تھیلز (طالیس) Thales
تھیلز (طالیس) Thales
نبشتہ کار: ھونک غیبی
نبشتہ کار: ھونک غیبی
تھلیز آیونیا ءِ شہر میلیٹس Miletus ءَ پیدا بیتگ۔ تھلیز ءِ پیدا بئیگ ءُ مِرگ ءِ سن ءُ سال نوشتہ نہ اَنت، بَلئے گُش اَنت کہ تھلیز ششمی کرن پیش مہتر عیسٰی ءِ نیمی زمانگ ءِ مردمان اِنت۔ بلئے ایشی ءَ کس پکّا نہ اِنت۔ تھیلز ءِ بابتا سک باز وسّریں گپ ءُ قصہ رواج گِتگ۔ اے ہم گُش اَنت کہ آ شپ ءَ استاراں چاراں بیتگ ءُ چاتے ءَ کپتگ۔ اِے ہم گش اَنت کہ تھیلز وتی علم ءُ زانت ءِ سرا ناز بیتگ ءُ وت ءَ چہ اِے دگہ مردماں گیش زانتکار سرپد بیتگ۔
اے گپ ءَ ھچ شک نیست کہ آ عِلم ءُ زانت ءِ مزنیں دیوانگے بیتگ ءُ جیڑگ ءِ راہ ءُ در تھیلز ءَ پچ کتگ اَنت۔
یونان ءِ ہفت دانشمندانی تہا تھیلز ہم ہوار کنگ بیتگ۔ تھیلز ءَ مصر ءِ سفر کتگ ءُ چہ اودا جیومیٹری در برتگ ءُ پہ یونانیاں آؤرتگ۔ مصر ءَ وانگ ءُ نوشتہ کنگ ءِ رواج دیری بیتگ بلئے جیومیٹری ءِ علم وتی بنداتی زمانگ ءَ بیتگ۔ تھیلز ءَ چہ ہمے علم ءَ برجانی ساہگ ءِ کچ ءُ ماپ کنگ بندات کتگ۔
گش اَنت کہ تھیلز ءَ روچ گر ءِ پیشن گوئی کتگ ءُ آ راست بیتگ۔ زانتکار گش اَنت کہ اِے روچ گر 28 مئی 585 پ م ءَ بیتگ
گوش اَنت کہ تھیلز 546 پ م ءَ بیران بیتگ۔ (بلئے پکا نہ انت) ارسطو ءِ وہد ءُ زمانگ ءَ ہم تھیلز ءِ ہچ وڑیں نوشتانک نہ بیتگ۔ ہمے حاطر ءَ گش اَنت کہ تھیلز ءَ وتی لیکہ نوشتہ نہ کتگ اَنت۔
تھیلز ءِ بابتا کہ ما مرچی ہر چیزے کہ زانیں اِے ارسطو ءِ برکت اِنت۔ ارسطو وتی Metaphysics ءِ تہا تھیلز ءِ لیکہ چش پیش کتگ اَنت کہ
“Thales of Miletus taught that all thing are water”
تھیلز ءِ ہمے لیکہ ءَ تھیلز مزن کتگ ءُ ہمے لیکہ ءَ پد اِے دنیا ءَ سائنس ءُ فلسفہ دیما اتکگ اَنت۔ “دراہیں چیز آپ اَنت”۔ تھیلز ءِ اِے لیکہ ءِ تہا جُستے چیر اِنت۔
تھیلز ءَ پیش مصر، بابل ءُ یونان ءَ اِے جست کسی دل ءَ پاد نیاتکگ۔ آ دگہ گپے کہ اِے وہد ءَ مصر ءُ بابل ءَ علم ءُ زانت ءَ باز دیمروی کتگ۔ بلے اساطیری حداہان ءُ بت پرستی ءَ انسانی فگر انچش کتگ کہ آواں چہ ایشاں ڈن نہ جیڑِتگ۔ آواں گشتگ کہ ہرچی بیت ہمے دیوتا کن اَنت، کسّے ءَ کازماس ءِ بابتا جتائیں رنگے ءَ جیڑگ ءُ فگر کنگ ءِ حیال نہ کتگ۔ تھیلز ءَ کازماس ءِ بابتا جست چِست کتگ ءُ تھیلز اولی مردم بیتگ کہ آئی ءَ وت ءَ چہ بت پرستی ءَ آزات کتگ ءُ کازماس کُل ءِ بستار داتگ ءُ جتا جتائیں چیزانی درمیان ءَ Causal Relation ءِ شوھازگ بندات کتگ۔ تھیلز یورپی فلسفہ ءِ بن ہشت ایرکنوک انت۔
تھیلز ءِ لیکہ ءَ چہ زانگ بیت کہ تھیلز ءَ مزنیں چار ءُ بِچارے کتگ ءُ بازیں جیڑگ ءَ پد وتی لیکہ پیش کتگ ءُ گشتگ کہ ہر چیز آپ اِنت۔
(فلاسفرانی اِے پجاری سفر برجاہ اِنت)