لوجرءِ نهاری۔ اسماعیل امیری ءِ سرگوست
لوجرءِ نهاری
نبشتہ کار: اسماعیل امیری
نبشتہ کار: اسماعیل امیری
منی بنگیجی وانگءِ زمانگءَ، مئے میتگ ( دیرمان)ءَ وانگجاه نیست ات. نزیکتریں وانگجاه ” تلانگ”ءَ ات. دو کلاس که من ونت، په سیمی کلاسءِ وانگءَ ماں تلانگءِ وانگجاهءَ، وانینوک نیست ات. اے دومی سال ات که تلانگءِ وانگجاهءَ وانینوک نیست ات؛ دومی کلاس هم من ” ڈکّ”ءَ ونتگ ات. آ سالءَ نزاناں باریں چون ، ڈکّءِ مردماں وانینوکے چه حکومتءَ پچ گپتگ ات. وانگجاه هم کسانیں کُڈے ات . بلے سیمی سالءَ، نه ڈکّءَ وانگجاه هست ات و نئیکه تلانگءَ وانینوک.
په سیمی کلاسءِ وانگءَ، منی پتءَ منءَ،” بونّو”ءَ دیم دات. تا سئے ماهءَ من همودان اتاں. منءَ یاد انت، مئے وانینوک ” شهرکی ” نامیں مردے ات و هر روچ ” کوٹ و پتلون” ات. سئے ماهءَ رند، یک روچے من دیت که “حسین بانگو” آتکگ. حسینءَ ، منءَ گشت که ملّاءَ منءَ راه داتگ که ترا ببراں چیا که تلانگءَ وانینوکے آتکگ. آ زمانگءَ، مئے ” بونّو”ءِ سیاداں چه ” دَبئی”ءَ مال – گیشتر گُد ، تلاه – آورت ات و پدا چه مُلکءَ اشترانی سرا ، کراچیءَ بُرت ات و بها کت ات. مُلکی باپاریاں هم هوریگءَ مال لوٹائینت ات. حسین بانگوءَ، گوں منءَ هور یک باپاریءِ مال هم برگیگ اتنت. شرّ یاد نه انت که روچءِ ایر روگءَ پیش یا شامءَ رند، حسینءَ اشتر بار کت ومنءَ بارانی سرا نندینت ، اشتر مهار کت و راه گپت.
حسین په “حسین بانگو”ءَ، پمیشا نام کپتگ ات که آ په جمعهءِ نمازءَ هر جمعه مئے لوگءَ آتکگ ات و جمعهءِ بانگ همائیءَ داتگ ات. آئیءَ چه بانگءَ پیش، چو بانگءِ وڑا لهتے بند الهان کت ات. مردماں گشت ات که ” سلات” کشگ / گشگءَانت. لهتے مردماں گشت ات که همے “سلات” ، ” جائز” نه انت؛ بلے منی پت که مسیتءِ ملّا ات، هچّ نه گشت اتی – انّی من اشکتگ که مئے ملکءِ ” شینز پاگیں” ملا چه بانگءَ پیش هنچیں ” سلات” گش انت – ؛ بلے حسینءِ پاگ شینز نه ات. آ وهداں بید چه مئے میتگ(دیرمان)ءَ، دگه نزیکاں هچ جاهءَ جمعه و عیدءِ نماز کنگ نه بیت ات. حسینءِ “سلات” و دیرمانءِ جمعهءِ نماز مولوی عبدالرحمان ( چهبارءِ امام جمعه)ءَ بند کنائینت. اے چو بیت که یک رندے مئے میتگءِ عیسی نامیں باپاری ےءَ وتی بچّءِ سیرءَ، مولوی عبدالرحمان لوٹائینت که شپءَ واعظ به کنت. سیرءِ شپءَ واعظ بیت – اولی رند ات که مئے دمگءَ سیرےءِ شپءَ، شعر و ساز، چاپ و نازینک و سُهبتءِ بدلءَ واعظ بیتگ ات – سیرءِ روچءَ که جمعهءِ روچ ات، جمعهءِ نمازءَ پیش مولوی عبدالرحمانءَ پدا واعظ کت و درّائینتی که اداں (دیرمان) جمعهءِ نماز جائز نه انت. بازیں مردمے نه وشّ بیت؛ مئے ناکو ( حاجی هان محمد)ءَ گشت که اداں دیر