رَوِشت( ایٹیٹیوڈ) ءُ بلوچ چاگرد۔ نبشتہ کار: اِلتاپ بلوچ
رَوِشت Attitude ءُ بلوچ چاگرد
اِلتاپ بلوچ
روشت attitude پرانسیسی لبزے کہ چہ بُندرا اَتالوی لبز attitudine ءَ چے دَر اتکگ کہ اشی بزانت ابدہمی داں کہ اژدہمی کرنءَ ازم(آرٹ) ھاس کن پینٹنگ ءُ عکس کشی ءِ ٹیلنٹ ءُ لائکی(aptitude ) ءِ بزانتءَ گشگ بوتگ۔چدءُ پد اے اصطلاح پہ دماگی(دماغی)مثبتیں جاورے ءِ بزانتءَ زانگ ءُ گُشگ بوت۔بلئے اژدہمی کرنءِ تہا اے لبزءِ بزانت بدل بووان بوت ءُ یک انچیں درانگازی مارشتے ءَ گوں بندوک بوت کہ مردمءِ دماگی،جسمانی سُر پُر ، تب ءُ ابرمءِ درانگاز بیوکیں سُر پُرانی بزانتءَ دیما آرگ بوت۔بزاں اے لبز مرچیگیں سائنسی دنیاءَ یک مردمے ءِ بنکی پکرءُ سساءَ چہ ودی بوتگیں کردءَ گوں ہمدپ اِنت کہ مدام چہ مردم ءِ چاگردءَ چہ ہما مردماں ہمےَ روِشت(رویہ) د رانگاز بنت۔ مردمءِ ھبر کنگ،ایکشن،ری ایکشن،ءَ چہ درانگاز بووکیں ہما پیگام(message ) کہ دیمے مردماں سر بیت،ہما Rays کہ دیمے مردمءَ یک پیگامے دنت ءُ دیمے مردم چرائی اےُ سر پُراں بازیں مانا ءُ بزانت در کنت،ہمیش رَوِشت گشگ بنت۔اےَ روِشتءَ مردم یک ھاسیں measurement یے سرا چار اِت ءُ تپّاس اِت نہ کنت بلکیں یک ھاسیں مارشتے اشاں پجّا کاریت۔دگہ دگہ چاگردانی نندوکیں مردمانی دگہ دگہ attitude بنت۔ہر انسانءِ وتی وتی چاگردءِ المی کچ ءُ کساسانی متابکءَ رَوِشت جوڑ بیت یا ہر یک راجے ءِ ھاسیں راجی رَوِشت بنت کہ گوں ہما راج ءِ راجی کیلو،تب ءُ ابرم یا چاگردی کتہ کاریءَ چے درانگاز بنت۔ونسٹن چرچل ءِ گشتن انت کہ Attitude is a little thing that makes a big difference
بزاں رَوِشت ءِ جند زاہرءَ یک کسئیں چیزے بلئے اے مردمانی نیامءَ مزنیں پرک ءُ تپاوتے درانگاز کنت۔
بنی آدم ءِ زندءِ ہر ساہتاں رَوِشت ءِ درانگازی ہما چاگردءِ تبءُ ابرمءِ متابکءَ بووگا انت۔
رَوِشت سئے بہرانی تہا اِنت،یکے ادراکی cognitive بہر،دومی مارشتی(emotional ) بہرءُ سیمی کرداری بہر گشگ بیت۔
ادراکی رَوِشت ءِ تہا مئے زانت(knowledge ) ءِ مزنیں کردے است انت کہ اے رَوِشت مئے علمی مالوماتانی بنیادءَ درانگاز بنت،مارشتی رَوِشت جذباتانی نمائندگی ءِ درانگازی ءِ نام انت کہ بنی آدم کجام چاگرد،کجام کساسءَ علمی یا بے زانتیءِ تہا انت،آئی کجام کہ مارشت بنت ہما ہانی درانگازی ،رویہ ءِ مارشتی بہر زانگ بیت۔سیمی کہَ روِشتءِ کرداری بہر اِنت اے ہما چاگردءِ انسانءِ یکے دومیءَ گوں پیش آیگ ءُ آئی ءِ عملی کرد ءِ درانگازیءِ رَوِشت اِنت کہ تو عادتاً چہ پیم دیم ءِ مردمءَ گوں پیش کائے۔
