا کشت و کلاتءِ تھت گپت ـ آخوند محمد صالح وزیر و آ دگہ سرداراں کہ کلاتءَ نشتگ اِتنت، میرعبداللہ خان اِش منّ اِت و اے دگہ سھبءَ کلاتءِ تھا یگجاہ بوت اَنت و آیی اِش وتی خان کلات کت ـ
 
میرعبداللہ خان سکین پھلوان و بھادریں ورناے اَت ـ شکل و دروشمءَ اولی میراحمدخانءِ ھم چھرہ اَت ـ وش کول، زھم جن و بھادر، ھر مصیبت و مشکلانی دیما اوشتات و پہ ھژاری گیش و گیواری کت اَنت ـ مزنیں جیڑہ یانی دیما اوشتات و تا آھری نپسءَ جنگءِ کت ـ پَشت کنزگ و تچگ مزنیں تژن و ّپیگورے اَت پہ آیی ـ ھمے ھاترا میرعبداللہ خان زندگیءِ تھا یک برے ھم پروش نہ وارت ـ توری اگر کلوڑانی جنگا کشگ بوت، بلے آییءِ لشکر سوبین بوت ـ

میرعبداللہ خان کساس پانزدہ سال کلاتءَ ھکومتی کت، بلے گش اَنت کہ اے دوراں گیش چہ پنچ سالءَ کلاتءِ تھا نہ نشتگ ـ کِرّ و گورے دمگانی جنگ و پُلگ آییءِ دلچسپیں کار و بار بوتگ ـ کچی تا ڈیرہ جات وبوریءِ سیمسراں، ژوب، چمن، قندھار، خاران، چاغی، شوراوک تا رودبار ھیلمند و مکران یا بندرعباس، چہ میرعبداللہ خان بلوچءِ شھسواریں لشکرءِ دیما پشت نہ کپتگ اَنت ـ میرعبداللہ خان پنچ ھزار نپری لشکرے پہ مالواری و تارجگریءِ ھاترا ٹھینتگ اَت، میرعبداللہ خان گوں اے سوارانی ھمراھیءَ ھر نیمگے کہ شت، گوں کامیابی پچ ترّاِت ـ
میرعبداللہ خانءِ بھادری و بامردیءِ کسہ تا ھنو مھلوکءِ زبانءِ سرا اِنت ـ کچی و سندءِ تھا، شکاری مرگءِ نامءَ مشھور ات ـ بلوچ شاعراں آییءَ "قھارخان" گشت ـ مھلوک تا مروچی آییءَ"قھارخانءِ" نامءَ یادءِ کن اَنت ـ چوش کہ کسہ و شعر بیان کن اَنت، زانگ بیت کہ آ زمانگءِ مردمانی تھا مزنیں ترس و بیمے بوتگ ـ لھتے تاریخ نبیس نبشتگ کہ بوری و ژوبءِ دمگاں ماتاں وتی چکانءَ عبداللہ خانءِ نامءَ ترسینتگ و وشان کتگ ـ
میرعبداللہ خان محمود غزنویءِ وڑا دمگ پہ دمگ گپت و آیانی مال و زرانی پچ گپت و کلاتءَ آرت ـ انگریز تاریخ نبیساں آییءَ عبداللہ خان فاتخ “THE CONQUEROR” نبشتگ ـ میرعبداللہ خان پکا " کوھی عقاب" و "قھارخان" اَت ـ آییءِ دید تیز و ارادہ و واکی چو کہ پولاتءَ اَت ـ ابید چہ اے درستیں شرّیاں میرعبداللہ خان بلوچی زبانءِ مزنیں شاعرے اَت ـ انگت تا مروچی آییءِ شاعری زبانانی سرا اِنت ـ جنگی میدان، گردش و شکار و زیبناکیں دمگاں شریں اثرے آییءِ دلا ایر کت ـ چہ اے اثراں آیی وتی شعرانی تھا باز شیرکنین بلوچی گال کار بستگ ـ میرعبداللہ خان پکایں بلوچے اَت، اے شعر آییءِ وصف جامع بوت نہ کنت ـ

یک عرب نسلیں بلوچے صاحب سیف و قلم
زحم جنیں مردے مروچی شاعرے گوھر رقم "نصیر"
بزاں آیی یک عرب نسلیں بلوچے اَت ـ زھم و کلمءِ واجھہ اَت ـ مروچی اگر زھم جنین بامردے اَت، باندا یک گوھر گواریں شاعرے اَت ـ میرعبداللہ خان اے شعرے بلوچ بامرد اَت ـ آیی اگر یک روچے زھم جنی و بھادریءَ دلگوش اَت، اے دگہ روچا، ملگزار و سرسبزیں و آبادیں دمگاں و گٹ و گرانی تھا شکار کنگا دلگوش اَت و گالانی رد و بند و شعر کت ـ میرعبداللہ خان" کوھی عقابے اَت" بلے آییءِ دلءِ کنڈا ھنچوشیں مارشتے ھست اَت کہ آ مارشتءَ آیی نہ اِشت کہ چہ میانہ ایں ھدا پہ ھژم و زھر گرگءَ نہ اِشت ـ
کلوڑانی سرا لشکر کشی
داودمحمد کلوڑ و نورمحمدکلوڑ میرسمندرخانءِ زمانگا عھد کتگ اَت کہ سالے چل ھزار روپیہ خان کلاتءَ مالیات بہ دینت ـ دومی میراحمد خانءِ زمانگا اے زرّءِ دیگ اِش بند کت ـ وھدیکہ میرعبداللہ خان خان کلات بوت گڑا اے زرءِ لوٹ اِت، بلے کلوڑ براتاں مالیات دیگا انکار کت ـ میرعبداللہ خان وتا تیار کتگ اَت کہ کچیءِ سرا اروش بہ کنت ـ وھدیکہ چہ نورمحمد کلوڑءِ دپا اِشکتی کہ مالیات نہ دات، زُرتی وتی قبایلءَ و کچیءِ سرا اروشی کت ـ نورمحمد کلوڑ یک دمانے ھم گوں آیی دیم پہ دیم نہ بوت و سندءِ نیمگا تتک ـ میرعبداللہ خان آساں آساں گوں وتی لشکرا کچیءَ مان بوت ـ باگ نامیں جاھے جل اِت و کچیءِ تاراجءَ لگ اِت ـ ڈھاڈر، سنی، شورن، گاجان و گنداوہءِ اِش لوٹ اِت ـ کلوڑانی ھکومتءِ نمایندہ گنداوہءَ نشتگ اَت، بلے آیی ھچ پیمیں چست و ایرے گوں میرعبداللہ خان نہ کت ـ
 
ڈیرہ جاتءِ سرا اروش(اڑند و دجل)
 
میرعبداللہ خان چنت ماہءَ کچی پُلگ و تارج کنگا لگ اِت ـ ھمے دورانءَ ڈیرہ غازیخانءِ والیءِ یک سیادے چہ آیی دلگراں بوت و میرعبداللہ خانءِ کِرّا کچی آتک و چہ خان صاحبءَ کمکی لوٹ اِت کہ وتی ھکا چہ ڈیرہ خانءِ والی بگرایت ـ میرعبداللہ خان ھم چہ کچیءِ جَنگ و پُلگا دم بُرتگ اَت و پہ نوکین شکارے پگر کنگا اَت کہ اِشی دستی کپت ـ میرعبداللہ خانءَ آییءَ کول دات کہ کمکی بہ کنت و وتی لشکرءِ یکجاہ کنگا لگ اِت کہ کچیءِ جنگا شتگ و یک و یک اَت ـ لشکری یکجاہ کت و ڈیرہ غازیخانءِ سرا اروشی کت ـ مول و مراد چہ اے اروشءَ یک گریبےءِ ھکءِ گرگ اَت بلے بلوچانءَ شریں وھدے پہ پُل و پانچءَ رس اِت ـ
ڈیرہ جاتءِ والی گوں میرعبداللہ خان دیم پہ دیم بوت بلے نتوانتی گیشتر بلوچانی لشکرءِ دیما بہ داریت، پروشی وارت و جھہ اِت ـ میرعبداللہ خان درستیں شھرءَ گپت و تاراج کت ـ گش اَنت کہ چہ اے اروشءَ میرعبداللہ خانءِ لشکرا مزنیں مالے رس اِت ـ
میرعبداللہ خان شھرا چہ ڈن خیمہ جت و کساس یک ماھے ھمودا داشتی ـ توری آییءِ مراد اِشی اَت کہ یک مدتے ماں ڈیرہ غازیخان بہ جلّیت ـ بلے سرداراں گیشتر دارگا سلاہ نہ زانت ـ یک روچے مچ بوت اَنت و مشورت اِش کت کہ کلوڑاں ماں کچی مئے دشمن اَنت و گرمیءِ موسم بنگیج بوگا اِنت، چوش مہ بیت کہ کلوڑاں ماں کچی جم ببنت و مئے راہءِ دیما بہ گراَنت و آپءِ بندگاھانءَ تباہ بہ کن اَنت و اگر اے ڈول ببیت شمئے درستیں لشکر پیش چہ اِش کہ مولہ و بولاں بہ رسیت چہ تنا ھلاک بیت ـ آیاں میرعبداللہ خانءَ گشت کہ نندگ و چہ دشمنءَ دلجم بئیگ ھژاریں مردمانی کار نہ اِنت، و آیاں میرعبداللہ خانءَ گشت کہ روگءِ بندوبستءَ بکن، بلے مورے آییءِ گوشءَ ھم نہ وارت ـ آسرا یک روچے سھبءَ زوت سرداراں خانءِ گدانءِ میھانءَ گوتک و گدان اِش دور دات ـ میرعبداللہ خان پہ ھیرانی چست بوت و جستی کت، سرداراں خانءَ گشت اگر ھنو چست نہ بے و گوں ما رھادگ نہ گرءِ گڈا دست و پادان اِت بنداں و بلوچستانءَ براِں ـ آسرا میرعبداللہ خان آیانی ھبرا زرت و پدا واتر بوت، بلے کلوڑاں کچیءَ شنگ و شانگ بوتگ اِتنت، دھگانان زمینانءَ ویل کتگ اَت، مُلک ویران و برباد اَت ـ

[Zahida Raees Raji]

مکرانءِ سرا اُروش

چنت مدتءَ کلاتءَ نشت و پدا میرعبداللہ خان مکرانءِ سرا اُروش کنگءِ بندوبستءَ بنگیج کت ـ مزنیں لشکرے جاڑی کت و زمستانءِ اول سرا چہ سوراپءِ پنجگور راہءَ مکرانءِ سرا اُروشی کت ـ پنجگورءِ ھاکمءَ بندوبست کتگ اَت بلے میرعبداللہ خانءِ دیما اوشتاتی نہ کت و آسرا تسلیم بوت ـ چہ مکرانءِ اُروشءَ میرعبداللہ خانءِ مراد مُلک گری نہ اَت ـ آیی بس لوٹ اِت کہ مال بہ جنت و وتی حزانہءَ پُر بہ کنت و وتی لشکرا بہ رودینیت، و پنجگوری ھاکمءِ اطاعتءَ باوجود آیی پنجگورءَ پُل اِت و بازیں بیگناھے آییءِ زھمءِ زھا شت اَنت ـ

کیچءِ سرا اُروش



پنجگوری پُلگ و تارج کنگا رند میرعبداللہ خان دیما پہ کیچ کت ـ کیچءِ مردماں چہ پیشءَ چہ وتی آسرا سرپداِتنت ـ پہ ھمے ھاترا آیاں پیش چہ میرعبداللہ خانءِ آیگا دمگ اِش ھالی کتگ اَت و وتی چک و مردمان اِش کوہ گٹانی تھا برت اَنت کہ تا مروچی آ دمگءِ نام "جنکانی گٹ" ءَ مشھوراِنت ـ وھدیکہ میرعبداللہ خان کیچ پُج اِت، دیستی کہ میتگ اَنسرتگ و ھالی اِنت ـ میرعبداللہ خان چنت روچ کیچءِ بازارا داشت و پدا سھی بوت کہ مردماں کوہءَ شتگ اَنت، کوہءَ شت ـ مکرانیاں دیم پہ دیم بوت اَنت و مزنیں جنگے کت اِش، بلے چہ اِش کہ وت ماں وت تپاک نہ اِتنت، کمزور بوت اَنت و آسرا پروشش وارت و شنگ و شانگ بوت اَنت ـ آسرا کیچءِ سردارءَ میرعبداللہ خانءِ اطاعت منّ اِت ـ چہ ھمدا میرعبداللہ خان یک لشکرے پہ گوادری پُلگا راہ دات و وت دیم پہ کیچ آتک ـ

 

بندرعباسءِ سرا اُروش

 

لشکر کہ چہ گوادر پچ تراِتگ اَت، میرعبداللہ خان شور کت کہ بندرعباسءِ سرا اروش بہ کنت ـ آییءَ اے ھیال کت کہ چہ بندرعباس مزنیں زرّ و مالے رسیتی ـ یک روچے میرعبداللہ خان گوں پنچ ھزار اَپس سوارا دیم پہ بندرعباس رھادگ گپت ـ راہ سرءِ شھر و میتگانی جنان کت و بندرعباسءِ نزیکا رس اِت، اَنگاہ بندرعباسءِ سرا اروشی کت و گپتی ـ درستیں شھراِش لوٹ اِت بلے اینچو مال کہ میرعبداللہ خانءَ پگر کتگ اَت در نہ یاتک ـ چنت روچ بندرعباس نشت اَنت و لوٹ ماراِش کت و پدا مکران آتک اَنت ـ ھمے ڈولا میرعبداللہ خان چہ مکران کہ ھلاس بوت، گوں وتی لشکرا چہ آواران، مشکہ و حضدارءِ راہءَ در آتک و رند چہ یک سالے کلاتءَ سر بوت ـ

 

اشرف شاہ افغانءِ اروش و آییءِ کُشگ

 

وھدیکہ نادرشاہءِ بھتءِ استار ایرانءِ تھا ترپان اَت، اشرف شاہ افغان اصفھانءَ ھکومتی کنگا ات ـ نادرشاہ اصفھانءِ سرا اروش کت و شکستی دات ـ اشرف شاہ چارھزار لاش ویل کت و دیم پہ شیراز جھہ اِت ـ نادرشاہ آییءِ پدا کپت ـ اشرف شاہءِ لشکر پہ مردانگی جنگ دات بلے پدا ھم نادرشاہءِ دیما داشتی نہ کت ـ افغانانی رستین بیست ھزار لشکر گوں وتی سرداراں شنگ و شانگ بوت اَنت ـ اشرف شاہ گوں وڑ وڑیں لشکر و قبایل جنگ کتگ اَت و آسرا بلوچستانءَ رس اِت ـ آییءِ مردماں کہ چہ ایرانیانی جنگ و ترسءَ چہ شُد و تنا ھلاھوش اِتنت، بلوچستانءَ کہ رس اِتنت ھر جاگہ تارج اِش کت و مھلوک اِش کشت و گارت کت ـ

وھدیکہ میرعبداللہ خان سھی بوت کہ اشرف شاہ بلوچستانءِ سیمسرا پُترتگ و لوٹ مار کنگا اِنت، پہ اشتاپی گوں پنچ ھزار خاصیں اپس سوارا چست بوت و اشرف شاہءِ دیما اوشتات ـ اشرف شاہ میرعبداللہ خانءَ نزور زانتگ اَت، ھیالی اِشی اَت کہ آییءَ پروش بہ دات و کلاتءِ سرا ھکومتی بہ کنت ـ پہ ھمے ھاترا اشرف شاہ ابید چہ گپ و ترانے گوں کسانیں لشکرے میرعبداللہ خانی سرا اروشی کت ـ بلے خانءِ پنچ ھزار بے پراوھیں لشکرا پہ بھادری و مردانگی اشرف شاہءِ سرا حملہ کت و آیانی دیم اِش داشت و اشرف شاہ دزگیر کنگ بوت ـ اشرف شاہءِ لشکر ھرچی کہ پشت کپتگ اِتنت لاشان اِش رمبینت و تتک اَنت ـ بلوچاں آیانی پدا کپت اَنت و چہ بلوچستانءِ سیمسرا دراِش کت اَنت و وت پچ تراِتنت ـ

اشرف شاہءِ اِش میرعبداللہ خانءِ دیوانءَ آرت، بلے اے جنگا میرعبداللہ خانءِ بازیں و شریں سردارے لھت کشگ بوتگ اِتنت ـ میرعبداللہ خان چہ ھمے زھرا کہ آییءِ شرتریں سرداراں بیراں بوتگ اِتنت، زھم زرت و گون وتی دستاں اشرف شاہءِ سر کلم کت ـ

 

پشنگءِ گرگ (پشین)

 

اگر میرعبداللہ خان چہ یک نیمگے کچی، سند و ڈیرہ جات و مکرانءَ اروش کت، چہ شمالی نیمگا آییءِ ھکومتی چہ افغانانی لشکرءِ اروشءَ ایمن نہ اَت ـ شالکوٹ، مستنگ تا ھد چاغی افغان دُز و ڈنگانی جاہ اَت ـ میرعبداللہ خان چہ اشرف شاہ کہ گیش اِت، پہ سیمسرانی مھر کنگا دلگوشی کت ـ رند چہ اِشی لشکرے داتی میرفیروزخان رئیسانیءَ کہ بہ روت پشنگءَ بہ گریت ـ میرفیروزخان رئیسانی چہ شالکوٹ ھکل اِت و پشنگی سرا اروشی کت ـ شاہ حسین خلجی قندھارءِ ھاکمءِ نمایندہ، پشنگءَ نشتگ اَت ـ آیی گوں بلوچانی لشکرا دیم پہ دیم بوت بلے سک زوت پروشی وارت و تتک و شت قندرھار ـ میرفیروزخان پشنگا تصرف کت و گوں کلاتءِ دمگا ھوری کت، و میرعبداللہ خان میرفیروزخان رئیسانیءَ پشنگءِ ھاکم کت ـ

 

شورواکءِ گرگ

 

چہ پشنگ کہ چٹ اِت میرعبداللہ خان یک لشکرے گوں میرسلطان قائم خان شھوانی چہ نوشکیءِ نیمگا پہ شورواکءِ گرگا راہ دات ـ میرسلطان قائم خان شھوانی بڑیچانءَ جت و پروش دات و درستیں دمگی گپت و میرعبداللہ خانءِ گپءِ سرا گوں وتی لشکرا کہ گیشتر چہ شاھوانی قبیلہءَ اَت، شوراک نشت و ھکومتی کت ـ

میرعبداللہ خانءَ چہ اے دویں دمگاں کہ ھنو گپت اَنتی باز ترس ھست اَت ـ شورواک و پشنگءَ آییءِ دو دلجمیں نمایندہ گوں وتی قبایلی لشکراں نشت و ھکومتی اِش کت ـ میرعبداللہ خان نون گوں ھژاری و دانشمندی اے ناامنیں سیمسرانءَ بست و مھر کت اَنت ـ

 

قندھارءِ سرا اولی اروش

 

میرعبداللہ خان کہ شورواک و پشنگءَ آساں آساں گپت، قندھار خلجیءِ ھکومتی ھم ھنچو ھساب کتگ اَت ـ مغرور بوت و مزنیں قبایلی لشکرے مچی کت و گوں ملامحمد عیسیءِ سروکیءَ پہ قندھارءِ تصرف کنگا راھی دات ـ

ملامحمدعیسی جنان و پروشاں کت و چمن رس اِت ـ وھدیکہ خلجی قندھارءِ ھکومت چہ ملامحمدعیسیءِ مول و مرادءَ سھی بوت، مزنین لشکرے چہ افغانان زرتی و پہ جنگا پاد آتک ـ یک جاھے کہ ھنوں " نوکیں کلات" گشگ بیت، شاہ حسین خلجی و ملامحمدعیسیءِ جنگ رست ـ آسرا ملامحمدعیسی کشگ بوت، لشکرا پروش وارت، بازینے کشگ بوت اَنت، آیاں کہ پشت کپت اَنت تتک و شت اَنت ـ

قندھارءِ سرا دومی اُروش

 

میرعبداللہ خان چہ اولی جنگءِ پروش ورگاءَ و ملامحمدعیسیءِ کشگا سک پہ درد بوت ـ درستیں سردارانی لوٹاینت اَنت و ھُکمی کت کہ لشکرے جم کن اِت ـ اے رندا پدا بلوچاں گوں گیشتریں جوش و جزبگے یکجاہ بوت اَنت ـ پہ اے ھاترا کہ پروش ورگءِ پولنگا بہ شوداَنت و ملامحمدعیسیءِ ھونءَ بہ گراَنت ـ

 

میرعبداللہ خان گوں مزنیں لشکرے چہ مستنگ رھادگ گپت ـ چہ پشنگ کہ گوست جنگ و کشگ و پُلگی بنگیج بوت ـ پنجاہ و ھشت میل چہ قندھارءَ دور، یک دمگے کہ لیلی مجنونءِ نامءَ مشھوراِنت، شاہ حسین خلجی گوں مزنیں لشکرے گوں میرعبداللہ خان دیم پہ دیم بوت اَنت ـ اولی روچا جنگ نہ بوت بلے رندترا لاشانی سرا لاش کپت ـ میرعبداللہ خان دژمنءِ کتارا پروشت و پہ شاہ حسین خلجی بیڑ برت، بلے شاہ حسین جنگی مردمے نہ اَت، کوششی کت کہ وتارا لشکرءِ تھا چیر بہ دات ـ میرعبداللہ خان شیرے وڑا وتارا پہ شاہ حسین خلجی رسینت و لھتے زھمی جت ، بلے شاہ حسین خلجی لشکرءِ بزیءَ شت و وتارا چیر دات ھچ زھمے آییءَ نہ لگ اِت ـ پدا میرعبداللہ خان بیڑ بُرت بلے افغان سرمچاراں آییءِ دیم گپت و شاہ حسین چہ آییءِ دستءَ در آتکگ اَت بلے آییءِ جند دژمنءِ گپ چلا کپتگ اَت، بلے آییءِ تلاریں ھمت کمے ھم سست نہ بوت، مردانی وڑا مڑاِت ـ ھر نیمگا کہ چکءِ ترّاینت جت و پروشتی ـ بلوچاں وتی خانءَ کہ دژمنءِ تھا دیست، یک مزنیں اروشے کت اِش ـ گوں اے بے باک و بے پروھیں اروشءَ افغان لشکرءِ گام سست بوت اَنت ـ میرفیروزخان رئیسانی محاصرہءَ پروشت و گوں وتی رما وت اِش پہ خان صاحبءَ رسینت ـ شاہ حسین خلجی اولی اروشءَ چہ میرعبداللہ خانءِ زھمءِ زھا پشت کپتگ اَت و دیم پہ قندھار تتکگ اَت ـ بلوچانی اے مردانگین جنگا، افغانءِ لشکر سک ناامیت بوت و شنگ شنگ بوت و جھہ اِت ـ اے مڑاییءَ شاہ حسین خلجی مزنیں پروشے وارت و آییءَ ھزاراں لاش جنگءِ میدانءَ ویل کت، و ھر چہ کہ پشت کپتگ اَت، زرت اَنتی و دیم پہ قندھار شت و کلاتءِ تھا پُتراِت و دروازگی بست ـ

توری میرعبداللہ خان اے جنگا سوبیں بوتگ اَت بلے بازینے چہ آییءِ لشکرا کشگ بوتگ اَت و جنگی واکی ھم سست ترّاِتگ اَت ـ پہ ھم اِش دل پُر کتی نہ کت کہ دیمروی بہ کنت و قندرھارءَ محاصرہ بہ کنت ـ گڈا اے کامیابی غنیمت زانت و دیما نہ کنزاِت ـ البت بیست میل دور چہ قندھار درستیں دمگانی جت و ھر مال و دلوتے کہ دیما ترّاِت جت و زرت و کلاتا پچ ترّاِت ـ

