چندے گپ میر گل خان نصیر ءِ شعری دیوان”گُلبانگ” ءِ بابت ءَ
چندے گپ میر گل خان نصیر ءِ شعری دیوان”گُلبانگ” ءِ بابت ءَ
مومؔن مزار
بلوچی نوکیں شاعری ءِ بندات ءِ بابت ءَ گیشتر نبشتہ کار اے گپ ءَ تپاک اَنت کہ ایشی ءِ بندات کنوک میر گل خان نصیر اِنت۔
بلوچی لبزانک ءَ گل خان نصیر ھما نام اِنت یکے وَ بلوچی ءَ را دری شعری تہراں چہ آشنا کنت ءُ دومی بنگپی حساب ءَ ھم بلوچی نوکیں شاعری ءِ دامن ءَ پراہ ءُ شاھگان کنت۔
سیمی گُل خان نصیر بلوچی لبزانک ءِ دیمروئی آروکانی تہ ءَ ھما مردم اِنت کہ آئی ءَ گُشت کن ئے یک لبزانکی آشوبے آورتگ کہ بلوچی زبان ءِ اولی شعری کتاب چاپ ءُ شنگ بیت”گُلبانگ” ءِ نام ءَ تہ اے کار ءُ ساچشت ءِ واھُند ھم گل خان نصیر اِنت۔
گل خان نصیر ءِ ھمے کتاب ءِ بابت ءَ مئے مسترینانی گُشگ اِنت کہ اے زمانگ ءَ وھدیکہ “گلبانگ”چاپ ءُ شنگ بیت تہ درائیں بلوچ وشی درشان کن اَنت کہ مئے زبان ھم چاپ ءُ شنگی زبانے ءُ ایشی ءَ را چو مقدسیں کتابے ءِ رنگ ءَ دوست دار اَنت ءُ وتی لوگ ءَ ایرکن اَنت ئے۔
انوں جہد کناں ھمے کتاب ءِ سرا چمشانکے بدیاں۔
اد ءَ یک گپے دلگوش کرزیت ھرچی کہ چہ ھمے کتاب ءَ زورگ بیت تہ آیانی سیاھگ بدل کنگ نہ بیت، دومی منی گپ ایشی ءِ اولی ایڈیشن ءِ بابت ءَ اَنت چیاکہ منی گورا پہ گپ ءُ تران ءَ ایشی ءِ اولی ایڈیشن اِنت۔
“گُلبانگ” ءِ بزانت ءُ معنا گُل ءِ آواز اِنت۔ اے کتاب اولی رند ءَ 1951 ءَ چاپ ءُ شنگ بیت”بلوچی زبان ءِ دیوان کوئٹہ” ءِ نیمگ ءَ وھدیکہ دومی رند ءَ 1989 ءَ “بلوچ دود و ربیدگی و پٹ و لوٹی انجمن کراچی” ءَ ۔ کتاب ءِ نہاد سئے کلدار نبشتہ اِنت، وھدیکہ اے کتاب درستی ءَ 144تاکدیم انت،ایشی ءِ پیشگال گل خان نصیر ءَ وت نبشتگ کہ شعر ءِ دروشم ءَ اِنت۔
ایشی ءِ بندات گوں”دعا” نام ءِ لچہ یے بیت وھدیکہ کتاب سئےبہر ءَ اِنت ءُ کل ایشی ءِ چل ءُ چار شعر اَنت کہ گیشتری بہر شعرانی لچہ اَنت ءُ مئےنگدکارانی گُشگ ءِ رد ءَ ایشی ءَ چندےدستونک ھم ھوار اِنت۔
شعرانی سرنامگ ءُ بہر اے وڑا اَنت کہ
اولی بہر ءِ نام “گال ءُ گفتار”
لعنت پہ چُشیں زندی ءَ ،شاعر نصیر خارانی ءَ گوں،نوک ءِ نوبتان ءَ چارین،فریاد،خیالِ نوک ءِ ،مترس،جی زری نوداں،تلاش،واب ءِ براساں ہوش کنت، دردانی درمانی۔
دومی بہر ءِ نام “درد و اظہار”
