ساچ ءِ ماھانہ دیوان ءِ سرھال زندگ ءِ شرپ۔اصغرعلی آزگؔ
ساچ ءِ ماھانہ دیوان ءِ سرھال زندگ ءِ شرپ
شرپدار: اصغرعلی آزگؔ
رمس: 17 نومبر 2023
پجار :بلوچی زبان ءِ نامداریں نبشتہ کار ءُ جھد کار واجہ اصغر علی آزگ1 مارچ 1954ءَ ماں کلاکوٹ لیاری ءَ کامریڈ جمّہ ءِ لوگ ءَ ودی بوتگ۔ آئی ءِ مات ءُ پت بندر ءَ باھوکلات ءِ مردم بوتگ انت کہ چہ اود ءَ لڈّ اتگ ءُ کراچی ءَ اتکگ اَنت۔
آئی ءَ 1961ءَ وتی میتگ ءَ نیکراھی ءِ وانگ بندات کتگ۔ چہ مدرسہ ءَ پد نوکیں لین ءِ کے ایل ھنگورانی اسکول ءَ وانگ ءَ شتگ۔1971ءَ این جے وی گورنمنٹ ھائی اسکول ءَ ماں سائنس ءَ میٹرک ئِے کتگ، چہ میٹرک ءَ پد دیمتر ءَ ونت ئِےنہ کتگ ءُ پد ءَپاکستان مشین ٹول فیکٹری ءَ ٹیکنیکل انٹرن شپ بزاں ھیل کاری کتگ ئِے۔ دو سال ءِ ھیلکاریءَ پد ھمود ءَ ویلڈنگ ءِ کار ءَ لگ اتگ بلے مات ءِ گشگ ءِ پد ءَ آئی ءَاے کار یلہ داتگ۔ اے کار ءِ یلہ کنگ ءَ پد 1976ءَ سندھی لینگویج ٹیچر(SLT) ءِ بستار ءَ گورنمنٹ اسکول ءَ استاد بوتگ۔ بلے لھتیں وھد ءَ پد آئی ءَ سما کتگ کہ آ چکاں الکاپی ءَ سندھی وانینت کنگ ءَنہ انت؛ ھمے سما ءِ پُشت ءَ آئی ءَ اے کار اوں یلہ داتگ ءُ ایران ءَ شتگ۔ اود ءَ 1978 بندات ءَ گیرج ءَ کار کتگ ئِے ءُ پد ءَ آئی ءِ وسرک فیض محمد ءَ آ اشرف سربازی ءِ کر ءَ برتگ کہ ایشیءَ شائری ءِ شوک انت؛ گڑا سربازی ءَ آ ریڈیو زاہدان ءَ کار ءَ دارائینتگ۔
آئی ءَ بندات ءَ وتی پنّام اصغرعلی ہمدردؔ ءُ اصغرعلی اصغرؔ ایر کتگ اَنت بلے پدءَ رند ءَ بلوچ ادب باسک ءَ مٹّ کتگ ءُ اصغرعلی آزگؔ ایرکتگ۔ آئی ءَ لبزانک ءِ بازیں پڑاں وتی زانت ءِ بور تاتکگ۔ چوش کہ شائری، آزمانکاری، گدار نویسی،نبشتانک، پولکاری ءُ ردکاری،رجانکاری ءُ نگدکاری ءُ دگہ بازیں۔ بلے آئی ءَ گیشتریں کار ماں رجانکاری ءَ کتگ ءُ آئی ءِ گشگ انت کہ ”اے پِڑ ءَ منی استاد اشرف سربازی ءَ من ءَ سک باز کمک ءُ سر ءُ سوج کتگ۔“
آزگ ءَ وتی جھد ءُ زند ءِ سپر ءَ بازیں سرد ءُ گرمے دیستگ، بازیں جھد ءُ جپا کشی کتگ ءُ بازیں گلانی باسک ءُ اُگدہ دار بوتگ ءُ آھانی جوڑکنگ ءَ اوں دست ئِے مان بوتگ۔آئی ءَ ناں ایوک ءَ لبزانکی کار ءُ جھد کتگ بلکن زیمل ءِ اوں ھب ءُ واھگ ئِےبوتگ ءُ پہ زیمل ءِ در برگ ءَ استاد یعقوب کلاکوٹی ءِ شاگردی ءَ شتگ۔ اسل ءَ آئی ءَ چہ کسانی ءَ گشندھی ءِ شوک بوتگ ۔ آئی ءِ گشگ انت کہ” یکروچے من کلب ءَ نشتگ اتاں گڑا استاد احمد پردیسی نامیں شائرے ءِ شئر ءَ ترز دیگ ءَ ات بلے شئر ءِ گڈی بند ترز ءَ نیاھگ ءَ ات ءُ من استاد گشت کہ شئر ءَ من ءَ بہ دئے من شر ئِے کناں، استاد ءَ شئر من ءَ دات ءُ من ھمے بند ءِ لبز کمے پشت ءُدیم کتاں گڑا شر بوت۔ استاد ءَ من ءَ گشت کہ تو شائرے ءِ تئی جاگہ اے نہ انت؛بِراں ترا تئی جاگاہ ءَ براں۔آئی ءَ من ءَلیمارکیٹ ءَ ”بلوچی ادبی بورڈ“ ءَ قاضی عبدالرحیم ءِ گور ءَ برت۔قاضی عبدالرحیم آ وھد ءَ ”صدائے بلوچی “ ءَ چاپ کنگ ءَ ات۔قاضی ءَ من ءَ وتی اسسٹنٹ کت۔گڑا اود ءَ ھمک ماہ لبزانکی دیوان بوت انت،سید ھاشمی،مراد ساحر،ظفر علی ظفر،مراد آوارنی،احمد زھیر،بیگ محمد بیگل،رحیم ظفر ءُ دگہ بازینے اتک اَنت۔ایشانی ساھگ ءَ نندگ ءُ ایشانی گوشدارگ ءَ منی لبزانکی رُدوم گیشتر بوان بوت۔ “