شاہ حسین خلجی و نورمحمد کلوڑءِ تپاکی و بلوچستانءِ سرا اروش کنگ

چہ میرعبداللہ خانءِ دست دراجی و پُل و پانچاں، خلجیءِ ھکومتی ماں قندھار و سند و کچیءِ کلوڑاں سک نگیگ اِتنت ـ پہ ھم اِش آیاں تپاک بوت اَنت کہ میرعبدللہ خانءَ درسے بہ دینت ـ شاہ حسین گوں جنگجوی اِں لشکرے چہ قندھار و نورمحمد گوں لشکرے چہ کچی و سند، یک وھد شالکوٹءِ (کویٹہ) نیمگا رھادگ گپت اَنت ـ میرعبداللہ خان جھد کت کہ اے لشکرانی دیما جدا جدا بہ داریت و کوششی کت کہ میلیت کلوڑ و خلجیءِ لشکراں یک و دگرا گوں ھور ببنت ـ میرعبداللہ خان میرکاڑخان لھڑیءَ مامور کت کہ کلوڑانی ماں بلولانی کورا بہ گرایت، و میرفیروزخان رئیسانیءَ کہ پشنگءِ والی اَت، ماموری کت کہ شاہ حسین افغانءِ لشکرءِ دیما بہ گرایت، و خانءِ وتی جند لشکرءِ مرکزا چہ کلاتءَ دیم پہ مستنگ راہ دات ـ

سردارکاکڑخان لھڑیءِ مرک

نورمحمد کلوڑ بولان کورا گوستگ اَت کہ سردارکاکڑخان لھڑی بی بی نانیءِ دمگا گوں آیی دیم پہ دیم بوت ـ کلوڑانءَ مزنین لشکرے گون اَت، سردارکاکڑخانءِ لشکر چہ آییءِ جندءِ قبیلہءَ یک کسانیں لشکرے اَت ـ مزنین جنگے رست، سردارکاکڑخان گوں وتی لشکرا پہ مرادانگی جنگ کت ـ بلے گوں کلوڑانی بزیں لشکرءَ دیم پہ دیم بیگ ناممکن گپے اَت ـ میرکاکڑخان لھڑی پہ مردانگی و بھادری جنگ کت و آسرا کشگ بوت، و آییءِ لشکرا پروش وارت و یک و یک بوت ـ نورمحمدکلوڑءِ لشکر پہ شالکوٹءِ نیمگا روان و کامیاب بوت ـ

میرفیروزخان رئیسانیءِ موت

پشنگءِ اِرد و گردا میرفیروزخان رئیسانی گوں شاہ حسین خلجی افغانءِ لشکرا دوچار کپت ـ میرفیروزخان جنگءِ تھا زوال کنگ بوت و آییءِ لشکر گوں لشکرءِ نمایندہءَ پشتا کنزاِت و کڈن بوت کہ شالکوٹءِ کلاتءِ تھا محاصرہ ببیت

[Zahida Raees Raji]

شالکوٹءِ محاصرہ کنگ
چہ بولانءِ کورا نورمحمد کلوڑ و چہ پشنگ شاہ حسین خلجی گوں وتی لشکراں شالکوٹءَ پُترت اَنت ـ شالکوٹءِ نمایندہ تا آھری ساہءَ گوں آیاں مڑاِت و چہ کلاتءِ پُترگا دیم گیری کت ـ کلوڑ و افغانءِ لشکرا ھوری پشت ماں پشت کلاتءِ سرا اروش اِش کت، بلے نہ توانت اِش بلوچانی تلاریں کتارا بہ پروش اَنت و ھر رند کہ اروش اِش کت، مجبور بوت اَنت کہ پشتا بہ کنزاَنت ـ
میرعبداللہ خانءِ زانت و دور چاری
 
میرعبداللہ خان ابید چہ اِشی کہ بھادر و مزن دلے اَت، جنگءِ زانت ھم آییءَ سک بازاَت ـ آیی اے کارا مزنیں نادانیءِ زانت کہ گوں چشیں مزنیں لشکرے دیم پہ دیم ببیت ـ آیی ماں بلوچی جنگ و جیڑہ انی تھا باز زانت و تجربہ کتگ اَت، و آییءِ جند بازیں جنگانی کواس و طراح بوتگ ـ پہ اے جنگا بس اے راہ پہ آیی پشت کپتگ اَت ـ خان صاحبءَ وتی لشکر چنت رم کت و ھر رمے گوں یک سردارے سروکیءَ راھی دات اَنت کہ برواَنت چیروکانی دژمنءِ لشکرءِ ھاسیں نیمگاں اُروش بہ کن اَنت ـ ابید چہ اِشی آیی میرسلطان خان شاھوانیءَ نپر کت کہ چہ شرواک و چمنءِ نیمگا دیما روان بہ کنت و پشنگ و چمنءِ درمیانءِ راہءَ پہ شاہ حسین خلجیءِ کمک رسینوکان بہ بندایت و بہ جنت اِش ـ ھمے ڈول ساتکزئی و بنگلزئی گوں وتی قبایل گوں وتی سرداراں ھکم کنگ بوت اَنت کہ بوالانءِ کور بہ بنداَنت تا کہ چہ کچی و سند کلوڑانءَ ورگی چیز مہ رسیت ـ میرعبداللہ خانءِ وتی جند ھم گوں وتی پھتہ کاریں اَپس سواراں غنیمءَ ماں شالکوٹ پریشان کتگ اَت ـ گوں اے کارا دژمنءِ ھیال چہ شالکوٹءِ محصوریں بلوچاں ترّینگ بوت ـ ھمے وھدا میرعبداللہ خان چہ کلوڑ و شاہ حسینءِ جنگی ھمتءَ سرپد بوت ـ پہ ھمے سببءَ خان صاحبءَ جنگ دراج کش کت ـ سارتیءِ موسم بنگیج بوت ـ کلوڑاں چہ سارتیءَ ترسءَ ناتاھیر بوت اَنت و سارتی کہ گیش تر بیاں بوت، زوراِش پہ جھگا دات ـ بولانءِ کورا نادینتگیں بلوچاں خلجیءِ لشکرءِ دیم گپت ـ بلوچاں پہ بے پرواھی خلجی لشکرءِ جانءَ کپت اَنت و بازاِش جت و کشت ـ رند چہ بازیں مالی و جانی نکسانءَ نورمحمد کلوڑ وتی نیم جانین سندی لشکر زرت و بے سوت و سمر کچی پچ ترّاِت ـ
نوں شاہ حسین خلجی تھنا ماں شالکوٹ پشت کپتگ اَت ـ میرعبداللہ خان پہ یک فیصلہ کنوکیں جنگے وتی لشکرءِ یکجاہ کنگءِ چن و لانچءَ لگ اِت ـ بلے پیش چہ اِش کہ میرعبداللہ خان آییءِ سرا مزنیں اروشے بہ کنت، شاہ حسین خلجی وتا وت شالکوٹءَ ویل کت و دیم پہ قندھار رواں بوت ـ آ بلوچانی لشکر کہ راہ اِش بستگ اَت، تا چمن خلجی لشکرءِ پدا کپت اَنت و پریشبان اِش کت ـ گام پہ گام و منزل پہ منزل آیانی مشکلان اِش گیش کنان کت اَنت ـ ھمے پیم میرعبداللہ خانءِ اے بے دروریں بھادری، کواسی و جنگی زانت دو مزنیں اروش کنوکیں دژمن پہ شرّی نکسان دات و بے سوب و سوت تتک و شت اَنت ـ
میرعبداللہ خانءِ دومی اُروش کچیءِ سرا و آییءِ مرک
گوں دژمنءِ پشت کنزگا، میرعبداللہ خانءِ ھمت و ارادہ گیش بوت و پہ آیانی یک یک پروش دیگا، جنگءِ چن و لانچءَ لگ اِت ـ سارتیءِ موسمءَ میرعبداللہ خان لوٹ اِت کلھوڑانءَ بہ جنت ـ پہ ھمے کارا و ماں کسانیں وھدے خان صاحبءَ حکم دات کہ ساراونءِ لشکر مان جھالاوان و خضدار مچ ببیت ـ کلھوڑاں ھم چہ میرعبداللہ خانءِ نیّتءَ سھی بوت اَنت، و آیاں ھم یک مزنیں لشکرے چہ کھچی و سند یکجاہ کنگا لگ اِتنت ـ
 
میرعبداللہ خان جھالاوانءِ لشکرا حکم دات کہ چہ مولہ و گنداوہ و وتی جندی گوں ساراوانءِ لشکرا چہ کھچی و بولانءِ راہ جنگءِ میدانءَ در پُترت ـ میرعبدللہ خان گوں وتی لشکرا ڈاڈر گپت و سبیءِ نیمگا دیما روان بوت تا کہ گوں جھالاوانءِ لشکرا دوچار بہ کپیت ـ بلے جھالاوانءِ لشکر پہ کچیءِ رسگا باز دیر کت ـ گوں مراد گنجا کلوڑانی نمایندہ و شاہ بوھراءِ سروکیءَ، سندیاں، کچیءِ بلوچاں، جدگالاں و جاموٹاں "جاندری ھر" (جام ڈریھرءِ دمگا سنّیءِ نزیکا گوں میرعبداللہ خان دیم پہ دیم بوت اَنت ـ مزنین جنگے رست ـ توری میرعبداللہ خانءِ لشکر باز کسان تراَت، بلے پہ بھادری و بے پرواھی جنگی کت ـ لاش لاشءِ سرا کپت ـ کلوڑانی ڈڈ دلیں لشکر پشت کنزگا مجبور بوت و آسرا کلوڑانی لشکر تاچینگ بوت، بلے ھمے چست و ایراں تیرے چہ کلوڑانی لشکرا میرعبداللہ خانءِ سینگا لگ اِت ـ زھم میرعبداللہ خانءِ دستا اَت کہ چہ اپسءِ سرا زمینءِ سرا کپت ـ آییءِ بھادریں ارواہءَ بال کت ـ میرعبداللہ خان جنگءِ میدانءَ پہ بامردی مرت ـ آییءِ بچ و ولیعھد، میرمحبت خان ھم اے جنگا گون اَت ـ کلوڑاں پروش وارت و تتک اَنت، ساراونءِ لشکرا تا گاجاں کلوڑانی لشکرا تاچینت ـ ھزاراں کس چہ کلوڑاں کشگ بوت اَنت ـ میتگ و بازاران اِش جت اَنت ـ بلے پہ میرعبداللہ خانءِ مرکا ھر نکسانے کہ بلوچ و بلوچستانءَ بوتگ اَت، گوں اے درستیں کشت و کشاراں بیڑ برابر نہ بوت ـ ظاھرا بلوچ راج سوبین بوتگ اَت، بلے بھادر و جوانمردیں عبداللہ خانءِ مرک گرانیں نکسانے اَت ـ
 
بلوچانی اے بھادریں جنگول کہ کوھی عقاب، قھارخان و فتح کنوک نام بندگ بوتگ اَت، سال 1731 ءَ "جاندری ھرءِ" دمگا گوں کلوڑاں جنگی کت و کشگ بوت ـ دگہ روایتے ھست اِنت، گش اَنت وھدیکہ لشکر کلوڑانءَ تاچینتگ و پچ تراِتگ اِتنت، سرداراں میرعبداللہ خانءِ جسدءِ پدا گشت اَنت بلے جسد آیانءَ نہ رس اِت ـ اِشی راستے یا دروگ! بلے گپ اِشی نہ اِنت ـ بلے چہ اِشی مھلوکا میرعبداللہ خانءِ راستی،پاک دلی و مھرءِ نشانی و ثبوت رسیت ـ
اے جنگءِ تھا چہ ساراوانءِ لشکرا 700 مردم کشگ بوت ـ جالاوانءِ لشکر تا آسرا کچی نہ پج اِت ـ وھدیکہ میرعبداللہ خانءِ مرکءِ ھال اِش اِشکت چہ ھمودا کہ ھست اَنت یک یک بوت اَنت ـ

 
میر محبت خان
اولی دور
 
میرعبداللہ خانءَ سے مردین چک ھست اَت ـ میرمحبت خان، میراھلتازخان و میرنصیرخان ـ توری میرمحبت خان میرعبداللہ خانءِ مسترین مردین چک اَت، بلے آییءِ مات جتے اَت، کہ بلوچان اے زاتا چہ وت کمتر و جھل تر زانت ـ پہ ھمے ھاترا بازیں سردارے پہ اے گپا کہ میرمحبت خان پہ خانیءَ گچین کنگ ببیت، تپاک نہ اِتنت ـ میراھلتازخان و میرنصیرخان بی بی مریمءِ چک اِتنت کہ چہ اھلتاززئی ٹکااَت ـ پہ اے ھاترا لھتے چہ سرداران گشت کہ میرمحبت خانءِ جاہءَ میراھلتازخان کلاتءِ خان گچین کنگ ببیت ـ بلے پہ اے ھاترا کہ میرعبداللہ خانءِ وتی جندا میرمحبت خانءَ گچین کتگ اَت و باز دوست اِتی سرداراں مجبور بوت اَنت کہ میرعبداللہ خانءِ واھشءِ احترامءَ بکن اَنت و سال 1731ءَ میرمحبت خان اِش کلاتءِ خان گچین کت ـ
میرمحبت خان چہ وتی براتاں شاکی اَت ـ وھدیکہ کلاتءِ خان بوت، گڈا میراھلتازخان و میرنصیرخانءَ گوں ماتءَ چہ کلاتءَ در کت اَنت و مستونگ دیم دات اَنت و مستونگءِ مالیات آیانی ھرجی دییگ بوت ـ
 
میرمحبت خان، جان دوست و بد زبانے اَت ـ گوں وتی سرداراں سخت گری کنگا بنگیجی کت ـ گڈا سکیں کسانیں وھدے بازینے چہ سرداراں آییءِ ھلاپ بوت اَنت ـ میرلشکری رئیسانیءِ سردارانی سروک اَت کہ چہ ھما اولا گوں اے گپا کہ میرمحبت خان کلاتءِ خان گچین کنگ ببیت تپاک نہ اَت و میراھلتازخانءِ پلہ مرز اَت ـ میرمحبت خانءِ سخت گریاں اے موہءَ میر لشکری رئیسانیءَ دات، اے درستیں سردار کہ چہ میرمحبت خان دلگران اِتنت، میراھلتاز خانءِ نیمگا روان بوت اَنت ـ وت ماں وت نشت و چیروکانی میرمحبت خانءِ تھتءِ پچ گرگءِ بندوبستءَ لگ اِتنت ـ
میرمحبت خان بدکار و سیہ کاریں مردے اَت ـ مدام نشتگ اَت و گوں جنینان وش گپی کت و گوں نوکراں چاپ و نازینکا دلگوش اَت ـ یا دربارءِ تھا گوں چنت ویلگرد و چاپلوسیں مردماں ھم دیوان اَت ـ سردار و قبایل بیزار اِتنت و نفرت کنگا لگ اِتنت و آییءِ چست کنگءِ آس شھم گران اَت، بلے آیی چہ اے درستیں گپاں ناسھی اَت ـ
میرلشکری سردارانءَ گوں وت ترّاینت و سال 1733ءِ اول سرا یک روچے چیروکانی کلاتءَ شت ـ میرلشکری میرمحبت خانءِ نزیکیں مردمانءَ زرّ دات و گوں وتی ترّاینت اَنت ـ ھمے ڈول ابید چہ اِش کہ یک پٹے ھون بہ رچیت کلاتءِ گرگءِ سازش برابر بوت و میرلشکری رئیسانی چیروکانی پدا دیم پہ مستونگ شت ـ میرمحبت خان چہ میرلشکریءِ بازیءَ یک کسانیں گپے ھم سرپد نہ اَت ـ چہ اے گپا زانگ بیت کہ آییءِ کَس و بمپانان تا چہ حد آییءِ وپادار بوتگ اَنت ـ آیی یک مزنیں بوجے وتی مردمانی سرا بوتگ اَت و اے موہ و وھدءِ پدا اِتنت کہ چہ وتی کوپگاں جھل دوری بدینت ـ
میرمحبت خانءِ دزگیری
وھدیکہ میرلشکری مستونگ سر بوت میراھلتازخان درستیں سردارانءَ پہ کلاتءِ گرگا جاڑی کت اَنت و پدا چنت روچا رند چیروکانی لھتے سردار گوں لھتے سوارا و ھور گوں میراھلتازخان زرت اَنتی و چہ مستونگ درآتک و عیدءِ شپءَ کلاتا پُج اِتنت ـ پہ اے ھاترا کہ میریءِ دربانان چہ پیشءَ سرپداِتنت کلاتءِ دروازگان اِش پہ آیاں پچ کت اَنت ـ آیاں کلاتءَ پترتنت و گوں گلام و نوکرانی رھشونیءَ میرمحبت خانءِ وابجاہءَ گوست اَنت ـ واجہ گرانیں وابے وپتگ اَت ـ پاداش کت و دزگیراِش کت ـ
کلاتءِ نندوکانی تظاھرات
 
اسکلکوءِ شاھوانیاں، منگوچرءِ لانگواں و کلاتءِ دھواراں میرمحبت خانءِ ھمراہ و پلہ مرزاِتنت ـ اے دگہ روچا کہ اِشاں سھی بوت اَنت کہ میراھلتازخان میرمحبت خانءَ دزگیر کتگ و کلات گپتگ، مچ بوت اَنت و میراھلتازخانءِ ھلاپءَ تظاھرات کنگا لگ اِتنت ـ میرلشکریءِ مردماں باز کم اِتنت و آیانءَ پہ کلاتءِ بمپانان ھم بازیں یکینے نیست اَت ـ ھبکہ بوت اَنت بلے عقل اے جاہءَ گوں میرلشکری ھمراھی کت ـ ھژاری و عاقلی کت، گوں تظاھرات کنوکانی سروکا نشت و گپ و ترانءَ لگ اِت ـ آسرا تظاھرات کنوکاں میرمحبت خانءَ ویل کت و شنگ و شانگ بوت اَنت ـ میرلشکری زوت میرمحبت خانءَ چہ کلاتءَ ڈن کت ـ ھمے وھدا میرلشکریءِ لشکر سربوت و کلات اِش امن کت ـ
میرمحبت خان چنت روچ اسکلکوءَ شاھوانیانی مھمان بوت و پدا شت وڈ، و میرلشکری ابید چہ یک پٹے ھونءِ ریچگا تھتءَ چہ میرمحبت خان پچ گپت و میراھلتازخانءَ دات ـ
میراھلتازخان
 
سال 1733ءِ اول سرا میرلشکری رئیسانی سازش کت و میرمحبت خانءِ گرپتاریءَ رند، کلات تظاھرات کنوکانءَ دستا دئیگ بوت ـ اے دگہ روچا چہ مستونگ کمک رس اِت، گوں سرداراں نشت اَنت و میراھلتازخان اِش کلاتءِ خان کت ـ
 
بلے میراھلتازخان ھم سک زوت چہ سردارانی نظران کپت ـ پہ اے ھاترا کہ آیی ھم وتی براتءِ، میرمحبت خانءِ وڑا سکیں، زدی، کوتہ پگر، سیہ کار و کم زانتے اَت ـ وھدیکہ کلاتءِ خان بوت چہ سرداراں وتا دوری داشت و آ کول و تماھاں کہ داتگ اِتنتی شموشت اَنتی ـ
تا اے وھدا آییءَ میرعبداللہءِ وڑیں لشکرے نیست اَت کہ سرداران چم بجن اَنت، کوششی کت کہ پہ زور سردارانءَ بترسینیت و حکومتی بکنت ـ بلے اے وھدا واکمند و آزات ھیالیں سرداران میراھلتازخانءِ وتسریانءَ اوپار کت نہ کت ـ وھدیکہ آیان دیست کہ میراھلتازخان ھیران اِنت، آیاں ھم وتی دستانءَ لانچ اِت ـ میرمحبت خان کہ وتا تھتءِ واھند زانت، مان وڈ نشتگ اَت ـ قبایلی واک سردارانی دستا اَت ـ میراھلتازخان بس پہ نام کلاتءِ خان اَت ـ
میرلشکری رئیسانی و دگہ لھتے سردار کہ آییءِ ھمراہ اِتنت و باز کم اِتنت انگت گوں میراھلتازخان ھوراِتنت ـ میرلشکری یک تجربہ کار و دانایں مردے اَت ـ آیی میراھلتازخانءَ باز نصیحت کت کہ اے وھدا ناوش بیگ گوں سرداران شریں کارے نہ اِنت و آییءَ گشت کہ ھر قول و تماھے کہ تو سردارانءَ داتگ برابراِش بکن، بلے آییءِ شریں سوج و مشورہ پہ کم زانتیں میراھلتازخان ھچ ڈول کارگیر نہ بوت اَنت، ابید چہ اے سرداران گوں مھلوکا ظلم و زور کنگا لگ اِت ـ چہ اے کارا سردارانی واک گیشتر بوت ـ
میرلشکریءِ گُڈی جھد

[Zahida Raees Raji]

 
وھدیکہ میرلشکری دیت کہ آییءِ درستیں جھدان بے نپ اَنت آرام نشت کتی نہ کت ـ پہ میراھلتازخانءِ سرکچ دیگا وتی گڈی جھدی کت ـ یک شپے چیروکانی میراھلتازخانءِ کِرّا شت و درستیں گپانی گوں آیی گشت اَنت ـ گون آیی گشتی کہ میرمحبت خان سلیں سازشے تئے ھلاپءِ چن و لانچ کنگااِنت ـ درستیں سردارانے کہ چہ تو دلگران اَنت گوں میرمحبت خان بستگ اِش، انگت دیر نہ اِنت، کینگ و کستانا ویل کن ـ گوں آیاں بہ نند و وش اِش بکن، تا کہ میرمحبت خانءَ ویل بکن اَنت و پدا تئی نمیگا بیاینت ـ پدا میرلشکری گوں آیی گشت اے شریں وھدے، چہ اے وھدا سوب چست بکن، و اے ڈول ھم گشتی اگر اے کارا نہ کنے گڈا دگہ یک آھری راھے پشت کپتگ ـ آھری راہ اِشی اِنت کہ باید میرمحبت خانءَ بہ کشءِ تا کہ اے سازشانی ریشگ ھشک ببیت ـ
بلے میرلشکریءِ اے شریں سوج و رھشونیاں ھچ پیم پہ میراھلتازخان اثرمند نہ بوت اَنت و دومی روچا وھدیکہ دربار پُر چہ مردم اَت، آییءَ میرلشکریءِ درستین گشتگین گپ گوں نندوکاں گشت و پاشک کت اَنت ـ میرلشکری چہ اے گپا سک پہ درد بوت و دومی روچا شت کانک، و رند چہ مدتے پدا کلاتءَ پچ ترّاِت ـ
میراھلتازخانءِ لوٹاینگ ماں قندھار
وھدیکہ میراھلتازخان قندھار رس اِت نادرشاہءِ اطاعتی منّت ـ نادرشاہ چہ اے کارا وش بوت و شاھی پوشاکے میراھلتازخانءَ داتی ـ بلے اے دگہ روچا میرمحبت خان گوں سرداراں نادرشاہءِ کِرِِّا شت و میراھلتازخانءِ ھلاپءَ درخواستے پیشی کت و گشتی کلاتءِ ھکیکتیں وارث من بزاں میرمحبت خان اِنت، و گشتی کہ میراھلتازخانءَ منا رد داتگ کلاتءِ تھتی پہ رپک چہ من پچ گپتگ ـ نادرشاہ چہ اے دگہ سرداراں جست کت، درستین سرداراں شاھدی دات بزاں ھر چہ کہ میرمحبت خان گشگااِنت ھما ڈول بوتگ، و اے گپ اِش ھم گشت کہ میراھلتازخانءِ بستار اینچو نہ اِنت کہ حکومتی بکنت و سکیں ظالمے ـ گوں چنت وتواہ و کم زاتیں کسءَ نشتگ و درستیں ملک برباد اِنت ـ نادرشاہ میرمحبت خان و سردارانی شکایتءَ گوش کت اَنت و میراھلتازخانءَ جست و پرسی کت ـ بلے پہ آیی ابید چہ میرکمال خان اھلتاززئی و سلطان زھرو بنگلزئی دگہ دوست ھمراہ در نیاتک ـ آسرا نادرشاہ میرمحبت خانءَ کلاتءِ ھکدار زانت و میراھلتازخان یک گور کنگ بوت ـ
پدا میرمحبت خان کلاتءِ خان کنگ بوت
 
