عطاشاد ءِ شاعری ءَ جُستانکی درشان۔ اولی بھر۔ اسحاق خاموش
عطاشاد ءِ شاعری ءَ جُستانکی درشان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ (اوّلی بہر)
اسحاق خاموشؔ
زِند ءِ ھمک پِڑ ءَ ، راجمان، نیکراہ، چاگرد یا لبزانک ءِ تہا جُست ءُ سوال ءَ زِندگ بُوھگی اِنت ، تانکہ جُست زِندگ اِنت بِزاں کہ چاگرد زِندگ اِنت۔ھما روچ ءَ کہ جُست ءَ ساہ دات بِزاں اے دْرست مُرتگ اَنت، بِزاں کہ چاگرد ءِ ھرچی ھُدامُرزی بُوت۔
چوناہا عطاشادؔ ءِ شاعری ءَ کہ ما وانیں چار ءُ تپّاس کنیں تہ عطاؔ ءِ شاعری ءِ ھمینچو تکَ اَنت کہ آھانی سرا کتابانی کتاب نویسگ بُوت کنت، چو کہ عطاشادؔ ءِ شاعری ءِ نوکیں تب، لبزانی جوڑِشت، چہر ءُ شُبینانی جتاھیں رنگے ءَ کارمرزی، تجسیم کاری، صنعت کاری ءُ دگہ باز۔۔۔۔بلئے یکّ چیزے ءَ من ءَ وار وار اءوشتگ ءُ پدا عطاشاد ءِ شاعری وانگ پرماتگ ،آ اِنت عطاشادؔ ءِ شاعری ءِ تہا جُستانکی درشان بزاں استفہامیہ انداز۔
؎کدی بیت من نہ زاناں منی آگہی چہ واب ءَ
من ءَ ھچ شفا نہ داتگ دِل ئِ اِشکریں کتاب
یا
سر زانی ئِ پاسان ءَ کد ،کاریت مئے آزردیں نصیب
مئے واھریں زِرد ءَ کدی شِنگیت تئی طوقیں گْوری
مِسکیں سمین ءَ کئے بہ دنت، لہمیں غمانی پسّو ءَ
مہرمنی بر، تہ دِل ئِ گوں وش زبادیں مہپری
کدی بیت من نہ زاناں؟۔۔۔سرزانی ئِ پاسان ءَ کد؟۔۔۔۔مسکیں سمین ءَ کئے بہ دنت؟
عطاؔءِ اے انچیں جُست اَنت کہ اے جُستانی بازیں سر ءُ شاہ ودی بنت ءُ اشانی پسّو باریں کُجام عَہد ءُ باریگ ءَ رؤنت ءُ سر بنت۔
شاعری ءِ تہا اے جُستانکی درشان ءَ انچائیں شاعرے ودی کُت نہ کنت ءُ پدا انچیں جُستانکی داب ءُ درشانے کہ وانوک بہمانگ بیت کہ اے جُست چہ کئے ءَ اِنت ، چہ وتی جند ءَ، چہ چاگرد ءَ یا چہ مزن ارواہ ءَ۔۔کدی بیت من نہ زاناں منی آگہی چہ واب ءَ۔
ھمے درشانداب ءِ کارمرزی ءَ عطا ءَ بازیں چینچو جُست زِندگ کُتگ اَنت۔
بلوچی شاعری ءِ تہا اینچو کہ عطاشاد ءَ وتی شاعری ءِ تہا جُستانکی درشان کارمرز کُتگ ، بلوچی شاعری ءِ تہا اے دگہ شاعرانی گْور ءَ کمّ گندگ بیت۔۔ چوناھا بلوچی دْرستیں شاعراں عنقاؔ، ساحرؔ، بیدارؔ، قاضی، مُنیر ءُ اے دگہ شاعرانی کِرّا جُستانکی درشان گندگ بیت بلئے عطاشادؔ چہ دْرستاں دیما اِنت، عطاؔ ءِ لچّہ یے بہ بیت کہ دستونکے گوں اوّلی بندانی وانگ ءَ وانوک ءَ سما بیت کہ عطاشادؔ ءِ گالوار جُستانکی اِنت، عطاشاد چہ وتی گیدی ءَ، چہ وتی جند ءَ ، چہ وتی چاگرد ءَ ، چہ وتی ہستمان ءَ، چہ وتی دوستدار ءَ ، چہ وتی بدواہ ءَ، چہ وتی وشّی ءَ، چہ وتی غم ءَ جُستے کنگ لُوٹیت ءُ پدا انچیں جُستے ودی کنت کنت کہ ایشی ءِ پسّو ءَ شوھازگ ءَ مجگ ءِ گردش ءُ رپتار وتی جاگہ ءَ اوشتات نہ کنت۔
دِل شادھاں سر اندوھاں ماری
مھشر پچے بیت ؟ مرگ ءَ چہ ساری
کئے زانت کدی کئیت مئے دؤر ءُ باری
کد نود شنز اَنت کد ھؤر گْواری
٭
پرما جہان کہ ہچبر نہ رنجی
ما پہ جہان ءَ پرچی بہ رنجاں
یا
کدی بلیت منی آجوئی ءِ دِل ءِ دریا!!
اے موج ءِ آہری ءَ ماہ ءِ دروری نہ گُشنت
یا
کدی جہل بیت چو زمین، بُرز چو اسمان
کہ اے ز،ندمان ا،نت، آپ ءُ آس ءِ ھَواری ءَ
یا
ھُدوکیں ما، پہ زُلف ءُ رنگ ءُ دْروشم ءَ
کُج اِنت ئےِ ، دائمی دمان ءُ ساھتاں
یا
ھچ نہ بیتیں پہ دارو ءُ درمان
زھر پرچے من ءَ نہ چاریناں
اَنچو ماں بلوچی ءَ جُستانکی درشان (استفہامیہ انداز) عطاؔ ءَ کارمرز کُتگ ، ماں اُردو ءَ چہ ناکو غالب ءَ کسّ نہ گْوزیت
جب توقع ہی اُٹھ گئی غالب
کیوں کسی کا گِلہ کرے کوئی
٭
نقش فریادی ہے کس کی شوخیِ تحریر کا
کاغذی ہے پیرہن ہر پیکِر تصویر کا
٭
جبکہ تجھ بن نہیں کوئی موجود
پھر یہ ہنگامہ اے خدا کیا ہے؟
٭
تجاہل پیشگی سے مدعا کیا
کہاں تک اے سراپا ناز ’کیاکیا‘
نوازش ہائے بیجا دیکھتا ہوں
شکایت ہائے رنگیں کا گلہ کیا
دماغ عطر پیراہن نہیں ہے
غم ِآوارگی ہائے صبا کیا
غالب ءِ وَ جاگہے جاگہے سرجمیں غزل ءُ جاھے جاھے غزل ءِ سرجمیں رِد ءُ پیشرد جُستانکی اَنت۔
(روان اِنت)