رَوِشت ہما یکین اِنت کہ اے سئیں دگہ دگہ شری یا ھرابی کہ مردمءِ تہا جاگہ کن اَنت ءُ ہما چاگردءَ مردمءِ تب ءُ ابرمءَ گوں یک بنت ،زندءِ ہر ساہتاں اشانی درانگازی چہ مردمءَ بیت،اشی ءَ روشت (رویہ ،Attitude )گش انت۔اگاں ما رَوِشت ءِ پراہ ءُ شاہگانیں بزانتءَ در بہ گیجیں تہ مارا سما کپیت کہ اے دنیاءِ تہا سے تہر ءِ مردم است پمشکہَ روِشت اوں ہمے سئیں تہراں بہر کنگ بوتگ،یکےءَ گشنت positive attitude ،دومیءَ گشنت negative attitude ءُ سیمیءَ گشنت neutral attitude ۔
اشانی تہا ہما مردم کہ positive attitude ءِ واہند اَنت پولکارانی ردءَ اے مردم مدام چہ وتی ردیاں چے در بر اَنت ،موقع پرست جوڑ نہ بنتءُ مدام دور چاری کن انت ءُ دیما رو انت۔اشانی تہا وتی سرا بھیسہ،اوستءُ امیت،وتی کتگیں شریں کاراں چے وشی،احساس ذمہ داری،flexibility ،راست گوئی،تچک ءُ حقیں ھبر کنگءُ اصول پرستیءِ عنصر گندگا کاینت۔
ہمامردم کہ Negative attitude ءِ واہند اَنت،اشانی رَوِشت چش انت کہ اے مدام دگرانی ھرابیانی سرا چماں سک دئینت ءُ وتی ردیانی ذمہ وار دگراں لیک اَنت ءُ بدل بووکیں وہدءُ چاگردی جاوراں گوں مقابلہ کت نہ کن اَنت ءُ مدام وتی ناکامیانی ذمہ وار چاگردءِ اندگہ مردماں گشنت ءُ ہمے رنگءَ وتا پشتءَ دور دَئے اَنت۔مدام گلگ کنگ،دگرے زَنگ جنگ،ناامیت ءُ دلپروش بووگ،سک شَکی بووگ،دگرے سرا زہرآوری ءُ حسد کنگ،احساس کمتری ءِ آماچ بووگ negative attitude ءِ آماچیں مردمانی عادت جوڑ بیت۔
ہما مردم کہ Neutral attitude ءِ واہند اَنت،اشانی دلءَ ہچ رنگءِ جیڑہ ارزشت ندار اَنت،اے ٹولی ءِ مردم وتءَ چہ ہر چیزءَ جتا ءُ غیر ذمہ وار لیک اَنت۔اگاں یک چاگردےءَ جیڑھے است تہ اے تہرءِ مردم اے جیڑہءَ گیش ءُُ گیوار کنگءِ ذمہ وار وتءَ نہ لیک اَنت بلکن وتءَ غیر ذمہ دار کن اَنت کہ دومی وت اے جیڑہ ءَ شر کنت یا وہد ءِ گوزگ ءَ گوں اے جیڑہ وت گیشءُُ گیوار بنت ۔اے ٹولیءِ مردم سک بے حس بنت،ءُ چہ چاگردی ہر چیزءَ لا تعلق بنتءُ دلجمی ءُ ایمنی ءَ زندءَ گوازین انت۔
