“آزمانک”شپادیں پاد ءُ بُرزیں کوہ”فریدہ بلوچ”

میرک! او میرک… میر جان باریں کجا شت…..؟
گُھار سپورا تو جاک کنگ ءَ ئے؟بیا! گھار سنگین تو کدی اتک ئے؟ بیا باریں،ماھکان چون انت؟گھار ترا من چے بگش آں؟آئی ءِ جان چو تینءَ تَپتگ زیکیں انت تاں وتی جاگہ ءَ ترمپے آپ اوں چہ گُٹ ءَ ئےِ جھلاد نہ شتگ، منی وَ سر پر نہ بیت کہ من چے بکناں-گھار سنگین دل ءَ مزن کن تو درمانان ئےِ بدئے واجہ ھدا ھیر کنت-شر انت من روان کہ ماھکان منی پیریں مات ءَ دلسیاہ مہ کنت،من زاناں آ بے مناں ساھتے اوں نہ سھڑیت،بجل سنگین من اوں گوں ترا کایاں گوں-(دوئیں راہ کپ انت ءُ ھبر کنان ءَ رو انت)

من زاناں کہ اے میرک جان پدا کوہ ءَ شُتگ،انچوکہ چہ منی چماّں اندر بیت- درک بندیت پہ کوہ ءَ… باریں کدی پت ئےِ چہ شھر ءَ واتر بہ بیت؟من وَ انگت ءَ نگن ءُ دوگ ھم اڑ نہ کتگ ءُ میرک دراہیں روچ پہ کوہ ءُ کلگانی گواز کنگ ءَ دلگوش انت… سنگین ءَ سپورا ءِ ھبر چانپ ءُ درّائینت” بِلّے کہ لیب ءُ
“گوازی کنت گونڈو یے دل ئےِ گردگ ءُ لیب لوٹ ایت۔
گھار سنگین بلے آئی ءِ پاد سنگاں تل تل کتگ انت… چمپل وَ نیست کہ پادان ئےِ بدیاں آ پہ لیب ءُ گوازی ءَ دلے دنت بلے منی وَ ماتی دلے! منی چماّں گُشئے آ منی دل ءِ سرا گاماں دور دیان انت نے کہ شپادی ءَ ماں سنگ ءُ ڈوکاں…
“سپورا پہ واھگے سنگینءِ ھبر پسّہ کت… شرانت گھار سپورا تو بزو پہ وتی بچ ءِ پولگ ءَ ءُ من رواں پہ وتی گدان ءَ کہ منی گوشاں گُشئے ماھکان ءِ گریوگانی توار پیداک انت-،،
میر! منی بچ! تو نزان ئے کہ من کدیگین ایں ترا شوھاز کنگ ءَ آں ، ءُ تو ادا نشتگ ئے؟ بلے ماتی! یکبرے بیا منی گورا بہ نند ءُ بچار کہ چہ ادا مئے ھلک چوں ڈؤلدار انت-شرانت ،بلے ایرکپ جھل ءَ کہ نی روان تئی پت بلکیں چہ شھر ءَ آتکگ۔
بلے ماتی من ترا ھبرے گوشاں گوں تو گشئے شر گڑا من ایرکپ آں-باریں منی بچ چے ھبرے؟ تو یکبرے جھل ءَ ایر کپ کہ رواں-بچار! شرشر ءَ ایر کپ! داں مہ لگش ئے ءُ جھل ءَ مہ کپ ئے-ماتی مھراں برانز زرت۔
میرک تئی مھر زاناں منا گنوک کنت! اسپورا ءَ میرک بوسگے گپت ءُ دیم پہ وتی گدان ءَ رھادگ بیت،میرک ءَ یکبرے وتی مات ءِ شپادی چارت ءُ جست گپت، کہ ماتی تو اداں شپاد ئے، تئی پاداں اوں کُنٹگ سمب انت! ترا اوں درد بیت-گڑا منا پرچا ھنچو ھبر دئے؟منی بچ! من گونڈویے نیاں منی اوپار مزن انت ءُ تو کسان ئے ءُ من ءَ دل نہ بئے آئی ءَ پہ مھر گشت-ماتی منا ھچ نہ بیت تو منا یل دئے من انگت ءَ چہ ترا پیسر وتی گدان ءَ سر باں۔میرک ءَ پہ منبنگ ئےِ گشت،شر انت منی بچ! گڑا باریں برو…..!
