ڈاکٹر الکریم داتو ! وھاب مجید
ڈاکٹر الکریم داتو ! وھاب مجید
ھمّک انسانءِ ھستیں پِگر ءُ ھیال ءُ لیکہانی بُنیات آہیءِ گوست، کہول، وانگ جاہ، کتاب ءُ لہتے مردماں گوں نزّیکی بیت اِنت۔ ڈاکٹر الکریم داتو ہم لہتے ہما انساناں چہ یکے کہ آہیءَ بیست ءُ یکمی کرنءِ اُستادءِ شرّی، بنی آدم ءُ زِندمانءِ بابتءَ منی ھیال ءُ لیکہانی اڈ دیگءَ کِردے پیلو کُتگ۔
من ءُ منی ِمھروانیں سنگت خالد کریم ساھبءَ دوہزار شش ءَ 2006 چہ اِنسٹیٹیوٹ آف ایجوکیشنل ڑیولپمنٹ-آغا خان یونیورسٹی کراچیءَ ماسٹر آف ایجوکیشن ایم ایڈ کُتگ۔
آ وھداں بلوچستانءَ ٹیچرانی پروفیشنل ڑیولپمنٹءَ پہ اِسرا ESRA ایجوکیشن سیکٹر ریفارمز اسسٹنس نامی ڑونر این جی او ے کار کنگا اَت۔ مارا اوں ہمے ادارہءَ نویسگّی چکاس ، انٹرویو ءُ ٹیچنگ پریکٹسءِ سوبمندیءَ پد آغا خان یونیورسٹیءَ دو سالءِ ایم ایڑ کورسءَ پہ گِچین کُت۔ اے کورسءِ تہا تھیوریءِ ہمراہیءَ پٹ ءُ پول بِزاں کہ ریسرچ ورک اوں گون اَت۔ کورسءِ میڑیم آف انسٹرکشن انگریزی اَت۔ اے کورسءَ سنٹرل ایشیا ءَ بِگر داں افریقہءِ لہتے مُلکانی اِن سروس ٹیچر اوں ھوار اِیت اَنت۔
آہی ای ڑیءِ IED ایم ایڑ منی پروفیشنل ءُ پرسنل لاہفءِ سکّیں اہمیں موڑے اَت کہ من نہ ایوکءَ ٹیچنگءِ نوکیں راہ ءُ راہبنداں سرپد بیتاں بلکیں منی اسپیشلاہزیشن “ایجوکیشن لیڑرشپ اینڑ منیجمنٹ” ءِ در برگءَ مناں سوبمندیں وانگ جاہانی سوبمندیءِ بابتءَ جوانیں سرپدی ے رست۔
اے دوہزار چارءِ جولاہیءِ ماہ اَت ما پہ ایم ایڑءَ رھادگ بیت اِنت۔ عاہشہ منزلءِ نزّیکءَ مہے وانگجاہ AKU-IED اَت۔ اے دوہیں سالاں مارا نہ ایوکءَ ایجوکیشنل تھیوری ءُ پریکٹیسانی وانگءِ موہ رستگ بلکیں diversed ءُ ملٹی کلچرل ماحولءِ تہا در مُلکی نودربرانی زند، آھانی چاگرد، اڑ ءُ جنجال ءُ پِگرءِ بابتءَ اوں سرپدی رست۔ مئے وانگجاہءِ گِیشتریں اُستاد پی ایچ ڑی اِیت اَنت۔ گِیشترا کینیڑا اونٹاریوءَ چہ ڑاکٹریٹ در بُرتگ اَت۔
آہی ای ڑیءَ مناں شاہ دربرجاہ ءُ پٹ ءُ پولءِ ارزشت، بنی آدمءِ زندءَ پہ کِریٹیکل تِھنکنگ، پرابلم سولِونگ، سوال ایر کنگءِ وڑءُ پیم، کورسءَ چہ ڑن کتاب وانگءِ ارزشت ءُ لاہف لانگ لرننگءِ بابتءَ سرپدی دات کہ داں روچے مروچی اے گرابہاہیں راہ ءُ راہ بند منی پروفیشنل ءُ زاتی زِندءَ منی رہنماہی کنگءَ اَنت۔
چوناہا آہی ای ڑیءَ سکّیں لاہقیں ءُ جوانیں پروفیسر است اَت بلے اولی روچءَ ُدرستاں کہ وتی سبجیکٹانی orientation داتاں گُڑا یکےءَ مناں باز مُتاثر کُت۔ آہیءِ نام آہیءِ کِردے وڑا باز دلچسپ اَت۔ “الکریم داتو”۔۔۔۔۔