نادرشاہ گون بلوچ سردارانی ھمراھیءَ میرمحبت خانءَ کلاتءِ خان مقرر کت و شاھی پوشاکی گورا دات و گوں آییءِ گشگا میرکمال خان اھلتاززئی، سردارسلطان بنگلزئی، علی دربان، ملا مھر علیءَ گوں میراھلتازخان گپت و قندھارءِ کلاتءَ نظر بند کت اَنت ـ
 
میرمحبت خان چنت روچ نادری دربارا داشت ـ نادرشاہ چہ آیی سک وش بوت و پنچ سد سوار گوں لطف علی ایرانیءِ سروکیءَ آییءَ دیگ بوت و پہ کلاتءِ روگا مرھز کنگ بوت ـ بلوچانی تاریخءِ تھا اے روچ شوم تریں روچ اَت، پہ اے ھاترا کہ یک درآمدیں حکومتےءِ زلم و زور پہ مدامی ماں آزات ھیالیں بلوچانی گردنءَ کپت ـ
وھدیکہ میرمحبت خان تھتءِ سرا نشت، میرنصیرخان و آییءِ مات بی بی مریم و میراھلتازخانءِ بچ میرمرادعلیءَ گپت اَنتی و گوں سپہ سالار لطف علی ایرانی قندھار نادرشاہءِ نیمگا راہ دئیگ بوت اَنت و شالکوٹءِ دمگانی مالیات پہ آیانی لاپ و حرجءَ نادرشاہءَ دئيگ بوت ـ
میراھلتازخانءِ کشگ
میراھلتازخان و میرنصیرخان تا دو سالا ماں قندھار، نادرشاہءِ کمپءَ نظربند بوت اَنت ـ سال 1738 ءِ اول سرا یک روچے دوئین براتاں پہ یک ھبرے وت ماں وت اڑاِتنت ـ میراھلتازخان ھژم گپت و کش اِتی زھما کہ میرنصیرخانءَ بجنت، بلے میرنصیرخان آییءِ نزیکا اوشتاتگ اَت، آیی ھم وتی زھمءَ کش اِت و میراھلتازخانءِ لاپءَ جتی ـ میراھلتازخانءِ لاپ دِرت و روتانی در آتک اَنت، کپت و جاہ پہ جاہ مرت ـ
 
 

میرمحبت خان
دومی دور
گڈ چہ اِش کہ کلاتءِ خانی چہ میرمحبت خان گِرگ بوتگ اَت، سال 1734 ءَ کساس دو و نیم سالا رند پدا میرمحبت خان گوں نادرشاہءِ حکمءَ کلاتءِ خان بوت ـ اے رندا پہ وتی زاتی پائدہءَ و گوں لھتے نادانیں سردارانی رھشونیءَ آیی وتی آزاتیں بلوچی حکومتءَ باھینت و ایرانیانی گلامی و ایردستیءَ پہ وت گھتر زانت ـ ابید چہ اِشی کہ قبولی کت کہ مالیات بدات و جنگءِ وھدا لشکر دیم بدات، اے ناھودگیں کارا ھم کہ وتی ماتو و براتو گوں وتی برات زاتکا گپت اَنت و قندھار نادرشاہءِ دستا دات اَنت ـ آییءَ میراحمدخانءِ زاتءَ ھنچوشیں پولنگے مانی کت کہ ھچ یکے چہ آییءِ بھادر و جنوانمردیں پشت پداں گوں وتی ھونءَ ششت کتی مہ کن اَنت ـ
پہ اے ھاترا کہ میرمحبت خان گوں سردارانی ھمکاریءَ خان بوتگ اَت، پہ ھمے ھاترا آییءِ حکومتی لھتے سالاں بے اِل و گش سردارانی دستا بوت ـ توری میرمحبت خانءَ دوست نہ بوت کہ سرداراں آییءِ کارءِ تھا دست ماں بکن اَنت، بلے نادرشاہءِ زمانگا آییءَ چشیں واک و دلے نیست اَت کہ گوں سرداراں یک و دو بکنت، و میراھلتازخانءِ آسر آییءِ دیمااَت ـ میرمحبت خان وتی پت و پیروکءِ وڑا بھادر و دلیرے نہ اَت کہ سرداراں چہ آیی چم بجن اَنت ـ آیی یک لیبوکے اَت، ھما ڈول کہ سرادارں بہ لوٹ اِتیں، آیی ھما ڈول کُت ـ
سال 1738ءَ وھدیکہ میراھلتازخان میرنصیرخانءِ دستا کشگ بوت، گڈا میرمحبت خان کمے آسودگ بوت و آیی اے ھیالا کت کہ میرنصیرخان پہ میراھلتازخانءِ بیڑا پاھو دئیگ ببیت، گڈا رند چہ آیی سردارانءَ چہ احمدزئی رندپدا کسے نبیت کہ بیارنت و کلاتءِ خانی بکن اَنت، و کم کم سھت گیری بنگیج کت ـ بلے وھدیکہ میرنصیرخان قصاص نبوت، پدا آییءِ درستیں اُمیت و ارمان شودگ بوت اَنت ـ گوں سرداراں نرم تر و شیرین زبانی کنگا لگ اِت ـ ھمے درگتا نادرشاہ شالکوٹ (کویٹہ) دمگا میراھلتازخانءِ ھون بھا مصادرہ کت و پدا داتی میرمحبت خانءَ ـ
کچی دمگءِ بخشگ و دیگ
گشنت کہ وھدیکہ نادرشاہ ھندوستانءِ سرا اُروش کت، میرنصیرخان گوں و آییءِ مات و آ دگہ سرداران کہ گوں اھلتازخان قندرھار بنداِتنت، بعنوان اسیر نادری لشکرءِ ھمراہ اِتنت ـ سال 1740ءَ وھدیکہ نادرشاہ چہ ھندوستان پچ ترّاِت سند شت و کلوڑانی حکومتی جت و تاراج کت ـ کلوڑان سندءِ عمرکوٹءِ کلاتءَ پناہ برت و گوں نادرشاہءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے نادرشاہءِ لشکرءِ دیما پروش اِش وارت و آیانی ھون  مپتا ریچگ بوت ـ عمرکوٹ کہ گرگ بوت، کلوڑاں مجبور کنگ بوت اَنت کہ چہ نادرشاہ اطاعت بکن اَنت ـ اے جنگا میان غلام شاہ کلوڑ، سندءِ حاکم دزگیر کنگ و نادرشاہءِ دیما پیش کنگ بوت ـ گڈا بی بی مریم چہ نادرشاہ دسبندی کت کہ کلوڑان آیی لوگواجہءَ بزان میرعبداللہ خانءَ کشتگ،  میان غلام شاہءَ کلوڑ میرعبداللہ خانءِ بدلی کشگ ببیت ـ  نادرشاہءِ زلم و زور کلوڑانی سراَت، بی بی مریمءِ ھبر زورگ بوت، گوں نادرشاہءِ حکمءَ میرمحبت خان لوٹاینگ بوت و ھمے وھدا میان غلام شاہ کلوڑ ھم آرگ و آییءِ دستا دئیگ بوت ـ نادرشاہ حکم دات کہ میرعبداللہ خانءِ بدلی میان غلام شاہ کلوڑ کشگ ببیت ـ بلے میرمحبت خان میان غلام شاہ کلوڑءِ کشگا انکار کت و گشتی اسیر و زندانیءِ کشگ بلوچانی دودءِ ھلاپ اِنت ـ اگر بادشاہ میرعبداللہ خانءِ ھونءِ بیڑا چہ کچیءِ کلوڑاں بگریت و بدات گڈا بزاں منی بیڑ گرگ بوتگ ـ نادرشاہ میرمحبت خانءِ ھبر گپت، کچیءِ درستیں دمگانی چہ کلوڑاں پچ گپت و میرمحبت خانءَ داتنت ـ
کچیءِ بھر و بانگ
کچیءِ جنگا بازیں سردارے چہ ساروانءِ قبایلی سرداراں گوں میرعبداللہ خان کشگ بوتگ اِتنت ـ گڈا وھدیکہ نادرشاہ کچیءَ پچگپت و میرمحبت خانءَ دات، اے دگہ بلوچ قبایلان ھم بھر لوٹ اِت ـ میرمحبت خان کچیءَ سے بھر کت ـ یک بھرے میرعبداللہ خانءِ ھون بھا ـ دومی بھر پہ قبایلان گیشینگ بوت ـ توری آیان جنگءِ تھا گون میرعبداللہ خان گون نہ بوتگ اَنت بلے آیانی پیشگیں شریان شموشگی نہ اَتنت ـ اے بھر ھم خانءِ بھر گیشینگ بوت ـ اے بھرا ھم خان صاحبءَ گوں سرداران و آیانی قبایلاں و ھما ھاسیں کساں کہ جنگءِ تھا گوں بوتگ اَنت بھر کت ـ سیمی بھر ھم گوں ساراوانءِ قبایلان بھر کنگ بوت ـ پہ اے ھاترا کہ اے آھری جنگا بس ساراوانءِ قبایلان گون اِتنت ـ جھلاوانءِ لشکر تا جنگءِ آھرا کچی نہ رس اِت ـ پہ ھمے ھاترا آیانءَ زمین دئیگ نہ بیت ـ

شمارہ
ٹک یا طایفہ
دیھہ یا منطقہ
1-
رئیسانی
مھتری
2-
رودینی
تاج
3-
شاھوانی
حاجی
4-
میرحسنی
گوگرو
5-
لھڑی
ھانبی
6-
محمد شھی
زرداد
7-
بنگلزئی
چندر
 
وھدیکہ میرلشکری دیت کہ آییءِ درستیں جھدان بے نپ اَنت آرام نشت کتی نہ کت ـ پہ میراھلتازخانءِ سرکچ دیگا وتی گڈی جھدی کت ـ یک شپے چیروکانی میراھلتازخانءِ کِرّا شت و درستیں گپانی گوں آیی گشت اَنت ـ گون آیی گشتی کہ میرمحبت خان سلیں سازشے تئے ھلاپءِ چن و لانچ کنگااِنت ـ درستیں سردارانے کہ چہ تو دلگران اَنت گوں میرمحبت خان بستگ اِش، انگت دیر نہ اِنت، کینگ و کستانا ویل کن ـ گوں آیاں بہ نند و وش اِش بکن، تا کہ میرمحبت خانءَ ویل بکن اَنت و پدا تئی نمیگا بیاینت ـ پدا میرلشکری گوں آیی گشت اے شریں وھدے، چہ اے وھدا سوب چست بکن، و اے ڈول ھم گشتی اگر اے کارا نہ کنے گڈا دگہ یک آھری راھے پشت کپتگ ـ آھری راہ اِشی اِنت کہ باید میرمحبت خانءَ بہ کشءِ تا کہ اے سازشانی ریشگ ھشک ببیت ـ
بلے میرلشکریءِ اے شریں سوج و رھشونیاں ھچ پیم پہ میراھلتازخان اثرمند نہ بوت اَنت و دومی روچا وھدیکہ دربار پُر چہ مردم اَت، آییءَ میرلشکریءِ درستین گشتگین گپ گوں نندوکاں گشت و پاشک کت اَنت ـ میرلشکری چہ اے گپا سک پہ درد بوت و دومی روچا شت کانک، و رند چہ مدتے پدا کلاتءَ پچ ترّاِت ـ
میراھلتازخانءِ لوٹاینگ ماں قندھار
وھدیکہ میراھلتازخان قندھار رس اِت نادرشاہءِ اطاعتی منّت ـ نادرشاہ چہ اے کارا وش بوت و شاھی پوشاکے میراھلتازخانءَ داتی ـ بلے اے دگہ روچا میرمحبت خان گوں سرداراں نادرشاہءِ کِرِِّا شت و میراھلتازخانءِ ھلاپءَ درخواستے پیشی کت و گشتی کلاتءِ ھکیکتیں وارث من بزاں میرمحبت خان اِنت، و گشتی کہ میراھلتازخانءَ منا رد داتگ کلاتءِ تھتی پہ رپک چہ من پچ گپتگ ـ نادرشاہ چہ اے دگہ سرداراں جست کت، درستین سرداراں شاھدی دات بزاں ھر چہ کہ میرمحبت خان گشگااِنت ھما ڈول بوتگ، و اے گپ اِش ھم گشت کہ میراھلتازخانءِ بستار اینچو نہ اِنت کہ حکومتی بکنت و سکیں ظالمے ـ گوں چنت وتواہ و کم زاتیں کسءَ نشتگ و درستیں ملک برباد اِنت ـ نادرشاہ میرمحبت خان و سردارانی شکایتءَ گوش کت اَنت و میراھلتازخانءَ جست و پرسی کت ـ بلے پہ آیی ابید چہ میرکمال خان اھلتاززئی و سلطان زھرو بنگلزئی دگہ دوست ھمراہ در نیاتک ـ آسرا نادرشاہ میرمحبت خانءَ کلاتءِ ھکدار زانت و میراھلتازخان یک گور کنگ بوت ـ
پدا میرمحبت خان کلاتءِ خان کنگ بوت
 
نادرشاہ گون بلوچ سردارانی ھمراھیءَ میرمحبت خانءَ کلاتءِ خان مقرر کت و شاھی پوشاکی گورا دات و گوں آییءِ گشگا میرکمال خان اھلتاززئی، سردارسلطان بنگلزئی، علی دربان، ملا مھر علیءَ گوں میراھلتازخان گپت و قندھارءِ کلاتءَ نظر بند کت اَنت ـ
 
میرمحبت خان چنت روچ نادری دربارا داشت ـ نادرشاہ چہ آیی سک وش بوت و پنچ سد سوار گوں لطف علی ایرانیءِ سروکیءَ آییءَ دیگ بوت و پہ کلاتءِ روگا مرھز کنگ بوت ـ بلوچانی تاریخءِ تھا اے روچ شوم تریں روچ اَت، پہ اے ھاترا کہ یک درآمدیں حکومتےءِ زلم و زور پہ مدامی ماں آزات ھیالیں بلوچانی گردنءَ کپت ـ
وھدیکہ میرمحبت خان تھتءِ سرا نشت، میرنصیرخان و آییءِ مات بی بی مریم و میراھلتازخانءِ بچ میرمرادعلیءَ گپت اَنتی و گوں سپہ سالار لطف علی ایرانی قندھار نادرشاہءِ نیمگا راہ دئیگ بوت اَنت و شالکوٹءِ دمگانی مالیات پہ آیانی لاپ و حرجءَ نادرشاہءَ دئيگ بوت ـ
میراھلتازخانءِ کشگ
میراھلتازخان و میرنصیرخان تا دو سالا ماں قندھار، نادرشاہءِ کمپءَ نظربند بوت اَنت ـ سال 1738 ءِ اول سرا یک روچے دوئین براتاں پہ یک ھبرے وت ماں وت اڑاِتنت ـ میراھلتازخان ھژم گپت و کش اِتی زھما کہ میرنصیرخانءَ بجنت، بلے میرنصیرخان آییءِ نزیکا اوشتاتگ اَت، آیی ھم وتی زھمءَ کش اِت و میراھلتازخانءِ لاپءَ جتی ـ میراھلتازخانءِ لاپ دِرت و روتانی در آتک اَنت، کپت و جاہ پہ جاہ مرت ـ
 
 

میرمحبت خان
دومی دور
گڈ چہ اِش کہ کلاتءِ خانی چہ میرمحبت خان گِرگ بوتگ اَت، سال 1734 ءَ کساس دو و نیم سالا رند پدا میرمحبت خان گوں نادرشاہءِ حکمءَ کلاتءِ خان بوت ـ اے رندا پہ وتی زاتی پائدہءَ و گوں لھتے نادانیں سردارانی رھشونیءَ آیی وتی آزاتیں بلوچی حکومتءَ باھینت و ایرانیانی گلامی و ایردستیءَ پہ وت گھتر زانت ـ ابید چہ اِشی کہ قبولی کت کہ مالیات بدات و جنگءِ وھدا لشکر دیم بدات، اے ناھودگیں کارا ھم کہ وتی ماتو و براتو گوں وتی برات زاتکا گپت اَنت و قندھار نادرشاہءِ دستا دات اَنت ـ آییءَ میراحمدخانءِ زاتءَ ھنچوشیں پولنگے مانی کت کہ ھچ یکے چہ آییءِ بھادر و جنوانمردیں پشت پداں گوں وتی ھونءَ ششت کتی مہ کن اَنت ـ
پہ اے ھاترا کہ میرمحبت خان گوں سردارانی ھمکاریءَ خان بوتگ اَت، پہ ھمے ھاترا آییءِ حکومتی لھتے سالاں بے اِل و گش سردارانی دستا بوت ـ توری میرمحبت خانءَ دوست نہ بوت کہ سرداراں آییءِ کارءِ تھا دست ماں بکن اَنت، بلے نادرشاہءِ زمانگا آییءَ چشیں واک و دلے نیست اَت کہ گوں سرداراں یک و دو بکنت، و میراھلتازخانءِ آسر آییءِ دیمااَت ـ میرمحبت خان وتی پت و پیروکءِ وڑا بھادر و دلیرے نہ اَت کہ سرداراں چہ آیی چم بجن اَنت ـ آیی یک لیبوکے اَت، ھما ڈول کہ سرادارں بہ لوٹ اِتیں، آیی ھما ڈول کُت ـ
سال 1738ءَ وھدیکہ میراھلتازخان میرنصیرخانءِ دستا کشگ بوت، گڈا میرمحبت خان کمے آسودگ بوت و آیی اے ھیالا کت کہ میرنصیرخان پہ میراھلتازخانءِ بیڑا پاھو دئیگ ببیت، گڈا رند چہ آیی سردارانءَ چہ احمدزئی رندپدا کسے نبیت کہ بیارنت و کلاتءِ خانی بکن اَنت، و کم کم سھت گیری بنگیج کت ـ بلے وھدیکہ میرنصیرخان قصاص نبوت، پدا آییءِ درستیں اُمیت و ارمان شودگ بوت اَنت ـ گوں سرداراں نرم تر و شیرین زبانی کنگا لگ اِت ـ ھمے درگتا نادرشاہ شالکوٹ (کویٹہ) دمگا میراھلتازخانءِ ھون بھا مصادرہ کت و پدا داتی میرمحبت خانءَ ـ
کچی دمگءِ بخشگ و دیگ
گشنت کہ وھدیکہ نادرشاہ ھندوستانءِ سرا اُروش کت، میرنصیرخان گوں و آییءِ مات و آ دگہ سرداران کہ گوں اھلتازخان قندرھار بنداِتنت، بعنوان اسیر نادری لشکرءِ ھمراہ اِتنت ـ سال 1740ءَ وھدیکہ نادرشاہ چہ ھندوستان پچ ترّاِت سند شت و کلوڑانی حکومتی جت و تاراج کت ـ کلوڑان سندءِ عمرکوٹءِ کلاتءَ پناہ برت و گوں نادرشاہءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے نادرشاہءِ لشکرءِ دیما پروش اِش وارت و آیانی ھون  مپتا ریچگ بوت ـ عمرکوٹ کہ گرگ بوت، کلوڑاں مجبور کنگ بوت اَنت کہ چہ نادرشاہ اطاعت بکن اَنت ـ اے جنگا میان غلام شاہ کلوڑ، سندءِ حاکم دزگیر کنگ و نادرشاہءِ دیما پیش کنگ بوت ـ گڈا بی بی مریم چہ نادرشاہ دسبندی کت کہ کلوڑان آیی لوگواجہءَ بزان میرعبداللہ خانءَ کشتگ،  میان غلام شاہءَ کلوڑ میرعبداللہ خانءِ بدلی کشگ ببیت ـ  نادرشاہءِ زلم و زور کلوڑانی سراَت، بی بی مریمءِ ھبر زورگ بوت، گوں نادرشاہءِ حکمءَ میرمحبت خان لوٹاینگ بوت و ھمے وھدا میان غلام شاہ کلوڑ ھم آرگ و آییءِ دستا دئیگ بوت ـ نادرشاہ حکم دات کہ میرعبداللہ خانءِ بدلی میان غلام شاہ کلوڑ کشگ ببیت ـ بلے میرمحبت خان میان غلام شاہ کلوڑءِ کشگا انکار کت و گشتی اسیر و زندانیءِ کشگ بلوچانی دودءِ ھلاپ اِنت ـ اگر بادشاہ میرعبداللہ خانءِ ھونءِ بیڑا چہ کچیءِ کلوڑاں بگریت و بدات گڈا بزاں منی بیڑ گرگ بوتگ ـ نادرشاہ میرمحبت خانءِ ھبر گپت، کچیءِ درستیں دمگانی چہ کلوڑاں پچ گپت و میرمحبت خانءَ داتنت ـ
کچیءِ بھر و بانگ
کچیءِ جنگا بازیں سردارے چہ ساروانءِ قبایلی سرداراں گوں میرعبداللہ خان کشگ بوتگ اِتنت ـ گڈا وھدیکہ نادرشاہ کچیءَ پچگپت و میرمحبت خانءَ دات، اے دگہ بلوچ قبایلان ھم بھر لوٹ اِت ـ میرمحبت خان کچیءَ سے بھر کت ـ یک بھرے میرعبداللہ خانءِ ھون بھا ـ دومی بھر پہ قبایلان گیشینگ بوت ـ توری آیان جنگءِ تھا گون میرعبداللہ خان گون نہ بوتگ اَنت بلے آیانی پیشگیں شریان شموشگی نہ اَتنت ـ اے بھر ھم خانءِ بھر گیشینگ بوت ـ اے بھرا ھم خان صاحبءَ گوں سرداران و آیانی قبایلاں و ھما ھاسیں کساں کہ جنگءِ تھا گوں بوتگ اَنت بھر کت ـ سیمی بھر ھم گوں ساراوانءِ قبایلان بھر کنگ بوت ـ پہ اے ھاترا کہ اے آھری جنگا بس ساراوانءِ قبایلان گون اِتنت ـ جھلاوانءِ لشکر تا جنگءِ آھرا کچی نہ رس اِت ـ پہ ھمے ھاترا آیانءَ زمین دئیگ نہ بیت ـ

شمارہ
ٹک یا طایفہ
دیھہ یا منطقہ
1-
رئیسانی
مھتری
2-
رودینی
تاج
3-
شاھوانی
حاجی
4-
میرحسنی
گوگرو
5-
لھڑی
ھانبی
6-
محمد شھی
زرداد
7-
بنگلزئی
چندر

[Zahida Raees Raji]