مئے چاگردی رَوِشت یا انفرادی رویہ کہ ما ،مارگ ءَ ایں باز براں اے رویہ مئے نزانتکاری ءُ بے علمی ءِ سوبءَ مئے شخصیتءِ تہا جاگہ کن اَنت،باز براں مئے ردوم انچیں چاگرداں بیت اودا negative attitude ، positive یاneutral attitude ءَ سک جاہ کتگ ءُ ما چہ درکسانیءَ ہمے چاگردءِ تہا رُدوم زوران،ءُ ہمے عادت مئے تہا جاگہ کن انت ،باز براں علمی مردمانی رویہ یا ہما مردم کہ پوزیٹیو بنت، ہماہانی رویہ دیمے مردمءِ رویہ ءِ سرا نیگیٹیو بیت ،چیا کہ دیمے مردمءِ رَوِشت ہمے رنگ ءَ انت ،کہ دومی مردم چراِیشی ءَ اثر مند بیت۔پوزیٹیوں رَوِشت ءِ رمءِ مردم کہ چاگردءِ تہا ردوم بزور انت تہ یک چاگردےءِ تہا دیمروی گیشتر بیت ۔
بلوچ چاگردءَ انفرادی ءُ اجتماعی رَوِشت:
اگاں ھورتچاری بہ کن ئے تہ بلوچ چاگردءِ تہا سئیں تہرے رَوِشتانی مردم گندگ بیتءُ بلئے مئے اے نبشتانکءِ تہا گیشتر ما ہما رَوِشتاں فوکس کناں کہ ہمیشانی سوَبءَ مئے راجی چاگرد،لبزانک،راجکاری،ءُ زندءِ ھر تکءَ ہمے رَوِشتاں پرُشت ءُ پروش دور داتگ۔اے رَوِشت نیگیٹیو رَوِشت اَنت کہ بلوچ زندمانءِ تہا ہوار انت ءُ بلوچ چاگرد اِش تہون تہان کتگ ۔
مان نیارگ: اشی بزانت انت کہ دومیگا ھساب نہ کنگ،نہ منّگ ءُ ہچ بئے نہ کنگ کہ دیمے مردم ءِ ارزشت ءُ بستار چی اِنت۔سرزاہرءَ اے یک لبزے بلئے اگاں ما وت ماں وتی چاگردءِ تہا یکے دومیگ ءِباڈی لینگویج،،ءَ گپ ءُ تران یا دگہ مردمے ءِ باروا ڈسکشنءُ چمشانک دئیگءِ وہداں ،بچاریں تہ ما گِندیں کہ بلوچءِ باڈی لینگویج بازیں چیریں ھبراں پدّر کنت،ءُ اے الّت گیشتر سروکیں مردمانی تہا گندگ بیت۔ہما مردماں کہ نیمگ و نیم سوتکیں وانگی سَنَد ءُ ڈگری ھست اے تب گیشتر ہماہانی باڈی لینگویجءَ گندگ یا مارگ بیت۔عمومی صورتءَ ہر بلوچ کہ دومیگ ئے باروا ھبر کنت تہ آئی باڑی لینگویج یا کہ آئی گشتگیں لبزاں چے پدر بیت کہ دیم ءِ مردمءَ یا ہما مردما کہ آئی ءِ بابتءَ تران کنگ ءَ انت،آئرا اے مردم ہچ بئے کنگا نہ انت یا مان نیارگ ءَ انت۔
باشکو جَنَگ: Bashoko janag : اے اوں یک انسانی تب ءُ ابرم ئے پّدر کنت،اشی بنکی تب ءُ نزیکی گوں ہما مان نیارگ،،ءَ گوں نزیک اِنت۔اے اوں یک کیفیتے کہ دیم ءِ مردمءِ باڑی لینگویجءَ چے مارگ بیت بلئے برے برے اے کیفیتءِ ہمراہیءَ لبز اوں کارمرز کنگ بیت۔اے کیفیت اوں بلوچ ءِ تب ءُ ابرمءِ تہا است اِنت۔