شامالَو۔۔۔ نبشتہ کار: اے آر داد
شامالَو۔۔۔ نبشتہ کار: اے آر داد
گیرام بورخیس ءِ آزمانک ” ابنِ رشد ءِ شوھاز” ءَ وانگ ءَ ات۔ وھدے ھمود ءَ رست کہ شاعر عبدالملک ءَ گْوشتگ ات کہ جھان گولے ءِ گْوشگ انت یک اَنچیں درچکے ھست کہ نیبگ ءِ بدل ءَ آئی ءِ شاہ ءُ تاکانی سر ءَ سبزیں مُرگ رُد انت، ھبکّہ بیت ءُ وت ءَ جست ئے کت ” چو اوں بیت ؟”
آئی ءَ باکس ءِ ڈیلّے زرت ءُ ھمے تاک ءِ شم ءَ دات ءُ بی بی ءِ نیمگ ءَ دلگوش بوت کہ وتی نشار ءَ گْوشگ ءَ ات۔
“ما رامکانی ٹَکّ ءَ سَمو کس ءَ نہ دیستگ۔من وت ھما ھلک ءَ کہ مست نام ءَ گپت، پیداگ بیتگاں۔نہ ایوک من ، زبیدہ دنیگا زندگ انت، آ اوں ھمے گپّ ءَ کنت کہ سمو ءِ رنگیں زالے کس ءَ اے بازار ءَ نہ دیستگ۔”
گیرام ءَ کتاب پد ءَ پچ کت کہ ابنِ رشد ءِ شوھاز ءَ پورا بْوان ایت کہ آئی ءِ چم اے ِرد ءَ کپت انت۔
“دانا ءُ زانندگ،گنوکے ءِ گپّاں سرپد نہ بیت”۔
بی بی سھراب ءِ اے شئیر ءَ چو نازینکے ءَ گْوشگ ءَ ات
شار برتگ گْوات ترمپاں شلوکیناں
دیتگ منی دیر گنداں کلُوکیناں
دیم چو ڈیوا انت بلوکیناں
زلپاں چو سیہ ماراں تلوکیناں
بِرّ یں چو آھواں ترھو کیناں
” ما کسان اتیں مدام کَنڈءُ کابیلاں آپ ءِ آرگ ءَ شتگ اتیں۔مست مدام ھمے وٹّ ءَ گوستگ ات۔ما جنکاں ھمے گوشتگ ات کہ آئی ءَ اے شئیر چما یکے ءِ سر ءَ پِربستگ ۔ برو وتی بَلُک دُرّی ءَ جست کن۔اے ھلک ءَ کسی نام سمو نہ بیتگ۔”
گیرام زلپ ءُ بِرّیں آھو ءِ گوناپ سازی ءِ تہ ءَ گار ات۔اے ناوانندگیں مست ءَ زلپانی شنگ بُوگ،اد ءُ اود ءَ کپگ ءِسیالی گوں نویلیں، تراس کنوکیں آھو ءَ گوں چون ھمگرنچ کتگ!
ھمے دمان ءَ آئی ءَ شیر محمدی مری ءِ گُلگدارے ءِ گپ یات اتک انت۔ ” من ءُ جوش جیل ءَ اتیں من کہ بلوچ شاعرانی شئیر ءُ آیانی مانا، کہ آئی ءَ گْوشت انت، مرد ھبکّہ بیتگ ات کہ اشاں کجا ونتگ ؟۔ من گْوشتگ ات۔ بّر ءُ بیدھانی مکتب ءَ نشتگیں مردم بیتگ انت۔ چوشیں کمال ءِ گوناپ سازی ءُ چہر گْوشگ ! کیا بات ہے۔”
بی بی دنیگا گپ ءَ ات۔ آئی ءَ مست ءِ جند ءِ شئیرے یات اتک کہ وتی ایم اے ءِ تھسیز آئی ءَ ھمے شئیر ءِ سر ءَ نبشتگ ات ۔غالب ءِ رنگیں درانگازی چوں آئی ءِ گور ءَ بیتگ۔
رب وسیلہ ئے کنت پہ کوریں مردماں
من سَد ءَ بکّاں وت سَولا کنت یرّیاں
بک رہا ہوں جنون میں کیا کیا کچھ
کچھ نہ سمجھے خدا کرے کوئی
آ یک برے پد ءَ بورخیس ءِ کسہ ءِ نیمگ ءَ دلگوش بوت۔ابوالحسن گپ ءَ ات۔ آئی ءَ دست چست کت ءُ گْوشت ھیال بکن کہ کسے کسّہ ءِ بیان کنگ ءِ بدل ءَ کسّہ ءِ جند ءَ پیش بدار ایت۔ چو کہ اصحاب کہف ءِ کسّہ انت۔ما آیاں گار ءِ تہ ءَ پترگ ءَ گندگ ءَ ایں، ما گندگ ءَ ایں آ زگر ءَ انت، وپسگ ءَ انت۔ ھمے گندیں کہ سد سال ءَ پد آیاں چہ واب ءَ بست کتگ۔