کچیءِ بلوچانی سیالداری گوں کلاتءِ تھتءَ
وھدیکہ گوں نادرشاہءِ حکمءَ کچیءِ درستیں دمگاں خان کلاتءَ دئیگ بوت اَنت ـ آ وھدا کچیءِ بلوچ قبایلاں چوش کہ، رند، لاشار، دیناری، ڈومبکی و مگسی ھمایاں کہ پیشءَ کلوڑانی حکومتءِ  فرمانءِ چیرا اِتنت، نوں خان کلاتءَ گوں ھور کنگ بوت اَنت ـ محبت خان گوں آیاں شری کت درستیں زمینانے کہ چہ آیاں پچ گرگ بوتگ اِتنت پدا ھمایانی جندا دئیگ بوت اَنت ـ
لسبیلہ سرا اُروش کنگ
آ زمانگا لسبیلہ بُلفت خاندانءِ دستءِ چیرااَت ـ سردار پھاڑخان بُلفت بہ عنوان یک حاکمے لسبیلہءَ حکومتی کنگا اَت ـ رند چہ سردار پھاڑخان آییءِ بچ عزت خان بیلہءِ حاکم بوت ـ بلے وھدیکہ عزت خان مرت آییءِ بچ کسان اَت ـ پہ ھمے ھاترا آییءِ مات بزاں میرعزت خانءِ لوگ بانوک بی بی چاگلی حکومتیءِ چست و ایرانءَ دستا گپت اَنت ـ
بی بی چاگلی سکیں بھادر و شیرزالیں جنینے اَت ـ سال 1742ءَ جاموٹ قبیلہءِ سردار میرجام عالی خان بی بی چاگلیءِ ھلاپءَ چست بوت کہ بیلہءِ حکومتیءَ بگریت، بلے سک زوت عُلفت قبیلہءِ دیما پروشی وارت و پدا دیم پھ کلات پچ ترّاِت ـ میرمحبت خان گوں جام عالی خان گشتگ اَت من ترا پہ اے شرطءَ کمک کناں، وھدیکہ تو بیلہءَ گپت باید کلاتءِ فرمانءِ چیرا ببے و ھر مال و زرے کہ بیلہءَ درکیت آیانی نیم مالیاتءِ ھسابءَ کلاتءَ دئيگ ببنت ـ جام عالی خان میرمحبت خانءِ اے ڈکا منّت ـ گڈا میرمحبت خان ملا محمد حیاتءَ گوں جام عالی خان گوں کت کہ برونت جھلاوان لشکرے مچ بکن اَنت ـ ملا محمد حیات چہ جھلاوانءِ قبایلاں لشکرے جم کت و بیلہ سرا اُروشش کت ـ جاموٹاں ھم گوں آیاں بست ـ بی بی چاگلی باز جنگ دات بلے آسرا پروشی وارت و آجز بوت ـ ملا محمد حیات بیلہءَ گپت و ھما ڈول کہ میرمحبت خان حکم کتگ اَت جام عالی خان بیلہءِ سردار کنگ بوت ـ میرجام عالی خان وتی کولءِ مطابقءَ سال پہ سال بیلہءِ آمدنیءِ نیمءَ پہ میرمحبت خان راہ دئیگا لگ اِت ـ
پنجگورءِ سرا اُروش
تا اے وھدا کلاتءِ خانانءَ پکائیں واک و قدرتے مکرانءِ تھا نیست اَت ـ البت مکرانءِ سرداراں پہ اِش کہ وت ماں وت جنگ و جیڑہ  اِتنت، و پہ یک درگرءِ پاترپ دئیگا و مکرانءِ جنگ و تاراج کنگا مدام کلاتءِ خانان اِش لوٹاینت اَنت ـ اے ھما وھدات کہ میرجلب گچکیءِ نواسگ میرشاھو پنجگورءِ سرداراَت ـ ملک دینار گچکی کیچءِ سردار باز واکدارات و آیی لوٹ اِت کہ درستیں مکرانءَ وتی دستءِ چیرا بکنت ـ بلے میرشاھو پنجگورءِ سردار رازی نہ اَت کہ آییءِ دمگا کسے دخالت بکنت و وتا جاڑی کنگااَت کہ ملک دینار گچکیءِ حکومتیءِ پروشگءِ رندااَت ـ آسرا ملک دینار گچکی چہ میرشاھوءِ سرزنشاں و پہ پنجگورءِ گرگا وتی بچءَ میرشیہ عمرءَ یک مزنیں لشکرے دات و دیم پہ پنجگور رھادگ کت ـ میرشیہ عمر پنجگورءِ سرا اُروش کت و میرشاھوا پروشی دات ـ میرشاھو جنگءِ تھا کشگ بوت و میرشیہ عمر پنجگورءِ کلاتءَ کہ عیسیءِ کلات گشگ بیت گپتی ـ
پنجگورءِ گچکیاں چہ دومی میراحمدخانءِ وھدا گوں کلاتءِ خانان سانگ و بنداِتنت ـ میرعیسی گچکی کہ دومی میراحمدخانءِ نواسگ و میرشاھوءِ نزیکیں سیاد اَت، شیہ عمرءِ اُروشءِ وھدا گرمکاں نشتگ اَت ـ وھدیکہ میرشیہ عمر پنجگورءَ گپت، میرعیسی چہ پنجگور جست و کلات شت ـ میرمحبت خان بس پہ سیادیءِ ھاترا پہ میرعیسیءِ بیڑءِ گرگا مزنیں لشکرے چہ ساراوان و جھلاوان جم کت و پنجگورءِ سرا اروشی کت ـ میرشیہ عمرءِ لشکر، میرمحبت خانءِ لشکرءِ دیم داشت کت نہ کت و آسرا میرشیہ عمر "عیسی کلاتءِ" تھا ماں ترینگ بوت ـ تا چل روچا خان صاحبءَ کلات محاصرہ کت، بلے محصورانی ارادہءِ تھا بدلی ئے آرگ نہ بوت و میرشیہ عمر ھما ڈول مقابلہ کنگا اَت، تا وھدیکہ آییءِ مات بی بی روزخاتون سردار ملک دینار گچکیءِ لوگ بانوک چہ کیچ چست بوت و پنجگور پج اِت ـ اے  وھدا میرمحبت خان وتی آھری و فیصلہ کنوکیں جنگءِ چن و لانچااَت کہ بی بی روزخاتون قرآنءَ سرا کت و میرمحبت خانءِ کرّا شت و گشتی پہ اے قرآنءَ بچار شیہ عمرءَ مہ کش ـ میرمحبت خان شیہ عمر بخش اِت ـ اے دگہ روچا شیہ عمر چہ کلاتءَ در کپت و میرمحبت خانءِ سلاماں شت و پھ مدامی سھلی کت و گوں وتی لشکرا دیم پہ کیچ رھادگ گپت ـ میرمحبت خان میرعیسیءِ پتءَ میر للہءَ پنجگورءِ سردار کت و وت چہ پنجگور چست بوت و شت ـ
میرمحبت خان و بلوچ سردارانی تھا ناتپاکی

ھنچو کہ پیشءَ گشگ بوتگ میرمحبت خان خاص چہ نادرشاہءِ بیما وتی سردارانی دستءِ لیبوک اَت ـ توری اے ڈولیں حکومتی کنگ آییءَ دوست نہ بوت، بلے چہ نادرشاہءِ ترسءَ ھچ گشتے نہ کت ـ الّم میرمحبت خان لوٹ اِت وتارا چہ اے سرداراں بگیشینیت و وت ایوک و تھنا ماں بلوچستانءَ حکومتی بکنت ـ بلے کلاتءِ تحتءَ دگہ وارثے ھم ھست اَت، آ دگہ وارث میرنصیرخان اَت کہ انگت زندگ و سلامت قندھار نادرشاہءِ کیمپءِ تھا زندان اَت ـ میراھلتازخانءِ آسر و انجام آییءِ دیما اَت ـ آیی خاموش اَت و چشیں واکے نیست اِتی کہ گوں سرداراں یک و دو بکنت ـ بلے پدا ھم سردارانا آییءِ سرا اوست نیست اَت ـ میرمحبت خان شپ و روچ ھساب کت کہ کدیں چہ سردارانی سرا بہ چُٹیت و سرداراں ھم چیروکانی وت ماں وت سازش کنگااِتنت کہ آییءِ تھتءَ بہ پروش اَنت ـ اِشانی تھا بدگمانی گیش بیان اَت کلاتءَ ھال سر بوت کہ نادرشاہ ماں قندھار کشگ بوتگ ـ نادرشاہ کہ بلوچستانءِ تھا نادر چم کش مشھوراَت وتی وسرک زاتکءِ دستا کشگ بوت ـ و آییءِ آ عظیم و واکمندیں بادشاھی کہ گوں زلم و زورءِ بنردا چست بوتگ اَت یک دمانے چہ اَرش و آزمانءِ بلندیءَ زمینءِ سرا کپت ـ نادرءِ شان و عظمت گوں ھاک و پُلکاں یک بوت ـ آییءِ سپہ سالار و مزنیں مردم پہ آییءِ سلطنتءِ بھر و بانگا گوں یک و دگرا لگ اِتنت ـ خلاصہ چہ نادرشاہءِ مرکءَ میرمحبت خانءِ حکومتی ھم اثرمند بوت ـ نون کہ نادرشاہءِ ترس چہ میرمحبت خانءِ سرا کپتگ اَت، گوں سرداراں یک و دو کنگا لگ اِت ـ آیی نہ لوٹ اِت کہ چدو گیش سرداراں آییءِ کارانی تھا دست مانجنی بکن اَنت ـ آیی پہ وتی واھگانی پورہ کنگا شیرکنیں واب گندگا لگ اِت ـ چہ میرمحبت خانءِ لوٹ و نیّتءِ ترسءَ سرداراں میزاں میزاں وتا گستاہ کنان کت، و اے دلگرانی و نارازیءِ فاصلہ سک مزن بوت ـ
 
 
 
میرنصیرخانءِ آیگ مان بلوچستانءَ
 
وھدیکہ نادرشاہءِ سردار و سروکان رَند چہ آییءِ مرکا وت مان وت کپت اَنت، میرنصیرخان گون شاہ ولیخان بامیزئیءِ کمکا، میرکمال خان اَھلتاززئی، سردار سلطان زھرو بنگلزئی، علی دربان، ملامھرعلی و اے دگہ وتی بیل و سنگتاں کہ نادرشاہءِ کمپءَ زندان اِتنت، زرت و تتک اَنت ـ
شیراز کہ سر بوت اَنت، میرنصیرخانءَ وتی لشکرءِ سروک مھرعلیءَ دیم پہ قندھار راہ دات کہ آییءِ مات و اے دگہ مردمان قندھار نادرشاہءِ زندانءَ بنداِتنت، آییءِ جند گوں وتی سنگتاں چہ کیچ و مکرانءِ راہءَ آتک و وت اِش حبءِ کورا رسینت و چٹہءِ دمگا کدخدا باھوٹءِ مھمان بوت اَنت ـ کدخدا باھوٹ چست بوت و وتی کساسءَ مھمانداری کت اَنت ـ میرنصیرخان چنت روچا کدخداءِ مھمان بوت و پدا دیم پہ سند شت و کلوڑانی میار بوت ـ دو سال خداآبادءِ دمگا کلوڑانی کِرّا داشتی ـ
 
سردارانی کاگد و کراچ گون میرنصیرخان

اے دوران میرمحبت خان وتی سردارانءَ باز دلسیاہ کتگ اَت ـ سرداران چہ آیی بیزار بوتگ اِتنت و شھر و بازارءِ دیما گوانک اِش جت و پہ آییءِ تھتءِ پروشگا وتی سرین اِش بستگ اَت ـ میرمحبت خان چہ آیانی دیمگیریءَ ناتوان و آجزاَت ـ میرنصیرخان گون سلطان زھرو بنگلزئی و میرکمال خان اَھلتاززئیءِ کمکا گوں سرداران کاگد و کراچ کت و گوں آیان کول و کرار بئيگااَت ـ احمدشاہ ابدالی مان افغانستان نادرشاہءِ جنگجویں لشکرا پروش داتگ اَت و آزاتیں حکومتے ماں اودا جوڑی کتگ اَت ـ شاہ ولیخان بامی زئی میرنصیرخانءَ وتی چُک ھساب کت و احمدشاہ ابدالیءِ وزیری کت ـ اے وھد پہ میرنصیرخان تلاھیں وھدے اَت ـ ھمے ڈول میرنصیرخان گون کاگد و کراچ گوں وتی سرداران ھال و اھوال کنگااَت و وتی نیمگا ترّاینتگ اِتنتی ـ مان قندھار گون شاہ ولیخانءِ وزیرءِ کمکا احمدشاہ ابدالیءِ اعتمادی ھم جلب کتگ اَت ـ آسرا کہ درستيں کار و بار گیشینگ بوت اَنت، شاہ ولیخان میرنصیرخانءَ قندھار لوٹاینت ـ سال 1747 ءَ میرنصیرخان گون سرداران ھور میرمحبت خانءِ ھلاپءَ شکایتے نبشت، میرنصیرخانءِ جند قندھار شت و شاہ ولیخانءَ پیش کت ـ

احمدشاہءِ ناراضی چہ میرمحبت خان

وھدیکہ میرمحبت خان چہ سردارانی چیرین کاران کہ پہ آییءِ ھلاپءَ کنگا اِتنت سھی بوت، سک ترس اِت و ھبکہ بوت ـ و گشتی بہ مرتینان بلے اے کاراون مہ کتیں ـ میرمحبت خان میرسلطان قائم خان شاھوانیءَ وکیل کت و قندھار راہ دات کہ بروت شاہ ولیخانءَ بگشیت، چوش کہ میرنصیرخان گشگا اِنت اے ڈول نہ اِنت ـ میرسلطان قائم خان شاھوانی سکیں ھژار و زانتکارے اَت ـ وھدیکہ قندھار پج اِت، چہ اولا سرپدات کہ احمدشاہ ابدالیءِ دربار میرمحبت خانءِ ھلاپءَ شورینگ بوتگ ـ دومی روچا کہ احمدشاہ ابدالیءِ دربارا شت گوں زانتکاری و دانشمندی وتا میرمحبت خانءِ وفادرین مردمے زاھری کت و گون احمدشاہ ابدالی گشتی کہ من پہ ھیرین کارے آتکگاں ـ تو بزان احمدشاہ ابدالی میرمحبت خانءِ جنکءَ بی بی جانءَ سانگ بکن ـ بی بی جان میرگوھرام خانءِ جنوزام اَت ـ احمدشاہ چہ اے سانگءَ سک وشھال بوت، منّتی و مزنيں عزت و احترامے میرقائم خان شاھوانیءَ داتی و پدا دیم پہ کلات رھادگی کت ـ رند چہ اے کارا احمدشاہءِ ھیال چہ شاہ ولی خان و میرنصیرانءِ تماھان بدل اِت ـ

میرسلطان قائم خان وتی منّا کامیاب کلاتا واتر بوت ـ بلے وھدیکہ میرمحبت خان اے ھبرا اِشکت کہ میرسلطان قائم خان احمدشاہ ابدالیءَ پہ بی بی جان زامات کتگ سک ھژم گپت، میرمحبت خان، میرسلطان قائم خان شاھوانیءَ تھلانک دیان چہ کلاتءَ ڈن کت ـ میرمحبت خان اے وڑین سانگبندی و نامگپتیءَ پہ وتی جنکا سکین مزنیں توھینے زانت و چہ ھمدا وتی سیالداری گون احمدشاہ آسر کت ـ

احمدشاہ ابدالیءِ اُروش کلاتءِ سرا

میرمحبت خان گون اے بدین کارا احمدشاہءَ ھژم دات ـ پرچے کہ احمدشاہ ھم اے گپءَ پہ وت بے عزتی زانت و شاہ ولیخان وزیر ھم اے آسءَ ھپ کنان بوت تا کہ احمدشاہ پہ کلاتءِ اروش کنگا جاری و ساری بوت ـ آسرا احمدشاہ ابدالی سال 1748 ءَ گوں یک جنگولیں لشکرے کلاتءِ سرا اروشی کت ـ
میرمحبت خان وتی سردارانءَ حکم دات کہ لشکرے مچ بکن اَنت، بلے میرسلطان قائم خان شاھوانی کہ آییءِ دست راست و مزنين زھم جنے اَت چہ آیی دلگران و یک گور بوتگ اَت ـ اے دگہ سرداران ھم چہ اولا چہ آیی دلگران و گون میرنصیرخان ھمراہ اِتنت ـ ابید چہ محمد شئی و آییءِ قبیلہ دگہ ھچ کس گون میرمحبت خان ھمراہ نہ بوت ـ آسرا گوں خانءِ حکمءَ سردار محمدشئی گوں وتی قبیلہءَ و کلاتءِ چنت دگہ کسانیں بی نام و توارین قبایل چوش کہ لانگو، نیچاری، دھوار و دگہ لھتے میرمحبت خانءِ بیرک زرت و مان تلی مستونگ مچ بوت اَنت ـ
میرمحبت خان اے کسانیں لشکرا زرت چہ مستونگ درآتک و گوں احمدشاہءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت ـ محمدشئیءِ قبیلہ گوں احمدشاہءِ لشکرا باز جنگ دات، بلے گیشتر احمدشاہءِ بزین لشکرءِ دیما داشتی نہ کت ـ میرمحبت خان پروش وارت و کلاتءِ نیمگا پچ ترّاِت و سردار محمدشئی گون وتی چنت کماشءَ دزگیر کنگ بوت ـ احمدشاہ مستونگءَ چتر پیچ کت و بازینے چہ محمدشئیءِ قبیلہءَ کشگ و آیانی ھست و نیست تاراج کنگ بوت اَنت ـ احمدشاہ چنت کسءَ کہ چہ محمدشئی قبیلہءَ دزگیر کتگ اِتنت گون وت زرت و دیم پہ کلات رھادگ گپت اَنت ـ
میرمحبت خانءَ گیشتر جنگ کنگءِ واک نیست اَت ـ پہ ھم اِش کلاتءِ کلاتءِ تھا چیرات ـ حاجی رحیم بابی احمدشاہءِ مرشدءَ قرآن زرت و منگوچرءِ دمگا احمدشاہءِ لشکرءِ دیما اوشتات ـ احمدشاہ چہ اپسءِ سرا ایر کپت قرآن چک اِت و پہ قرآنءِ احترامءَ میرمحبت خان پھل کت و منگوچر پچ ترّاِت و دیم پہ قندھار رھادگ گپت ـ البت آ چنت کماشیں بلوچ کہ دزگیر کنگ بوتگ اِتنت گوں وت زرت و قندھار برت اَنت و چہ قندھار کابل برت اَنتی ـ

میرمحبت خانءِ پشومانی

میرمحبت خان چہ احمدشاہءِ اروشءَ پہ ھوش آتک و اپسوز ورگا لگ اِت کہ پرچے میرسلطان قائم خان شاھوانیءِ نیکیں سوج اون نہ گپتگ ـ نون ابید چہ احمدشاہءِ کمکا آییءِ توان نہ اَت کہ بلوچستانءَ حکومتی بکنت ـ احمدشاہءِ راضی کنگ پہ سردارانی مقابلہ کنگا الّمی اَت ـ آسرا میرمحبت خان وتی جنکا بی بی جانءَ گون آخوند محمد حیات ھمراہ کت غزنی احمدشاہءِ خدمتءَ راہ دات ـ احمدشاہ بی بی جانءَ نکاح کت و سردار محمدشئی و دگہ ھر بلوچے کہ گپتگ اِتی آزاتی کت اَنت ـ آخوند محمد حیات آیانءَ زرت و کلات پچ ترّاِت ـ
ھرچہ دانا کُنَد کُنَد نادان لیک بعد از خرابی بسیار

میرمحبت خانءِ دزگیری

سال 49- 1748 ءَ رند چہ میرمحبت خان و احمدشاہءِ سانگبندیءَ آیانی سیالداری شر بوت ـ بلے چنت وھدا رند میرنصیرخان و شاہ ولیخان وزیر پہ وتی مکسدانی پورہ کنگا، دربارءِ تھا ھال اِش پرّاینت کہ میرمحبت خان سر عام گوانک جتگ کہ من وتی زھمءَ ایر نہ کنان تا ھما وھدی کہ مستونگءِ تاراج کنگءِ بیڑا چہ احمدشاہ نگران، و میرمحبت خان بلوچستانءِ تھا چیروکانی گون سرداران احمدشاہءِ پروش دئیگءِ ھلاپءَ چن و لانچ کنگااِنت ـ گوں دروگ قبایلانءَ احمدشاہءِ ھلاپءَ چست کنگااِنت ـ اے درستیں گپ و ھال چہ میر سلطان قائم خان شاھوانیءِ نیمگا کہ چہ میرمحبت خان ناراض بوتگ اَت و گون میرنصیرخان بستگ اِتی چہ ھمایی نیمگا قندھار سر بوت اَنت ـ کم کم اے ھبران کہ احمدشاہ ابدالیءِ گوشا رس اِتنت، احمدشاہ ابدالی میرمحبت خانءَ حکم دات کہ گون وتی درستیں سرداران بیا قندھار و اے بھتامانءَ پکا بکن ـ

[Zahida Raees Raji]

میرمحبت خان پہ ناکشیں دلے قندھار پُج اِت ـ احمدشاہ ابدالی پہ ھمے ھاترا دربار عام دات و میرمحبت خان میاربارین کسے وڑا پیش بوت ـ احمدشاہ ابدالی چہ آیی جست کت، اے گپ راستے کہ تو گشتگ تا ھما وھدی کہ مستونگءِ تارج کنگءِ بیڑا چہ احمدشاہ نہ گران زھما ایر نہ کناں؟ ـ میرمحبت خان اے گپا پہ وت نہ گپت ـ بلے اسماعیل خان باروزئیءَ شھادت دات کہ راستے میرمحبت خان اے گپا گشتگ ـ احمدشاہ پسہ دات و گشتی تو بیگانہ اےءِ تئی گپ قبول نہ اِنت ـ میرنصیرخان پادآتک و گشتی: اے گپاں میرمحبت خانءِ گپان اَنت ـ احمدشاہ جواب دات و گشتی: تو مدعیءِ تئی ھبر ھم قبول نہ اِنت ـ بلے اگر زھرو بہ گشیت آییءِ ھبرا قبول کناں ـ سلطان زھرو بنگلزئی یک سکیں راستگو و شریف این مردے اَت، و احمدشاہ آییءِ احترامءَ کت و آییءِ گپانی سرا یکینی ھست اَت ـ سلطان زھرو بنگلزئی پادآتک و گشتی: ھر چہ کہ میرنصیرخان میرمحبت خانءِ باروا گون بادشاہءَ گشتگ، راست اَنت ـ
احمدشاہ دیما گون میرمحبت خان کت و گشتی: چوش کہ زانگ بیت تو مئی حکومتءِ پروشگءِ چن و لانچءَ بوتگءِ ـ احمدشاہ حکم دات کہ گرپتاری کن اِت ـ میرمحبت خان گرپتار و زندان کنگ بوت ـ و میرنصیرخان گون درستیں سردارانی تپاکیءَ کلاتءِ خان گچیں کنگ بوت ـ احمدشاہ میرنصیرخانءَ مزنیں عزت و شرپے دات و ھمراہ گون سرداران دیم پہ کلات راھی دات ـ

میرمحبت خانءِ کشگ یا قتل

چنت وھدا رند احمدشاہ قندھارءِ کلاتءَ و میرمحبت خانءَ کہ یک زندانیءِ وڑا، خان خانانی دستا دات اَنت و وت شت کابل ـ رند چہ یک سالے احمدشاہ چہ خان خانان شک بوت پہ اے ھاترا کہ آییءِ ھلاپءَ سازش کنگااِنت ـ خان خانان گرگ و ھور گون میرمحبت خان قندھارءِ کلاتءِ تھا بند کنگ بوت ـ
وھدیکہ خان خانانءِ سرا جرم ثابت بوت، احمدشاہ ابدالی، شاہ ولیخان وزیرا حکم دات کہ خان خانانءِ سرا بجن و بیار ـ شاہ ولیخان وزیر گون میرنصیرخان کول کتگ اَت کہ میرمحبت خانءَ چہ آییءِ راہءِ سرا دور کنت ـ مروچی شاہ ولیخانءَ موہ رستگ اَت، چیروکانی گون جلادءَ گشتی ھر دوکانی سرانءَ بجن ـ وھدیکہ دو سر احمدشاہءَ پیش کنگ بوت، سک ھیران بوت و جستی کت دومی سر کئیگ اِنت، پسہ دئیگ بوت کہ: خان بلوچءِ سراِن "بزاں میرمحبت خانءِ سران" ـ احمدشاہ کہ اے ھبرا اِشکت سک ھژم گپت، بلے کارے کہ بوتگ نون ھچ کنگ نہ بیت ـ احمدشاہ حکم دات کہ میرمحبت خانءِ جسدءَ پہ عزت و احترام ببراِت و کلات سر کن اِت ـ بازینے چہ احمدشاہءِ دربارءِ کماش و معتبران میرمحبت خانءِ لاش زرت دیم پہ کلات رھادگ گپت اَنت ـ آیان خان بلوچ میرمحبت خانءِ لاش چہ قندر برت و کلاتا کل کت ـ