سپورا ءَ میرک ءِ دست چہ دست ءَ لگوشت ءُ میرک درک بندان ءَ شت ءُ گدان ءَ در بوت-سپورا گوں پرمھریں بچکندے ءَ آئیارا چاران ات ءُ گاماں دور دیان ات-سپورا وھدے سربوت گڑا میرک ءَ را داں گوں مُھرگ آں کماتگیں گٹّی یے زلینگوک آں دست ءَ ات ءُ وتی پس ءِ گور ءَ دیگ ءَ ات گڑا سپورا ءَ جست گپت کہ منی بچ میرک! اے چی یے ترا دست ءَ انت ءُ کئے ءَ داتگ گڑا آئی ءَ پسّو دات کہ منی مات اے گٹی منا ناکو بجار ءَ داتگ کہ ھمائی ءِ پس ءَ گور ءَ بیتگ ءُ آئی ءَ وتی پس بھا کتگ کہ آئی ءِ گورا پہ وتی درمانانی زورگ ءِ ھاترا زَرّ نہ بیتگ-آ وتی مات ءَ ھمے ڈول ءَ سرپدکنگ ءَ اَت-سپورا ناکوبجار ءُآئی ءِ پس، نادراہی ءُ درمانانی ھاترا جیڑگ ءَ ات کہ پس ناکو بجار ءِ گُڈّی مڈی ءُ دزرس بیتگ ات آئی ءَ ھمیشی ءَ شیر دشتگ ءُ بھا کتگ اتنت ءُ وتی زند ءَ سکیں روچ پہ تیلانک گْوازینتگ اتنت بلے باریں بزّگیں ناکو بجار نوں چے کنت ءُ پہ وتا دارو ءُ درمان زور ات۔

سپورا چراگ ءِ شیشگ ءَ را پلگارگ ءَ ات ءُ سپا کنگ ءَ ات ءُ جیڑگ ءَ ات داں میرکءِ توار ماں گوشاں کیت کہ”ابا انت” ماتی ابّا پیداک انت میرک درک زیران ءَ وتی پت ءِ دیم ءَ شت ءُ آئی ءِ پت سالار ءَ میرک بوسگے گپت ءُ کوپگ ءَ کت داں گدان ءَ سربوت-“منی چماّں گشئے مرچی مئے گدان گیشتر روشناہ انت ؟! سالار ءَ چہ سپورا ءَ جست کُت؟ھو! میرک ءِ پت چراگ ءِ شیشگ من سپا کتگ ءُ ھمیش انت کہ روک اوں کتگ بلے باریں بگش تئی سپر پہ ھیر بیتگ ءُ دیستگیں مردم وشّ بیتگ انت-سالار ءَ پہ کندگی گشت کہ سپورا منا گشئے چراگ ءِ رُژن ءَ بیھال کت بلے تو چہ جست ءُ پرس ءَ بیھال نہ بئے-ھیر! سپر وش بیتگ بلے دراہیں راہ پوج ءُ سپاہیاں پر انت مروچی وَ مئے ھلک ءِ نزیک ءَ منا اوشتارینت ءُ جست ءُ پرس اش کت… ءُ دراجیں ساھتے ءَ رند منا گوں ھکّلاں موکل اش دات ءُ منی بڈ ءَ بستگیں اے ڈال ءُ ماش آناں دانگ دانگ اش کت-ھدا وت ھیر بکنت زالم ءُ زوراک آں وت نزور ءَ در پدر بکنت… بلے میرک ءَ را وتی چمپل دست ءَ اتنت ءُ گشگ ات…منی پت تو زان ئے کہ مرچی منی مات ءَ چراگ ءِ شیشگ پرچا انچو سپا کتگ… ؟ ھمے ھاتر ءَ داں من وتی چمپلاں بگنداں، سالار ءُ سپورا ھر دوھیں نیم بندھیں پُرشتگیں کندگے جت ءُ میرک ءَ را انباز کت ءُ میرک ءَ اوں ٹھکے دات ، سپورا نو ورگے بیار کہ من راہ ءَ بیتگ آں سَکّ دمبرتگ ءُ شُدیگاں-سپورا ءَ ورگ آؤرت انت ءُ سئیں گدان ءِ دلبند ءَ نشت انت ءُ ھوری شیکن تالان کت ءُ نان اش وارت انت-بلے میرک ءَ دوسے دپار ورگ ءَ رند وتی دست داشت انت کہ مروچی چہ چمپلانی گل ءَ آئی دل چہ وشی ءَ پر ات۔
