بےسیمسرین ءُ سیمسریں رنگال ءِ دگری(دومی بھر)

Baask.com Posted on December 20, 2022 by Zahida RaeesiOctober 10, 2023

بےسیمسرین ءُ سیمسریں رنگال ءِ دگری(دومی بھر)

____

Difference of Indefinite and Definite adjective(2nd Part)

اچ : آمِل براھوئی

ھنچش کہ شما زان اِت کہ براھوئی اِنڈیفینِٹ ایڈجیکٹِو(Indefinite  adjective) ءِ پدوند “و” یا کہ ō- اِنت ءُ ڈیفینِٹ ایڈجیکٹِو(Definite  adjective) ءِ پدوند “آ” یا کہ ā- اِنت چُش کہ “ہنینا” ءُ “ہنینو”۔

ہنین+آ  ہنینا

ہنین+و ہنینو

Hanēn+ā Hanēnā (Definite adjective)

Hanēn+ō =Hanēnō(indefinite adjective)

چُش کہ بلوچی :

وَشّ+این\ایں  وشّین\وشّیں

Waśś+ēn /ēñWaśśēn/Waśśēñ

پارسی : شِیرِین

Śīr+īnŚīrīn

براھوئی اے دو گالرِداں بہ چار اِت “نا پاروکا ہیتاتا کنا کاٹُم تمتو(تئی گْوشتگیں\جتگیں گپانی سر ءَ منی سر نہ کپت یا کہ منی سر کچ نہ وارت)” ءُ “نا پاروکو ہیت ءُ(تئی گْوشتگیں گپ اَنت)” اد ءَ “پاروکا” ءُ “پاروکو” ءِ دگری ھمیش اِنت کہ ما بُرز ءَ دیستگ۔

براھوئی جھلاوانی گالوار ءَ چیزے ھنچیں ھست انت کہ آ پیسر ءَ یک رنگالے بیتگ اَنت پدا نامگالے دروشم گِپتگ اَنت کہ چر ایشاں یکے “کُھریئا” اِنت مانا ئِے شْوانَگ۔سراوان ءُ رکشان ءَ “شوانگ” ءَ “شْوان” گْوش اَنت۔

نامگال “کُھریئا” ءِ تہ ءَ سے(3) مارفیم اَنت۔اولی آجوئیں مارفیمے اِنت:

کُھر+ی+آ = کُھر بزاں رَمَگ، “ی” رھوت ءَ درشان کنت ءُ گُڈی “آ” رنگال ءِ چیدگ اِنت۔بزاں ھما مردم کہ رمگے بہ بیت ئِے۔ بلے نوں ماں جھلاوان ءَ “کُھریئا” یک نامگالے اِنت پمشکا ما گْوش ایں “ای کُھریئاس خَناٹ” بزاں من شوانگے دیست آں۔چوناھاں اگاں اے نامگالے جاہ ءَ رنگال ءِ بِستار ءَ کار بہ کنت ھنچش کہ کم ءُ گیش ماں دْرسیں گالواراں ھست “ای کُھریئوس خَناٹ” بزاں من یک ھنچیں مردمے دیست کہ گون ئِے رمگے ات۔بزاں اے پہ ھما مردم ءَ المّی نہ اَت کہ شْوانگے بہ بیت پہ چے کہ “شوانَگ” ءِ وَ کار رمگ ءُ بُزگل چارینَگی اِنت بلے بُرز ءَ داتگیں دومی گالرد ءِ تہ ءَ “کُھریئوس” ھمے درشان کنت کہ بیت کنت اے مردم ءَ اولی بر یک رمگے برگ ءَ بہ بیت یا کہ واھُند ئِے بہ بیت یا گُڑا پہ بھا کنَگ برگ ءَ بہ بیت ئِے۔ابید چہ اے گال(کُھریئا) ءَ دگہ ھم ھنچیں گال ھست اَنت کہ نامگال اَنت چش کہ ‘چُھنا” زھگ بلے ھمے گال وھدے رنگال ءِ ھساب ءَ کار بہ کنت “چُھنا” ءُ “چُھنو” بیت کہ رھبند ءِ ئِے گیش ءُ گیواری بیتگ۔

دگری کُجا کیت اِنت؟

دگری بس یک وام زُرتگیں ھندی\اردو “والا” ءَ آورتگ ماں اے سیئیں گالواراں۔

جھلاوان ءَ ایشی ءِ رھبند بدل نہ بیت۔بزاں ڈیفینِٹ رنگالے بہ بیت “والا” ءِ جِند کارمرز بیت بلے اگاں اِنڈیفینِٹ رنگالے بہ بیت “والو” بیت۔چُش کہ :

نن بازار ٹی رکشہ والوس خَنان دا ہمو رکشہ والا تو اف؟(ما بازار ءَ رکشہ والا یے دیست ایں اے ھما رکشہ والا وَ نہ اِنت؟) بزاں “والوس” ءِ تہ ءَ “والو” انڈیفینِٹ رنگالے اِنت ءُ گُڈی “س” کہ بندر ءَ “ئس” اِنت “یک” ءِ چیدگ اِنت۔ماں جھلاوان ءَ گوں پہ اِنڈیفینِٹ ءَ مدام “و” کیت اِنت “الپ” اِنّاں۔بلے سراوان ءُ رکشان ءَ گیشتر اے وڑ بیت “نن بازار ٹی رکشہ “والاس” خَنان دا ہمو رکشہ والا تو اف؟

بزاں ماں اے دوئیں گالواراں ھمے گال ءِ جیڑہ ھست کہ ماں سراوان ءُ رکشان ءَ پہ ڈیفینِٹ ءُ انڈیفینِٹ دوئیناں ڈیفینیٹ ءِ دروشم کارمرز بیت۔البت ھنچیں مردم ھست اَنت ھمے دوئیں گالوارانیگ اَنت بلے راست کارمرز کن اَنت اِش۔

ھَو بلے براھوئی ءِ جِند ءِ رھبندے ھم ھست کہ چہ گُٹّ ءَ کپتگیں “والا” ءَ ستر ڈولدار ءُ براھدار ھم ھست پدا گْونڈ ھم۔بزاں “رکشہ والا” ءِ جاہ ءَ “رکشئیا” ءُ “رکشہ والوس” ءِ جاہ ءَ “رکشئیوس” کارمرز بنت۔ھنچش کہ “میڷیئا” میژدار، “ہیٹیئا” بُزدار ءُ دگہ دگہ۔ بلے مرچیگیں نوکیں براھوئی نسل ایشاناں شموشتگ “میڷ والا” ءُ “ہیٹ والا” گْوش ایت اِش ءُ دومی نیمگ ءَ مئے براھوئی پروفیسرانی ھم ھمے ھال اِنت۔ ایشانی تہ ءَ زبانزانت، گالبندزانت ءُ گالبندگار ءِ جِند پہ تُھم ءَ ھم باریں کُجا رس ایت!

ھرچی پروفیسر یا کہ ھالتاکار، ماھتاکار اَنت آ بس دری گال ءُ گالبنداں ماں براھوئی ءَ ھوار کنگ ءُ مئے گُٹ ءَ مُشگ ءِ دُمب ءَ کپتگ اَنت ءُ گوں ھمیشی ءَ دزگٹ اَنت۔

Comments are closed.