میرمحبت خانءِ زمانگءِ حکومتیءِ سرا چمشانکے

میرمحبت خان سال 1749 ءَ دومی رندا چہ کلاتءِ خانیءَ چست کنگ بوت ـ سال 1750 ءَ احمدشاہءِ زندانءَ مان قندھار کشگ بوت ـ میرمحبت خان اولی برا کساس دو سال و دومی برا کساس سیزدہ سال کلاتءِ حکومت بوتگ ـ اے دراجکشیں وھدا میرمحبت خان سردارانی دستا یک لیبوکے وڑااَت ـ ھچ کارے پہ ملک و مردمانی دیمرویی و گھبودیءَ نہ کتی و گیشترین وھدا میری کلاتءِ تھا نشتگ اَت ـ میرمحبت خان سکیں جاندوز و جاندوستیں مردے اَت ـ آییءِ حکومتیءِ وھدا بلوچ قبایل سک تنگدست گژنگ اِتنت ـ اے زمانگ جیڑہ و برات کشیءِ زمانگ اَت ـ امنیت نیست اَت، ڈنگی و رھزنی سر عام اَت، و قبایل چہ آیی ناراض و وتا گستاہءِ اِش کتگ اَت ـ میرمحبت خان بلوچانی تھا اولی حاکم اَت کہ اول سرا نادرشاہ ایرانءِ شاہءِ و پدا احمدشاہ ابدالی اوگانستانءِ شاہءِ ایردستی اے ڈول منّ اِت کہ سالے بیست ھزار روپیہ مالیات، جنگءِ وھدا دوازدہ ھزار کس ھر سال افغانستانءِ شاہءَ بدات ـ
آ زمانگءَ غم لشکرءِ مکسد بزان جنگی لشکرءِ کمک گشگ بوت کہ ایردستین حکومتءَ چہ وتی قبایلءَ مچ کت و جنگءِ وھدا کمکءِ وڑا پہ بالادستیں حکومتءَ راہ دات و سان بادشاہءِ بھر چہ اے لشکرءَ دوازدہ یک اَت کہ ھر سال چہ بلوچان مچے کت و پہ بالادست ترین حکومتءَ راھے دات اَنت ـ المّی اَت کہ ھر ٹک یا قبیلہءِ مسترءِ بچ یا برات و یا یکے چہ نزیکان گون وتی مردمان ھمراہ بوت کہ ھر ڈول وتی مردمانی ذمہ واراَت ـ اے دستہ ھر سال چہ قبیلہءِ مردمان گچین بوت بلے بلوچ قبائل و غیرت مندین سرداران چہ اے غم لشکرءَ و چہ سان بادشاہءَ رازی نہ اِتنت ـ پہ اے کارءِ ھاترا ھر کس کہ جنگا شت چہ خان صاحبءِ نیمگا آیانی مالیات معاف بوت و پہ لاپ و روزگارءِ ھاترا کشت و کشاری زمین دئیگ بوت اَنت، بلے سربلند و پرمڑاین بلوچان قبول کت نہ کت کہ پہ درآمد و اجنبیانی ھاترا جنگ و کشگ ببنت ـ پہ ھمے ھاترا قبائل چہ میرمحبت خان بد دل و بے مھر بوتگ اِتنت کہ مزنیں میرنصیر خانءِ آیگا رَند پدّر بوت و احمدشاہ ابدالیءِ حلافءَ آزاتیءِ جنگ بنگيج بوت ـ
میرمحبت خانءِ حکومت نزوراَت، آییءِ حکومتءِ زمانگا کراچیءِ بندن کہ اولی میر مھراب خانءِ ھون بھا میرسمندرخانءَ رستگ اَت، سندءِ تالپورانی دستءَ کپت ـ مکران وت سر بوتگ اَت، کم کم جام عالی بیلہءِ سردارءَ ھم مالیاتءِ نیمءِ دیگا بند کتگ اَت ـ ماں کچی حسنی قبیلہ گون سردار صادقءِ کماشیءَ پُل و پانچءِ بازار گرم کتگ اَت ـ پہ کچیءِ تاراج کنگا سردار صادق مان تلیءِ دمگا منزل کتگ اَت و پُل و پانچ کنگا اَت، مری، بگٹی، کھیتران، کچیءِ بلوچ قبائل و ڈیرہ جاتءِ نندوک چہ آییءِ پُل و پانچءَ نالان اِتنت ـ بھرحال میرمحبت خانءِ حکومتیءِ زمانگا ھر نمیگا بد امنیءِ آس شھم کشان اَت ـ راج چہ ھمک روچگیں دراج دستیان بیزار اَت ـ تاجر و سوداگر پریشان اِتنت ـ پیشگيں خان و حاکم گون وتی ھندو رعیتان سک باز وش رپتاراِتنت، وھدیکہ آیانءَ مال و زرّ پکار بوت، ھندوانی مالانی پُل و پانچءِ بدلءَ چہ ڈنءَ شت و پُل و پانچ اِش کت و وتی خزانہ اِش پُر کت ـ بلے میرمحبت خانءَ چشیں خزانہءِ مچ کنگءِ ھمت و جرات نیست اَت ـ آیی وتی حرج و اخراجاتءَ کلاتءِ سوداگر و دکاندارانی سرا لڈاِتگ اَت ـ واردات و صادراتءِ سرا مزنیں مالیاتے جتگ اِتی کہ پہ سوداگراں سک گران اَت ـ میرمحبت خان ھندوانی سرا سک ظلم و گیشین کت و وتی خرج و مخارجی چہ آیان پچ گپت ـ دکانداران چہ آییءِ زوراکیاں کلات ویل کت و دگہ ھند و دمگاں شت اَنت ـ
چہ میرمحبت خانءِ نزوریان میرعبداللہ خانءِ پُر مڑاین حکومت برباد بووگااَت ـ میرمحبت خان چہ سردارانی بیما وتی حرمسرایءِ تھا نشتگ و تاج و تھت مُھر داشتگ اَت و قبائلی سرداران یک و یک چہ آیی بد دل و ناامیت چترءِ سرا نشتگ اِتنت و گون وتی قبائلءَ گمنامین زندے گوازینگا اِتنت ـ پنجگءِ واک مان قندھار ھنچو کہ جلادءِ شمشیرءَ بوت و نصیریءِ بھت و اقبال مان کلاتءَ بلوچانی وابیں بھتءَ پچ دریھینت و آگاہ کت ـ

میرنصیرخان


اولی میرنصیرخان میرعبداللہ خانءِ کسترین بچ و میراھلتازخانءِ برات اَت ـ میرمحبت خان چہ دگہ ماتے اَت ـ سال 1736ءَ وھدیکہ میراھلتازخان پہ نادرشاہءِ حکمء قندھار شت، میرنصیرخانءَ گون وتی نہ برت ـ بلے ھمے سالءَ کہ میراھلتازخان دزگیرکنگ بوت میرمحبت خان گون نادرشاہءِ حکمءَ خان کلات گچین کنگ بوت ـ رند چہ اِش کہ میرمحبت خان پہ کلاتءِ خانیءَ گچین کنگ بوت، آییءَ میرمراد علی، میرنصیرخان گون ماتءَ بندی کت و نادرشاہءِ نیمگا قندھار دیم دات و تا سال 1745ءَ کساس نوہ سال میرنصیرخان نادرشاہءِ زندانءَ بند بوت ـ زندانءِ وھدءِ اول سرا میراھلتازخان پہ یک گپےءِ سرا گون میرنصیرخان، میرنصیرخانءِ دستءَ کشگ بوت ـ نادرشاہ لوٹ اِت میرنصیرخانءَ میراھلتازخانءِ بدلی بکشیت ـ بلے احمدزئی افغان شاھزادگان نادرشاہءَ پکا کت کہ میار میراھلتازخانءِ بوتگ ـ میرنصیرخان چہ موتءَ رکئت ـ بلے شالکوٹءِ آمدنی کہ پہ میراھلتازخان، میرنصیرخان و آییءِ ماتءِ لاپ و خرجءَ چہ میرمحبت خان پچ گرگ و آیانءَ دئیگ بوتگ اَت، پدا نادرشاہ حکم دات کہ میراھلتازخانءِ ھون بھا میرمحبت خانءَ دئیگ ببیت ـ رند چہ آیی میرنصیرخان و آییءِ مات و مردمانی زند پہ گرانی گوست ـ بلے سالے رند بی بی مریم جرات کت نادرشاہءِ کرّا شت و شالکوٹءِ آمدنی پہ وتی خرجءَ لوٹ اِت ـ نادرشاہ بی بی مریمءِ لوٹ من اِت و شالکوٹءِ آمدنی آیانءَ دئیگ بوت ـ
وھدیکہ نادرشاہ ھندوستانءِ سرا اُروش کت میرنصیرخان سپاہ نادریءِ ھمراہ اَت ـ اے نوہ سالءَ کہ میرنصیرخان نادرشاہءِ بندی اَت، چہ آییءِ شخصیتءَ میرنصیرخان یک زحمت کش و مستقل مزاجیں انسانے جوڑ بوتگ اَت ـ اے مدتءَ آییءَ شرین تجربہ اے رست کہ چہ ھمے تجربہءِ برکتءَ آیی مان بلوچ و بلوچستانءِ تاریخ و راجدپترا شرین نام و ننگے واھند بوت ـ ھما تجربہ ان میرنصیرخانا مان بلوچانی دلا حکومت کنگءِ ترز و تریکہءِ سکین دات و بے مٹیں کامیابیانی واھند بوت ـ ھنچین حکومتی اے کہ بلوچانءَ مان درستیں تاریخءَ نہ دیستگ اَت ـ میرنصیر خان ھر بلوچءِ دلءِ تھا جاگاہ کتگ اَت ـ تا ھما ھدا کہ چہ آییءِ تاریخی فتوحات و کامیابیان کسہ و داستان جوڑ بوت و ھمشی مئی کرّا آییءِ بزرگی و نام اِنت ـ بزرگیءِ بابتءَ "گوتہ آلمانی شاعر گشیت": "انسانءِ بزرگی و حقیقت اِشی اِنت کہ آیی مان کسہ و داستانان ببیت " میرنصیرخان وتی راجءِ تھا ھما درجہءَ سربوتگ ـ مروچی ھم آییءِ بلوچانی تاریخءِ تھا رھشون و بھادر زانگ بیت و تا مروچی آیی بلوچانی تھا نصیرخان بزرگ، نصیرخان ولی و نصیرخان نوریءِ صفتان مشھور و گشگ بیت ـ
سال 1745 ءَ وھدیکہ نادرشاہ وتی وسرکزاتکءِ دستا کشگ بوت و آییءِ سپاہ سالارا گرما گرم نادرشاہءِ لاشءِ سرا آییءِ وسرکزاتک بدلی کشت، میرنصیرخان، گون شاہ ولی خان بامی زئیءِ کمکا گون وتی سنگت و ھمبلان چہ قندھارءِ زندانا جست و شیراز شت ـ چہ اودان ملا مھرعلی داروغہءَ روانی دات قندھار کہ آییءِ ماتءِ ھالءَ بگریت و وت گون میرکمال خان اھلتازئی، میرسلطان زھرو بنگلزئی و علی دربار چہ مکرانءِ راہءَ گوست و حبءِ کورا (جھالاوان) شت ـ بازیں مدتے ادا باھوٹ چٹہءِ مھمان بوت ـ باھوٹ چٹہ وتی کساسءَ مھمانداری کت ـ مدتے رند میرنصیرخان دیم پہ سند شت و کلوڑانی مھمان بوت، کساس دو سال سند خداآباد کلوڑانی گورا داشتی ـ
اے وھدا میرمحبت خان گون بلوچ سرداران ناوش اَت ـ میرنصیرخان چہ آیانی ناوشیءَ فائدہ چست کت و سردار سلطان زھرو بنگلزئیءَ نپری کت و گون بلوچ سرداران نامہ و پیغامءِ وڑا گپ و ترانءَ لگ اِت ـ سرداران کہ چہ میرمحبت خان سک ناوش و بیزاراِتنت زوت گون میرنصیرخان تپاک بوت اَنت و گوں آییءِ اِش بست ـ

[Zahida Raees Raji]

ھمے دوران سپہ سالار احمدشاہ ابدالی مان افغانستان حکومتی کنگا اَت، و شاہ ولی خان بامی زئی کہ میرنصیرخانءِ رھشون اَت و مدام گشتی کہ تو منی بچءِ بدلءِ ، اے وھدا احمدشاہ ابدالیءِ وزیر اَت ـ میرنصیرخان پہ شاہ ولی خان بامی زئی گاگد و کراچ کت و چہ شاہ ولی خانءِ نیمگا احمدشاہ ابدالی میرنصیرخانءَ کمک کت ـ سال 1747 ءَ میرنصیرخان گون سردارانی تپاکیءَ کاگدے نبشت و قندھار شت و احمدابدالیءَ داتَی، و تا سال 1749 ءَ ماں قندھار جلّ اِت ـ
سال 1749ءَ احمدشاہ ابدالی میرمحبت خانءَ مان قندھار دزگیر کت و میرنصیرخان، خان کلات گچین و تاج سرا دئیگ بوت و گون بلوچانی ھمراھیءَ دیم پہ کلات شت ـ درستین بلوچ سرداران مان کلات یکجاہ بوت اَنت و تاج پوشیءِ دود و ربیدگ اِش ادا کت ـ
میرنصیرخان بلوچانی اولی حکومت اَت کہ جمھوری وڑیں حکومتی ٹھینتی و بلوچانی دود و رسمءِ مطابقءَ آییءَ اصول جرگہ، مالی بنجاہ، راجی و جنگی گل و سازمانانی بنیاد ایر کت اَنت ـ اے درستین اصول و راجی گل و یا دود و ربیدگ کہ خاص مان کلاتءَ ھست اَنت، میرنصیرخانءِ جوڑ کتگین اَنت ـ اے دگہ گپے کہ اگر آیانی اصلی دروشم بدل بوتگ ـ پہ میرنصیرخانءِ بلوچی حکومتءَ و جنگي و ملکی زانگءَ گيشتر گپ و تران پکاراِنت ـ پہ اے ھاترا کہ اے بھر و بانگان گھتر گیشینگ ببنت میرنصیرخانءِ خکومتیءِ دوران دو بھر بیت ـ اولی بھر جنگی راہ و راھبندان، جنگان و آییءِ فتوحات گشگ بنت و دومی بھر مُلکی گل، راجی و کومی اِتنت ـ
نظامی سازماندھی – سلاحبندی نظم
 
وھدیکہ میرنصیرخان، خان کلات بوت، اولی کارے کہ کتی، آییءَ وتی قبائل سلاحبند و منظم کت اَنت ـ قبائلے کہ میرمحبت خانءِ زمانگا وت مان وت ناوش و دلگران اِتنت، میرنصیرخان اے مشکلانءَ پہ براتی وڑے گیشینت اَنت ـ وت شت قبیلہ اَنی تھا نشت و گون آیان دیوانے کت و ھبرانی گوش کت اَنت، دلگرانیانی دور کت و ھنچو کہ شیر و شکرا آیانی ھور کت اَنت، کمیں وھدے درستیں قبائل آییءِ دولتءِ منوّک بوت اَنت و آییءِ فرمانبردار ـ
 
کچیءِ گپتگيں مِلکانءَ و ھما مِلکانءَ کہ میرمحبت خان، رند، مگسی، ڈومبکی و آدگرانءَ داتگ اِتنت ھما ڈول پہ ھمایاں پشت کپت اَنت و منتگینءَ میرنصیرخان چار بھر کت، یک بھرے پہ وت اِشتی، یک بھرے پہ غیر بلوچاں جاٹءِ کومءَ بھر و بانگی کت و آ دگہ دو بھر یکے جھلاوان و یکے ساراوانیانی بھر بوت، ھمایاں کہ میرمحبت خانءِ دورا نہ رستگ اَت ـ قبائل چہ میرنصیرخانءِ اے شاھکارءَ سک باز وش بوت اَنت و آییءِ جند ھم راضی بوت ـ
میرنصیرخان ھمے ڈول وتی قبائلءَ وش کتگ اَت و درستیں بلوچ راج کہ تا اے وھدا آییءِ فرمانبردار اِتنت ماں سے نظامی رمءَ بھری کت اَنت ـ جھلاوانءِ رم، ساراونءِ رم و گروہ خاص، گروہ خاص آییءِ جندءِ بمپان اَت و پہ امن و ضروری وھداں آییءِ دستءِ چیرااَت ـ پہ ھمے ھاترا اے دستہ، دستہ خان ھم گشگ بوت ـ دستہ جھلاوان و دستہ ساراوانءَ یک یک سردار چہ ھما دمگانی سرداراں کہ سر سردار گشگ بوت اَنت و خان صاحبءِ جوابگو اِتنت، سرمستر و کماش یا اعلی افسر کتگ اَت ـ سردار صاحب رئیسانی جھلاوانءِ سرسرداران یا اعلی افسر گچین بوتگ اَت ـ ھر سرسردارءِ ایردستءَ استانءِ درستیں سردار و آیانی قبائل اِتنت و رندا ھر سردارءِ قبیلہ ماں سے کسانیں بھراں بھراِتنت ـ ھر قبیلہءِ سروک ھما قبیلہءِ مسترین بھرءِ رھدربراَت و یک کماشے کستریں بھرے چہ قبیلہءَ رھدربری کت ـ اسپیت ریش کدخداءِ ایردست اَت و کدخدا قبیلہءِ سروکءِ ایردست و قبیلہ سروک سردارءِ ایردست ات، و سردار سرسردار یا اعلی افسرءِ ایردست اَت ـ سرسردار یا اعلی افسراں وتی دمگءِ سردارانی و آیانی قبائلءِ جوابگو اِتنت خان صاحبءِ گورا ـ پہ اے ھاترا کہ خان صاحبءَ وتارا یک واک و قدرتے ببیت و سردارانی تھا توازن قدرت برجاہ ببیت، دستہ خاص آییءِ ایردست اَت و ضرورتءِ وھدا پہ سردارانی گوشمالی و تمنہ کنگا ابید چہ دستہ خاصءَ قبایلی سردارانی مردم و واک ھم خان صاحبءِ کِرّا ھست اِتنت ـ
رند چہ اے بھر و بانگءَ قبائلی سرداران و مسئولیں کساں جوانین مردم شماریءِ کت ـ رند چہ مردم شماریءَ ھر قبیلہ وتی اندازہءَ غم لشکر دات و غم لشکرءِ کساسءَ قبایلانءَ مِلک و ڈگار دئیگ بوت ـ قبایلان اے کِشت و کِشاری ڈگارانی واھند نہ اِتنت پہ ھمے ھاترا آیانءَ بھا کنگءِ ھک ھم نیست اَت ـ اے باروا دیمترا گیشتر بیان بیت ـ جنگءِ وھدا ھر سردارے وتی قبیلہ زمہ واراَت کہ غم لشکر جمع بکنت ـ مدام چہ اے غم لشکرا دوازدہ یک سان بادشاہءِ نامءَ خان صاحبءِ گورا موجود اَت ـ ساراوانءِ دستہ و جھلاوانءِ دستہ ھما ڈیھہءِ تھا ماں سے کسانین دستہ اں بھر اَتنت و آ کسانیں قبائلے کہ اِدا شریک اَت، پَلو شریک گوشگ بوت اَنت ـ
ساراوانءِ سے کسانیں دستہ و پَلو شریک دستہ اں و آیانی مردمانی تعداد اے ڈول اِتنت:
اولی: رئیسانی دستہ
پَلو شریک: رئیسانی قبیلہ 300 کس، کورد قبیلہ 300 کس، ساتکزئی قبیلہ 40 کس، لانگو قبیلہ 700 کس
غم لشکرءِ سرجمیں مردم : 1340 کس

دومی: شاھوانی دستہ
پَلو شریک: شاھوانی قبیلہ 500 کس، محمد شی 360 کس، سرپر قبیلہ 200 کس
غم لشکرءِ سرجمیں مردم: 1060 کس

سیمی: بنگلزئی دستہ
پَلو شریک: لھڑی قبیلہ 700 کس، بنگلزئی 700 کس، رند قبیلہ 1000 کس
غم لشکرءِ سرجمین مردم: 2400 کس
ساراوانءِ سرجمین دستہ 4800 کس اَت

جھلاوانءِ سے کسانیں دستہ و پَلو شریک دستہ اَں اے ڈول اِتنت:

اولی: زھری دستہ
پلو شریک: زھری قبیلہ 1000 کس، نیچاری قبیلہ 300 کس، پندرانی قبیلہ 200 کس، جتک قبیلہ 700 کس، ساسولی قبیلہ 300 کس
غم لشکرءِ سرجمین مردم 2500 کس اَت

دومی: مینگل دستہ
پَلو شریک: مینگل قبیلہ 1000 کس، بیزنجو قبیلہ 300 کس، چدرانی قبیلہ 300 کس، ساجدی قبیلہ 300 کس، حسنی قبیلہ 500 کس
غم لشکرءِ سرجمین مردم 2400 کس اَت

سیمی: مگسی دستہ
پلو شریک: مگسی قبیلہ 1000 کس، دینارزئی 100 کس، لاشاری قبیلہ 100 کس
غم لشکرءِ سرجمین مردم 1200 کس اَت
جھلاوانءِ سرجمیں دستہ 6100 کس اَت

دستہ خاص یا خانءِ خاصیں دستہ گوں پَلو شریکءِ قبائلءِ تعداد اے ڈول اَت

دستہ خاص

پَلو شریک: میرواڑی قبیلہ 3000 کس، قمبرانی قبیلہ 50 کس، اھلتازئی قبیلہ * ذگر مینگل قبیلہ 800 کس، گرگناڑی قبیلہ 100 کس، قمبرانی قبیلہ 100 کس، سالانی قبیلہ 200 کس، رودینی قبیلہ 200 کس
دستہ خاصءِ سرجمین مردم 1750 کس اَت
سرجمین لشکرءِ مردماں 12650 کس اِتنت
اے بھر و بانگ پیش داریت کہ میرنصیرخانءِ حکومتیءِ دوران بلوچ قبائلانی لشکرءِ بھر 12650 کس بوتگ ـ وھدیکہ میرنصیرخانءَ ضرورت بوتگ ھر قبیلہءِ سردارءَ کہ وتی گیشینتگين غم لشکرءَ کساس ھپت روچ یا کمتر جمع کتگ و پہ میرنصیرخان راہ داتگ ـ و اگر میرنصیرخانءَ گیشتر لازم ببوتیں سرداراں یک ماھے تھا صد ھزار سلاح بندیں بلوچ چہ بلوچ قبائلاں مچ کت ـ پہ درور دھلی و مشھدءِ جنگا میرنصیرخان گون بیست ھزار بلوچ احمدشاہّءِ ھمراھت، اے گپ دیمترا گيشتر بیان بیت ـ گشنت میرنصیرخانءِ زمانگا بلوچ قبائل ھنچو غم لشکرءِ پایبنداِتنت کہ اگر میرنصیرخان پہ جنگءَ چست ببوتیں تن تنا شوانگاں وتی پس و دلتوتانءَ جنینانی دستءَ دات و تپنگ زرت و جنگا شت اَنت، و تا وھدیکہ لشکر سرجم بوت و جنگ کنگااَت آیانی و آیانی اسپانی توشگ چہ میرنصیرخانءِ نیمگا آتک ـ سردارانءَ جیرہ دئیگ بوت، ھیچ سرادرےءَ حقوق بزاں زرّ نہ رس اِت و آیانءَ پہ جنگی چست و ایراں کِشت و کِشاری مِلک و ڈگار دئیگ بوت و آیاں ھم راضی اِتنت ـ
قبائلانی اے سازماندھی میرنصیرخانءِ حکمت عملی اَت کہ ضرورتءِ وھدا گوں یک توارے مزنیں لشکرءِ جمع بوت و آیاں بجاءِ وتی جبینءِ ھیداں جانءِ ھونءِ ریچگ اِش گھتر و شان و بزرگیءِ زانت ـ

جنگاں

بیلہ آمدنیءِ نیمءِ لوٹگ

وھدیکہ میرنصیرخان قبایلی اندرونی جیڑہ و جنجالانءَ گيشنت اَنت و راجی و ملی لشکری تیار و منظم بوت، حکومتءِ دومی نیمگا دلگوشی کت، و چہ درستان پیش آیی چہ جام عالی خان کہ گوں میرمحبت خان قرارداد بستگ اَت کہ بیلہءِ نیم آمدنی کلاتءَ دئیگ ببیت لوٹک بوت ـ جام عالی خان چہ میرنصیرخانءِ قبائلی واک و قدرتءَ سھیگ اَت، پہ ھمش گوں ھژاری و زانتکاری و بے اِل و گِش دوستیءِ دستی پہ میرنصیرخان دراج کت و گوں آجزی پیشگیں آمدنی پھلی یا معافی لوٹوک بوت، و چد و گڈ سال پہ سال بیلہ نیمءِ آمدنیءِ دئیگءِ منوک بوت ـ میرنصیرخان کہ جام عالی خانءَ آ پیم فرمانبردار دیت باز وش بوت و گوستگیں حسابی معاف کت اَنت ـ جام عالی خان چہ میرنصیرخانءِ اے رپتارءَ وش بوت و تا زندءِ آسرا میرءِ خدمتءَ بوت ـ

