“لاپ کہ گرئیت،دنتان سنگ بُرّ ایت”
پیرجان نعیم۔

بے روزگاریءَ برے برے انچیں ھیال دلءَ رُدیت گش ئے مردم یک انچیں تَھاریں بانےءِ تھا بند انت کہ ھچ میم نہ بیتءُ ابید زار جنگءَ دست ھچءَ نہ رسیت۔بلے اگا زارءُ پریات بجناں داں کشءُ کرءِ مردم گشنت کہ ایشیءَ سر پہ گنوکیءَ کش اتگ۔ساھتے پیسر فدا موسی سربازی(کہ من آئیءَ سربازیءِ نامءَ توار جناں،اے سربازی پرے ھاترا کہ آئیءَ وتی ایم فلءِ پٹءُ پولکاریءِ سرھال اشرف سربازیءِ زندءُ ازمءِ سرا کتگ ات)ءَ بے روزگاریءُ اے ملکءِ نہ وسیءِ کسہ وتی یک اکسےءِ گومہ دیمءَ آورتگ کہ بے روز گاریءَ مردم گشے مردم سک تکانسر ءُ نگیگ انت۔بلے اے آسءَ من وت ھم سُچِگ ءَ آں۔۔۔ھیر۔۔۔۔۔
فدا سربازیءِ اکسءُ پوسٹءِ گندگءَ پد منا ھپتگی*تاک زمانہ گیر اتک کہ آئیءِ یک تاکے شونگالءِ تھا شونکار بے روزگاریءِ گیش بوگءُ ودگءِپیر کساسءِ سرا نہ وشی درشان کتگ ات گش ئے مرچی ھم ما 1982ءِ مَکُّرانءَ سیل کنگءَ ایں۔بْیا ھمے شونگالءَ دلگوش بئیں
“ھمے شمارءَ روتاک جنگ کوئٹہ ءِ حوالہءَ یک ھالے گون انت کہ پہ مسقط ءِ فوجءِ بھرتیءِ درگتءَ پنجگور ءَ ھنچیں مزنین مچی ئے جم بوتگ اَت کہ بست و بند کنوکانی قابوءَ نیا تکگ پہ ناالاجی پویسءِ کمک زرتگ پولیس ءَ گوں لٹ گواری و ارسی گیس کارمرز کنگءَ مھلوک ءَ را جتا وتا کرتگ۔فوجءِ بھرتی چم گندءَ پہ مھلوک ءَ ھجبر چوشیں گلے نہ انت کہ آ پہ وشی و وشدِلی آئی نیمگءَ دیم بکنزنت،اے یک بدعائے کہ “لام ءَ برو داتے” بلے لاپ کہ گریت،دنتان سنگ بُریت۔مردم پہ نا علاجی فوجءِ نوکریءَ رضا بنت،فوج ہم درملکءِ کہ سال و جماراں چہ وتی لوگءَ ،قومءَ ،راجءَ سدنت،اچ وتی مات پت،بْرات و گہار،چک و زالاں پہ دیریں جتائیءَ چم نہ جننت تنے وہدی لکھانی حسابءَ مَکُّرانءِ ورنا درآمدیں فوجانی بھرتیءَ گوں کپتگ شتگ انت۔باریں چنکہ بچ و بْرات ھون ریچیں جنگانی ہرجان بوتگ انت۔پہ لنکھے نان و تلے پچ ءَ قومءِ بچانی رودینگ و دگرانی دستءَ دئیگ مئے اَھدءُ دورءَ دلپدردیں ھبرے انت۔بلے آکر پرچہ؟
اے خاطرءَ کہ وتی گلزمین سیریں لاپ ندنت۔”(1)
