کتاب پرچا وانگ لوٹیت؟ وھاب مجید
کتاب پرچا وانگ لوٹیت؟ وھاب مجید
گُشنت کہ ” پنچ سالءَ پد تو چونیں انسانءِ جوڑ بہے ۔ اے دو چیزءِ سرا اِنت یک تو چونیں سنگتاں گوں نند ءُ پاد کاے دومی تو چے پیمیں کتاب وانءِ”
کتابءِ راجدپتر باز کُہن اِنت ۔ 285 قبل مسیحءَ مصرءِ تہا الیگزنڑریا Alexandria کتاب جاہ دُنیاءِ مستریں کتاب جاہ اَت کہ آہیءِ تہا اِزم’ ادب’ ساہنس ءُ فلسفہءِ تہا ہپت لکھءِ کساس کتاب است اَت کہ آ وھدءِ مستریں دماگ ہمے کتاب جاہءَ پیدا کُت اَنت۔ آ وھداں انسانءَ دستءِ سرا کتاب نبشتہ کُتگ ات کہ سکیں گرانیں ءُ وھد لوٹیں کارے اَت۔
بنی آدمءِ راجدپترءِ مستریں جوڑھشتانی تہا شنگکار بزاں کہ پرنٹنگ پریس جرمنیءَ 1440 ءَ گولڑ اسمتھ جونز گُوٹن برگءَ بنگیج کُت کہ اِیشیءَ وھدءِ ہمراھیءَ ھزارانی کتاب روچانی تہا چھاپ کُت۔ یورپءِ چاگردی، سیاسی ءُ ساہنسی دیمروہیءِ تہا مستریں کِرد کتاب ءُ شِنگکارہیگ اِنت۔ دومی نیما سلطنتءِ عثمانیہءَ مزہبی سروکانی گُشگءِ سرا شِنگکار یک غیر اسلامی نوساچءِ قرار دات ءُ وھدءِ ھاکماں 270 سال تُرکیءَ شنگکارءِ سرا پابندی جت کہ آہیءِ آسرا مسلمان چہ وانگ ءُ زانگ ءُ کتابءَ سک باز دیر بیت اَنت کہ آہیءِ تاوان مرچی ہم مسلمان ملکاں گندگ کہیت۔
زانتکار گُشنت کہ تو چوناہیں وانگ ءُ زانگی ءُ کسبی ڑگریءِ چہ شاہ در برجاہءَ حاصل بکنءِ آ ڑگری ءُ علمءِ ارزشت پنچ سالءَ پد کم تریت ءُ اگاں تو وتی کارگلءِ باروہءَ وتی علمءَ نہ ودینءِ ءُ اپ ڑیٹ نہ کنءِ ءُ دنیاءِ نوکیں پٹ ءُ پولی نبشتانکاں نوانءِ گُڑا تہی علم ءُ عمل کُہن تراِیت ءُ آوٹ ڑیٹیڑ گُشگ بی ءُ کارءَ تہی قدر ءُ قیمت بزاں تہی ویلیو کم تریت۔ پمشکا مروچیگیں ساہنس ءُ ٹیکنالوجیءِ تیزیں دورءَ اے المی اِنت کہ ما ھر روچ وتی علمءَ نوک بکنیں نوکیں کتاب بوانیں نوکیں ازم ءُ ہنر در ببریں ءُ ھر شپ وابءَ چہ پیش وتءَ اے جُست بکنیں کہ ” مرچی من چی در بُرتگ”.
