جی آر مُلا۔ نبشتہ کار: تنویر مرزا
جی آر مُلا
*تنویرمِرزا*
واجہ جی آر ملا 1939ءَ ماں بلوچ نیلبومیں زِرءِ تْیاب دَپی ھَند جِیوَنیءَ پیداک بوتگءُ آئیءِ سرجمءُ اسلیں نام “غلام رسول” اِنت۔ جی آرملاءَ یک شعری کتابے “بژن” ءِ نامءَ 1981ءَ چھاپ بوتگءُ اے شعری دپترءَ آئیءَ گوں وتی ماتیں وتنءَ مہر، بلوچءِ دِرتہ پُچّیءُ گژنءُ واری دَراَنگاز کرتگ اَنتءُ ملاءَ وتی پنامءِ کوپگءَ وتی ساچشتی تُوپک ایر کرتگءُ نیکراھیءِ وتسریں ملایانی وتگڑیں سوجءُ پنتانءَ شریءِسرءَجَتگ ءُ گاڈلینتگءُ دَور داتگ۔
“نہ زانت نیکءُ بدءِ پرکءَ
مئے مُلا مئے راہشون اِنت”
یا
جنتءِ شوھازءَ کپت آں دوزہءَ
گار منءَ مُلا تئی وازاں کُتگ
چوناھا بھتءَ را گوں جہدءُ جکانسریءَ ہچیں سْیادی یے نیست بھت کہ شر بیت تیوگیں کار وت شر بنت۔ بلے مارا پہ بھتءِ شر کنگءَ کارءُ کردگار سازگ لوٹ اِیتءُ پدا گیشیں گم ہم چو آزمانءَ مئے سرءَکپگءَ اِنتءُ اے پیمیں جاوراں بھت کجا شر بیت ۔جی آر ملا گشیت کہ
مہ بات بھتے کہ دَردءُ مھنتان اِنت
اَزابءُ واریءِ آسءَ سُچان اِنت
گماں چو جمبرءَ یک گرندے گون اِنت
گْوش ئے کہ آزمان پہ من رُجان اِنت
بھت ھمک وھدءَ یک دابءَ نہ بیتءُ مردم چہ آئیءَ الم امیت وار ہم بیت ءُ بھتءِ بور برے برے وتی واگاں چہ تناپیں گریشگءُ گیابانی بدلءَ وش زیدیں میتاپءُ مچکدگےءِ نیمگءَ دَنتءُ وتی تنیگ ءُ ھوشام جتگیں واھندءَ را درچکی سارتیں ساھگءُ شہدتامیں کانیگءُچَمگے ءَ بارتءُ سرکنت ،گڑاں اےپیمیں جاوراں بھت وش اَتکءُ جی ءُ جان کنگ بیت۔
او منی بھتءُ قسمتءُ تالہ
بْیاترا وش آتکے کناں دوستیں
تومنی زِندءُ تومنی ساہ ئے
دل منی بند اِنت چہ تئی اوستءَ
چہ تئی داداں من اُمیت وار آں
شاعریءِ تہرانی تہءَ “لچہ” بلوچی لبزانکءِ بنداتی زمانگاں گوشگ بوگءَ اِنتءُ نوکیں زمانگءَ بلوچی لچہءَ وتارا گوں میان اُستمانی لچہاں ہم سنگ کنگءِ جْوانیں جہدے کرتگءُ اے رِدءَ جی آر ءِ لچہ “ھیالءِ کتاب” ھمک لبزانک وانوکءُ سوت اشکنوکاں ونتگءُ گوشداشتگ کہ:
چِتَور من ھیالءِ کتابءَ بِہ پیچ آں
دِلءِ زنگاں باریں چِہ پیمءَ بِہ ریچ آں
اے بژن اَنتءُ اَرمان
اے سوزاَنتءُ سوزمان
اےدَرداَنتءُ اَندوہ
ایشاں نیست دَرمان!
کئی کاگدیں لُنٹ ؟
بِہ لَرز اَنت پہ من
منی مرگءِ بژنءَ چہ موتکے بْیار اَنت !
یا دَردے بِمار اَنت
یا پہ من یک نیکیں دُعایے بُہ لوٹ اَنت۔۔۔
جی آر ملاءَ پہ بلوچی لبزانکءَ شَہہ ھیالیں لچہ رِد دَاتگءُ نُگرہ دروشمیں دستونک ہم کماتگ۔
کئے گشیت تنگی ءَ زاناں منی دل تنگ نہ اِنت
رَنگءَ ہررنگءَ من چارآں داں منی رنگ نہ اِنت
نئے کہ پہ نیاد زَر آں نئے پہ کسے ءِیاتءُزھیر
پاد ءِ پالوپ ءَ منی پاند کسے ءِ پنگ نہ اِنت
برہنگیں کارچ ءَ مہ گند برانز مہ گر بیم مہ زِیر
تو چی ءَ زنگ جن ئے زَھم منی زنگ نہ اِنت
سُوتک ءَ سرگیشیں مہ جن سرتو بہ کن سار سرءَ
چرس ءُ باپور ءُ چلیم یا تئی دَوا بھنگ نہ اِنت
جہ پہ جہہ جار ءِ سر ءَ جاک ءِ جنگ جاہلی اِنت
جنگ انت عقل ءِ ءُ دل ءِ مئے ءُتئی جنگ نہ اِنت
زندگ ئے دانکہ ھیالانی کمیت ءَ تاچین
تاچ کہ اولاک تئی تاچ ءُ تگ ءَ لنگ نہ اِنت
واجہ جی آر ملاءَ 26 اگست 2014ءَ مارا پہ مدامی یل داتءُوتی وتنءِ ھاکانی باھوٹ بوت۔