آئی ءَ سر چست کت ءُ بی بی ءِ نیمگ ءَ چارات۔ ” درائیں مانڈک ءُ کاہان پُرّ ات کہ مست ترایت ءُ سمو ءِ نام ءَ گپت۔ بلے سمو ءَ کس گندگ ءَ نہ ات۔ دُرّی ءَ مدام گپے جتگ کہ بلکیں آ چما کسے ءَ سمو سرپد بیت۔بلکیں، کے زانت۔ بلوچانی ھلک انت درآمدیں ،نامھرمے ءِ نام ءِ گِرگ روا نہ ات۔ بی بی ھمد ءَ رست ءُ بیتوار بوت۔ دمانے ءَ رند پد ءَ گپ ءَ را کرس دات ءُ گْوشان بوت۔ ” یک رندے تئی ناکو کسّہ کنت کہ کوہلو ءَ مردم مست ءَ گِر انت کہ مرچی تو مارا نماز وانین۔مست لبیک کنت ءُ تیار بیت۔سہ رند ءَ نماز ءِ نیّت کنت ءُ دیم ءَ تّرینیت کہ سمو اے پَلو ءَ نہ انت”۔
گیرام سما کنت کہ اے سمو نہ بیتگ ،اے ھدا ات کہ آئی ءَ ھرنیمگ ءَ گندگ لوٹگ ءَ ات۔ھمے ھیال ءَ گوں گیرام ءِ باتنی دروازگ پچ بنت ۔چارایت ملک بغداد انت۔ منصور ءِ دیرو ءَ ابن عربی، بایزید بسطام،شمس تبریز نشتگ انت ءُ مست کیت ءُ سربیت۔ اے دراہ پاد کاینت ءُ ھر کس ھمےگْوشگ ءَ انت۔ ” بیا مرشد ! وش آتک ئے، بیا مرشد! وش آتک ئے”۔
دنیگا آ وتی ھمے ھیال ءَ آپریچے ءِ سرکنگ ءَ سوبین نہ بیتگ ات کہ بی بی ءِ توار آئی ءِ گْوشاں کپت۔
“تئی ناکو گْوش ایت کہ مارا یک روچے جوانسال بگٹی دوچار کپتگ۔آئی ءَ گْوشتگ سمو پہ مست ءَ اشارگ بندگ ءِ نیمونے بیتگ۔ من کولیگاں! ھمے اشارگ ءِ بندگ ءَ نزاناں کہ چی ءَ گْوش انت تئی ناکو کیت وت جست ئے کن”۔
گیرام اوں سرپد نہ بوت کہ اشارگ بندگ چی ءَ گْوش انت۔ آئی ءَ ایشی ءِ بارو ءَ باز نہ جیڑ ات ءُ پد ءَ بورخیس ءِ کسہ ءِ نیمگ ءَ دلگوش بوت کہ بی بی ءِ توار پد ءَ آئی ءِ گوشاں کپت۔ ” مست ءِ کبر وَ اد ءَ مانڈک بند ءَ انت۔ھمک آدینگ ءِ شپ ءَ مست ءِ مرید ھمود ءَ یکجاہ بنت ءُ داں گوربام ءَ نند انت۔تئی ناکو ھم وت ءَ آئی ءِ مریدے سرپد بیت”۔ بی بی پادآیگی ات کہ پد ءَ نشت ءُ بچکندان ءَ گُوشت ئے ” ما وھدے آئی ءِ اے شئیر اشکتگ ات، ھلک ءِ درائیں جنک ھمے سرپد بیتگ ات انت کہ مست گوں آیاں گپ ءَ انت۔
دوست پہ تئی مونجاں چِکّر ءَ تنّی بیتگاں
کوراں جاگیناں مشکاں گوں بنداں ایر براں
سمل ءِ دستاں پہ چُلوئے آپے وراں
گیرام کسہ ءِ گڑسر ءَ رستگ ات۔ جیڑگ ءَ ات کہ ابنِ رشد بوطیقا ءِ رجینگ ءَ چنچو ازاب بیتگ۔ گیرام ءَ یک برے پد ءَ کاپر ءِ دیم ءَ نشتگیں بی بی ءُ نشار ءِ نیمگ ءَ چارات کہ دوئیں پاد اتکگ ات انت۔
ابن رشد ءِ سر ءَ آئی ءَ بزگ بوت۔جیڑات ئے اگاں آئی ءَ وت ءَ ارسطو ءِ جاگہ ءَ کتیں بوطیقا ءِ رجانک پہ آئی ءَ ارزان نہ بیتگ ات؟۔