پٹ ءُ پول گُشیت یک کامیاتیں ءُ واننداہیں انسانءِ سالے پنجاہ ءُ دو( 52) کتاب وانیت . متلب ایش کہ ہپتگے کم چہ کم یک کتابءِ زرور وانیت۔ بلے دومی نیما لس مھلوک سالے یک ءُ نیم کتاب وانیت۔
من وتی زندءِ تہا چُشیں مردم دیستءَ کہ آھاں پی ایچ ڑی کُتگ ءُ پبلک سروس کمیشنءِ چکاس ہم گوں شریں نمبراں پاس کُتگ ءُ آھانی تہا بازینءِ مزنیں افسر ہم جوڑ بیتگ اَنت بلے وھدءِ کہ آ یک بُن گپیءِ سرا گپ جننت ترا سما بی کہ آہیءِ گپ بے تام اَنت۔ آ ہنچاہیں گپ جنگءَ اِنت ۔ آہیءِ گپانی تہا Sweeping statement مان ءُ باز براں آ Judgemental اِنت بزاں کہ بغیرءِ ثبوتءَ گپ کنگءَ اِنت۔ اے ہمے گپءَ ثابت کنت کہ دا ءُ پانزدہ سال ساری وتی ڑگری ءُ نوکریءِ گِرگءَ چہ پد واجہءَ کتاب دست نہ جتگ پمشکا واجہءِ علم ءُ زانت پانزدہ سال ساریگیں جاگہءَ اوشتاتگ۔ دومی نیما من کم تعلیمیافتہں نوجوان ہم دیستگ کہ آھانی گپ عقل’ منطق ءُ دلیلءِ سرا اَنت ءُ آھانی کرا معلومات باز اِنت۔ آ نوکیں عہدءِ گپءَ جننت۔ عاقبتءِ گپءَ جننت۔ بنی آدمءِ اڑءُ جنجالانی گیش ءُ گیوار کنگءِ نوکیں را ءُ راھبند در گیجنت۔ اے ہمے انسان ءُ نوجواناں کہ ایشاں کتابءَ گوں سنگتی کُتگ۔
کتابانی دو مزنیں بھر اَنت فکشن کہ آہیءِ تہا شاعری ‘ افسانہ ‘ ناول کاینت ءُ نان فیکشن کہ ایشیءِ تہا سیاسی ‘مالی ‘ چاگردی ‘ مزہبی’ تب زانتی’ تعلیمی ءُ ایندگہ بُن گپانی سرا نبشتانک اَنت۔ کتاب ھر وڑیں وانگ لوٹیت بلے ہر کسی وتی تبءِ’ وتی شوکءِ’ وتی زرورتءِ ۔ ہر کس وتی تب ءِ مُتابکءَ کتاب بوانیت۔ کتابءِ وانگ المی اِنت۔ کتاب ہرچی بہ بیت آہیءِ تہا بنی آدمءَ پہ سبق مان پرچا کہ مارا چہ پیش عاقل ءُ زانتکاریں مردماں نبشتہ کُتگ اَنت۔ آھانی سرگوست ءُ علمءَ چی ما باز در بُرت کنیں۔ بلے مناں نان فیکشن گیشتر دوست بنت کہ ایشانی بُن گپ منی وڑیں لس مھلوکءِ ہم سرپد بی ءُ اے چاگردءِ اڑءُ جنجالاں عام فہیمیں زبانءَ گُشنت۔ دومی نیما فیکشن گیشتر وشّی ءِ ھاترا وانگ بی کہ انسانءَ گیشتر ھیالی ءُ یوٹوپیاہی دنیاءَ بارت چُش کہ شاعری ءُ افسانہ۔ بلے دُرستیں فیکشنءِ کتاب ایوکءَ پہ انسانءِ موڑءِ وش کنگءَ پہ نبشتہ کنگ نہ بیتگ اَنت بلکیں آھانی تہا زندءِ اڑ ءُ جنجالانی گیش ءُ گیوار ءِ بابتءَ ہم مارا بازیں سبق رسیت چُش کہ لہتے روچ ساری من پاولو کوہلوءِ ناول The Alchemist ونت۔ اے ناولءِ تہا دی الکیمسٹ’ سِنتیاگو’ کِنگ ‘ دکاندار’ اُشتری ءُ فاطمہءِ کردارانی گپ ءُ رپ انسانءَ پِگرءَ پرماینت۔ اے ناولءِ کُلوہ جھانی اِنت کہ ہر ہما انسان کہ مزنیں واب گندیت آہیءِ واب ہما وھدءَ پورا بنت کہ آ پہ وتی وابءَ قربانی بدنت، باز جُہد ءُ ھید ریچی بکنت۔ اے سپرءَ چُشیں وھد ہم کاینت کہ انسان دم بارت ءُ دلءَ گُشیت من وتی پیشیگیں آسیدگیءِ زندءَ واتر بکناں بلے اگاں آ وتی دلءِ گپءَ یلہ بکنت ءُ دماگءِ گپءَ بزیریت ءُ وتی جہد ءُ کوشست ءُ در برگءَ جاری بکنت آ روچ دیر نہ اِنت کہ آ وتی مرادانی منزلءَ سر مبی۔
فیکشن ءُ نان فیکشن ھر دُکانی ارزشت وتی جاہءَ است۔ گپ ایشنت کہ انسان بوانیت ءُ وھدءِ بدلیانی ہمراہیءَ نوکیں ھیال ءُ علم ءُ ہنر در بہ بارت۔
ہر کس کہ کتاب وانوک اِنت آہیءِ گپ ءُ دلیلانی تہا ءُ یک بے وانوکیءِ گپانی تہا زمین آزمانءِ پرک بیت۔ کتابءِ وانگ نہ ایوک انسانءِ شر گداری ءُ پیشگوہیءِ پگرءَ شر تر کنت بلکیں آہیءِ لبزانی نکانءَ ہم گیش کنت ءُ آہیءِ گپ ءُ نبشتہ کنگے ہنر ہم شر بیت۔ کتابءِ وانگ انسانءِ نا آسراتیءَ کم تر کنت ءُ ھاس شپءَ وابءَ چہ پیش ءُ سہبءَ مہلہ وابءَ پاداہگءَ چہ رند کتابءِ وانگءَ انسانءَ مزنیں وشی ءِ رسیت ءُ آ باز در بارت۔ اگاں انسان کتابءِ وانگءَ وتی عادت جوڑ بکنت آ وتی زندءِ مزنیں کار ءُ پہسلہاں شر تر کُت کنت۔
مستریں گپ ایشنت اگاں تو یک شریں انسانءِ جوڑ بیگ لوٹءِ گُڑا شریں انسانانی کتاباں بوان۔ اگاں تو شریں ءُ قابلیں ڑاکٹرءِ جوڑ بیگ لوٹءِ شریں ءُ کامیاتیں ڑاکٹرانی کتاباں بوان۔ ہمے وڑا اگاں تو شریں انجینیر’ افسر’ سیاسی ءُ مزہبی سروک ءُ چاگردی جہد کارءِ جوڑ بیگ لوٹءِ گُڑا ہماہانی کتاباں بوان ءُ آھا نی گُشتگیں ءُ کامیاتیں وڑ ءُ پیمانی سرا عمل بکن تو ہم کامیات بہے پرچا کہ ہر کتابءِ تہا ہما نبشتہ کارءِ تہوگیں علم ءُ زانت ءُ سرگوست نبشتگ اَنت کہ ترا سر بنت۔
دُنیاءِ دیمروہی کتگیں ملکانی دیمروہیءِ یک مزنیں سوبءِ آھودءِ مھلوکءِ کتاب وانگءِ کلچر ءُ پٹ ءُ پولی کارانی کنگ اِنت۔ آ ملکانی کُنڑ کُنڑاں ترا وانگ جاہ گندگ کاینت۔ ٹرین ‘ بس اسٹاپ’ اہر پورٹ ءُ سپرءِ دورانءَ انگتءَ مھلوکءِ یک مزنیں کّچءِ ترا کتاب وانگءَ گندگ کہیت۔ بازیں مردمءِ وتی کار گساں ہم کتابءِ بارت گوں کہ پارگیں ٹیمبءَ کتابءِ وانیت۔ پمشکا آھودءِ مھلوکءِ سیاسی ءُ چاگردی زانت چہ پدمنتگیں ملکانی مھلوکءِ زانتءَ باز دیما تر اِنت۔ دومی نیما پد منتگیں ملکانی لس مھلوک وتی ھاکمانی وت گڑیں کِسّہ ءُ کنٹرولڑ میڑیاءِ گپاں راست سر پد بنت ۔ پدمنتگیں لس مھلوک وتی ھزارانی سالءِ پدمنتگی ءُ لنگڑیءِ سبب وتی بھت ءُ جھانی زوراورانی پندلءِ سر پد بی پر چا کہ آہیءَ چہ در کسانیءَ وتی ھاکم ءُ میڑیاءَ چی ہمے اشکتگ۔