پہ دَروَر، من ایشی ءَ اے رنگءَ گیشین آں کہ اگاں کہ دو وانندئیں(گیشتریں مردم نیمگ ءُ نیم سوئیں وانندہ انت پمشکہ من لبز وانندہ کارمرز کنگ ءَ آں)بلوچ یک جاگہ نشتگ یک مسئلھے ءِ بابتءَ گپ ءُ تران کنگا انت تہ یکے اگاں دومیءَ جست بہ کنت کہ ’’پلانی‘‘ تئی ھیالءَ چونیں مردمے؟ تہ ہمے دمانءَ دیم ءِ مردمءِ پسہ ہمیش بیت کہ ’’اوھوں۔۔۔پِلانی۔۔؟ اے وَ مردُمی جندے نہ انت۔یا دیم ءِ مردمءِ لبز ایش نہ بنت بلئے باڈی لینگویج ترا یک پیگامے دنت کہ اے مرد پلانی،،ءَ ہچ مان نیارگا انت ءُ بئے کنگا نہ اِنت۔بزاں لبزے اے رنگا بنت’’ھو۔! پلانی واجھے۔۔مزنیں مردمے۔۔ما کُجا ءُ پلانی کُجا۔۔،ادا لبز وَ سر زاہرءَ شریں قابل احترامیں گشگ ءَ انت پلانی ءِ بابتءَ بلئے دیمے مردم آئی ءِ باڈی لینگویجءَ کہ گنداِیت آھرا سما بیت کہ اے واجہ پلانی ءِ بابتءَ چے گشگ لوٹیت۔
اگاں بلوچ سائیکوءَ یک تب زانتیں مردمے بچاریت تہ یک ھبرے تچک اِنت کہ بلوچ ءِ گیشتریں مردم ذاتی انا پرستیءِ آماچ اَنت پمشکہ آ ہچبر ہچ ھبرے تہا پروش ورگ یا پُشتءَ کنزگءِ حقءَ نہ اِنت۔چش کہ مئے ہر یکےءِ روشت گوں دومیگءَ یک حسابءَ اَنت ہمے ھاترءَ مئے یکے دومیگءَ ہمے روشتانی حسابءَ پسہ اوں دئیگی اِنت۔ءُ بلوچ ءِ آبادی اوں چہ اندگہ راجانی حسابءَ کم تر بوتگ ءُ شنگ شانگ بوتگ پمشکہ بلوچءِ مقابلہ مدام گوں وتی براتءَ بوتگ ءُ آئی ءِ کش ءُ کراں دگہ درآمدیں راج نہ بوتگ۔ہمے واستا اے نیگیٹیو رَوِشت کہ مئے زندءِ بہرے جوڑ بوتگ ما ایشی ءِ آماچ بوتگیں ءُ یکے دومیگ جہل دور دئیگ ءُ پروش دئیگءِ واستا مئے اندرءَ اے رَوِشتاں سک جاگہ کتگ ءُ مرچی اے رَوِشت مئے زندءِ مزنیں بہرے جوڑ بوتگ اَنت۔ءُ مارا ہچ رنگءَ دیما رَوَگ نہ ھلگ ءَ اَنتءُ مئے چاگرد ءِ ہر تک ءُ پہناتاں مارا پُشتءَ برتگ اِش ءُ پروشءِ آماچ اِش کتگ۔
اگاں جھلاوان،سراوان ،شال یا بگٹی،مری ایریاءِ بلوچ کہ بوتگ اَنت آہاں مکران ءِ نندوکیں مردمانءَ مدام لوُجّر خور،، گشتگ،یا مکرانءِ نندوکیں مردماں مدام براہوی اسپیکنگ بلوچانءَ ’’دڈنمبو‘‘ءِ نامءَ توار کتگ۔اے ہما رَوِشت بوتگ اَنت کہ یکے دومیگءَ ہچ حسابءَ نیارگ ۔یا ما بازیں بلوچ دمگانی اے رَوِشتاں مدام ہر ساہت گنداِیں کہ ما یکے دومیگءِ نامءَ پہ مان نیاتکی کپّی چُنڈی کن اِیں،پہ دَروَر ما مدام مجیبءِ نامءَ مُجیبُک،،حبیبءِ نامءَ حبیبُک،،جام ءَ مدام جامُک،اللہ بخشءَ ’’اَلُّک‘‘ گش اِیں یا تاجءَ ’’تاجُک‘‘ءُ ناگمانءَ ’’ناگوُ‘‘ءُ ہمے رنگءَ خدا بخش ءَ ’’حُدوکّ‘‘گش اِیں۔