مَکُّران پرچہ کم روز انت ءِ سرھالءَ شونگالءِ وانگءَ پد مردم اٹکل جنت کہ چنت مئے ورنا درملکیءَ گو وت برتگ انت کہ روزگارءِ ھاترا جتا جتا ملکانی تھا چہ وتی ھاکءُ مھلوکءَ گستا انت بے روزگارءَ مرچی ھم مَکُّرانءَ بازیں ورنا نگیگ کتگ انت آسراتی مزنیں ءُ سْیاسی گلانی کاسگ چٹانی دست رسءَ انت گریبءُ بزگیں مھلوک پہ لنکھے نانءَ چم چار انت۔برے ڈیزل کشی ءُ بری ھمالیءَ لاچار انت گشے ما انگت 1982ءِ سالءَ ساہ زورگءَ انت۔بْیا شونگالءِ دیمتری بَھراں دلگوش کنیں
“وتی گلزمین ءِ سرا روزگار نیست مَکُّرانءِ جُلگھہ ءَ نہ کارخانھے, کار جاھے، نہ جْوانیں سٹرک* کہ باپار ءِ نیمگءَ کسے دلگوش بکنت نہ کہ ھشکا و گانی ھوشام ءِ پروشگءَ آب کاریءِ بست و بندے نہ کہ مھلوک وتی ڈگار،متاپاں دلگوش بہ بیت۔کمروزیءِ ھمے اِلّت ءُ توجیل ءِ دیم گوں ھکومت ءَ اِنت، تانکہ مَکُّرانءِ مردم پہ روزگار ءَ درملکءَ وانڈہ و بے وطن ما بنت۔اگہ ھندی و سبودان ءَ زندگ کنگ بہ بیت تہ مَکُّران وتی اُلس ءَ لاپ دات کنت بلے کہ اے رنگ نہ کہ سی و ھپت سالانی تھا مَکُّران ءَ سی و ھپت میل پختگیں سٹرک* جوڑ نہ بوتگ۔پہ ورگءَ آپ نیست تہ کشارکاری چون بیت۔میرانی بندءِ جوڑ کنگءِ کوکار و دسبندی بے آسر انت*۔نوک نوبتیں آسراتاں مَکُّرانءِ بَھر نیست۔بجلی کور آس ، ٹیلی فون دم توس انت گرانیءِ ھال ایش انت کہ سرکاری کارندہ وتی گونڈیں پگارءَ گذراں کرت نہ کن انت”(2)
بلے نو جاور اے وڑ نہ انت نوکیں آسراتی لھتیں اتکگ بلے اے دگہ گپے کہ ھمے آسراتی منی ءُ فدا گونگیں دگہ بازیں گریبانی دست رسءَ دور انت۔بے روزگاریءَ دگہ بازیں زندگی ءِ پھنات نگیگیءِ نیمگءَ برتگ انت ھما کہ روزگار انت آ ھم تکانسری ءِ آماچ انت ھمے شونگالءِ تھا الاونسءِ گیش کنگءِ گپءَ شونکار کنگءَ انت کہ مرچی ھم مئے روزگاریں سنگتءُ ھمراہ زرشانی ءُ گوں حکومتءَ گورءُ جیگ انت کہ آیانی جتا جتا الاونس دیگ بنتءُ آیانی پکار ودینگ بہ بنت۔گڈیءَ لھتیں گپ کناں کہ مردم بائیدگیں کشارکارءُ بیپاری ءِ نیمگءَ برو انت اگا نہ چم جھلی کچکءَ سگتگ نہ کہ بنی آدمءَ ۔
1.شونگال،مَکُّران پرچہ کم روز انت،ھپتگی زمانہ 7دسمبر،1982تاکدیم،1
2.ھمیش انت،تاک 1
*۔زمانہ اولی سرا پانزدہ روچی تاکے بیتگءُ پدا ھپتگی ءُ پدا گُڈیءَ ماھی تاکے بوتگ۔
*۔نو سڑک گْوادرءَ بگر داں شالءَ پکءَ انت
*.ھشت سدءَ بُز میلءِ سڑک پکا انت
*.میرانی بند(ڈیم) جوڑ بوتگ
پیرجان نعیم۔
سوردو قلات پنجگور
26/6/23