رسول بخش فرید۔ چار جھت ءِ ازمکار
نبشتہ کار: عمران رزاق

بس ھمے درد اِنت کہ منی ڈیھہ ءَ
آبلہ بوت اَنت پاد پُلانی

ھندوستان ءِ مزن نامیں سازگر جوڑ ی ندیم ءُ شراوَن ءَ ھمک ھما مردم زانت کہ آ گوں ھندوستان ءِ تامراں یاں گوں ھندوستان ءِ سازءُ زیملاں نزیکی داراِیت۔نوزدہ سد ءُ نود ءِ دھک ءَ بگر داں دوھزار دہ ءَ اے جوڑی ءَ بازیں تامرانی سوتان ءَ ساز ءُ زیمل داتگ۔ اے دراجیں باریگ ءَ تامرانی ایوک ءَ ساز ءُ زیمل دیوک ھمے دوئیں نہ بوتگ اَنت بلکن بپی ءُ لھری،آنند ملند،آنند بکشی،اسماعیل دربار، آدیش شری واستو، اسماعیل دربار، انو ملک، لکشمی کانت پیارے لال، راجیش روشن، ساجد واجد، سنجیو درشن، شنکر اھسان لوئےءَ۔۔ھوار دگہ بازیں زیمل زانتے بوتگ۔ بلے ایشانی(ندیم ءُ شرونءِ) رِد ءُ بندداتگیں ساز ءُ زیمل چہ درستاں گیش مھلوک ءَ دوست ءُ پسند کرتگ۔ چوناھیءَ زیملی دُنیا ءَ اے نام ندیم ءُ شرون نبشتہ کنگ نہ بنت بلکن ندیم شروَن نبیسگ بنت بلے  راست ھمیش اِنت کہ یک مردمے نہ اِنت بلکن اے دو مردُم (جوڑی)اَنت۔ھمے جوڑی ءِ یک تا یے ءِ نام شرون کُمار راٹورءُ دومی تاءِ نام ندیم اختر ثافی بوتگ۔

ندیم ءِ بابتءَ ھیال کنگ بیت کہ آ یک لس انسانے نہ بوتگ بلکن چوش کہ ھندی ءَ گُش اَنت (مھا پُروشے) بوتگ۔آئی اندرءَ اللہ تعالی ءَ بازیں زانت ءُ سنچ اِزم ءُ ھنر داتگ۔ ھمے ھاترءَ آ سازءُ زیمل زانت ،گُشندہ ،شائر ،ازمکار (اداکار)،ترزنگار ءُ دگہ باریں چے چے یے بوتگ۔ھمے ھساب ءَ ھندوستان ءِ مزن نامیں سازگر ھمیش ریشمیا ءَ اِنت کہ آ اے وھدا ں داں سازگر ،گُشندہ ، ازمکار ءُ دگہ بازیں پڑےءَ کار ءَ اِنت۔اگاں ھمے ھسابءَ بلوچی ساز ءُ زیمل ءِ نیمگ ءَ بیایاں گُڑا اے تران پدر بیت کہ رسول بخش فرید ھم ھمے جھت ءِ ازمکار ے کہ ندیم ءُ ھمیش اَنت۔

چوناھی ءَ ازم کجام ھم بہ بیت آ اللہ پاک ءِ دادے کہ دست کپ اِیت،آئیءِ زُورگ ءَ مردمےءِ وتی دست مان نہ اِنت بلے  انسان چہ وتی جھد ءُ کوشست ءَ آئی(ازمءِ) ءِتہءَ  شری ءُ گیشی آوَرت کرت کنت۔چوش کہ اگاں کسی ءِ گُٹ چہ کُدرتءِ نیمگءَ وش اِنت ءُ آ تُوتی لسان اِنت تہ آسوت گُشت کرت کنت بلے  اُستاد ی ھما وھداں آئیءِ باتن ءَ آھت کنت کہ آ مُدام ھارمونیم یا ں ایندگہ سازےءِ سرا ریاز(محنت) بہ کنت۔