اے کیفیت دو ٹیمباں بیت انت اولی وَ ہما رَوِشت اِنت کہ اجتماعی تبءَ گوں ہمگرْنچ اِنت دومی وَ برے برے کہ یک مردمے سک ترقی کنت دیما رؤت مارا زہر کئیت ءُ ما دیم ءِ مردمءَ ہمے رنگیں ناماں گوں توار کن اِیں۔
نیم نام توار کنگ باز براں پہ دوستی بیت بلئے ہما ساہتءَ کہ پہ دوستی توار پر کنگ بیت آ ساہتءَ توار پر جنوکیں مردمءِ باڈی لینگویج وت زانگ بیت کہ اے پہ دوستی نیم نامءَ توار کنگ ءَ اِنت ءُ ہما کہ پہ حسد یا پہ مان نیاتکی توار پر جنگ بووگ ءَ اِنت آ اوں زانگ بیت۔
ہمے رَوشتانی برکت اِنت کہ مرچی ما راجکاری Politics،لبزانک Literature ،ءُ زندءِ اندگہ پڈا بہرءُ بانگ بوتگیں ۔ادا من یک ھبرے دگہ گیشینگ لوٹ آں کہ مدام مردم بہر ءُ بانگ بووگ ءَ نیگیٹیو نہ زور انت بلکن ایشی ءَ ڈیموکریٹک رنگےءَ چار اَنت کہ ہر یکے ءِ وتی لیکو بنت یا وتی جتائیں نظریہ بیت پمشکہ کس کسّی بندوک نہ انت کہ ہرچیز تو جیڑے یا ہما راہءَ کہ تو روئے دومی اوں ہما راہءَ بئیت انت۔من وت اوں ہمے ھبرے منّوکاں بلئے ما کہ اے چاگردی پرشت ءُ پروش ءِ ھبرا کنگ ءَ اِیں بلوچ ءِ اے پرشت ءُُ پروش، آ پوزیٹیو پرشت و پروش نہ اِنت۔دنیاءِ تہذیب یافتھیں راج یا ملکانی تہا لبزانکی یا راجکاری پڑا مدام دو،،راہ ءِ مردم بنت یکے لفٹ گشگ بیت ءُ دومی رائیٹ گشگ بیت۔بازیں جاگہاں سیمی راہ ءِ اوں گنجائش ھست اِنت کہ ہما ملک یا راجءِ راجکاری،لبزانکی یا چاگردی تبءِ متابکءَ سیمی راہ گیشینگ بیت،بلئے بلوچ ءِ چاگردءَ اگاں چماں شانک بہ دیئے تہ ادا ہر یک مردمے گوں وتی نیگیٹیو رَوِشتاں جتائیں راہ،جتائیں لیکہ ءُ نظریہ ءِ مردمے۔اے ھبر اوں راست اِنت کہ بازیں نیگیٹیو رَوِشت مارا چہ قدیمءَ گون اَنت ءُ بازیں رَوِشت ہما دری راجاں کہ مئے سرا حاکمی کتگ ءُ مئے سرڈگار آوار جتگ اِش،ہما راجاں چہ ما بازیں عادت زرتگ اَنت۔بلئے ما ہر چیزءَ درامداں بائدیں میاریگ مہ کن اِیں۔داں کہ ما وتی ردیاں وت مہ منّ اِیں ءُ اشانی سرا چمشانک مہ دئے اِیں ءُ اشاں ھلاس مہ کن اِیں تہ ہما وہداں مئے دیمروی یا مئے راجی زرمبشءِ کامیابی سکّیں مشکلیں کارے بیت۔