پنجگورءِ سرا اُروش

وھدیکہ میر للہ خان گچکی پنجگورءِ سردار بیران بوت آییءِ مستریں بچ میر عیسی خان پنجگورءِ سردارات ـ میر گاجیخان میر عیسی خانءِ کستریں برات اَت ـ یک روچے چست بوت و وتی براتا میرعیسی خانءَ کشتی و وت پنجگورءِ سردار بوت و نشت ـ میرعیسیءَ خانءِ مستریں بچ میرکرم شاہءَ، میرگاجیخانءِ دیم داشت کت نہ کت، چہ پنجگور جست و کلات شت و میرنصیرخانءِ میار بوت ـ
چہ پیسرا میرنصیرخانءِ نظر پہ مکران اَت ـ میرکرم شاہءِ جیڑہءَ میرنصیرخانءَ تلاھیں بھانہ اے رس اِت، جھلاوانءِ دستہ ای زرت و پنجگورءِ سرا اُروشی کت ـ میرگاجی خان چہ میرنصیرخانءِ آیگءَ سرپد بوت، چہ پنجگور جست تمپ و کلاتکءِ نیمگا شت ـ میرنصیرخان پنجگورءَ گپت و میرکرم شاہءَ اُدے سردار کت ـ
میرنصیرخان گوں اینچوکیں لشکرے گيشتر ماں پنجگور داشت کت نہ کت، بلے ممکن اَت میرگاجی خان کہ گوں وتی مھلوکءَ اَنگت کلاتک چیر و نشتگ اَت پدا پنجگورءِ سرا اُروش بکنت ـ میرکرم شاہ نزور و بے دلے اَت ـ دیم پہ دیم بئیگ گوں میر گاجی خان پہ آیی مشکل اَت ـ پہ ھمے ھاترا میرنصیرخان میربوھیرءَ گوں سیسد نفر پنجگورءِ کلاتءِ مامور کت کہ میرکرم شاہءِ ھیالداریءَ بکنت، و ھرچہ کہ پشت کپت زرت اَنتی و پدا کلات واترّ بوت ـ

میریعقوب گچکیءِ آشوب

میربوھیر فطرتی ظالم و سنگ دلے اَت ـ سک زوت پنحگورءِ مردمانی سرا ظلم و ستم کنگی بنگیج کت و آییءِ مردماں پُل و پانچِءِ بازارءَ ماں پنجگور گرم کت ـ پہ ھمے ھاترا گریب و امیرءِ جان محفوظ نہ اَت و درستیں مردمانی ساہ پونزا رستگ اَت و چون کہ سردار کرم شاہ ھیربرکت میرنصیرخان پہ اے جاہءَ رستگ اَت، باز مشکل اَت کہ سر عام میرنصیرخانءِ مردمانی دیما بہ اوشتیت، و ھمے ڈول میرگاجی خانءِ ترس اَنگت ھست اَت ـ میربوھیرءِ ناراض کنگ بزان میرگاجی خانءِ لوٹائینگ و دعوت دئیگ اَت پہ پنجگورءِ اُروشءَ ـ حالاتءِ مطابقءَ سردار میرکرم شاہ وتا میربوھیرءِ ھمراہ زانت و بلے اندرونی لحاظءَ میربوھیرءِ ھلاپءَ آشوبے چن و لانچ کنگا اَت ـ
وھدیکہ میربوھیر و آییءِ لشکرا دیت کہ ستم چہ حدا گیش اِنت و چہ دگہ نیمگا پنجگورءِ مردماں تنگ آمد بہ جنگ آمدءِ حدا سربوت اَنت، پنجگورءِ مردماں گوں میریعقوب گچکیءِ کماشیءَ سازش کت کہ میربوھیرا چہ پنجگور در بکن اَنت و پہ آشوب کنگا وشیں وھدے ودارا کنگا اِتنت کہ اِتپاکی اے موہ سک زوت رست ـ یک شپے آروسے ھست اَت پنجگوریاں وشھالی کنگا اِتنت، آروسءِ مردماں میریعقوبءِ نامءَ میربوھیر و آییءِ لشکراِش پہ زھم بازی و اَپس سواریءَ لوٹ دات اَنت، توری میربوھیر وت نہ شت بلے آییءِ لشکرءِ گیشتریں بھرءَ بھر زرت، بس چنت کس گوں میربوھیر کلاتءِ تھا پشت کپتگ اِتنت ـ میریعقوب گوں وتی مردماں کلاتءِ کش و کرّاں باغانی تھا چیراِتنت، وھدیکہ دیست اِش کلات ھالیگ اِنت، اُروش اِش کت ـ میربوھیر چہ اے اَناگتیں اُروشءَ ھنچو ھیران و ھبکہ بوت و تتک کہ ابید چہ وتی مردماں یک منزلے دور کلاتءِ نیمگا شت ـ میریعقوب عیسیءِ کلات گپت و نشت ـ
سردار کرم شاہ چیروکانی گوں اے سازشءَ ھوراَت، پہ ھم اِش میربوھیرءِ کمکا نہ شت ـ البت رند چہ اِش کہ میربوھیر چہ پنجگور جست و شت، آیی ھم ترس چہ میرنصیرخانءِ بیڑا پہ ھمے بھانہءَ جست و چہ رخشانءِ راہءَ کلات شت ـ

آخوند محمد حیاتءِ اُروش پنجگورءِ سرا

وھدیکہ میربوھیر ژند و پند مان کلات سر بوت، میرنصیرخان، آخوند محمد حیاتءَ دستہ جھلاوانءِ لشکر دات و پہ میریعقوبءِ جنگا راھی دات ـ میریعقوب گچکی گوں آخوند محمد حیات دیم پہ دیم بوت، بلے گوں یک زرابے پروشی وارت و دیم پہ کیچ تتک و آییءِ لشکر تسلیم بوت ـ آخوند محمد حیات لھتے چہ سرشناسيں مردماں داشت و اسیر و آ دگرانءَ سوگند دات و ویل کت ـ
سردار میرکرم شاہ مان کلات سر بوت و پھلی لوٹ اِت و آخوند محمد حیات ھم چہ پنجگور سفارش دیم دات کہ میرنصیرخان آییءَِ پھل بکنت ـ آسرءَ میرنصیرخان پھل کت و پدا پنجگور آتک و کلاتءِ تھا نشت و سردار بوت ـ وھدیکہ سردار کرم شاہ پنجگور سر بوت، آخوند محمد حیات وتی لشکر زرت و دیم پہ کلات آتک ـ

میرنصیرخانءِ اُروش کیچءِ سرا

پیش چہ ملک دینار گچکی بلیدہ ای ان کیچءِ سرداراِتنت ـ آ زمانگا میر بلال بلیدہ ای کہ رندترا شہ یا شیخ بلالءِ نامءَ مشھور بوت کیچءِ سرداراَت ـ گشنت کہ میربلال گیشتر ماں گوادر نشتگ اَت ـ اے زمانگءَ کیچءِ آبادی ذگری مذھبءِ پیروکار اِتنت ـ و ھنچو میربلال ھم ذگری اَت ـ
کسہ کن اَنت کہ یک برے یک حاجیءِ چہ مکعہءَ گوادر آتک و گوں میربلال دوچار کپت ـ چہ اے حاجیءِ پنت و نصیحتاں میربلال متاثر بوت ـ چدو پد میربلال ذگر کنگا بند کت و نماز کنگا لگ اِت ـ اے دوراں ملک دینار گچکی ذگری مذھبءِ خلیفہ اَت چہ شہ بلالءِ کارا سک ھژم گپت و ذگریانی ھم گرم دات اَنت و کیچءِ کلاتءِ سرا اُروشی کت و اے وھدا شہ بلالءِ برات زاتک شہ بلالءِ نمایندہ کلاتءَ نشتگ اَت ـ ملک دینارءِ دیما داشتی نہ کت، تتک و گوادر شت، ملک دینار کیچءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ
شہ بلال سھی بوت و گون یک کسانین لشکرے کیچءِ سرا اُروشی کت، بلے ذگریانی دیما پروشی وارت، تتک و تمپ شت ـ تمپءِ ذگریاں جاہ نہ دات ـ اودا ھم یک کسانیں جنگے کتی و شہ بلال ٹپی بوت، چہ اوداں تتک و گوادر شت ـ بلے ذگریاں آییءِ پدا کپت اَنت، تا یک جاھے یک چمگے سرا شہ بلال پہ وتی ٹپانی بندگءَ جلّ اِت کہ ذگریان رس اِتنت و شہ بلال اِش ٹپی حالتءَ شھید کت ـ آ چمگ اَنگت سردار بلالءِ نامءَ " سردار آپ " مشھوراِنت ـ
شہ بلالءَ سے مردین چک ھست، نورمحمد، ولی محمد و محمد شفیع، ھر سے مسلمان بوتگ اِتنت و گوادر زندگی کنگا اِتنت ـ نورمحمد میرنصیرخانءِ نام و بھادریءَ اِشکتگ اَت، چہ گوادر شت کلات و چنت سال میرنصرخانءِ گورا داشتی ـ کم کم میرنصیرخان چہ آییءِ اصل و بھادریءَ سرپد بوت ـ میرنورمحمد ذگریانی ھلاپءَ گوں میرنصیرخان گشت و آییءِ دلا نفرت پیداگ کت ـ آسرا میرنورمحمد میرنصیرخانءَ پہ کیچءِ اروشِءِ کنگا تیار کت ـ
سال 57- 1756 ءَ میرنصیرخان گون وتی قبائلی دستہءَ چہ پنجگورءِ راہءَ کیچءِ سرا اورش کت ـ کیچءِ سردار ملک دینار ھم گوں کیچءِ کسانیں ٹولیاں تربتءِ راہءَ گوں میرنصیرخانءِ لشکر دوچار کپت و گون ادنایں جنگے دیم پ دیم بوت اَنت، بلے ملک دینارءِ نامنظمیں ٹولی پروش وران و شنگ شانگ بوت ـ تا تربتءِ نزدیکءَ ملک دینارءِ جند گوں یک مزنیں لشکرے گوں میرنصیرخان دیم پہ دیم بوت، بلے آسرا ملک دینار پروش وارت، جست و تمپءِ کلاتءَ چیر بوت و آییءِ بچ، میرعمر کہ نوک مسلمان بوتگ اَت و شیخ عمرءِ نامءَ مشھوراَت، دیم پہ گوادر تتک ـ میرنصیرخان چہ تربت دیمروئی کت و تمپ رست، آییءَ تمپءِ کلات محاصرہ کت و چنت روچ کلاتءِ چارگردا داشتی، تا کہ ملک دینار مجبور کنگ بوت تپنگا دوری دات و تسلیم بوت ـ
میرنصیرخان ملک دینارءَ پرمات کہ نماز بہ وانیت، بلے ملک دینار انکار کت، ھرچُند قاضی و ملاء یان جھد کت کہ آییءَ پہ راہ راستءَ ھدایت بکن اَنت( نمازی بکن انت)، بلے آیی ضد کت و کسءَ نمرّاینت، آسرا میرنصیرخان ناامیت بوت و قتلءِ حکمی دت، میرنورمحمد بلیدہ ای وتی زھم کش اِت و ملک دینارءِ سر جت ـ
رند چہ ملک دینارءِ قتلءَ میرنصیرخان چہ تمپ دیم پہ کیچ شت و ھمودا داشتی تا کہ میرعمرءَ دزگیر بکنت و سزا بدات ـ

 
 
میرنصیرخانءِ پچ ترّگ چہ کیچ
 
وھدیکہ میرنصیرخان ملک دینارءَ مان تمپءِ کلاتءِ تھا محاصرہ کتگ اَت، ملک دینار وتی براتا میرشاہ بیکءَ چیروکانی چہ کلاتءَ در کت و پہ فریادرسی احمدشاہ ابدالیءِ کِرّا قندھار راہ دات ـ شاہ بیک کہ احمدشاہءِ گورا سر بوت، احمدشاہ ابدالی یک قاصدے گون یک تیزرپتارین اپسے تیار کت و گاگدے اے ڈول نوشت و قاصدءِ دستءَ دات و راھی دات " شپ اِنت یا روچ، ھر وھد کہ اے شاھی فرمان ترا سر بوت زوتا زوت کیچءَ ویل کن و کلاتا پچ تر، اگر چوش نبوت من شاھی لشکر یا فوجءَ راہ دیاں تا کہ ترا پہ زور چہ کیچ بکش اَنت" گشنت وھدیکہ اے قاصد کیچ رس اِت، چاشتءِ وھداَت، میرنصیرخانءِ لشکر گون گرادگءَ دلگوش ات، قاصد اَپسءَ سواراَت و میرنصیرخانءِ کرّا داشتی، و ھما ڈول کہ اَپسءَ سواراَت احمدشاہ ابدالیءِ فرمانءَ پہ میرنصیرخان ونتی و گشتی منءَ یک دمانے ھم چہ اَپسءَ ائیر کپگءِ ھک نیست اِنت ـ شما وتی لشکرا درکپگءِ حکم دئے اِت یا اے فرمانءَ اِنکار کن اِت ـ من ھمے ڈول روان و پادشاہءَ ھال دئیاں ـ
 
احمدشاہءِ حکم یک ڈولے نادری حکمے اَت، میرنصیرخان پہ وت توھین زانت، بلے اے وھدا گوں اے کسانین لشکرءَ و دور چہ پایتختءَ سرپیچی کنگ چہ احمدشاہءِ حکمءَ زانتکاری نہ اَت و کلات احمدشاہءِ زدءِ چیرااََت ـ مکران و کلات دو جاہءِ دارگ پہ میرنصیرخان آسانین گپے نہ اَت ـ پہ ھمے ھاترا میرنصیرخان گون دانشمندی و ھژاری احمدشاہءِ حکم منّ اِت و ھما دمانءَ حکمی دات لشکر چست بوت و وت اپسءِ زینءِ سرا نشت ـ لشکرءَ وتی دیگ و منجل چست کت اَنت و آرت و توشگ زرت آپ دان چہ آپءَ پُر کت اَنت و رھادگ گپت اَنت ـ چہ کیچءِ دمگءَ گوست و یک جاھے " سری کان " شپءَ اردو جت و جلّ اِتنت و سھبءَ پہ دل ناکشی دیم پہ کلاتا رھادگ گپت اَنت ـ
بے شک میرنصیرخان احمدشاہ ابدالیءِ باج دئیت ـ بلے آییءَ احمدشاہءِ اے فرمانءِ منّگا وتی فائدہ زانت و احترام کت، اے نازرکیں وھدا ـ اگر نہ الّم آیی گوں اے فرمانءَ پہ مردانگی دیم پہ دیم بوت ـ گنجیں مکرانءِ پراہ دامنیں تیاب آییءِ چمانی چیرا اَت ـ میرنصیرخان آسیاءِ تھا یک آزات و وتمستریں بلوچی حکومتے سرجم کنگءِ وابے گندگا اَت ـ پہ اے مرادءِ پُجگا دور و نزیکیں بلوچانی اتحاد و یکجاہ کنگ پہ زور یا رزا و حاکم بئیگ مکران و تیابءِ سرا و آیانءَ یکجاہ کنگ ماں یک دولتے الّمی زانت ـ پہ ھمے مقصدءَ آییءِ واھگ اَت کہ مکران و مکرانءِ تیابءِ سرا آییءَ حاکمی ببیت و اے واھگ آییءِ مدامی پگر و ھیال اَت ـ آیی اے برا چہ احمدشاہءِ ترسءَ مکران ویل کت بلے دیمترا گنداِں وھدیکہ آیی گوں احمدشاہ قرارداد بست، پدا مکران آتک رند چہ بازیں کشت و کشتار و تارجے مکران گپت ـ
میر حاجی خانءِ شورش
میرحاجی خان، میرمحبت خانءِ بچ، وتا کلاتءِ حقیقت ایں وارث زانت ـ بل چہ اِش کہ میرنصیرخانءَ آ ڈیھہءَ کنترل ھست اَت و چہ نادریءِ بیما تھم کتی نہ کت کہ گپے چہ دپا بکشیت ـ رند چہ اِش کہ میرنصیرخان مکران شت، حاجی خان کلاتءِ پایتختءَ ویل کنگ و خانیءَ لوٹوک بوت ـ آیی گوں چنت جرائم پیشہ ایں کس کہ چہ میرنصیرخانءِ عدل و انصافءِ دیما فراری اِتنت ھور بوت ـ خاص اسکلوءِ شاھوانی گوں میربھادرءِ کماشیءَ گوں حاجی خان ھوراِتنت ـ وھدیکہ میرنصیرخان شتگ اَت حاجی خان یک کسانیں لشکرے مُچ کت و اسکلو وتی سازشءِ بندر گچیں کت، بلے وھدیکہ آییءِ سنگتاں ابید چہ میربھادر و چنت دگہ کس اِشکت کہ میرنصیرخان چہ مکران پچ ترّاِتگ حاجی خان اِش ویل کت و پہ وت شت اَنت ـ میرنصیرخان کہ کلات پج اِت و اِشکتی کہ حاجی خان گلایش بوتگ کہ شورش بکنت، ھژم گپت، گوں یک دستہ اے اسکلوءِ سرا اُروشی کت ـ حاجی خان و میربھادر گوں آیی دیم پہ دیم بوت نہ کت، شپءَ شپ دیم پہ قندھار جستگ اِتنت ـ میرنصیرخان اسکلوءَ تاراج کت و لھتے چہ شاھوانی کماشاں کشتی و لتھے گپت و سردر و پاشپاد آرت و مان کلاتا بندی کت اَنت ـ
میرنصیرخانءِ ناتپاکیءِ دلایل گوں احمدشاہ ابدالی
 
پہ اے ناتپاکیءَ میرنصیرخانءَ سے دلیل ھست اَت ـ اولی اِش اَت کہ میرمحبت خانءِ نزوریں حکومتءِ دوراں نادرشاہ ایرانی و پدا احمدشاہ ابدالی افغان بلوچستانءَ قبضہ کتگ اَت ـ احمدشاہ میرمحبت خانءَ ذمہ دار کتگ اَت کہ افغانی سوداگرانی و ھما افغان کہ بلوچستانءَ زندگی کن اَنت ھیالداری بکنت ـ میرمحبت کہ یک سست و ھبرزوریں مردمے اَت، اے ذمہ داری منّتگ اَت ـ پہ ھمے ھاترا افغانان پہ کسانین جیڑہ و جنجالے کہ گوں بلوچان اِش بوت مزنیں زرّ و مالے چہ میرمحبت خان اِش پچ گپت ـ افغانان گوں اے ناجائزیں مال و زرّا بد عادت بوتگ اِتنت و تن تنا میرنصیرخانءِ حکومتیءِ اولسرا ھمے کار اِش ھم کت ـ آخوند محمد صدیق نبیسیت کہ افغانان میرنصیرخانءَ ھنچو بیزار کتگ اَت کہ اگر ھر کجا یک افغانے وت گوں وتی موتءَ بہ مُرتیں آیاں گوں مزنیں گستاخی و بے شرمیءِ آ جسدءَ زرت و میرنصیرخانءِ دروازگءِ دپا ایر کت کہ بزان بلوچاں اے کسءَ پُل اِتگ و پدا کشتگ و آییءِ حون بھااِش چہ میرنصیرخان لوٹ اِت، خان مجبور بوت و آیانی حون بھایی ھم دات ـ دگہ گپے اِشی اَت کہ کسانیں کسانیں ھبرے سرا افغانان افغان شاہءِ کرّا شکایت کت، افغانءِ شاہءَ چہ میرنصیرخان جواب لوٹ اِت کہ میرنصیرخان اے گپءَ پہ وت مزنیں توھینے زانت ـ
 
دومی گپ اِشی اَت کہ میرنصیرخان یک آزات ھیال، روشنپگر و غیرت مندیں بلوچے اَت ـ آیی گوں وتی ھمتءِ بلندیءَ لوٹ اِت یک وتمستریں بلوچی حکومتے مان آ‎سیا شر بکنت ـ آییءَ دوست نہ بوت کہ احمدشاہءِ ایردست ببیت و باج بدات ـ پہ اے ھاترا کہ میرمحبت خان احمدشاہ ابدالیءَ سالے بیست ھزار زرّ مالیات، ھزار نفر سان و جنگءِ وھدا غم لشکر دئیگءِ قرارداد بستگ اَت، میرنصیرخان اے باجانءَ اوپار کت نہ کت و پہ بلوچ راجءَ مزنیں توھینے زانتی ـ
سیمی گپ اِشی اَت وھدیکہ میرنصیرخان مکران شتگ اَت احمدشاہ نپرے راہ دات کہ چہ مکران درکپ، میرنصیرخان و آییءِ قبائلی سرداراں اے کارءَ پہ وت شر نہ زانت و احمدشاہءِ ھلاپءَ چست بوت اَنت ـ گوں اے دلیلاں سال 1758ءَ وھدیکہ میرحاجی خان و بھادرخان شاھوانی چہ اسکلو تتک و میرنصیرخانءِ شکایت احمدشاہ ابدالیءِ کرّا قندھار برتگ اَت، احمدشاہ ابدالی چہ میرنصیرخان جواب لوٹ اِت کہ میرنصیرخان اے برا جواب دئیگ انکار کت و پہ احمدشاہ کاگدے نبشتی کہ چدو باد ترا ھک نیست کہ بلوچانی اندرونی جیڑیاں دست ماں کنے و چدوباد بلوچانی ھمراہ داری و دوستی گوں تو آسراِنت ـ
 

[Zahida Raees Raji]

احمدشاہ ابدالیءِ اروش کلاتءِ سرا
 
احمدشاہ ابدالی چہ میرنصیرخانءِ اے جوابءَ آس گپت ـ سال 1758ءَ احمدشاہ ابدالی گوں افغانانی یک جنگولين لشکرے کلاتءِ سرا اروش کت ـ میرشھدادخان نوشیروانی ھم گوں وتی قبائلی لشکرءَ چہ خاران آتک و احمدشاہءِ کمک بوت ـ میرنصیرخان وتی بھادریں دستہ انءَ تربیت دایاں کت و گوں آیاں دیم پہ دیم بوت ـ مان مستونگ آیانی لشکر مڑاِتنت ـ اولی روچا بلوچاں احمدشاہءِ ڈڈیں لشکرءِ تا کساسے پہ پُشت کنزگاہ مجبور کت، بلے دومی روچا افغانیں لشکر پہ اے ھاترا کہ چہ بلوچان گيشتر اِتنت پیش دست بوت اَنت ـ ( بلوچ سورما میدان میں ڈٹ کر لڑے ) اے لشکرءِ تھا لاش لاشءِ سر کپتگ اَت، و جنگجاہ جھنمءِ دروشما اَت ـ بھادر و سرمچارانی لاشاں اپسانی سرمبانی چيرا کپتگ اِتنت و احمدشاہءِ لشکر رم رم اروش کنگا اَت بلے سرمچاراں آیانءَ جت و پہ پَشتکنزگءَ مجبور کت اَنت ـ جنگ تا ظھرءَ برابراَت، بلے رند چہ ظھرءَ افغانانی لشکر گيش بوت و بلوچاں پروش ورگا اِتنت و بلوچانی قدم سست بیاں بوت اَنت ـ بلوچانی لشکر چہ حوانان میچل اِتنت، روچ کہ تھار بوت بلوچاں سوب چست و دیم پہ منگوچر تتک اَنت ـ
سیمی روچا بھادرخان گوں وتی لشکرءَ ماں منگوچر بلوچانی دیم گپت و ھر دوئيں لشکر پہ بھادری دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے بلوچانی لشکرءَ پروش وارت ـ آسرءَ بلوچاں بازیں لاشے ویل کت و دیم پہ کلات پشت کنزاِتنت ـ احمدشاہ گوں وتی سوبمندیں لشکرءَ دیم پہ کلات رواں بوت ـ اے وھدا میرنصیرخان کلاتءِ تھا محاصرہ اَت ـ احمدشاہءِ لشکرءَ کلات محاصرہ کت و تا چل روچ آیانی محاصرہ تھا بوت ـ اے مدتءَ احمدشاہ سے برا مزنیں حملہ کت ـ اے باروا " الفنستن " گشیت ھر رند کہ احمدشاہءِ لشکر حملہ کت گوں بلوچانی بھادریءَ دیم پہ دیم بوت و رند چہ مزنیں تاوانے مجبور بوت کہ پَشتءَ بہ کنزایت ـ پدا ھم احمدشاہ پندل سازاِت بلے پہ کلاتءِ گرگءَ سوبیں نہ بوت ـ
صلح نامہ
وھدیکہ احمدشاہءِ درستیں جھد پہ کلاتءِ گرگءَ زوال بوت اَنت، گڈا زانتکار و مصلحانی دست و پاداں کپت ـ گوں شاہ ولی خان بامی زئی و آخوند محمد حیاتءِ ھوریں مصلحتءَ گپ و تراں بنگیج بوت، و آسرا آیاں صلح کت و اے ڈولیں صلح نامہ اے میرنصیرخان و احمدشاہءِ درمیانا امضاء بوت:
 
