بلوچ چاگرد ءُ جنین آدم- وھاب مجید
بلوچ چاگرد ءُ جنین آدم- وھاب مجید
بلوچ چاگرد پدمنتگ اِنت۔ بلوچ جنین بہ بیت کہ مردین آدم۔ دوہین زِندءِ بُنکی ھکاں چہ زبہر اَنت۔ ہستیں بلوچ چاگرد وشھالیں راجاں چہ بازیں کرن ے پُشت اِنت۔ بلے بلوچ چاگردءِ پدمنتگیءَ بلوچ جنین آدم چہ دُرستاں زیات اسرمند کُتگ۔ آہیءِ ودی بوھگءَ بگر داں گُڑی ساھتاں زندءِ ھمک تکءَ آہیءِ رزا جُست کنگ نہ بیت۔
بلوچ چاگردءَ مردین آدم لوگءِ پیسلہانی کنوک اِنت۔ آ لوگءَ چہ ڑن کار کنت’ چُکاں لاپ دنت’ ڑنّءِ دنیاءِ سرد ءُ گرمءَ گِند اِیت۔ پمشکا آہیءِ ارزشت چہ جنین آدمءَ گیش زانگ بیت۔ دنیا جنین آدمءِ لوگءِ کاراں مان نیاراِیت۔ بلوچ جنین آدمءِ زندءِ دراھیں پیسلہاں آہیءِ پِت ‘ ناکو’ برات ءُ سیرءَ پد لوگ واجہ کنت۔
مرچیگیں بیست ءُ یکمی کرنءَ ہم بلوچ چاگردءَ جنین آدم ءَ یک اَنچاہیں ءُ ” اِسٹیریوٹاہپ”ءِ کِردے داتگ۔ بلوچ جنین آدم ءِ اے ِکرد کم عمریءَ آہیءِ سور دیگ ءُ چُکءِ پیداک کنگ ‘ چُکانی رودینگ ءُ مردین آدم ءُ آہیءِ لوگءِ ھیال دارگ اِنت۔ اے کِرد ہزاراں سال ساریگیں مردین آدمءِ چاگردءَ پر آہیءَ ٹہینتگ کہ انگتءَ جاری اِنت۔
دنیاءِ ایندگہ پدمنتگیں چاگردانی وڑا بلوچ چاگردءَ ہم جنین چُکءِ ودی بوھگءَ پِت ءُ ماتءِ انیشگ کِرچک بیت پرچاکہ آھاں پُشت پدے لوٹیت کہ آھانی پیریءِ عصاء بہ بیت۔ بلوچ چاگردءَ جنین چُک زوت سور کنت’ روت۔ پمشکا آہیءِ پت ءُ مات آہیءِ وانینگ ءُ بانداتءِ سرا بازیں ھرچ ءُ درچ ے نہ کن اَنت۔ ہما روچءَ کہ جنین چُک بالگ بیت مات ءُ پت آہیءِ دستاں ھِینیّ کنگءَ ہچ مہتل نہ بنت ءُ سورے دینت۔ ِبِلّ ے کہ آ تنے وھدی وت یک چاردہ پانزدہ سالی چُک ے۔
مردین چُکءِ ودی بوھگءَ گوں پت ءُ مات گل ءُ شادان بنت کہ ھُداءَ آھاں وارس ے داتگ۔ بازیں مردیناں اگاں بچکیں چُک مہ بیت گُڑا آ دومی سیمی سورءِ کنگءَ ہچ چَک ءُ پد نہ بنت داں کہ آھاں وارس ے بہ بیت پرچا کہ تنیگہ مہے چاگرد ءُ نیکراہءَ جنکیں چُکءِ مستری ءُ وارسی نہ من اِتگ۔
ورگ ءُ وردن ءِ جھیڑہ بہ بیت کہ وانگ جاہءَ داخل کنگءُ چُکانی اِلاج ءِ کِسہ ‘ مات ءُ پت ھر وھد وتی بچکیں چُکءَ بستارے دینت۔ آھاں چہ وتی پیریناں ہمے اِشکتگ کہ جنکیں چُک یلءَ کنت ءُ روت بلے بچک پیریءِ عصاء اِنت۔ ہمے ” ماہنڑ سیٹ” ءِ سبب اِنت کہ بلوچ چاگردءَ جنکیں چُکءَ گوں زیانکاری ءُ نابرابری بیت۔