چیا کہ مئے راجکار،ہما راجکار کہ یک گلے ءِ سروک اَنت ،آ ہچبر دومی مردمءَ وتی درور نہ کن اَنت ءُ مدام یکے دومیگءِ ھلاپءَ ھبر کنگ،لابی اِنگ،یکے دومیگءَ را جہل دور دئیگ،بد رَد کنگ ءُ انچیں رَوِشتانی آماچ اَنت کہ دیمترا اشانی یک بووگ ءِ ہچ رنگیں امکانات گندگ نہ بیت۔منءَ یات اِنت، وہدے کہ سوشل میڈیا ءُ روتاکاں کہ بلوچستانءِ دو مزنیں گلانی نیامءَ یکے دومیگءِ سرا بھتام تراشی،بندات بوت ءُ ہمے ھبر دیما اتک کہ ما جمہوری پارٹی اِیں ءُ ما تنقید یا نگد ءُ ایرادءِ منّوک اِیں بائداِنت ردی منّگ بہ بنت ءُ یکے دومیگءِ ردیانی نشاندہی ءَ بہ کن اِیں۔ہمے نیامءَ بلوچ نبشتہ کار،کوّاس واجہ صورت خان مریءَ وتی یک انٹرویوءِ تہا گشت کہ ’’اگاں اے دوئیں مزاحمتی گل‘‘یکے دومیءِ ھلاپءَ جنگءِ میدانءَ بیا اَنت تہ دنیاءِ ہچ طاقت اشانی سلاہءَ کُت نہ کنت ءُ اے یکے دومیگءَ ھلاس کن انت نوں بس کن اَنت،،۔
منی ھیالءَ اے ہمے راجی نیگیٹو رَوِشتانی پُشدرءَ واجہ صورت خان مریءَ گشتگ کہ مئے رَوِشت انچش اَنت کہ ما یکے دومیگءَ برداشت نہ کن اِیں ءُ ما انا پرستیں مرد ایں، اگاں ما یکے دومیگءِ دیمءَ اوشتات اِیں تہ کس مارا گیشءُ گیوار کت نہ کنت داں کہ ما یکے دومیگءَ ھلاس مہ کن اِیں ۔بلوچ راجی دپتر اگاں چارگ ءُ تپاسگ بہ بیت مارا بازیں وئیل دست کپیت کہ بلوچاں وت ماں وتی جنگ، گوْنڈ گوْنڈیں ھبرانی سرا بندات کتگ ءُ یکے دومیگ ءِ بیست بیست سریں ءُ لائقیں مردم کشتگ اَنت۔بلوچ گلزمینءِ چاریں کُنڈ ہوناں مین اَنت گوں اے گونگیں وئیل ءُ واقعاتاں۔
کوہنیں زمانگاں وانگ ءُ زانت ءِ کمی بوتگ ءُ سائنس ءُ ٹیکنالوجی ءِ دیمروی اے رنگءَ کہ مرچی بوتگ،پیشءُ زمانگاں چش نہ بوتگ پمیشکا بلوچ راج دپترءِ تہا ما گنداِیں کہ بلوچ مزنیں زھم جن بوتگ اَنت ءُ مزن مزنیں جنگ کہ بوتگ انت بلوچ سوبین بوتگ اَنت۔مرچی کہ دنیا گوں سائنسی علم و زانتءَ ہمگرنچ اِنت،ہر چیز بدل بوتگ اَنت۔جنگانی رہبند بدل بوتگ اَنت ہر یک راجے ءِ لیکو بدل بوتگ اَنت بلئے مرچی بلوچ وتی ہما کوْہنیں زہم جنی ءِ وابان اِنت۔برے برے ورناہانی مجلساں کہ مردم نندیت گیشتر یں مردمانی ھبر ہمیشنت کہ’’اے پنجاپی چِرِّ کی‘‘مارا چے کت کن اَنت۔۔۔! اے ھبر اوں ہما مان نیارگ اِنت کہ زیک بلوچ زھم جن ءُ جنگجو بوتگ مرچیگیں نوکیں کرنءَ اوں ہما کوْہنیں واباں در نئیت۔ہمے سوْب اِنت کہ وتی زند،چاگرد،وشی،مرگ ءُ میران،جنگ ءُ جدل،لبزانک،راجکاریءُ زندءِ ہچ تکءَ حکمت عملی گوں منصوبہ بندیءَ نہ بنتءُ اے شورشءِ تہا مدام لَٹّ وارت ۔