آ 1972ءَ بلوچی ادبی بورڈ ءِکمک کارگشاد بوتگ،1973ءَ گوں لالاحضرت شاہ، میراحمددہانی ءُ کریم رضا ءَ’’بلوچ ادب باسک‘‘ئِےجوڑکتگ ءُ اے گل ءِکمک کارگشاد بوتگ۔ 1984ءَ’’انجمن اتحاد بلوچاں‘‘ءِ باسک بوتگ۔
1988ءَ ’’بلوچی لبزانکی ھواریں گل‘‘ ءِ نام ءَ دگہ یک جھدے بوتگ کہ اے ھواریں گل ءَ دگہ بازیں گل ھور بوتگ انت ءُ واجہ آزگ اے ھواریں گل ءِ کمک کارگشادبوتگ۔
آ1991ءَ یکبرے پد ءَ ایران ءَ شتگ بلے وتی لبزانکی جھدئِے برجاہ داشتگ انت، 1992ءَمحمدحسین رئیسی،فاروق ھوت،یعقوب جمالزھی ءُ مولابخش رئیسی ءِ ھمراھی ءَ ’’چابہار لبزانکی بیل‘‘ءِ بُن ھشت ئِے ایرکتگ ءُ رندءَ ایشی ءِ نام مٹّءُ’’بلوچی لبزانکی گل چابہار‘‘بوتگ۔
اے درنیام ءَ واجہ ایران بوتگ ءُ 2002ءَبلوچی لبزانکی گل چابہار ءِ پاگواجہ گچین کنگ بوتگ ءُ چندے سالاں پد پد ءَ کراچی ءَ واتر کتگ ئِے، 2014ءَ’’عباس علی زیمیؔ اکیڈمی‘‘ءِ پاگواجہ گچین بوتگ ءُ داں اے نبشتہ وھد ءَ انگہ پاگواجہ انت۔
آئی ءَ اولی رندءَ ماں کراچی ءَ زندگیں شائر واجہ احمدزھیرءِ شرفءَ ”گوں احمدزھیرءَبیگاھے“ ءِ نام ءَ دیوانے برجم داشتگ کہ اے دیوان ءِ پاگواجہ ”انجمنِ اتحادِ بلوچاں‘‘ءِسرکماش واجہ حاتم بوتگ ءُ اے ”انجمنِ اتحادِ بلوچاں‘‘ءِ اولی ءُ گڈی لبزانکی دیوان بوتگ۔
ماں کراچی ءَ اولی بلوچی کتابجاہ ”شرف کتابجاہ ‘‘ءِ واہُندبوتگ، شرف کتابجاہ ءِ چیر دستی ءَ تاکبند میتاپ کش اتگ ئِےکہ بس یک تاکے چاپ بوتگ۔ اولی رند ءَ کراچی ءَ اولی بلوچ روتاک بھا کنوک بوتگ ءُ آئی ءَ اِے پڑ ءَ بلوچانی رھدربری اوں کتگ۔
داں انوگ ءَ واجہ ءِ شش کتاب چاپ بوتگ ، اولی کتاب پور(ایرانی بلوچستان ءِ شائرءُ شائری) انت کہ 2001 ءَ آزات جمالدینی اکیڈمیءَ چاپ کتگ،”واھگانی پرس“ کہ آئی ءِ شائری کتاب انت کہ 2009ءَ عباس علی زیمی اکیڈمی ءَ چاپ کتگ، ”جنینانی جان سلامتی“ رجانکی کتابے کہ 2010 ءَ پاکستان نیشنل فورم آن ویمنز ہیلتھ ءَ چاپ کتگ،”سماپجّاری“ کہ رفیق جعفر ءِ نفسیاتی کتاب ءِ رجانک انت؛ 2013ءَ بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءَ چاپ کتگ،”راجدپترءِکفن“ سندھی،اردو ءُ فارسی آزمانکانی رجانکی کتابے ءُ ”نظریاتی گُنگدام“واجہ ءِ جند ءِ آزمانکی کتاب انت کہ اے دوئیں 2022 ءَ عباس علی زیمیؔ اکیڈمی ءَ چاپ کتگ اَنت۔
واجہ آزگ ءِ چاپ نہ بوتگیں کتاب ”چاگردی سما پجّاری“ کہ چاگردی نفسیات ءِ رجانکی کتابے ، ”زانگ ءَآس بدئے“ ءُ ”بے نوایانی چیتک“ شائری کتاب انت، ”نگدءُبلوچی“ نگدی کتابے، ”کلام اللہِ مجید“ءُ پیگمبرءِسیرت (الرحیق المختوم )رجانکی کتاب انت،”پہ دگہ جہدے ءَ“ گدارے ءُ ”تہل تُرُپشیں ترانگ“ چم دیست ءُ زندگْوست انت کہ پہ جریدگ ءُ چاپی ءَ مھتل اَنت۔
واجہ ءِ لبزانکی جھد ءُ سپر برجاہ اِنت ءُ ساچ ءِنیکیں واھگ ءُ دوا انت کہ آئی ءِ اے جھد ءِ سپر دائم برجاہ بہ بات ، چاپ نہ بوتگءُ نیم بندگیں کتاباں سرجمی ءَ پد دیم ءَ بیارات ءُ بلوچی ءِ دامن ءَ ھمے ھساب ءَ آباد ءُ مگیم بہ کنات۔
شنگکار: ساچشت ادبی چاگرد(ساچ)