دنیاءِ ایندگہ پَشت کپتگیں ءُ پد منتگیں چاگردانی وڑا بلوچ چاگردءَ ہم جنین وتی اِزت ءُ گیرتءِ جھیڑہ جوڑ کُتگ۔ مہے چاگردءَ مردین ءِ دوتل ءُ دو پوستیءَ بچار کہ آ وت ہر شَر ءُ گندگیں کنت اِزت ءُ گیرتءِ جھیڑہ جوڑ نہ بیت بلے جنین آدم آہیءِ گیرت اِنت۔ آہیءَ چہ لوگءَ ڑن درآھگ ‘ وانگ ءُ زانگ’ وتی سور ءُ کیریرءِ پیسلہءِ اجازت نیست پرچا کہ اے دراھیں کار جنین آدم ءِ اِزتءُ گیرتءِ سرا سوال چِست کن اَنت ءُ پہ بلوچ جنینءَ عیب اَنت۔ مردین آدم ءُ بچکیں چُکءِ واستءَ دُراھیں آزاتی است اَنت۔ آہیءِ شَر ءُ گندگیں ہچ عمل کہولءِ نامءَ ھراب نہ کنت پرچا کہ آ مردین ے۔ بلے جنین آدم گپ ے بہ کنت مردین ءِ گیرت ءِ جزبگ دمانءَ چِست بیت۔
منی ھیالءَ بلوچ نوں باہدیں اِزت ءُ گیرتءِ نامءَ وتی جنیں آدماں گوں ناانساپی ءُ زیانکاریاں ھلاس بہ کنت۔ بلوچ مردین آدم وتی زالبولاں ہم وتی وڑیں انسان ے سرپد بہ بیت۔ مردینءِ وڑا جنین آدمءِ ہم واھشت ءُ جزبات است اَنت۔ آھاں ہم پِگرے است۔ آھانی ہم چاگردی زرورت است اَنت۔ آھانی واھشت ءُ زرورتاں مردین آدم سرپد بہ بیت۔ چاگرد ہمے وڑا دیمروہی کن اَنت۔
راجدپتر گُشیت گوستگیں اَہداں مردین آدم پمشکا مُلکانی ھاکم ءُ کہولانی مستر کنگ بیتگ اَنت کہ آ گِیشتر جَنگّی اہد بیتگ اَنت۔ دومی’ مُلک ‘ قوم ءُ ٹّک ءَ گوں مِڑگءَ واک مند ءُ زُوراوریں انسانانی زرورت بیتگ ءُ مردین چہ جنین آدمءَ واک مند تِر اِنت۔
بَلے مرچیگیں اَہد انسانانی دیم پہ دیمی ءِ اہد نہ اِنت۔ مرچیگیں اہد علم’ ہنر’ پِگر’ زانت ءُ دربرگءِ اہد اِنت ءُ اے چیزءَ جنین آدم مردین آدماں چہ ہچ پیم کم نہ اِنت۔ بازیں چاگرداں جنین آدماں اے گپ منینتگ۔ پمشکا مرچیگیں مُہزب ءُ مڑاہ داریں دنیاءَ جنین ءُ مردین آدمانی ھّک برابر زانگ بنت۔
قباہلی چاگرد ءُ بازیں مزہبی سروک ے ہم جنین آدمءُ مردین آدمءِ برابریءِ ھّکءَ نہ اِنت۔ اِیشیءِ بنیادی سبب اِش اِنت کہ چاگردءِ ھاکمیں ٹکءَ وتی ہزاراں سال ساریگیں واکدار ءُ تاکت پچ گِرگءِ سماء بیت۔ اسلءَ آ وتی تاکت’ نپ ءُ پاہدگ ءُ اختیارءَ گوں جنین آدمءَ بھر کنگ نہ لوٹیت۔ بلے راستیں اِش اِنت کہ اگاں دوہیں چاگردءِ ہر پِڑءَ ھواریءَ گوں کار بکن اَنت۔ وتی برابریءِ ھکاں بہ من اَنت گُڑا ہر دوہیناں پاہدگ رسیت ءُ چر ایشیءَ تیوگیں چاگردءَ ایمنی ءُ دیمروہی بیت کنت۔