داتو ساھبءَ اولی سمسٹرءَ مارا الیکٹیو سبجیکٹ ے introduction to Histories And Cultures of Muslim Societies وانینت۔ آہیءِ لیکچر interactive اِت اَنت۔ آہیءَ ہمّک روچ وتی لیکچرءَ پد گوں نودربراں اوپن ڑسکشن کُت۔ آہیءَ نودربراں اجازت دات کہ آہیءِ لیکچر ءِ سرھالانی ءُ آہیءِ جِندءِ آہیڑیازانی بابتءَ جُست بکن اَنت ءُ آہیءِ آہیڑیازاں چیلنج بکن اَنت دانکہ ما راستیءَ سر بہ بہیں۔ مناں یات اِنت ایندگہ نودربرانی وڑا من ہم برے برے نازک ءُ ھساسّیں سرھالانی بابتءَ واجہءَ جُست کُت ءُ کلاسءِ دیما وتی ھیال اوں درشان کُت اَنت۔ آہیءَ کدی اوں اے نہ گُشت شُما ردے۔۔۔۔ آہیءَ راجدپترءِ کتابانی ھوالہ دات ءُ وتی دلیل ے دات۔۔۔۔ وھدے کہ برے برے ما آہیءِ ھیال ءُ لیکہاں گوں تِپاک نہ کُت آہیءِ پیشانی ہچبر کِرچک نہ تراِیت. آہیءَ ہر وھد ہمے گُشت کہ منی ھیال ءُ لیکہ منی وتیگاں ۔۔۔ بیت کنت شُما راست ے۔۔۔ بلے مارا شمارا گِیشتر سرپدیءِ واستا اے سرھالانی سرا دُنیاءِ مزن نامیں کواّس، نبشتہ کار ءُ پٹ ءُ پولکارانی کتاب وانگی اَنت۔۔۔۔ آہیءَ ہر وھد مارا کڑّن کُت کہ پٹ ءُ پولءِ نیمگءَ برو اِیت ءُ دنیاءِ علمءَ وتی کسانیں بھرے اوں مان بکن اِیت گوں۔
الکریم داتو کلاسءَ چہ ڑنّ سوشل ایریاءَ (آہی ای ڑی ءِ سُبارگ ءُ بیگاہءِ چاہ واریءِ جاہ) اوں گوں ما نِشت، نانءِ وارت، کورسءِ سرھالاں چہ ابید ایندگہ چاگردی ءُ مُلکی اڑ ءُ جنجالانی سرا گپ ءُ رپ ئِے کُت۔ ہمے سوشل ایریاءَ ہر روچ ایندگہ پروفیسر ساھبان اوں سُبہارگ کنگءَ اتک اَنت۔ مہے وڑا پلیٹ پلیٹے زُرت ءُ لین ءَ وتی باریگءِ ِانتزارءَ اوشتات اَنت۔ گِیشتریں پروفیسر وت ماں وتاں نِشت اَنت ءُ سُبارگ ات کُت. بلے داتو ساھبءِ ٹیبلءِ چپ ءُ چاگردءَ یک رندے پدا اِن فارمل کلاس لگ اتگ اَت۔ سوشل ایریاءَ داتو ساھبءَ نودربراں چی آھانی زِند، مُلک، سیاست، چاگردی ، مالی، ادبی ءُ وانگی سرھالانی بابتءَ جُست کُت اَنت۔۔۔ پدا وتی input اوں دات۔ سوشل ایریاءَ ہمک روچ داتو ساھبءِ ٹیبل رش کّش اَت۔
ڑاکٹر الکریم داتوءِ شخصیت یک عالم ہیگ اَت۔ آہیءَ ھما وھداں سِندھ ٹیکسٹ بُک بورڑءِ سوشل ساہنسءِ لہتے کتاب نویسّتگ ءُ کمپاہل اوں کُتگ اَت۔ آ نہ ایوک یک نبشتہ کار ءُ پٹ ءُ پولکار ے ات بلکیں مھروانیں سنگت ے، سر ءُ سوج کنوک ے، موٹیویٹر ے ءُ لاہقیں مِنٹور ے ہم است اَت۔ مہے کلاسءِ تہا ہمک رنگ، نسل، مزہب، جِنس ءُ پِگرے نودربر است اِیت اَنت بلے داتو دُرستانی راھشون اَت پرچا کہ آہیءَ دُرست یک وڑا ٹِریٹ کُتگ اِیت اَنت۔ مستریں گپ اِیش اَت کہ داتو ساھب یک جوانیں عالم ءُ پروفیسر ے ہمراہیءَ یک لاہقیں انسان ے ات۔
