انسانی دپترءَ لکھاں سال پیش انسانی چاگرداں ٹَک ءُ بولکّ (ٹرائیبز) آنی ارزش مارتگ ءُ ٹک ءُ بولکی گروہانی دروشم ءَ زندگوازینتگ ساھدار انی ھمے ابرمی لوٹ ءَ انگتا ما جنگلانی تہا ویلیں ساھدارانی رمبانی دروشم ءَ دیست کنئے کہ کہول ءُ ھاندانی شکل ءَ ھر جاہ ءَ ھور انت۔بلے وھدے سنگ ءِ دور ءُ پدا کشت ءُ کشاری دور اتک گڑا ھمے ھوری ءُ یکجاہی ءِ لوٹ ءُ گرز پہ انسان ءَ گیشتر المی بیت چو کہ دپتر زانت Fyodor Korovkin وتی نبشتہ کتگیں کتاب(Short History Of the World،، ءِ تہا نبشتہ کنت کہ ’’ انسان ءَ تہنایا یک ءُ دو مردماں گوں ناں چہ سنگ ءُ ہڈّاں جوڑ کُتگیں سلاہ ءُ اوزارانی سرا نہ پہ جوانی ءَ پہ وت شکار کت کتگ ات نئے وتا چہ دشمناں رکینت کت کتگ ات ھمے رنگا رنداکِشتءُ کِشاری کنگ ءُ ایش رون ءُ موش ئے ھم کت نہ کتگ اتنت، ھمے انسانی لوٹ ءُ پکاراں انسان ھور ءُ یکجاہ ٹک ءُ بولکی دروشم ءَ زند گوازینگ ءَ مجبور کتءُ انسان ءَ چہ ھاندان ءَ ٹک ءُ بولک ءُ چہ ٹک ءُ بولک ءَ کو می دودمان ءِ نیمگا سپر بنا کت ،جنگلانی ساپ کنگ و آیاں پہ کشت ءُ کشار ءِ لائک جوڑ کنگ یا نا راست ءُ جُرّ ءُ ڈیمبریں یا ڈل ءُ کوہستگیں زمینانی ھم دست ءُ کشگ ءِ لائک کنگا سرجمیں ھاندان ءُ ٹکاں ھور کار کتگ ءُ ھمے زمین اش ھم ھور کشتگ ءُ رون ءُ موش اش کتگ انت پمیشکہ ھمے زمین ءُ چہ اشاں ودی بیوکیں دان ءُ کاہ ءُ بوچ ھم اشانی ھواریں میراث (مشترکہ ملکیت)بوتگ انت۔ہمے رنگا بازیں ھاندانانی ھواری ءَ ٹک ءُ ٹکانی ھواری ءَ کوم جوڑ بیتگ ءُ ھر کوم ءِ یک ھواریں بلے چہ آدگہ کوماں جتاہیں زبان ءُ گوں بازیں پرک ءُ پیراں وتی رسم ءُ رواج اش ھم جوڑ بیتگ انت۔‘‘
ہما زمانگاں ھاندانی جیڑہانی واستا چہ ھر ھاندان ءَ یکے کماش جوڑ کنگ بیتگ ءُ ھمے رنگا ٹَکّے ءِ کِشت ءُ کِشاری جیڑہ،شکار ءُ چَراگ جاہانی بہر ءُ بانگ ،یا ٹَکّانی نیامءَ جنگ ءُ جدلانی گیش ءُ گیوار کنگ ءِ ھاترءَ ٹک ءِ چہ ھاندانی کماشاں یک گچین تریں کماشے ٹک ءِ مسترءُ کماش (سپریم کونسل) ھم کتگ بیتگ ۔انچش کہ ا نگتا بلوچ راجءِ بازیں ٹَکّ ءُ ھاندانانی تہا تنی وہدی ھمے رواج اَست اَنت ءُ بازیں ھنداں انگت مردم پہ شِکار،کِشت ءُ کِشار،یا دلوتانی چَراگ جاہاں وت ماں وت اڑنت گڑا ھمے ھاندانی یا ٹکی کماش اشانی گیش ءُ گیوار ءَ کن انت ۔
بُن درا اے ھما بنداتی دور ءِ انسانی چاگردی لوٹ ءُ گرز انت کہ انسانی نسلءَ گوں ہمگرنچ اَنت۔ اگاں ما بلوچ راج دپترءَ چاراں تہ مارءَ ہما بنداتی زمانگءِ انسانی دپتر گیر کئیت۔پد منتگی،بے علم ءُ زانتی یا دیمروی نہ کنگ ءُ دنیا ءِ گاماں باز پشت ءَ پشت کپگ ءِ تاثر۔ مرچی ھم بلوچ راج کبائیلی ءُ نیم کبائیلی چاگردے ءَ زندگی کنگا انتءُ وتی بازیں شونداتانی ردا انگتا بلوچ چاگرد ھما زمانگءِ عکس ءَ پیش دارگا انت۔ پہ درور کُڈُک ءِ لوگ (گِس) ءُ آئی ءِ جوڑ کنگ ءِ وڑ ءُ پیم یا ھما چیز کہ چہ آیاں کُڈک جوڑ بیت،پِیشّ ءِ سواس،اُشتر ءُ ہرءِ سواری،میش ءُ بُزگل ءِ رمگ داری،پات ءُ پیش ءِ گوپگ ءُ ازم کاری ءُ ہمے رنگءِ دگہ دگہ بازیں دود ٗاست اَنت کہ اے ایوکءَ بلوچ ءِ ربیدگ ءَ مان نہ اَنت بلکہ انسانی دپترءِ ربیدگ اَنت کہ انسان ءِ بنداتی پد منتگیءِ نشانی انت یا بنکی دیمروئی کرد بزاں بنداتی ارتقائی کرد ءِ سپرکہ چہ ھما زمانگءَ اے دود گوں انسان ءِ جوڑشتی دودمان (مٹیرئیل کلچر)ءَ بندوک اَنت۔اے ھبرءِ مانا ایش نہ اِنت کہ چو کہ ایش انسانءِ بنداتی دودمان ءَ گوں ھمگرنچ انت پمیشکہ اشاں ما وتی راجی دودمان یا ربیدگ مہ گُشیں ۔بلکن ءَ راستی ایش اِنت کہ بلوچ یک تاریخی قوم اِت ءُ اشی ءِ ددمان چہ تاریخی دودءُ ربیدگاں سرریچ اِنت بلئے جست ایش اِنت کہ اگاں ہمے ربیدگ کہ مئے جوڑشتی دودمانءَ گوں بندوک انت اگاں انسانی دپترءَ اندگہ راجانی ربیدگ بوتگ اَنت گڑا اندگہ راجاں چہ پیم ءُ پرچہیل داتگ انت یا اشانی تہا بدلی آورتگ۔؟ اے ہما سوال اِنت کہ مئے اے سرھال ءِ واستہ منی ھیال ءَ مزنیں بستارے دارایت۔اے ھبر گواچنی اِنت کہ ہر زندگیں چیز ءِ دروشم بدل بیت،زندگیں دود ءُ رہبندانی تہا اوں بدلی کئیت۔چیا کہ وھد ءِ ھمراہی ءَ زندءِ لوٹ ءُ پکارانی درشم ءُ رنگ بدل بووان انت ءُ زندگی ءِ لوٹ گیش بیان انت ء، وانگ،زانگ ءُ سرپدیءِ راہءُ دراں مزنیں آشوبے اتکگ،ہمے رنگءَ روزگارءِ ربیتی (روایتی)دروشم مٹ بیتگ انت بلکیں اے تکءَ مزنیں بدلی ءُ سدلی ھم اتکگ اَنت،نوک نوکیں شونش (آئیڈیا)دیما آیگا اَنت کہ اشانی دیما آیگا گوں ہر چاگرد اثر مند بیان انت۔پمشکہ اے گوشگ رد نہ اِنت کہ ہر چاگردتُری آ نزوریں چاگردے بہ بیت یا توان داریں چاگردے چرے اثراتاں رک ات نہ کنت۔مزنیں چاگردءُ گہُرتیں راج دیما رونت ءُ نزور چیرترّان ءَبیگواہ بنت۔چیاکہ و ھدھچبر یکیں جاہءَ نہ اوشتیت آچوتچوکیں آپءِ رنگءَ ھمگیری (مسلسل)دیمترا جنزان انت ۔
بلوچ ربیدگ
بلوچ راجی ربیدگانی بابتا گپ جنان ءَ بازیں نبشتہ کارءُ پولکاراں ھمے جہد کتگ کہ آ بلوچی راجی ربیدگاں اسلامی ربیدگ پیش بدارنت۔آیانی ھیال ھمیش انت کہ بلوچ ءَ وتی راجی راھبند ءُ دود اسلام ءَ چے زرتگ انت بلئے من گوں اشاں تپاک نداراں چیا کہ اے منتگیں ھبر ات کہ بلوچ راج گوں وتی ھمے زبان ءُ ھمے ربیدگاں چہ ھزاراں سالاں ھمے سر زمین ءِ سرا موجود انت بلے اسلام ءِ تاریخ تہنا پانزدہ سد سال انت دومی مستریں ثبوت ایش انت کہ مئے کہن تریں شاعری مئے عہدی شاعری انت آئی ءِ تہا ترا مذہبی اثر چٹ جاہ نئیت البتہ رندترا کہ ملایانی دور اتکگ گڑا مذہبی اثرات پدریں رنگے ءَ زاھر بیتگ انت ۔