بلوچ چاگردءِ دیمروہیءَ پہ المی اِنت کہ بلوچ زالبولانی نہ ایوک وانگ ءُ زانگءِ ھّک منّگ بہ بیت بلکیں تیوگیں انسانی ھک منّگ بہ بنت کہ آیانی تہا سیاسی’ مالی’ ءُ پُشت پدی ھک ہم ھوار اَنت۔ اے وھدءَ لہتے وانندہیں زالبول دو پِڑءَ سرکاری ءُ پراہیوٹ نوکری کنگءَ اَنت ۔ وانگ ءُ زانگ ءُ جان سلامتیءِ کارجاہاں۔ اے یک باز جوانیں دلبڑی ے گپے۔ وانندہیں بلوچ زالبولانی سرکاری ءُ پراہیوٹ نوکریانی تہا آھگ ءَ گوں آھاں مالی آزاتی رسیت ءُ چاگرد ءُ لوگءَ آھانی ویلیو ءُ ارزشت گِیش بیت۔ بِلّے کہ اے بلوچ وانندہیں زالبول آرتءِ تہا وادءِ برابر اَنت۔ بلے بلوچ چاگردءِ بدلیءِ بُنیات ہمے ءُ ایندگہ وانندہیں زالبول ایر کنگءَ اَنت۔
مردین آدمءِ وڑا جنین آدماں ہم وتی زندءِ دُراھیں پیسلہانی کنگءِ ھّک است ۔بلے منی ھیالءَ زالبولاں زندءِ سَّے پِڑءِ ھّکءِ دیگءَ گوں بلوچ چاگردءَ مزنیں بدلی ے اتک کنت۔ ایشانی تہا جنکیں چُکءَ شاہ دربرجاہءَ وانگءِ ھکءِ دیگ’ آہیءَ وتی پسند ءُ ناپسند ءِ سورءِ ھّکءِ دیگ ءُ سیمی وتی کیریرءِ گِیچینگءِ ھّکءِ دیگ ھوار اَنت۔ آھاں اے ھکّانی دیوک ریاست’ چاگرد ءُ مات ءُ پت اَنت۔
من ایش ہم سرپداں کہ مرچیگیں وشھالیں راجانی جنین آدماں ہم اے ھک یک ےءِ واھشت ےءِ پدا نہ رستگ اَنت۔ اے ھکّاں پہ جنین آدماں جُہد کُتگ’ کُربانی داتگ’ کرن گوستگ اَنت نوں آھانی مردین آدمانی کُہنیں پِگر ءُ سِلّیں ماہنڑ سیٹ بدل بوتگ ءُ مردین آدمءِ ریاستءَ جنین آدمانی انسانی ھّک من اِتگ اَنت۔
ہما روچءَ چہ کہ جنین آدم لوگءَ دراتک ءُ وتی مردین آدمءِ ھواریءَ دپتر’ فیکٹری ءُ زندءِ ایندگہ پِڑاں کارءِ بُنگیج کُت آ چاگردانی جی ڑی پی GDP تیزیءَ گوں ودّ اِیت۔ آملکانی ہیومن ڑیولپمنٹ انڑیکس HDI شر تَر بوان بیت اَنت۔ کاروبار دیما شُت۔ گریبی ھلاس بوان بیت۔ آ ملکاں زندءِ دُراھیں تک ءُ پہناتاں دیمروہی کُت ءُ مروچی آ یک وشھالیں زندےءِ واجہ ءُ بانک اَنت۔
اے گپءِ تہا ہچ شک نیست کہ یک ریاست ےءِ پد منتگی یا دیمروہیءِ مستریں سبب ہما ریاست ءِ ریاستی ءُ ھکومتی پالیسی بنت کہ لس مھلوکءَ وشھال یا بدھال کن اَنت بلے ریاست’ قباہلی چاگرد ءُ سرکارءِ گِلگ کنگءِ پجیگءَ باہداِیں بلوچ چاگردءِ وانندہیں سیاسی’ ادبی ءُ چاگردی بامرد ءُ ایکٹیوسٹ وتی جنین چکاں شاہ در برجاہءَ بہ بوانین اَنت’ آھاں وتی زند گوازینگءِ پیسلہ کنگ ے ھک ءَ بہ دینت۔ زور ءُ زبردستی آہانی آروسءَ مہ کناہین اَنت ءُ آھاں وتی کیریر ءُ نوکریءِ گِچینی ءِ ھّکءَ بہ دینت۔ اے اُمیت یک شوانگ ےءَ چہ کنگ نہ بیت ءُ آہیءَ میار ہم نیست بلے یک سرپدہیں ءُ وانندہیں بلوچ ےءَ چہ دارگ بیت۔ پہ بدلیءَ المی اِنت کہ بلوچ وانندہیں ٹّک جنین آدم ءِ ھکانی گپءَ ایوکءَ دومی جنین آدمانی واستا مہ کنت۔ دُرستاں چہ پیش آہیءَ وتی لوگءِ جنیں ادماں اے ھّک دیگی اَنت۔ اگاں چُش بہ بیت گُڑا بلوچ چاگردءَ جوانیں بدلی ے کیت۔