 
1- خان بلوچ، شاہ افغانءَ ھچ ڈولیں باج و خراج نہ دات ـ
2- خان بلوچ، دوبارگ " سان لشکر " نہ دات ـ
3- البت، اگر شاہ افغانستانءِ حکومتءَ گوں درآمدیں ملکےءَ جنگے کپت خان بلوچ یک لشکرے کمکءِ وڑا آییءَ بہ دات ـ
4- اے کمکءِ بدلا افغانستانءِ شاہ، خان بلوچءَ زرّ و جنگی ساز و سامان بہ دات ـ
5- افغانستانءِ شاہ، خان بلوچءِ مُلکی درونی کارانی تھا دست مانجنی نہ کنت ـ
6- خان بلوچ، ھجبر شاھزادہ صدوزئی و یا دگہ ھچ افغان سردارے کہ چہ افغانستانءِ حکومتءَ جھہ اِت و بلوچستانءِ سرڈگارءَ ماں بوت پناہ نہ دات و نہ افغانستانءِ درونی جیڑہ یانی تھا بھر زوریت ـ
7- خان بلوچءِ ھر دمگے کہ ھنو شاہ افغانءِ دستا اَنت پدا خان بلوچءَ دئیگ بنت ـ
8- اے شرطانی برابرءَ خان بلوچ، حکومت افغانستانءَ حکومت اعلی ( SOVEREIGN POWER ) زانت ـ
 
سانگ بندی
پہ اے صلحءِ مھر و محکم کنگا احمدشاہ ابدالی میرنصیرخانءِ براتءِ جنکا گوں وتی بچءَ تیمورشاہ سانگ دات ـ گوں اے کارءَ میرنصیرخان و احمدشاہ ابدالیءِ دوستی چہ نوک بنگیج بوت ـ احمدشاہ گوں وتی سوبمندیں لشکرءَ پدا افغانستان واتر بوت ـ رند چہ اِشی احمدشاہ ھجبر میرنصیرخانءِ درونی جیڑہ یانی تھا دست ماں نہ کت ـ میرنصیرخان ھم چوش کہ یک نیک نیت ایں بلوچے اے معاھدہءِ سرا پایبند بوت و بازیں برے سھتیءِ وھدا آيیءَ احمدشاہءِ دست گپت ـ
میرنصیرخانءِ حملہ خارانءِ سرا
 
ھنچو کہ پیشءَ گشگ بوت وھدیکہ احمدشاہ کلاتءِ سرا حملہ کت شاھدادخان نوشیروانی چہ خاران آتک میرنصیرخانءِ ھلاپءَ گوں احمدشاہ ابدلی ھور بوت ـ میرنصیرخان شاھدادخانءِ اے بدیں کارءَ ھجبر نہ شموشت ـ رند چہ اِش کہ میرنصیرخان و احمدشاہ ابدالی صلح کت، میرنصیرخان پہ میرشاھدادخانءِ سزا دئیگا سرین بست ـ سال 1758 ءَ گوں یک جنگولیں لشکرے اناگاہ خارانءِ سرا اروشی کت ـ میرشاھدادخان دیم پہ دیم بوت نہ کت، و تتک، کابل شت و احمدشاہ ابدالیءِ میار بوت ـ میرنصیرخان خارانءَ جت و تاراج کت ـ بازیں مردمے کشتی و بازینے چہ میرشاھدادءِ سیاداں گپت و کلاتءَ آرت اَنتی ـ
احمدشاہ ابدالی نوکیں صلح نامہءِ مطابقءَ نہ توانت میرنصیرخانءِ ملکی درونی کارانی تھا دست مان بہ کنت و نہ میرشاھدادخانءَ جاہ دات کت بہ کنت ـ گڈا میرشاھدادخان لاچار بوت و کلات پچ ترّاِت و چہ میرنصیرخان پھلی لوٹ اِت ـ میرنصیرخان آییءَ پھل کت و خلعت گورا دات و پدا خارانءِ سردار کت ـ
میرنصیرخانءِ حملہ مکرانءِ سرا
 
میرنصیرخان پہ مکرانءِ گرگءَ بازیں حونے رتکگ اَت و ملک گپتگ اَت بلے گوں احمدشاہءِ حکمءَ مجبور بوت بے مقصدءَ پدا کلات پچ بہ ترّاِیت، و ھجبر نہ شموشتی ـ اے وھدا مکران چہ میرنصیرخانءِ دستءَ شتگ اَت و میرعمر، ملک دینار گچکیءِ بچ گوں ذگریانی واکءَ سرداری کنگا اَت ـ پہ ھمے ھاترا رند چہ احمدشاہ ابدالیءِ بیجایں دخالتءَ پدا جنگجویں لشکرے زرتی و چہ پنجگورءِ راہءَ کیچءِ سرا حملہ ای کت ـ
میرنصیرخان چہ پنجگور کاگدے پہ میرعمر نبشت کہ بیا و منی دیما پیش ببو، بلے میرعمر آییءِ اطاعت نہ منّ اِت و پہ جنگا ساڑی بوت ـ میرنصیرخان گوں وتی لشکرءَ چہ پنجگور دیما روان بوت ـ کیچءِ دمگاں آيانی لشکر دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے میرعمر پروش وارت و دیم پہ ناصرآباد تتک ـ میرنصیرخان کیچءَ گپت ـ
ناصرآبادءِ جنگ
 
میرعمر پروش وارتگ اَت و ناصرآبادءِ کلاتءَ میاراَت ـ مکرانءِ قبائل رم رم آییءِ کرّا ماں ناصرآباد یکجاہ بوت اَنت ـ کلاتءِ درستیں پسیلانءَ مھر کنگا لگ اِتنت و کلاتءِ دروازگانی دپا ھاکانی کوہ چست کنگا اِتنت ـ میرنصیرخان چنت روچ کیچ اردو کت و دم ساساراِت و پدا ناصرآبادءِ سرا اروشی کت ـ میرعمر چہ کلاتءَ در نہ کپت پہ ھم اِش میرنصیرخان کلاتءَ محاصرہ کت ـ چنت روچ کلات محاصرہ بوت و بازیں برے کوشش بوت بلے حملہ کنوکانءَ تاوان رس اِت و مجبور بوت اَنت کہ پشتءَ بہ کنزاَنت ـ تا کہ کلاتءِ آپ و توشگ کٹ اِتنت، مھلوک ناچار بوت میرعمر گوں وتی بھادریں سنگتاں کلاتءِ دروازگ پچ کت و پہ مردانگی گوں وتی لشکرءَ گوں میرنصیرخان دیم پہ دیم بوت ـ کلاتءِ دروازگءِ دپا حون ریچیں جنگے رست و چہ ھر دوآنی بے باکی و بے پراوھیءَ لاش لاشءِ سرا کپتگت ـ مکرانءِ لشکر یکجاہ بوت و پیشءَ چشیں دیم پہ دیمی ھجبر نہ بوتگ اَت ـ آسرا میرعمر پروش وارت و دزگير بوت و آییءِ لشکر یک و یک تتک و شت اَنت ـ میرقاسم گچکی ھم اے جنگءِ تھا گوں سردار میرعمر دزگير بوتگ اَت ـ
اے جنگا میرنصیرخانءِ لشکرءَ ھم مزنین تاوانے رس اِت ـ یک انگریز گردوکے (سیاح) بیسنءِ نامیں مردے اے ڈول گشیت: اے جنگءَ چہ میرنصیرخانءِ لشکرءَ سرادر میرپردل خان ذگر مینگل گوں ھشت سد نپرا کشگ بنت ـ گش اَنت کہ میرنصیرخان چہ اے بربادکنوکیں کامیابیءَ ھچ وشھال نہ اَت، و ھنچو صدمہ دیستگ اَت کہ جنگی پوشاکی در کت اَنت و سوگی بوت و حکمی دات لشکرءَ، ذگریانءَ بہ کش اِت و مالان اِش تاراج کن اِت ـ آیاں ترّاِت و ترّاِت ذگریانءَ درگپت و قتل عام کت اَنت ـ آسرا رند چہ بازیں پُل و پانچے ماں کيچ و ناصرآباد میرنصیرخان واتر کنگءِ ارادہ کت، بلے اے رندا نہ لوٹ اِتی کیچءَ وتسر ویل بہ کنت ـ آییءَ، میردوستین فقیرمحمد میرواڑیءِ چکءَ کیچءِ حاکم کت و تربتءِ کلاتءِ تھا نادینت ـ میرنصیرخان سرادر زھری میرزرکءَ گوں ھپت سد کسءَ میردوستینءِ نمایندہ کت و میری کلاتءِ تھا گچیں کت ـ میرنصیرخان درستیں جنگی اسیر ھور گوں میرعمر و میرقاسم زرت و گوں پشت کپتگيں لشکرءَ کلات واتر بوت ـ
پدا کیچءِ شورش
سردار میرعمر، میرقاسم و دگہ لھتے گچکی کماش و اسپیت ریش کہ میرنصیرخانءِ کِرّا زندان اِتنت، انگت ذگری مذھبءِ منوّک اِتنت، و اے وھدا کہ میردوستین و میرزرک مکران نشتگ اِتنت امن بوتگ اَت ـ سرادرمیرعمرءِ گرپتاریءَ رند پشت کپتگيں گچکی کیچءِ سرداریءِ لوٹک بوت اَنت و پہ ھمے ھاترا گوں میرنصیرخانءِ ماموراں دوستی و نزیکی کنگا لگ اِتنت، بلے تا اے وھدی میرنصیرخانءَ ارادہ نیست اَت کہ چہ گچکی اں کسےءَ کیچءِ سردار بکنت ـ گڈا وھدیکہ میرعمر و میرقاسم و دگہ لھتے کہ چہ میرنصیرخانءِ اے ارادہءَ سرپد بوت اَنت سک پریشان بوت اَنت و پدا اے جھدا لگ اِتنت کہ مکرانءَ آشوب ببیت ـ میرقاسم چیروکانی وتی گواھرزاتک میرشاھداد میردادکریمءِ چکا کہ میرعیسی گچکیءِ براتزاتک اَت چہ اے درستیں ھالاتاں سھی و سرپد کت، و گشتی وتی اثر و نفوذءَ استعمال بکن و کیچءِ تھا شورشءِ آسءَ روک بکن ـ گڈا وھدیکہ گچکیاں اِشکت کہ کیچءِ سرداری پہ مدامی چہ آیاں پچ گرگ بوتگ، آ‎سے آیانی جانءَ کپت ـ وت ماں وتیں جنگ و جیڑہ یان اِش اِشت و درستان دست پہ دست دات پہ کلاتءِ بلوچی حکومتءِ پروش دیگا ـ میردوستین و میرزرّک واک و قدرت و گیچکیانی وشین ھبرانی گمراہ بوتنت و چہ وتی دفاع کنگا بی ھیال اِتنت ۔
 
 
یک شپے گچکیان گون مزنیں لشکرے تربتءِ کلاتءِ تھا گوست اَنت ـ میردوستینءِ لشکر ھبکہ بوت و تتک، بلے میردوستین پہ مردانگی اوشتات و جنگ کت تا کشگ بوت ـ آییءِ ھمراھان دو پاد وام کت و تتک اَنت ـ گچکیان تربتءِ کلات گپت و وتی دستا کت ـ
دومی روچا سھبءِ سرا وھدیکہ میرزرک سھی بوت آیی چہ وتی لشکرا سد کس پہ میری کلاتءِ حفاظتءَ ایر کت و گوں آدگہ شش سد کسءَ تربتءِ کلاتءِ سرا حملہ ای کت ـ میرزرکءِ لشکر پہ مردانگی گون آیان جنگ کت و چہ دویں نمیگا بازیں کسے کشگ بوت اَنت بلے اَنگت سوبین نہ بوت اَنت و کلات آیانی دستا نکپت ـ آسرا میرزرک آجز بوت و مدافعانہ جنگ کنگا لگ اِت و پشتءَ کنزت و میری کلاتءِ تھا محاصرہ بوت ـ کیچءِ درستین مھلوک پہ جنگا چست بوت اَنت و دومی روچا جنگجویاں چہ تربتءِ کلاتءَ درآتک اَنت و میری کلاتءِ سرا مزنیں اروشے کت اِش ـ میرزرک اِش نگیگ کت ـ آسرا میرزرک سست تراِت، وتی لشکری میری کلاتءِ تھا اِشت وت گوں چنت سوارا چہ میری کلاتءَ چیروکانی در کپت و شپ روچ یک کت و وتی پہ کلات رسینت ـ
میرنصیرخان میرزرکءَ لشکر و توشگ دات و پدا کیچ راہ دات ـ وھدیکہ میرزرک " تنک کولواہ ءَ سر بوت، اے دمگا گون لھتے چک و جنین چہ میری کلاتءِ اسیران دوچار کپت ۔ آیان وتی درکپگءِ کسہ اچ میری کلاتا پہ آیی بیان کت اَنت ـ میرزرکءَ دیمروییءِ ھمت نہ بوت، پدا کلات شت و میرنصیرخانءَ چہ درستیں ھالان سھیگی کت ـ
میر شیہ عمرءِ آزاتی
 
کیچ پدا چہ نصیرخانءِ دستا درآتکگ اَت، بلے پدا ھم آیی گچکیانی زندانیانءَ آزات نہ کت اَنت ـ میر نصیرخان پدا بلوچ قبائلءِ سرادانءَ حکم دات کہ لشکرے جمع بہ کن اَنت ـ وھدیکہ میرعمر و میرقاسم چہ میرنصیرخانءِ ارادہءَ سرپد بوت اَنت ترسے آیانی جانءَ کپت ـ پرچیکہ آیاں زانت کہ اگر اے رندا میرنصیرخانءِ پاد ماں کیچ بہ کپیت نبوتگين تباھی کنت ـ گڈا آیان پہ اے ھاترا کہ کیچءَ چہ تباھی و بربادیءَ بہ رکین اَنت و وتا چہ آییءِ زندانءَ آزات بکناین اَنت دگہ راھے گچین اِش کت، بزاں چہ ( ذگری و ڈاھی ) مذھبءَ گستاہ بوت اَنت اسلام اِش منّ اِت ـ میرنصیرخان یک مذھبی مردمے اَت، اے ھبرا کہ اِشکتی باز وش بوت ـ میرنصیرخان، ھما دمانءَ میر شہ عمرءَ چہ زندانءَ آزات کت و شاھی پوشاک آییءِ گورا دات و پدا کیچءِ سرداری دات ھماییءَ ـ چنت روچا رند بازیں داد و بخششے داتی و گوں حاجی محمدخان شاھوانیءِ ھمراھیءَ و منزنین لشکرے دیم پہ کیچ شت اَنت ـ
سردار شہ عمرءَ ماں کیچ مزنین عزتے ھست اَت ـ پہ ھمے ھاترا وھدیکہ آیی گوں حاجی محمدخان شاھوانیءِ ھمراھیءَ مان کیچ پج اِت کس آییءِ مخالفتءَ نہ کت ـ سردار محمدخان شاھوانی چنت روچا ماں کیچ داشت، وھدیکہ دیتی کیچءِ مردم آرام اَنت، پدا گوں وتی لشکرا دیم پہ کلات شت ـ
میرشگراللہ گیچکیءِ شورش
سردار شہ عمر چنت وھدا ابید چہ ھروڑیں شورشے کیچءِ سردار بوت ـ بلے چہ اِش کہ چہ ذگری مذھبءَ جدا بوتگ اَت و گچکیانی گیشتریں مھلوک ذگری اِتنت، کم کم آیاں آییءِ کسترین برات میرشگراللہءَ کہ اَنگت ذگری مذھبءِ پایبنداَت اوشتارینت و شورش اِش بنگیج کت ـ سردار میر شہ عمر کوشش کت کہ میرشگراللہءَ پروش بدات، میرشگراللہ چہ اے گپءَ ھژم گپت، تواری جت و گوں آیی دیم پہ دیم بوت ـ کیچءِ گیشتریں بھر ذگری اِتنت، درستاں گوں میرشگراللہ بستگ اَت ـ پہ میرشہ عمر بگیر چہ اِش کہ کیچءَ ویل بکنت و بتچیت دگہ ھچ راھے پشت نکپتگ اَت ـ ذگریاں میر شگراللہءَ کیچءِ سردار کت و میر شہ عمر چہ کیچ جھت، چہ گنداوہءِ راہءَ میرنصیرخانءِ گورا وتا رسینتی ـ
میرنصیرخانءِ آیگ و چير بئیگ ماں کیچ

 
میرنصیرخان چہ مکرانءِ ھمگ روچگیں شورشان و میردوستین میرواڑیءِ قتلءَ و میرزرکءِ لشکرءِ پروش و تباھیءَ چہ پیشءَ پدراَت ـ اے رندا گوں میر شہ عمرءِ دستبندی و پریاتءَ گوں، آیی اے درستیں بیڑانءَ یکجاہ گرگی اَت ـ
میرنصیرخان چہ سراوان و جھلاوان ھزار اپس سوار زرت چہ گنداوہ دیم پہ کیچ رھادگ گپت، ھپتمی روچا کیچ رس اِت ـ میرشگراللہ و آییءِ مردمانءَ اے انتظار نیست اَت کہ میرنصیرخان اے ڈول زوت ادا پجیت ـ اناگاہ میرنصیرخان گوں وتی زورمندیں لشکرا آیانی سرا حملہ کت ـ میرشگراللہ وتا نجات دات، جست و بلیدہ یانی میار بوت ـ میرنصیرخان کیچءِ ذگریانءَ قتل عام کت، شھر و دھاتانءَ تاراج کت اَنت ـ رند چہ کیچءِ درستیں دمگانی گرگ و تاراج کنگا پدا میر شہ عمراِش نندینت و کیچءِ سردار کت ـ
 
جنگ گوں بلیدییاں

میرنصیرخان میر شہ عمرءَ کیچءِ سردار کت و وت شت پہ بلیدیانی جنگا ـ بافتانءِ دمگا بلیدہ یاں گوں میرنصیرخان دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے جنگءِ اول سرا  ھپتاد (70 ) کس چہ بلیدہ یاں کشگ بوت، ھرچہ کہ پشت کپت دو پاداِش وام کت و جست اَنت، میرشگراللہ دزگیر کنگ بوت ـ

کیچ و پنجگورءِ نیم آمدنی

نون میرنصیرخان یک بھرے چہ مکران لوٹوک بوت، پہ اے ھاترا کہ آییءَ بازیں جانی و مالی نکسانے ماں مکرانءِ پشت ماں پشتیں جنگاں بوتگ اَت ـ پہ ھم اِش میرنصیرخان پنجگورءِ سردار میرکرم شاہ و کیچءِ سردار میر شہ عمر کت و چہ آیاں لوٹ اِت کہ مکرانءَ امن بکن اَنت، کیچ و پنجگورءِ نیم آمدنیءِ لوٹک بوت ـ سردارمیرکرم شاہ و سردار شہ عمرءَ انکار کنگءِ توان نیست اَت ـ پرچے کہ آیان سرپداِتنت کہ ابید چہ میرنصیرخانءِ کمکءَ آیانءَ چشیں واکے نیست کہ گوں ذگریاں دیم پہ دیم ببنت و وتا رکینت کت بکن اَنت ـ پہ ھمے ھاترا آیاں بے اِل و گِش منّ اِت کہ کیچ و پنجگورءِ نیم آمدنیءَ بدینت میرنصیرخانءَ ـ ھمے ڈول میرنصیرخانءِ حکومتی مکرانءِ تھا مُھر و  واکمند بوت ـ

سردار میر شہ عمرءِ قتل

ذگریاں اَنگت واکمند اِتنت و سردار شہ عمرءِ دیما اوشتاتگ اِتنت ـ سردار شہ عمر چہ بندرا نزوریں مردے اَت و سرداریءِ زانتی ھم نیست اَت ـ بلیدہ یاں چہ میرنصیرخانءِ اروشانی تباھی و بربادیانی کارپدءَ، سردار شہ عمرءِ سرااِتنت ـ پہ اے ھاترا چہ آیی ناراز اِتنت و مدام بیڑ گيریءِ پداِتنت ـ آسرا یک روچے شہ قاسم بلیدی چست بوت و سردار شہ عمرءَ کشت ـ رند چہ اِشی پدا مکرانءَ برات کشی رست و سردار شہ عمرءِ بچ، شہ محمد جست و میرنصیرخانءِ گورا کلاتءَ وتا رسینتی ـ

آخوند فتح محمدءِ اُروش کیچءِ سرا

اے رندا میرنصیرخان آخوند فتح محمدءَ لشکرے دات و گوں میر شہ محمدءِ کمکءَ کیچ روان دات ـ شہ قاسم بلیدی اول سرا مڑگ و دیم پہ دیم بئیگءِ درستیں بند و بستءَ کتگ اَت، بلے آییءِ گیچکی ھمراھاں دو دل اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا آیاں تاں دیر داشت کت نہ کت، گون آخوند فتح محمدءِ رسگا ماں کیچ، درستان تتک اَنت ـ شہ قاسم تھنا پشت کپت گوں چنت بلیدیءَ ـ نوں وھدیکہ آییءَ جنگءِ واک گوں آخوند فتح محمد نیست اَت، نپرے دیمی دات و پھلی لوٹ اِت ـ وھدیکہ آخوندءَ آییءَ بخش اِت، شہ قاسم بلیدیءَ آخوند فتح محمدءِ اطاعت قبول کت ـ

[Zahida Raees Raji]

شہ بائیانءِ سرداری

کیچءِ گیچکی و بلیدیاں یک و تپاک بوت اَنت شہ محمدءِ سرداریءِ ھلاپءَ اوشتات اَنت و لوٹت اِش چہ وتی نیمگا شہ بائیان گیچکیءَ وتی سردار بہ کن اَنت ـ چونکہ معاملہ چہ آخوند فتح محمدءِ واکءَ بُستراَت، پہ ھم اِش شہ محمد، شہ بائیان و شہ قاسم بلیدیءَ گون وت کت اَنت ـ آخوند فتح محمد چست بوت کلات آتک و درستین معاملہءَ گون خانءَ گشت ـ اے وڑا کہ میرنصیرخانءِ حکومتءِ نظام جمھوری اَت و آیی قبیلہءِ سردارءِ گپ و اکثریتءِ رای محترم اَت، گچکیانی ھبری زرت ـ شہ محمدءِ بدلا میرنصیرخان شہ بائیانءَ کیچءِ سردار کت ـ
میرنصیرخان شہ قاسم بلیدیءَ شہ عمرءِ بدلی قصاص قتل کشگی اَت ـ بلے آخوند فتح محمدءَ چہ میرنصیرخان دست بندی کت کہ شہ قاسمءَ پھل کن اِت، میرنصیرخان آخوندءِ ھبر زرت شہ قاسم بخش اِت ـ