بیااوبلوچ،دیماقدم،زندگی اَ ء پیام،انقلاب آیگ ءَ اِنت،سوغات، آحتہ نوک ءِ باریئے،اَےبلوچاں اتفاق،نوجواناں گوں،حیف،شاعر ءَ گوں،منی گال،بلوچ و شاعر،نورامینگل،قوم اء غدار،غلامی اء خو،زاوہ اء کوہ ءَ گوں،من،پاک ءِ وطن،داستانِ نوشکے،بیا وقاب کوہی۔
سیمی بہر ءِ نام “دُرّ وشاہوار”
سحتگ ءِ دل اء فریاد،غریبانی بیکسی،پُردرد ءِ توار،گُشتن،ہرچہ باداباد،تسلیم مکن،درا ءِ گپ،ماجراچے اِنت،من چے منی زبان چے،بدرنگی،ہمّت اءبہر،نوک اءپیغام،سرگرکہ جہاں سرگپت،نوجوانی توے۔
چوشکہ اد ءَ چہ ھمے شعرانی بُنگپ ءَ وت زانگ بیت کہ گُل خان نصیر ءِ شاعری سرجمی ءَ بلوچ ءُ بلوچستان ءَ چاگرد کنت۔
نوں بیا ادا چہ ھمے شعراں چندے درور ایر کناں بلے بندات ءَ اے شعر ءَ بچار اِت کہ واجہ میر گل خان نصیر چونیں رنگے ءَ وتی شعرانی تہ ءَ وتی راج ءَ آگاھی دنت کہ آ دری مردمانی بدیں کار ءُ نیّت ءَ سرپد بہ بنت دانکہ رپینگ مہ بنت کہ تاوان ورنت۔
ما پہ توکل ءَ الہی
کاران ءَ کناں برجاہی
براسان ءَ دیاں آگاہی
نیلاں دشمناں پہ دراہی
یاکہ اے شعر ءَ بچار اِت کہ آ بلوچ ءَ را شہ واب ءَ ٹوھین اِیت، نوکیں جہان ءِ مٹ ءُ بدلی ءِ بابت ءَ آوان ءَ معلوم دار کنت کہ ہمت بہ کن اِت، دنیا ءِ نوکیں راھبنداں بہ رو اِت بزان علم ءُ زانت ءِ نیمگ ءَ کہ جہان ءِ راج گوں تیزی ءَ دیمروئی کنگ ءَ اَنت۔
واب ءِ براساں ہوش کنِت
عاقل اَما اِنت ہوش کنِت
پنتاں براسی ہوش کنت
کاراں پہ عقل و چوش کنت
نوں چکتگ عقل ءَ طناب
برز ءَ و جہل ءَ زیر آب
دنیا روان اِنت پہ شتاپ
نوں کُہنگ ءِ راہ و خیال
اَستنت پر قوماں وَبال
سنگ اَنت پر راہِ کمال
سنگاں چہ راہ ءَ دورکنِت
بُن چمگانش کور کنِت
براساں پہ علم ءَ زورکنِت
ورنا روِت گمنام بِت
ترس اِنت منا بدنام بِت
بزاں گل خان نصیر ءِ گُشگ ءِ رد ءَ شُما اگاں نوکیں جہان ءِ راہ ءُ راھبندانی وڑا نہ شُت اِت گڑا جہان ءِ دیم ءَ شُتگیں راج ءُ ملکانی دیم ءَ جہل درا بئے اِت کہ اےبنامی یے زانگ بیت۔
دومی نیمگ ءَ بلوچ ءَ را اے ھم گُشیت آگاہ بہ بو دری زور ءُ طاقت ترا تاوان بہر کنگ ءَ اَنت،تئی مُلک ءِ مال ءُ مڈی برگ بوھگ ءَ انت، پدا ھمے دز ءُ ڈنگانی دیم ءَ بہ دار ءُ وت ءَ را ءُ وتی گُلزمین ءَ پہریز بہ کن۔
بیااو بلوچ بیااو بلوچ
گالے گُشیں امروزئی
بیااو بلوچ بے بندر ءِ