بلے اے گپ ءَ کلیں زانتکار سرپد ءُ زان انت کہ بلوچ دودمان چہ ہزاران سال پیش گوں ہمے رہبنداں بندوکی ءَ اتکگ ءُ مارءَ سر بوتگ،ھر چند کہ بلوچ ءِ دودمان سک کہنیں انسانی دداں گوں باز نزیکی داریت بلے بلوچی دودمان سنٹیں دودمانے نہ انت چو کہ یکشلیں زند جاورانی سبب ءَ بلوچ ءِ زند جاوراں بازیں بدلی نئیتکگ پمیشکہ بلوچ دودمان ءِ بنیاد یا (اثاث) راست انت کہ سک کہن انت بلے ھمے میان ءَ ھر رنگیں بدلی ے بلوچ ءِ زند مان ءَ اتکگ بلوچی دودمان ءَ ھم آئی ءَ را کبول کتگ پمشکہ بلوچی دودمان تنی وہدی زندگیں دودمانےءِ بستارءَ است اِنت۔پدا پانزدہ سد سالی اسلامی دودمان ءُ ہزاراں سالیگیں بلوچ دودمانءَ زمین آزمانءِ پرک است۔اسلامی یا مذہبی دودمان ءِ رنگ ءُ دروشم ھما انت کہ بندات ءَ بیتگ انت بلے بلوچ دودمان یک راجی زندگیں دودمان ات کہ وتی کوم ءُ آئی ءِ لوٹ ءُ پکارانی شونداری ءَ یک درچ ءَ کنان ءُ پیداک انت پمیشکہبلوچ راجی دودمان زند ءِ لوٹانی ردا بدلان (گوں سُستیں رپتار ءَ) بلے روچ پہ روچ دیما روگا اِنت،اگاں یکے پٹ و پول بکنت تہ اے ھبر دیما کئیت کہ اسلامی ہما دود کہ گوں بلوچ زندمان ءُ دودمانءَ ہمگرنچ اَنت،اے اسلامی دود چہ بلوچ ءَ زورگ بوتگ اَنت گڑا بگندے مردم بھیسہ کُت بہ کنت چیا کہ بلوچ راج اے گل زمین ءِ سرا چہ ہزاراں سال پیش گوں ہمے دودمانءَ زندگ اِنت۔پمشکہ ہما بلوچ پولکار کہ بلوچ ربیدگءَ اسلامی ربیدگ گشنت آیاں سہہ وارتگ یا گوں دینءَ گیشیں نزیکی ءِ سبب ءَ آیانی جند ءِ واہگ انت کہ ما بلوچ دودمان ءَ گوں اسلامی دودمان ءَ یک بکنیں ءُ پیش بداریں گڑا چشیں ذاتی واہگ ءُ ھبراں علمی ارزش ءُ بستار نہ بیت۔ادا اے ھبر ھم شموشگ مہ بیت کہ بازعرب نبشتہ کاریا عرب ملکاں جاہ منندیں بلوچ نبشتہ کاربلوچاں یک کومے ناں بلکیں عربانی یک ٹک ءُ کبیلہ ے لیک انت بلے چشیں کلیں نبشتہ کارانی نبشتہ کتگیں ھبر اشکیں کسہ ءُ داستانی ھبرانی بنیادان انت ھچ یکے ءَ سائنسی ءُ گواچنی ثبوت و دلیل دات نہ کتگ پمیشکہ چشیں ہوائی ھبراں سائنسی پولکاری ءِ تہا ھچ بستار ءُ ارزش نہ بیت ۔ ھمے رنگا بازیں نبشتہ کارگشیت کہ بلوچی زبان چہ فارسیءَ دراتکگ،بلئے چوش نہ اِنت چیا کہ تاریخ دانءُ پولکارانی ردءَ بلوچی زبان چہ پارسیءَ سک باز پیسریگیں زبانے،بلئے اے ہما تاریخ نویس اَنت کہ گیشتر پارسی تاریخ نویسانی نبشتانکاں ارزشت دئینت یا کہ ہماہاں وان اَنت۔(ادا اے ھبر شموشگ مہ بیت کہ ایرانی سرکار ءَ مدام ھمے جہد کتگ کہ بلوچ فارسی زبان ءُ کوم ءِ یک ٹکے پیشدارگ بہ بیت ءُ جتا کومے ھچبر منگ مہ بیت)بلے راستی ایش انت کہ بلوچءِ دودمان ناں کہ چہ ارباں اتکگ ،ناں کہ چہ پارسیءُ اسلامءِ دودمانءَ زورگ بوتگ بلکن بلوچ ءِ زبان،دودمان زندگیں رنگے ءَ ہزاراں سال پیسر بلوچ ءِ راجی دودمانءُ راجی زندءَ درانگازکنان ءَ پیداک انت ۔