مناں یات اِنت وھدے کہ مہے سِینیر بِزاں کہ سال دوہزار پنچءِ نودربرانی فِیروِل فنکشن آہی ای ڑیءِ لانءَ بیگءَ اَت گُڑا مُبارکی گُشتانکاں پد سازءُ زیملی دیوان بیت. اے پُرمڑاہیں دیوانءَ مہے مھروانیں سنگت خالد کریم ساھبءَ اوں وش گُٹیءِ بور تاتک ءُ اردو غزل ے دپگال کُت۔۔۔ خوشبو کی طرح آیا وہ تیز ہواوں میں۔۔۔۔ مانگا تھا جِسے ہم نے دن رات دعاوں میں۔۔۔۔ داتو ساھبءَ اے غزل انچو دوست بیت کہ وتی سِیٹءِ یلہ کُت ، پاداتک ءُ واہ واہ ءُ ونس مورے نعرہِ مستانہ ے جَت۔۔۔ خالد ساھب مجبور بیت کہ داتوءِ پرماہشءَ پورا بکنت۔۔ آہیءَ یک رندے پدا ہمے غزل دپگال کُت ءُ نِندوکاں چہ داد گَپت۔۔۔ داتو لاہقیں اُستادےءِ ہمراہیءَ سکّیں بازوقیں ءُ ھساسّیں اِنسان ے اَت۔
داتو ساھبءِ زند ءُ شخصیتءَ چہ من یک گپ ے اِیش اوں در بُرتگ کہ اِنسان ہمنچو گِیشتر وان اِنت، در بارت، آ down to earth بی۔۔۔ انسان دوست ے بی۔۔۔۔
مناں یات اِنت مہے ہمراہ شامءَ چہ اتکگیں واصف نامی ایں یک عرب نودربرے ہم است اَت کہ انگریزی ے سَکّ شر نہ اَت۔ ھمّک روچ لیکچرءَ پد آ کلاسءَ چہ ڑن دراتک ءُ بیزاریءَ گوں گُشت ے
” من ہچ سرپد نباں کہ پروفیسر وتی لیکچرءِ تہا چی گُشنت۔۔ گیشتریں گپاں من پہمیت نہ کناں۔۔۔۔ مناں گوں ایم ایڑ نبی۔۔۔۔ من واتر کناں۔۔۔ مُلکءَ رواں۔۔۔
واصف ما باز حوصلہ دات کہ “مہے تہا کس اہلِ زبان نہ اِنت ءُ انگریزی ایوک یک زُبان ے۔۔۔۔ تو کم کم ءَ لیکچراں سر پد بہے۔۔۔۔ واصفءِ ھال وھدے کہ داتو ساھبءَ سر بیت گُڑا داتوءَ واصف وتی دپترءَ لوٹاہینت۔ حوصلہ ے دات ءُ پر آپیءَ کونسلر Counsellor ءُ ایم ایڑ کورسءَ چہ ابید آہیءِ واستا انگریزی زبانءِ در برگءَ پہ بیگاہءَ شریں ٹیوٹرےءِ بندوبست کناہینت ے۔ ہمے واصف لہتے ماہانی تہا کلاسءَ ایڑجسٹ بیت ءُ پدا شام ءِ روگءِ نامے نہ گِپت. اے دُرست داتو ساھبءِ کمال ات کہ آہیءَ وتی ہر یک نودربرےءِ ھیال گور اَت۔
ڑاکٹر الکریم داتوءِ شخصیت پہ مناں یک مھروانیں اُستاد ءُ سنگت ہیگ اَت۔ کتاب ءِ علم ءَ چہ ابید من چہ آہیءَ اے ہم در بُرتگ کہ بیست ءُ یکمی کرنءِ اُستاد وتءَ نودربرے لیکیت۔ آ کوشست کنت چہ وتی نودربراں اوں در بارت۔ ھستیں عہدءِ اُستاد باہد پٹ ءُ پولکار ءُ لاہف لانگ لرنرے بہ بیت۔۔ مھروانیں سنگت ے بہ بیت. موٹیویٹر ءُ مِنٹورے بہ بیت۔۔ ءُ دُرستاں چہ مستر لاہق ءُ دردواریں انسان ے بہ بیت۔
اگاں مہے شاہ دربرجاہ ءُ دومی وانگ جاہانی گِراں مہزبیں اُستاد ڑاکٹر داتو ساھبءِ شرّی ءُ وانگ ءُ زانگءِ راھبندانی سرا پنجاہ درسد اوں عمل بکن اَنت مہے نودربر وتی عملی زندا کِریٹیکل ِتیھنکنگ، لاہف لانگ لرننگ ءُ انسان دوستی ءِ نیمگءَ رھادگ بنت ءُ ہمیدا چی پِگری ءُ چاگردی بدلی ے بُن ہِشت اِیر بیت اِنت۔