کتابءِ ارزشت ءِ بابتءَ دنیاءِ یک مزنیں حوصلہ دیوکیں جارچین بزاں کہ موٹیوشنل اسپیکرءِ گُشیت کہ یک روچءِ من در ملکءَ گُشتانک دیگءَ اِتاں ۔ منی گُشتانک کہ ھلاس بیت من وتی ھوٹلءِ کمرہءَ شُتاں مناں ملکءَ چی فون اتک کہ تہی یک روچیءِ گُشتانکءِ دوازدہ (12) لکھ تہی اکاونٹءَ جمع کنگ بیتگ اَنت۔ مرد گُشیت کہ اے گپءِ اشکنگءَ پد من گُشادیءَ گاڑی کشیت ءُ دیم پہ شہرءِ مستریں کتابانی دوکانءَ شُتاں ءُ جتا جتاہیں بُن گپانی سرا دنیاءِ نامہیں ادیب ءُ زانتکارانی بیست ءُ سے (23) نوکیں کتاب بہا زُرت۔ پرچا کہ منی یک گُشتانکیءِ بستار ءُ ویلیو دوازدہ لکھ ہما وھدءَ برجم بی کہ منی علم ءُ زانت ہم دوازدہ لکھءِ بہ بیت ۔ منی علم روچ پہ روچ بہ ودیت ءُ من وتی بُن گپانی سرا دنیاءِ نوکتریں پٹ ءُ پول ءُ علمءَ سر پد بہ باں ءُ وتی گُشتانکاں گوں مھلوکءِ زندءَ بدل کُت بکناں۔
بنی آدمءِ راجدپتر اے گپءِ گواہ اِنت کہ دنیاءَ ھر سیاسی ‘ چاگردیءُ مالی بدلی ءُ سدلی کہ اتکگ اَنت آ ہمے واننداہیں مردمانی جہد ءُ کوشستاں گوں اتکگ اَنت ۔ کتابءَ تہوگیں دنیاءِ شکل بدل کُتگ ھاسکر یورپ’ امریکہ ءُ چین کہ مرچی میان اُستمانی طاقت اَنت آھودا ہم ہمے وانندہیں ٹّکءِ جہد ءُ کوشست ءُ ھید ریچیءَ گوں لس مھلوکءِ پگر ءُ سوچ بدل بیتگ ءُ چاگردءَ دیمروہی کُتگ۔ سُقراطءِ زہرءِ پیالہ بہ بیت کہ گلیلیوءِ سزا ءُ معافی’ آشوپءِ فرانس’ روس یا چین بہ بنت کہ امریکہ ءُ یورپءِ ساہنسی ءُ آرٹیفیشل انٹلیجنسءِ دیمروہی ‘ اے درست ادیب ءُ زانتکارانی جہد ءُ ہمے کتابءِ برکت اِنت کہ مرچی یورپ ءُ دنیاءِ کُنڑ کُنڑءَ لس مھلوکءَ زانت’ شعور ءُ زندءِ آسراتی رستگ۔
اے راست اِنت کہ کتابءَ دنیا بدل کُتگ بلے کتاب انگتءَ افریقہ ‘ ایشیا ءُ لاطینی امریکہءِ بازیں مُلکاں سر نہ بیتگ۔ اگاں اے ملکاں کتاب سر بہ بیت اے گپءِ تہا ہچ شک نیست کہ آھودءِ لس مھلوک ہم وتی بُنکی ھکاں پہ پاد کہیت ءُ وتی زندءَ بدل کنت۔
اے وھدءَ امریکہءِ تہا چار ھزارءَ چہ گیش شاہ دربرجاہ است کہ آھانی تہا گیشتر دنیاءِ شر تریں ءُ ٹاپیں شاہ دربرجاہانی لّڑءَ ھوار اَنت۔ دومی نیما پاکستانءَ ایوکءَ یک سد ءُ ہپتاد ءُ چار (174) شاہ در برجاہ اَنت کہ آھانی تہا یکے ہم دنیاءِ پنچ سد شریں شاہ دربرجاہانی تہا ھوار نہ اِنت ءُ ہمے وڑا پنجاہءَ چہ گیش اسلامی ملکانی ہم یک شاہ دربرجاہءِ اے لڑءَ ھوار نہ اِنت۔ پمشکا ما ” کورونا واہرس”ءِ شریں دیمے پُچ ءُ ماسکءِ ہم جوڑ کُت نہ کنیں۔