بلوچی ساز ءُ زیمل ءِ تران بہ بیت گُڑا یکدم مردم ءِ دل ءَ بازیں وش گُٹانی اکس پدر بیت۔اُستاد ستار ءَ چہ بگرداں سلیم بلوچ ءَ بیا اے رم سک دراج اِنت۔بلے  اے تران ءِ سرا باید اِنت بد برگ مہ بیت کہ بلوچی ساز ءُ زیملی امروز ءَ گُشندہ بے کساس اَنت، بلے  زیمل زانتیں گُشندہ ءُ اُستاد کم بوتگ اَنت۔آئی ءِالت اے بوت کنت کہ پیشی زمانگ ءَ ھاسیں تیاری یے چہ پد اے پڑءَ(زیملءِ)آئیگ نہ بوتگ بلکن اناگتہ آئیگ بوتگ۔ایشیءِ مثال ایش اِنت کہ ھر کجام مردم ءِ گٹ وش بوتگ گُڑا آئرا مردماں گُشگ کہ تئی توار سک وش اِنت تو سوت بُہ گُش۔اے بابتءَ زندگیں مثال ءُ درور ھست ۔

بلے  اے پیشی زمانگ ءِ تران اَنت نوکیں ءُ ھستیں نوبت ءُ باریگ اے وڑ ءَنہ اِنت۔نوکیں باریگ ءَ گیشتری سازندگ ءُ گُشندھاں پیسرءَ سالانی سال آزمودگی ءُ ریاضت کُرتگ تہ پدا ساز ءُ زیملی امروزءَ آھتگ اَنت۔ اُستادرسول بخش فرید ھم یک ھنچیں نامے زانگ بیت۔

رسول بخش فرید ءِ نام من نمیرانیں اُستاد نور خان بزنجو ءِ نوار(شیِرکنیں یات) ءَ چہ کوھنیں باریگ ءَ اِشکُتگ اَت بلے من آئی ازم ءِ منوگر چہ ھما زمانگ ءَ بوتوں کہ وھدے گلگ کلانچ ءَ یک آروسی دیوانے بوتگ اَت ءُ آئی گوں نورخان بزنجو ءَ ازمی(بینجوءِ سرا) ھمراہ داری کُرتگ اَت۔ھاس مُبارک قاضی ءِ ھمے سوت :

باندا کہ سرگراں سفر ءَ یار زندگی

داں منزلے رسیناں ترا یار زندگی

ءِسر اآئی بینجو ءِ جنگ ءِ وڑءُ وزم وتی مٹ ءُ بدل وت اِنت۔

رسول بخش فرید ءُ آئیءِ بینجو زانتیءِ بابتءَ ما دیریں اِشکُتگ اَت بلے  اول رندءَ ماآ ھما وھدءَ دیست وھدے مشکے ءَ آ گوں آرف بلوچءُ اُستاد رفیق ءِ ھمراھی ءَ یک آروسی دیوانے ءَ آھتگ اَت۔اے منی ھیال ءِ ردا دوھزار سئے (2003)ءِ سال اَت ءُ نمیرانیں نورخان بزنجو ءِ بیرانی ھم تاجگ تاجگ اَت۔گُڑا اے وھدءَ رسول بخش فریدءَ گوں آرف بلوچءَ ساز ءُ زیملی آچ روک کُرت۔ نورخان بزنجو ءِ درد ءُ زھیراں آرف بلوچ ءُ رسول بخش فرید ءَ دوئیناں وتی ازم ءَ گوں ھوار وتی ارس ھم شلینت اَنت۔گُڑا اولی رند ءَما رسول بخش فرید ءِ ازمی کمال ءُ بینجو زانتی ءِ آزمان دیست۔