گار کرتگ اءراہ ءَ وتی
مُلک ءَ تئی ڈنگے جتگ
بُن داتگ اَنت لوگاں تئی
مالاں تئی بار کرتگ اَنت
لیکن ندارئے آگہی
ھمے رنگ ءَ گل خان نصیر وتی راج ءِ تہ ءَ پہ گلزمین ءَ یک انچیں جزبگے ودی کنت کہ اے شعر ءَ من پہ درور ءَ ایر کنگ ءَ اوں ایشی ءِ ریچ ءُ روانی شہ جزبگ ءَ سریچ انت پورہ تئی تہ ءَ وتن دوستی ءِ جزبگ پیک ءَ رؤت چیاکہ تئی دیم ءَ راستی ءَ یک انچیں ندارگے ودی کنت۔
کدم کدم روان بِبِت
دلیر ءُ پہلوان بِبِت
پہ شانِ مادرِ وطن
فدا گوں جسم وجان بِبِت
پہ نام و ننگ آبُرو
سراں وتی دیان بِبِت
غلامی ءَ چہ درکپِت
کدم کدم روان بِبِت
گُل خان نصیر شعر ءَ چہ چے کارگیپت آ شاعری ءَ چے سرپد بیت دگہ شعرے دلگوش بہ کن اِت کہ اد ءَ آئی ءِ لیکہ تچک ءَ گندگ ءَ کیت۔
شاعراء گالاں چہ بگی بہرے
پہ وتی قوم اء شربکنت کارے
بزاں اد ءَ ھمے زانگ بوت کہ گل خان نصیر شاعری ءَ یک قومی کارے، زمہ واری ءُ ھزمتے سرپدبیت۔ وھدیکہ گل خان نصیر وتی راجمان ءِ تہ ءَ گریب ءُ ھزگار ءِ زند ءِ تپاوت ءَ گندیت تہ چوشیں شعر گُش اِیت۔
دل دُوت کنت آچ چہ چمان زِراب کنت
یک آچشے کہ جان و دل ءَ را کباب کنت
مزدور گُشنہ لاپ شپ و روچ کار کنت
سرمایہ دار عیش کباب و شراب کنت
انچوشکہ من برز ءَ گپے جت کہ گُل خان نصیر ءِ شاعری ءِ رنگ چہ آئی ءِ ھمے کتاب ءِ شعراں زانگ بیت کہ آئی شاعری بلوچ ءُ بلوچستان ءَ چاگرد کنت بزاں آئی شاعری گیشتر لس اُلس ءِ نمائندگی ءَ کنت بلے ادا چندے انچیں شعر گندگ ءَ کیت کہ اودا ایوک ءَ گُل خان نصیر ءِ جند اِنت، بزاں جندی زندگی تک ءُ پہنات گندگ بنت چوشکہ یک شعرے”نوجوانی توئے” ءِ نام انت کہ اے یک رنگی ایں شعرے بزان مہرانکی بلے اد ءَ ھم آئی ءِ گور ءَ اولی اِشک وتی زمین اِنت ءُ پد ءَ دوستدارءَ۔
چہ عشق اءملنگی و بےساری ءَ
مریدُن منی جان و حانی توے
چہ کل ءِ جہان ءَ وطن ساری ءَ
وَ گڈ اَچ وطن دوست ءُ جانی توے
دومی گل خان نصیر ءِ دگہ یک جندی شعرےکہ آئی ءِ سرنامگ”شاعرنصیرخارانی ءَ گوں” ءِ نام ءَ اِنت۔
اے شعر ءِ تہ ءَ گل خان نصیر ءِ ندارگ ساسازی باز جوان گندگ ءَ کیت، شاعر ءِ منصب ءَ ھم بیان کنگ بوتگ۔