نہ ایوکءَ میان اُستمانی قّدءِ یک شریں شاہ دربرجاہءِ مہے گورا نیست بلکیں مہے گورا الکاپیں کتاب جاہءِ ہم نیست۔ دنیاءِ مستریں کتاب جاہ ہم دیمروہی کُتکیں ملکانی تہا اَنت کہ آھودا شاہ در برجاہانی وڑا ہر روچ زندءِ ہر تک ءُ پہناتانی پٹ ءُ پول بیگءَ اِنت۔ پٹ ءُ پولءِ آسرءَ ہر جوڑشت ءُ آسراتیءِ کہ در کہیت ما ہم آہیءَ چی نپ ءُ پاہدگ زیریں بلے پدا ہمے “کافریں سامراجی مُلک ” ءُ “لادینیں مغربی ساہنسداناں” زا ءُ بد ہم کنیں۔
مرچی اے گپ ثابت بیتگ کہ کتاب وانوکءِ ِپگر ءُ سوچ ِپراہ ءُ شاھگان بی۔ آ ابرم’ دنیا’ زمین’ بنی آدمءِ راجدپتر ‘ زندءِ مکسد’ سیاست’ ریاست’ مزہب’ معشیت’ چاگرد’ ھاندان ءُ فردءِ باروہءَ دلیل ‘ منطق ءُ راستیں پگر داریت۔ کتاب وانوکءِ پگر سرسری نبیت۔ آہیءِ پگر قوم’ مزہب’ رنگ’ نسل’ زات ءُ زُریاتءَ چی بالا تر بی۔ آ ہر انسانءِ پگر ءُ عملءَ انسانی راجدپترءَ گوں جوڑینیت ءُ چاریت۔
منی نّزءَ کتاب وانگءِ مکسد انسانءَ وش کنگءِ ہمراہیءَ آہیءِ پگرءِ بدل کنگ اِنت۔ آہیءِ عملءِ بدل کنگ اِنت۔ کتاب بنی آدمءَ پہ وتی چاگردءَ رژناھیں عاقبتءِ دنت۔ راجدپتر اے گپءِ گواہ اِنت کہ دنیاءِ مزن ءُ نامداریں ادیب ءُ نبشتہ کاراں وتی نبشتانکانی تہا چاگردءِ پدمنتگیں ءُ جہد کاریں ٹّکءِ پلہ مرزی ءُ ہمراداری کُتگ چُش کہ اے لّڑءِ تہا لیو ٹالسٹاہی’ فرانز فینن’ ژاں پال ساترے’ گیبریل گارشیا مارکیز’ سبطِ حسن ‘ فیض آحمد فیض ءُ ایندگہ بازیں ادیب ءُ دنیاءِ زانتکار ھوار اَنت کہ ایشاں بدبوداریں چاگرد ءُ رسمانی بدل کنگ ءُ بنی آدمءِ وشیں بانداتیءَ پہ وتی قلم کارمرز کُتگ۔ راستیں ایشنت کہ مرچی اگاں لس مھلوکءَ کمے عزت ‘ ھّک ءُ آسراتیءِ رستگ آ ہمے نام کشیں ءُ نامداریں ادیب ءُ زانتکارانی سبب اِنت۔ بنی آدم ہمے ادیب ءُ دانشورانی وامدار اِنت۔ اے گپءِ تہا ہچ شک نیست کہ ادبءِ نوبل انعام ہما ادیب ءُ زانتکاراں رستگ کہ آھانی کتاب ءُ نبشتانکانی تہا پہ بنی آدمءَ “جھانی کُلوہ”ءِ بیتگ۔
مہے پد منتگیں چاگردءِ نوجوانانی واستا اے اژدری ءُ المّی اِنت کہ آ سوشل میڑیا وٹس اپ ءُ فیس بُکءَ کم ٹیمب بدینت ءُ کتاب وانگءَ وتی ہر روچی عادت جوڑ بکننت۔ آ ” اِی بُک ریڑنگ” ہم کُت کننت ءُ کتابءِ ھارڑ کاپیءَ ہم ونت کننت۔ بیست ءُ یکمی کرنءَ کتاب ءُ وانگ ءُ زانگءِ ارژشت گیش بیتگ۔ مہے طالب ءُ نوجوان ہر روچ کم چہ کم سِی (30) ملنٹ زرور کتاب بوان اَنت۔ ایشیءَ چی آھاں تاوان نرسیت بلکیں دو سے سالءِ تہا آ وتی پِگر ءُ عملءِ تہا شریں بدلیءِ گِندنت۔