یک سِلّیں عادتے ایش انت کہ ما بہ حیثیت راج ہر واقعہ،ہر دروگ،ہر ھبر ءُ ہر مردمءِ باروا وت سرا ’’رائے‘‘ جوڑ کن اِیںءُ ہما ھبر کہ نہ بوتگ ما جوڑین اِن ءِے ،بزاں کہ بلوچی یک بتلے ھست اِنت’’نرینءَ کُرَّ گ‘‘چیرءَ دئے اَنت ،ھالانکہ نرین دلوت بہ بیت یا نریں بنی آدم ءُ درچک ءُ دار ،ہچ رنگءَ چُک ءُ بر چہ وت نہ کنت ،بزاں اے نہ بووگی چیزے بلئے ما ایشی ءَ کن اِیں۔غلط العام نامیں ٹرمے ھست کہ مئے مارشت،مئے زبان،مئے رہبندانی تہا بازیں جاگہاں گندگ بیت۔اے کلیں نزوری سدانی سالاں چے مئے اندری مارشت،ءُ شخصیتانی تہا جاگہ کتگ نوں اشانی در کنگ نہ بووگی گبّے نہ اِنت بلئے سک گران اِنتءُ باز جہد کنگ لوٹیت ءُ باز وہد ہم لوٹیت۔البتہ مرچیگیں زمانگءِ ہما مردم کہ پُہتہ ءُ وانندہ اَنت آہانی ذمہ واری کمے گیش بنت ءُ اے رنگیں جاورانی گرءُ داراں آہانی کرد مزنیں ارزشتے داریت۔اے رنگءِ نفسیاتی ،سیاسیءُ راجکاری جیڑہانی نشاندہی،ءُ آہانی گرءُ دار کنگ المی اِنت۔رَوِشت(Attitute ) ءِ راجانی زندءِ تہا مزنیں ارزشتے ھست اِنت بائدیں ما وتی رَوِشتاں گوں وت،گوں وتی سنگتءُ ہمبل،گون وتی ہمساہگءُ ہمراہاں ابید گوں درآمدان اوں شر بہ کن اِیں داں کہ ہمے عادت مئے پدریچاں گون مہ بیت ءُ مئے راجی دیمرویءِ دیما ہچ رنگیں اوشت ءُ رکاوٹ مئیت۔
بلوچ چاگردءَ پوزیٹیو رَوِشت اوں سک باز اِنت بلئے مئے مول ءُ مراد ہمیش اِنت کہ ما وتی نزوری ءُ نیگیٹیو رَوِشتاں گیشتر فوکس بہ کن اِیں ءُ اشاں چہ وت در کنگءِ جہدءَ بہ کن اِیں داں کہ ما مرچیگیں دنیاءِ گاماں ہوار شُت ءُ زندگ بوت بہ کن اِیں ۔
اگاں ما یکے دومیگ ءِ عزّتِ نفس،،ءِ ھیالداری بکنیں تہ ما وتی اندرءِ انسانءَ رنگراہان چہ در کُت کناں۔چونہا راجکاری،بلئے آشوبی راجکاریءِ تہا یکے دومیگءِ سرا بھیسہ کنگ المی اِنت،بلئے تربیت چدءُ مستریں کارے کہ چینکس تو ھیل زرتگ ءُ لیکہاں گوں ھمگرْنچ ئے یا وتی ادارتی ذمہ واریاں جوانیں رنگےءَ پیلو کنگ ءِ لائق جوڑ بوتگے۔اے ہما کار اَنت کہ یک راجکاری ادارہے ءِ اولی ذمہ واری اَنت کہ وتی باسکاں دنت اِش۔ہر قدمءَ مارا وتی نیگیٹیو رَوِشت وت چارگی ءُ ھلاس کنگی اَنت۔