نگد ءَ چہ اے گپ دیم ءَ کیت کہ گُل خان نصیر ءِ کتاب گلبانگ ءِ گچینی شعراں چہ یکے ازمی حساب ءَ ھمیش اِنت کہ اد ءَ باز ھنر کاری گندگ ءَ کیت۔ سرجمی ءَ شعر ءَ وت بہ وان اِت۔من ادا ایوک ءَ ھمے شعر ءِ چندے گال ایر کنین کہ ھمے شعر ءِ پژدر ءَ چونیں کسہ یے ھست اِنت بزاں اے شعر چیا گُشگ بوتگ۔
اےمنی براس و ہمرگ و ہمنامء نصیر
شاعرِ وشگو،حاکمی گالانی دَبیر
سال بدل بوتنت نوبتے نوک ءِ جت نصیر
باریئےنوک ءِ آحتگ و گشتگ چرخ پیر
شاعراں اِشتگ کہنگ ءِ شعرانی لکیر
اَچ تنوباں نوں کپتگ اَنت سرخیل و امیر
من دہیں پنتے، تومنی پنتاں بزیر
پنت منی شدر ءِ گہور و دُراَنت بے نظیر
ہمترا زوراَنت مِسک گوں وشبوء عبیر
قیمتش گران اِنت اچ زر و سہران امیر
دے سلامان ءَ بیاپداسبز ءِ کوتری
مئےتلارانی وش گُش ءِ لڈوک ءِ پری
مادری میراث اِنت منی شعر ءُ شاعری
حکمتی گالاں کس نہ کنت گوں من ہمسری
نام منی گل خان اِنت چماذگراں ریکسری
میر رحیم خان اء من گہار ذاکن دروری
من نصیر اِشتُن شاعری نامےپروَتا
عرض منی اِیش اِنت تو وتی نام ءَ کن جتا
پہ در ءِ مُلکاں دنت منی دوستان ءَ خطا
گرسلامان ءَ نُوں توے،بامانِ خُدا
گڈ سر من ھمے گُشین کہ میر گل خان نصیر ءِ اے کتاب ءِ درائیں شعرانی تہ ءَ بلوچ ءِ شعور ،تپاکی ءُ پدمنتگی ءِ گپ بوھگ ءَ اِنت کہ بلوچ وانگ ءِ نیمگ ءَ بیا اَنت، آ دری مردمانی پندلاں سرپد بہ بنت ءُ وتی جندے ھم ھمے مردماں بہ زان اَنت کہ آ دری مردمانی کمک ءَ گوں اَنت۔
کتاب ءِ درائیں شعر وتی زمانگ ءِ جاول ھال ءِ جوانیں وڑے ءَ عکاسی ءَ کن اَنت ءُ شعرانی زبان سادگ اِنت کہ لس اُلس ءِ زبان ءَ اَنت۔
باز مردم ایشان ءَ نزوریں شعر گُش اِیت بلے چوش نہ اِنت کہ اے کتاب ءِ تہ ءَ گُل خان نصیر ءَ جوانیں شعر نہ گُشتگ پہ درور ایشی ءِ تہ ءَ باز شعر ھست کہ چیزے اد ءَ دیم ءَ آرگ ھم بوت۔
ھمے کتاب ءُ شعرانی سوب ءَ بلوچ راجمان ءِ تہ ءَ گوں زبان ءُ زمین ءُ راج ءَ یک محکمیں مہرے ءِ ودی کنگ ءَ میر گل خان نصیر سوب مند بوتگ تہ منی ھیال ءَ اے کسانیں کردے نہ اِنت۔ چیاکہ آئی ءِ پکر ءُ فلسفہ ایوک ءَ بلوچ بوتگ ءُ مرچی بلوچ ءِ زبان ءُ لبزانک وت اے گپ ءِ مانزمان اِنت کہ میر گل خان نصیر ءِ اے کتاب ءُ شعراں بلوچ راجمان ءِ دیمروئی ءَ پہ چونیں ساچے ودی کرتگ۔
انوں من وتی گپاں گوں نمیرانیں میر گُل خان نصیر ءِ اے شعر ءَ ھلاس کنین۔
اے خُدا وند بلوچان ءَ چُشیں مردم بدے
پُردماغ و جان نثار و زندہ دل روشن خیال