سردار شہ بائیانءِ پچترّگ و بلیدہ یانی جنگ

میرنصیرخان شہ بائیانءَ کیچءِ سردار کت و گوں میرچزو شاھوانیءِ ھمراھیءَ لشکرے داتی و دیم پہ کیچ رھادگی کت ـ میرچزو شاھوانی شہ بائیانءَ کیچءِ میری کلاتءَ نادینت و چہ میرنصیرخانءِ نیمگا جارے پہ کیچ درستین باشندہ اں اعلانی کت کہ چدوباد شہ بائیان کیچءِ سرداراِنت و آییءِ سرداریءَ بمنّ اِت ـ کیچءِ درستین نندوکاں اطاعت کت بلے بلیدہ یاں پدا انکار کت ـ حقیقتءَ بلیدہ یانی ھیالا شہ بلال کیچءِ سرداراِنت و کیچءِ سرداری آیانی میراث اِنت ـ پہ ھمے ھاترا آیان گیچکیانی سرداریءَ  مان کیچ اوپار کت نہ کت ـ
میرچزوءِ واک بلیدہ یانی دیما کم اَت ـ پہ ھم اِش آیی چہ میرنصیرخان گيشتر کمک لوٹ اِت کہ بلیدہ یانءَ بجنت ـ میرنصیرخان، میرچپروخان اھلتازھی و سردار شھبازخان محمد حسنیءَ چہ جھلاوان لشکرے دات و میرچزوءِ مدتءَ کیچ روان دات اَنت ـ میرچزو کمکی لشکرءَ زرت و گون بلیدہ یاں جنگا لگ اِت ـ بلیدہ یاں پہ شرّی اوشتات و جنگ کت بلے سک زوت بازینے چہ بلیدہ یاں کُشگ بوت و آیان وتی لاشاں ھمودا رمبینت و جست اَنت ـ چل کماش چہ بلیدہ یاں میرچزوءِ سلاماں آتک اَنت ـ بلے میرچزو گوں نھایت سنگ دلی و بے رھمی ھر چلیں بلیدہ یانی گردن جت و آیانی کُشت، و گوں اے بدین و ناشائستہ ایں طریقہءَ آیی بلیدہ یانی شورش آسر کت ـ

کسرکند و دزکءِ سرا اُروش

میرچزو شاھوانی، میرچپرخان اھلتاززھی و شھبازخان محمد حسنی اَنگت گوں وتی لشکر و مردماں کیچ اِتنت و درستین مکران میرنصیرخانءِ دستءِ چیرااَت ـ اَنگت آییءِ واھگ اَت کہ دیما بروت و کسرکند و دزکءِ درستیں بلوچ قبایلانءَ وتی حکومتءِ چیرا بیاریت ـ گڈا میرنصیرخان چہ سراوان و جھلاوان مزنین لشکرے زرت کیچ شت، و گوں میرچزو شاھوانیءِ دستءِ چیرءِ لشکرءِ ھمراھیءَ دیم پہ دزک رھادگ گپت ـ دزکءِ بلوچ قبایل چہ دلءِ جھلانکیءَ میرنصیرخان وش آتک کت و ایرانءِ حکومتءِ کوٹ و کباہ چہ گورا کش اِت و دور چگل کت اَنت ـ میرنصیرخان سردار نعمت اللہءَ خلعت دات و درستین دمگءِ، دزک بگر تاں کسرکندءِ حاکم کت ـ چدا کہ گیش اِت دیم پہ مینابءِ دریاءِ نیمگا شت و " ملکی چيدی " پُج اِت ـ اودءِ درستیں بلوچ قبایل ھم پہ جوانی میرنصیرخانءِ اطاعت قبول کت ـ میرنصیرخان ملکی چيدہءِ درستین دمگاںءَ وتی حکمرانیءِ چيرا ھور کت و گوں وشی و کامیابی پدا کیچ پچ ترّاِت ـ

ذگریانی سرزنش

وھدیکہ میرنصیرخان کیچ پج اِت پدا زگریانی چست بوگءِ ھال آییءَ سر بوت ـ پہ اے فتنہءِ بیگواہ کنگءَ میرنصیرخان یکبرے پدا زگریانی کشت و کشتارءِ حکم دات ـ بازیں زگرییءِ کشگ بوت ـ بازینے ھلک و میتگ ویل کت و درانڈیہ بوت اَنت ـ آیانی مال و زندگی لوٹ مار کنگ بوت اَنت ـ آبادیاں تارج و لوگاں ضبط کنگ بوت اَنت ـ
اے ڈول گوں جنگ و کشگ زگریان پروشگ دیگ بوت اَنت و درستین راھانے کہ آیان پدا بتوان اَنت سر چست بکن اَنت بند کنگ بوت اَنت ـ میرنصیرخان دلجم بوت و دیم پہ کلات رھادگ گپت ـ

پانی پٹءِ سیمی جنگءِ سبباں (وجوھات )

1957ءَ احمدشاہ ابدالیءَ دھلی گپت و مغل خاندانءِ بے ساہ و نزوریں حاکم عزیزالدین محمد بن محمدشاہ بن عالمگیرءِ دستءَ دات و دھلیءِ حاکمی قمرالدین خانءِ بچ نظام الدولہءَ دیگ بوت ـ احمدشاہ وت وتی سوبءِ شادمانیءِ کنانءَ سرھند شت ـ سرھندءِ حاکم عبدالصمدخان محمدزھی ھشت نکرئیءِ دستءَ دیگ و لاھورءَ سردار جھان خان پوپلزئیءَ شاھزادہ تیمورءِ معاون کت و احمدشاہءِ وتی جند چہ پشاورءِ راہءَ  قندھار شت ـ
وھدیکہ احمدشاہ چہ ھندوستان درکپت، ھندوستانءِ راجا و پنجاپءِ سرداراں اوگانءِ سربازانءَ چہ ھندوستانءَ تاچینت و پدا تپاک و یکجاہ بوت اَنت و پہ اروش کنگءَ تیار بوت اَنت ـ آدینہ بیگ کہ پنجاپءِ یک سردارے اَت و احمدشاہ پروش داتگ اَت و تاچینتگ اَت، اے وھدا سوالکءِ کوھانی تھا چیراَت ـ یک مزنیں لشکرے زرتی و لاھورءِ سرا اروشی کت ـ پنجاپءِ سکاں چہ پیشءَ گوں تیمورشاہ جیڑہ اِتنت، آیان ھم گوں آدینہ بیگ بست ـ شاھزادہ تیمور آدینہ بیگ و سکانی لشکرءِ دیما اوشتات نکت، چہ لاھور در آتک و چار محل و زرّین آبادءِ کلاتءَ آتک و میار بوت ـ آدینہ بیگ لاھورءَ گپت و خواجہ میرزاجانءَ لاھورءِ حاکم مقرر کت و وت دیم پہ دوآبہ رھادگ گپت ـ سردار سرفرازخان افغان چہ احمدشاہ ابدالیءِ نیمگا دوآبہءِ حاکم اَت ـ آدینہ بيگ آییءَ ھم پروش دات و دوآبہءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ
چہ دھلیءِ کش و کرّاں عمادالملک غازی الدین خان ھم اے وھدا موہ کت و دھلیءِ گرگءِ بندو بستءَ گلایش بوت ـ عمادالملک، چہ سردار جھان خان پروش وارتگ اَت و فرخ آباد چیراَت ـ عمادالملک چہ دکنءِ مرھٹاں کمک لوٹ اِت ـ استاندار یا صوبہ دار ملھار راؤ، داتا پٹیل، جانکو جی سندھیا و سورج مل جاٹ و ھنچو آدگہ مرھٹاں گوں آیی بست ـ گون مرھٹانی رسگا  نواب غازی الدین خان دھلیءِ سرا اروش کت ـ نجیب الدولہ ھم چست بوت و آییءِ دیما اوشتات، بلے پروشی وارت و دھلیءِ کلاتءِ تھا  مان ترّاِت ـ غازی الدین خان دھلیءِ چپ و چاگرد گپت ـ نجیب الدولہ گیشتر داشت کت نکت، آسرءَ دیم پہ سھارنپورءِ نیمگءَ تتک و نواب غازی الدین خان دھلیءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ
پنجاپءِ سردار آدینہ بیگ پہ سردار عبدالصمد خانءِ پروش دیگءَ چہ نواب غازی الدین خان و چہ مرھٹاں کمک لوٹ اِت ـ مرھٹاں گوں آیی بست ـ سردار آدینہ بیگ گوں مرھٹانی ھمراھیءَ سرھندءِ سرا اروش کت ـ سردار عبدالصمدخان پہ دل و جان گوں آیان جنگ دات، بلے پروشی وارت و آسرءَ دزگیر کنگ بوت ـ
سرھندءِ گرگءَ رند سردار آدینہ بیگ مرھٹانءَ زرت و دیم چارمحلءِ نیمگا چھردات ـ اودءَ شاھزادہ تیمور پناہ گپتگ اَت ـ شاھزادہ تیمور و سردار جھان خان پہ جوانی گوں سردار آدینہ بیگءِ لشکرءَ دیم پہ دیم بوت اَنت بلے ھر رند آیان پروش وارت ـ آسرءَ یک شپے پہ اے بھانہءَ کہ لشکرءِ سرا اروش کن اِن شاھزادہ تیمور و سردار جھان خان وتی اوگان لشکرءَ زرت چیروکایی چہ کلاتءَ درآتک اَنت ـ ھما شپءَ شپ چہ کورءَ گوست اَنت و پشاورءِ راہ اِش گپت و شپ و روچ اِش یک کت تا پشاور سر بوت اَنت ـ چہ پشاور وتی بے واکی و دشمنء لشکرءِِ بازیءَ ابید اندرونی سازش و اروشانی کسہ و داستان یک و یک نبشت و پہ احمدشاہ ابدالی راہ دات و وت پشاور جھگیر بوت اَنت ـ

ھندوستانءِ سرا اروش و پانی پٹءِ سیمی جنگ



وھدیکہ شاھزادہ تیمور سردار جھار و نواب نجیب الدولہءِ ھال پہ احمدشاہ سر کت اَنت، سک پریشان بوت و بازین ھال و ھبرے تیمورءَ کتی و مزنین لشکرے مُچی کت و  پشاور شت ـ احمدشاہ ابدالی پہ میر نصیرخان کاگدے نبشت کہ منءَ گوں وتی بلوچی لشکرءَ کمک بہ کں ـ میرنصیرخان گوں وتی ملکءِ کار و باراں دست گٹ اَت، بلے گوں میرعبدالکریم خانءِ سروکیءَ  چہ ساراوان و جھالاوان دہ ھزار زھم جنین بلوچ جم بوت و احمدشاہ ابدالیءِ مدتءَ رھادگ گپت اَنت ـ پنڈیءِ دمگاں میرعبدالکریم خاں گوں وتی بلوچی لشکرءَ  احمدشاہ ابدالیءِ سپاہءَ گوں دوچار کپت اَنت ـ
چہ مرھٹانی نیمگا داتا پٹیل اٹکءِ تیابءِ بمپان اَت ـ وھدیکہ داتا پٹیل چہ احمدشاہ ابدالیءِ لشکرءِ آیگءِ ھالا سرپد بوت، سک ترس اِت و ابید چہ جنگ و دیم پہ دیمیءَ دھلیءِ نیمگا تتک و شت ـ اے وھدا آدینہ بیگ مرتگ اَت ـ وھدیکہ عمادلملک غازی الدین خان سرپد بوت کہ احمدشاہ ابدالی اروش کتگ، آیی چہ دومی عزالدین محمد عالمگیرءِ ترسءَ کہ بلکے منی ھلاپءَ چست ببیت، ھما دمانءَ دھلی پتراِت دومی عزالدین محمد عالمگیر و انتظام الدولہءَ گپت و کشت اَنت و پدا یک سرمچار و زھم جنین لشکرے جانکوجی سندھیاءَ داتی و پیسری کت و وتی جندی گوں پشکپتگیں مرھٹانی تپاکیں لشکرءَ پہ احمدشاہ ابدالیءِ دیم پہ دیم بیگا چہ دھلی در کپت ـ

جانکوجی، جمنا کورا گوازینت گنج پورہءَ گوں داتا پٹیل کہ چہ اٹک جستگ اَت دوچار کپت ـ وھدیکہ آیی داتا پٹیلءِ پریشانین ھال دیست، جانکوجیءِ دلءِ تھا احمدشاہ ابدالیءِ لشکرءِ ترس ھم نشت و پیش کنزگءِ جراتی نہ بوت ـ آییءَ داتا پٹیل گوں وت داشت و گنج پورہءَ اردو کت و لشکرءِ چپ و چارگردءَ کانال کشی کت و احمدشاہ ابدالیءِ لشکرءِ ودارا نشت ـ
احمدشاہ ابدالی سندءِ کور گوازینت شاھزادہ تیمور و جھان خانءَ لشکرءِ پیشی " خط مقدم یا مقدمہ الجیش " کت و رھادگ کت اَنت، و آییءِ جند گوں پشکپتگین لشکرءَ رھادگ گپت اَنت و لاھوراِش گپت و خواجہ میرزاجان کہ لاھورءِ حاکم اَت دزگیر کت و کشت اِش ـ چہ اِدا رھادگ گپت اَنت و گوں جانکوجی و داتا پٹیل دیم پہ دیم بوت اَنت ـ بدلیءِ ھندءَ احمدشاہ ابدالیءِ لشکر گوں مرھٹانی لشکرءَ دیم پہ دیم بوت ـ داتا پٹیل جنگءِ تھا کشگ و جانکوجی ٹپی بوت جست و مرھٹانی لشکرءَ ھم پروش وارت ـ

وھدیکہ غازی الدین خان چہ جانکوجیءِ پروش وارگءَ سھی بوت، سک ترس اِت و پشتءَ کنزاِت و  دھلی آتک کہ احمدشاہ ابدالیءِ لشکرءِ دیما بگرایت کہ دستی پہ دھلی مہ رسیت، بلے احمدشاہءِ بیم ھنچو آییءِ دلءَ پتراِتگ اَت پیش چہ اِش کہ احمدشاہءِ لشکر دھلی بہ رسیت، غازی الدین خان دھلیءَ ویل کتگ و تتکگ اَت ـ احمدشاہ سوبین و سربلند دھلیءَ پتراِت و تاراج کنگا لگ اِت، تا سے روچا دھلی تاراج بوت و چارمی روچا دھلی مردمان آسودگ بوت اَنت، بلے ابید چہ لوگانی ھشتاں دگہ ھچی پشت نکپتگ اَت ـ
سورج مل وتی درستین ھست و نیستءَ یک جاھے کل کتگ اَت و آ جاہءِ نامی آرام کدہ نامینتگ اَت ـ وھدیکہ احمدشاہ چہ دھلی چٹ اِت دیم پہ اے کلاتءَ رھادگ گپت ـ سورج مل کلاتءِ باھوٹ اَت ـ احمدشاہ کلاتءِ چپ و چارگردءَ گپت و تا شانزدہ روچءَ ھمے ڈولا داشت ـ ھبدھمی روچءَ سوبین بوت کلات آییءِ دستا کپت و سورج ملءِ ھست و نیست و مال و متاہ احمدشاہءِ دستا کپت اَنت ـ
اے وھدا ھندوستانءَ بشی ھورانی موسم اَت ـ ھر گورا ھور و آپ اَت ـ پہ لشکرءَ اے دیم و آ دیم بیگ مشکل اَت ـ اَنوُپءِ شھرءَ لشکرا اردو کت، چہ وشیں موسمءِ آیگءِ وھدا اَپساں رست و پزور بوت اَنت، لشکرءَ ھم دمءِ ساسارگءِ موہ رست ـ
وھدیکہ دکنءِ مرھٹاں چہ جانکوجی سندھیاءِ پروش ورگ و داتا پٹیلءِ کشگءِ ھالا سرپد بوت اَنت، سک ھژم گپت اَنت ـ گوں بالاجی پیشوانے بھاوجی، وشواس راو، شمشیر راو و جانکو راوءِ سروکیءَ یک دلیر و جنگولیں لشکرے مُچ و یکجاہ بوت ـ بلے اے رندا ابید چہ مرھٹانی لشکرءَ دہ ھزار سوار گوں دگہ دھزار نپری لشکرے و یک ھزار نپر گوں توپاں، گوں انگریزی افسران و توپداران منظم و مرتب مرھٹانی ھمراہ اِتنت ـ ابید چہ اِشان کساس سیسد ھزار سوار و پیادگ چہ مرھٹان گوں اے لشکرءَ گون اِتنت ـ  اے ڈڈ و بھادریں مرھٹانی لشکر مُچ بوت و رھادگ گپنت اَنت ـ


میرنصیرخانءِ آیگ


وھدیکہ احمدشاہ ابدالی چہ مرھٹانی اے بلاھیں لشکرءِ چن و لانچءَ سھی بوت، آیی پہ میرنصیرخان بلوچ و اوگانءِ خانان کاگدے نبشت کہ لشکرے جم کننت و راہ بدینت ـ گوں اے ھالءِ رسگا میرنصیرخان وتی سردارانءَ لشکرءِ جم کنگءِ حکم دات ـ یک ماھے تھا کساس پانزدہ ھزار بلوچ گوں میرنصیرخانءِ حکمءَ و آییءِ بیرکءِ چیرا مچ بوت اَنت ـ میرنصیرخان اے لشکرءَ گوں آیانی سردارنی سروکیءَ زرت و پہ احمدشاہ ابدالیءِ کمکءَ دیم پہ دھلی رھادگ گپت ـ چہ سند و پنجاپ گوست اَنت، انوپءِ شھرءَ کہ احمدشاہ داشتگ اَت، میرنصیرخان گوں آیی دوچار کپت ـ

مرھٹاں دھلیءَ گپت


بشءِ موسم کہ گوست ھور و ھار کمتر بوت اَنت، پدا احمدشاہءَ وتی شاد و سوبین لشکر زرت دیم پہ جنگءَ شت ـ  وھدیکہ غازی الدین خان و سورج مل جاٹ چہ مرھٹانی لشکرءِ آیگا سرپد بوت اَنت، وتی لشکراِش چہ نوک مچ و یکجاہ کت ـ مرھٹاں کہ کہ نزیک دھلی رس اِتنت، غازی الدین خان و سورج مل جاٹ ھم گوں آیاں ھور بوت اَنت و دھلیءِ سرا اروش اِش کت ـ یعقوب علی خان افغان اے وھدی دھلیءِ حکم اَت، آیانی دیما داشتی نکت و چہ دھلی تتک و وتی پہ احمدشاہءِ لشکرا رسینت ـ مرھٹاں دھلیءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ
رند چہ دھلیءِ گرگا گنج پورہ ھم مرھٹانی دستا کپت و سردار عبدالصمدخان ھشت تگزئی، میاں قطب شاہ و نجابت خان گنج پورہءِ سروک دزگیر و آیانی گردنان جنگ بوت اَنت ـ احمدشاہ چہ اے ھبرے اشکنگءَ سک ھژم گپت، ارادہ ای کت کہ چوش کہ گرند و توپانے دژمنءِ سرا ایر بییت ـ بلے دیما جمناءِ کور مستیں لیڑہءِ پیما مست اَت ـ احمدشاہ حکم دات کہ چہ کورا بگوزاِت و گشتی ھر سوارے یک پیادگے گون وت سوار بکنت و چہ کورا بگوازینیت ـ بھادریں لشکرا حکم منّ اِت و جمناءِ سینگا درّان کنان بوت اَنت و کورءِ آ کرّا مرھٹانی یک رمبی بمپان اوشتاتگ اَت و احمدشاہءِ لشکرءِ سرا  تیرگواران اِش کت ـ بلے بھادریں احمدشاہءِ و آییءِ سرمچارانی دلءَ ترسے ھم نکپت ـ جمناءِ مستیں موجان و دژمنءِ سھریں گونڈلاں اوگانءِ لشکرءَ و بلوچ سرمچارانی سینگان درّان اِتنت بلے آیاں ھما پیم  جمناءِ کورا گوازینت و آ دیما در آتک اَنت و ھنچو کہ ازرائیل آیانی جانءَ کپت اَنت ـ مرھٹاں پہ وتی نجات دیگا تتک و شت اَنت و سدانی لاش جمناءِ کورا کپتنت و گون وتی ھونءَ جمناءِ کوراش رنگی کت و احمدشاہ گوں وتی لشکرءَ کورءِ آ دیم در آتکنت و داشت اِش ـ
وھدیکہ مرھٹاں سھی بوت اَنت کہ احمدشاہ جمناءِ کورا گوازینتگ وتی دو دلیں لشکراِش زرت و چہ گنجپورہ درآتک اَنت و یک ڈنے سرا پانی پٹءِ دمگءَ اردواِش کت گدان و خیمہ اِش جت و نشت اَنت و وتی چپ و چاگردا خندق اِش جت و دژمنءِ ودارا نشت اَنت ـ
دومی روچا احمدشاہ دہ ھزار اَپس سوار سردار جھان خانءَ دات و یک جنگے تھا داشت اَنت کہ دژمنءَ چہ پشتءَ بجن اَنت و وتی جندی چہ دیما اروش برت کہ دژمنءِ کچ و کساسءَ بچکاسیت ـ اے اروشءَ احمدشاہ زوت سرپد بوت کہ دژمنءِ لشکر سک مزن اِنت و نہ لوٹ اَنت ڈن چہ خندقاں جنگ بکن اَنت ـ پہ اے ھاترا احمدشاہ سلاہ زانت کہ ھداروکی وتی لشکرا پشتءَ بکنزینیت ـ بلے مرھٹان وتی بازیں لشکرءَ دیست عقل اِش کور بوت، ھیال اِش کت کہ بلکیں احمدشاہ پروش وارتگ و پشتءَ کنزیتگ ـ پہ ھمے ھاترا چہ خندقاں در آتک اَنت و بے پرواہ احمدشاہءِ پدا کپت اَنت ـ اے وھدا سردار جھان خان موہ کت گوں دہ ھزار سوارا  اناگاہ چہ پشتءَ اروش برت و مرھٹان اِش محاصرہ کت ـ گوں اے اناگاھیں و پشتی اروشءَ مرھٹانی سرءِ ھوش شت و شنگ و شانگ بوت اَنت ـ احمدشاہ ھم موہ کت و آیانی سرا اروش کت، ھما یکیں ساھتءَ ھپت ھزار کس چہ مرھٹاں کشگ بوت ـ پشت کپتگین لشکرءَ وتی ھپت ھزاریں لاش رمبینت اَنت و پدا خندقانی تھا پترت اَنت ـ خلاصہ تا یک ماھے اے دویں لشکراں پانی پٹءِ تاریخی جنگی میدانءِ سرا داشت اِش و ھمک روچ جنگ اِش دات ـ بلے کسءَ چشیں ھمت نیست اَت کہ دیما بکنزیت و فیصلہ کنوکیں جنگے بنگیج بکنت ـ احمدشاہءِ لشکرءَ مرھٹانی چپ و چاگرد گپتگ اَت و بلوچ و اوگانءِ سرمچاراں جنگءِ درستیں راہ شنک کتگ اِتنت، کاہ، آپ و توشگ و جنگی ساز و سامانءِ پہ مرھٹانی سپاہءَ نہ پج اِت ـ آسرا تنگی و گژنگیءِ نشانی مرھٹانی لشکرءِ تھا گندگ بوت، و نوبت ھما جاہءَ رست کہ گژنگیں مرھٹاں وتی اولاک و اپسانءَ کشگ و ورگا لگ اِتنت و دلوتاں ھم مرگا لگ اِتنت ـ لشکرءِ اپساں چہ تن و گژنءِ تلسوگااِتنت ـ ھمے وھدی بھادریں مرھٹاں ھیال کت کہ دگہ ھرڈولا مرک اِں، گژن و تن ما را کشیت، بھتراِں کہ جنگ بکن اِن، چہ خندقاں در آتک اَنت و گوں احمدشاہءِ لشکرءَ جنگ اِش دات و پہ مردانگی مرت اَنت ـ

فیصلہ کنوکیں جنگ

جنوری 1761 ءَ جنگءِ طبل توار کت ـ مرھٹاں چہ خندقاں در آتک اَنت و پانی پٹءِ میدانءَ صف اِش کش اِت ( صف آرا )  ـ اَنگت بامگاہءِ سھری آزمانءَ گندگ بوت کہ برباد کنوکیں جنگءِ چن و لانچ بنگیج بوت ـ ھما دمانءَ پانی پٹءِ میدانءَ لاش لاشءِ سرا کپت ـ بھادریں اوگان و شیردلیں بلوچاں ھندوستانءِ نام آوریں سورماؤاں و زحمت کشیں مرھٹانی تھا کپت اَنت و گوں ھنچیں بے پرواھی و بے رھمی ئے جنگ اِش کت کہ ھورانی جو رھادگ گپت ـ  جنگءِ اول سرا سردار عنایت خان ھندوستانی کہ احمدشاہءِ مردم اَت، مرھٹانی محاصرہءِ تھا کپت