ھمے گشگ ءَ ات کہ ماتی نوں منی پاداں سنگ ءُ ڈوک تل نہ کننت-باندا من روان کوہ ءِ ٹل سر ءَ نندان-بلے تو منا ھیر مکن شر انت منی مات! منی پت ءَ پمّن انچیں شرین چمپل آورتگ کہ من نوں کوھان شر سرکپاں-میرک ءِ ھمے ھی ءُ شیرکنیں گپانی تھا آئی ءِ چم پہ واب ءَ ڈک اتنت ءُ آ واب کپت-مساپری ءِ بے جاڑی ءُ دمبرگ ءَ چے میرک ءِ کش ءَ سالار کمیں تچک بوت ءُ دل ئےِ اُبینگ ات داں سپورا ءَ گشت کہ سالار تو وَ دمبرتگ راہ ءَ بوتگ ئے بوپس من باریں ناکو بجار ءِ روان ھال ءَ گراں ءُ اے پٹے شیرانت کہ روان ءُ دیان اش پدا کایاں ،باریں بزگ ءَ چیزے وارتگ یا ناں؟ جند ئےِ باریں چون انت….؟!۔
سپورا منی سالاماں ناکو بجار ءَ بد ئے بگش کہ من انوں سک دمبرتگ سھب ءَ مھلہ پہ وشی کایاں تئی گورءَ-سپورا ءَ چادر سرا کت ءُ چہ گدان ءَ درآتک کمکے دیر شُتگ ات داں چہ کوھانی گورا تیر بازی ءَ دراہیں ھند ءَ را جسکینت ءُ چہ آزمان ءَ بالی آں او‍ں آس گواری بنا کت داں ھلک ءِ گدان آسانی میار بیت انت- چہ ھلک ءَ دلوت ءُ اولاک ءُ مردمانی اوں کوکار ءُ زاری پیداک اتنت سپورا واتر پہ گنوکی دیم پہ وتی گدان ءَ تچان تچان ءَ اتک ءُ سالار…میرک…شماکجا ات؟
داں ھمے گالاں سپورا ماں وتی ھنکیں نگار ءِ دلبند ءَ کپت ءُ چہ سار ءَ ئےِ سار ءَ تست ءُ پندر بوت-وھدے سپورا ءَ بود کت داں چاریں گوران روچ ءِ رُژناھی تالان ات ءُ آئی ءِ جان چہ درداں گُشئے تش تش ات ھر گور ءَ گریوگ ءُ زاری ات بنیآدم پتکگیں گوشت آنی بوہ ماں ھلک ءَ شنگ ات،سپورا پدا واری یے پاداتک ءُ اوشتات ءُ چاریں گوران چم شانک دات انت،ناکو بجار گوں دگہ دوسے مردماں ڈگار ءِ دلبند ءَ کپتگیں مردمانی ٹکرّاں نزآرگ ءَ اتنت- سپورا ءِ چمّ وھدے پہ وتی گدان ءَ کپت اَنت داں آ سُتکگ ات گوں دراھیں مال ءُ مڈی آں-گورے ءَ داں میرک ءِ پس گوں نوک گورا داتگیں گٹی ءُ مُھرگاں کپتگ ات ءُ چمے مُرتگیں رنگ ءَ پچ اتنت ءُ ندارگاں چارگ ءَ ات-سپورا ءِ گندگ ءَ گوں سنگین ءُ ھلک ءِ دگہ لھتین مردم اتک انت ناکوبجار گْوانک دیان ءَ سپورا ءَ پہ گنوکی وتارا رسینت داں آئی ءِ گور ءَ سالار ءِ جون ات ءُ سالار ءِ ستکگیں جون ءِ گندگ ءَ گوں سپورا چو گنوک آنی ڈول ءَ زار لگّ اِت، ھر گور ءَ کپتگیں جون ءُ ستکگیں بالاد اتنت آھانی تھا گْونڈیں چک ءُ مستریں ھوار اتنت-دگہ ھشت سالی گونڈویے کہ مدام آئی ءَ گوں میرک ءَ گوازی کتگ ات آس ءِ برانزاں آئیارا سوتکگ ات-دگہ گونڈویے گُشئے نوک واب کپتگ ات ءُ دگہ گونڈویے کہ آ انچش ستکگ ات پجارگ ءِ جھد ءَ ات بلے انگت ءَ آئی ءَ گندگ ءَ نہ ات-سپورا ءَ ناکو بجار پہ جست کنگی چمے چارت کہ باریں منی میرک گندگ ءُ پجارگ بوھگ ءَ نہ انت؟! ءُ پہ بے ساری گشگ ءَ ات کہ آ بلکیں کوہ ءَ شُتگ… ؟ھمے ھبرانی گشگ ءَ گوں سپورا پہ میرک ءِ شوھاز ءَ درکپت…
بلے چندے گام ءَ اوشتات داں میرک انت کپتگ ءُ چمپل ئےِ پادا انت کہ زیکیں بیگاہ ءَ آئی ءِ پت ءَ چہ شھر ءَ آورتگ اتنت…. ءُ آ وتی مات ءَ ھمے گشگ ءَ ات… کہ من باندات ءَ روان ءُ کوہ ءِ ٹل ءَ سر کپاں تو منا نہ گشئے…. ،،کہ منی پاداں نوں چمپل ھست….. -،،
سئے ماھی ساھیل جولائی تا ستمبر2013