انت که جمعهءِ نماز وانگ بیگءَ انت. مولوی عبدالعزیز هم اداں آتکگ و جمعهءِ نماز ونتگی و هنچو قاضی محمد حسن ( کسرکندی / ارجمندی)؛ پیسریگیں مولوی و ملایاں هم جمعهءِ نماز وانینتگ. بلے مولوی عبدالرحمانءَ گشت که اگاں شما جمعهءِ نماز وان ات، شمئے جمعهءِ نماز هم نبیت و شمئے ظهرءِ نماز هم قضا بیت گڑا بهتر همیش انت که جمعهءِ نمازءِ جاهءَ ظهرءِ نمازءَ به وان ات. آ روچی، جمعهءِ نمازءِ جاهءَ، ظهرءِ نماز وانگ بیت. پدا، قاضی محمد حسن ارجمندیءَ گشتگ ات مولوی عبدالرمانءَ بلّ ات ، وتی جمعهءِ نمازءَ به کن ات. چیزے ماهءَ رند که من په دوازدهمی کلاسءِ وانگءَ، “دُزّاپ” ( زاهدان)ءَ شتاں، یک روچے من و الله بخش خدیر که هموداں سرباز ات هوریگءَ مولوی عبدالعزیزءِ مسیتءَ شتیں و همے بابتءَ گوں آئیءَ گپ کت. آئیءَ گشت که آ وت دیرمانءَ شتگ و جمعهءِ نماز ونتگ؛ منی نیمگا اجازت انت که مردم جمعهءِ نمازءَ به کننت. منی پتءَ پدا جمعهءِ نمازءِ وانینگ بنگیج کت و همے دابا ملا محمد حسن هم – که چُرّکءِ ملا ات و گیشتر په جمعهءِ نمازءَ دیرمانءَ آتک ات – جمعه ءِ نمازءَ پیش امام بیت ات. بلے مولوی عبدالرحمانءِ مریدانی تبلیغءِ سببءَ، بازیں مردمے دو دل و دلپروش بیت انت و په جمعهءِ نمازءَ، دیرمانءَ آیگ اش بند کت. چیزے سالءَ رند، دیرمانءَ جمعهءِ نماز پهکا بند بیت. آ وهداں که ما کسان اتیں، چه کرّ و گورءِ میتگاں لهتے مردم په جمعهءِ نماز و بازینے عیدانی نمازءَ دیرمانءَ آتک اتنت. حسین بانگو چه ” بَلّ ” و میران چه ” گاز گر”ءَ هر جمعه، نمازءَ پیش مئے لوگءَ آتک اتنت. اگاں هنچیں وهدے آ میاتکین اتنت، من تکانسر بیت اتاں که باریں چے بیتگ. همے پیما برے برے چه نمازءَ پد، لهتے کماش مئے لوگءَ آتک اتنت و دیوان اش کت ات. قادر داد ( ڈنگریءِ نندوک) انگت منءَ یاد انت، باز وشگپ ، مردم دوست و ڈڈیں مردے ات. اے درست چه مولوی عبدالرحمانءِ وعظءِ برکتءَ بند بیت انت.
شپءِ وهدےءَ، ما ” بلّ”ءَ – حسینءِ لوگءَ – سر بیتیں. حسینءَ ، منءَ گشت که شپ بے وهد انت، همداں وپس، سُهبءَ ترا لوگءَ رسیناں.
سُهبءَ، اے دگه چکّانی چری چریءَ منءَ چه وابءَ پاد کت. دست و دیم شودگءَ رند، په منءَ تیچءِ توکا نگن و لوجر په نهاریءَ آورت اش. چو نه ات که من لوجر هچبر نه وارتگ ات، بلے نهاریءَ اے اولی بر ات که لوجر منی دیما ایر ات. من هر چے کت بلے منی دست لوجرانی نیمگا دراج نه بیت؛ همے وهدی حسین لوگءِ تها آتک و لوجر منی دیما دیست انتی ومنی دست هم لوجرانی نیمگا شهار گرگءَ نه انت، جدگالیءَ گوں وتی جنینءَ گشتی: ” په مُلّاءِ چکءَ چاه گراد، اے سُهبءِ سرا چاه ور انت”. لوجر چست کنگ بیت انت و دمانےءَ رند ، چاه آرگ بیت.