اے گپ ہم راست اِنت کہ بلوچ چاگردءِ ہر پِڑءَ میزان میزانءَ بدلی آیان اِنت۔ شہراں مزنیں کّچ ےءَ جنکیں چُک اسکولاں وانگءَ اَنت بلے اے ہم راست اِنت کہ اسکولءِ دَہ کتاب وانگءَ پد مات ءُ پت آھاں سور دینت ءُ اَمدءَ آھانی وانگءِ سپر ھلاس بیت۔ باز کم جنین چُک کالج ءُ شاہ در برجاہاں سر بنت۔ دومی گپ اِیش اِنت کہ بلوچ چاگرد ایوکءَ سے ءُ چار شہرانی نام نہ اِنت۔ اے بیت کنت کہ لہتے وانندہیں مات ءُ پت وتی جنک ءُ بچکیں چُکانی تہا ہچ تپاوت مہ کن اَنت۔ آہانی ورگ ءُ وردن ‘ گُد ءُ پُچ ءُ وانینگءِ تہا ہچ پرک ءُ پیر مکن اَنت۔ اے یک جوانیں بدلی ے۔ بلے اے تیوگیں بلوچ چاگردءِ جھگیری نہ کنت۔
بلوچ چاگرد انگتءَ جنگل ءُ کوچگاں نِشتگ ءُ اے یک قباہلی ءُ نیم قباہلی چاگرد ے کہ اودا سورءَ پیش جنین چُک ءِ زندءِ دراھیں پیسلہاں آہیءِ پت ءُ برات ءُ سورءَ پد لوگ واجہ کنت۔ منی ھیالءَ بلوچ چاگردءِ نوّد درسدءَ چہ گیش جنین آدمانی پیسلہاں آھانی مردین آدم کن اَنت۔ بلوچ زالبول وتی تیوگیں زندءَ واھشتاں وتی دلءَ دار اِیت’ دپءَ نیار اِیت کہ عیب اِنت ءُ ہمے وڑا یک روچے ھاموشیءَ اے کوڑہیں اِمروزءَ یلہ کنت۔
جنین آدم بہ بیت کہ مردین آدم۔۔۔۔۔ دوہینانی ھّک برابر اَنت ءُ انسانی ھّک شمار بنت۔ یک چاگردءِ تناوھدے دیمروہی کُت نہ کنت کہ آہیءِ پنجاہ درسد انسان لوگانی تہا بندیگ بہ بنت ءُ آھاناں ڑنءَ درآھگ ءُ وتی زند گوازینگءِ پیسلہانی آزاتی ءُ اختیار مہ بیت۔ بلوچ چاگردءِ دیمروہیءَ پہ ھژدری اِنت کہ نوں بلوچ مردین آدم وتی سَڑیتگیں ماہنڑ سیٹءَ بدل بہ کنت۔ جنین آدمءَ وتی وڑیں انسان ے سرپد بہ بیت۔ آ ناں چہ جنین ءَ شر تِر اِنت ءُ ناں جنیں چہ آہیءَ۔ بلوچ مردین اے بہ من اِیت کہ جنین ءُ مردینءِ ھک برابر اَنت۔ جنیناں وتی وانگ ءُ زانگ ‘ سور ءُ کیریرءِ گچینی ءِ ھک است۔
یک وشیں باندات ےءَ پہ باہد اِنت بلوچ جنین ءُ مردین وتی چاگردءِ سیاسی’ مالی’ چاگردی ءُ ھاندانی پیسلہاں ھواریءَ بکن اَنت۔ دوہیں یک ءُ دومیءَ دیم پہ دیم مہ بنت بلکیں یک ءُ دومیءِ تاکت ءُ ھیال داروکیں پارٹنر ءُ ہمراہ بہ بنت۔ ہمے پِگر ءُ ماہنڑ سیٹ یک وشھالیں بلوچ چاگردےءِ بُنیات بیت کنت۔