وھدے کہ ھمے سوری دیوان ءَ چہ پد رسول بخش ءَ سنگتانی دیوان ءَ عطاشاد ءِ اے آزاتیں لچہ گوں وش گٹی ءَ گُشت

نوں دل گُش اِیت سُھب ءَ بہ من نہ بیگہ ءَ

بام ءَ بزاں نہ رولہ ءَ

چے درین،چے استین،چے مسکیں سمین

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

گُڑا کل آئی ازم ءِ منوگر بوت اَنتءُآئی ترزنگاری ءِ واہگ دار بوت اَنت۔

بلے  داں اے وھدءَ منءُ منی وڑیں بازیں مردمانی ھیال ھمیش اَت کہ رسول بخش فرید تھنا بینجوساز کنگ ءِ آزمودگ کارے بلے  وھدے کہ آئیءَ نورخان بزنجو ءِ یات ءَ پسنی ءَ بوتگیں سال روچی دیوان ءَ سروز گوں الھانیں ترزاں نالینت گُڑا اے تران مئےءُ مئے وڑیں نازانتانی دیمءَ  پدر بوت کہ آ سروز ءِ ساز کنگ ءَ ھم زانت ءُ شر زانت۔چہ اے وھد ءَ پدمئے دلانی تہءَ  فرید ءِ ھما کہ اکس اَت تہ آئیءِ تہءَ  گُڑا فرید ءَ را بینجو گوں ھوار سروزے ھم دست ءَ اَت۔

اُستادنور خان بزنجو ءِ داں قیامت ءَ نمیران بوگ ءَ را چیزے سال گوست گُڑا اے ھال شنگ اِت کہ رسول بخش فرید ءِ گشندھی ءِ نوارے شنگ بوگ ءَ اِنت۔اے وَ نوکیں ھالے اَت ما پہ دل ءُ جان ودار بنا کُرت کہ باریں فرید ءِ نوِار کدی کئیتءُ چونینے بیت۔وھدے کہ فرید ءِ نوار آھت گُڑا سک دوست کنگ ءُ منگ بوت، دومی لبزاں آ یک گشندھے ءِ بستار ءَ ماں بلوچ راجی چاگرد ءَ جاہ دئیگ بوت۔چہ آئی پد آئیءِ بازیں نِورے آھت کہ آوانی تہءَ  کلبءُ آروسانی نوار ھم گون اَت اَنت۔

دوھزار شانزدہ (2016)ءَ وھدے کہ ما پسنی ءَ پہ کار سرےءَ شُتاں، گُڑا وتی ھیلءُ آدت ءِ ھساب ءَ شوکت سفر،شاھد سمی، گلاب جمعہءُ رسول بخش فرید ءِ دراں (سٹوڈیوءُ کلباں) دیدار گندی ءَ شُتاں ۔ گلاب جمعہ ءَ چہ ابیدکہ آ وھدءَ اُودا ساڑی نہ اَت، ایندگہ کُلیناں گوں ما دُچار کپتاں ءُ آواں مارا بازشرپ ءُ ازّت دات ءُ مارا گوں وتی وشیں گٹاں سوت اِش گوشدارینت ءُ ذھنی تاھیر دات۔

اے وھداں رسول بخش فرید ءَ ھارمونیمءِ سرءَ پہ مئے ھاترءَ سوت گُشت ءُ نوکیں نوکیں سوت (ھما سوت کہ آ تنیگہ لس مھلوک ءِ دیمءَ  شنگ ءُتالان نہ بوتگ اَتنت) گُشت اَنت۔ ما وَ پیسرءَ اے گپ اِشکُتگ اَت کہ رسول بخش فرید ھارمونیم ءِ کارمرزی ءَ زبر اَنت، بلے آ روچاں ما چہ وتی گناہ گاریں دیدگاں وت دیست۔

بلے  چہ اے درستیں ازماں پیش فرید یک شائرے ءِ بستار ءَ مئے دیمءَ  پد ربوتگ اَت۔ آئی شائریءِ ھال گوں نورخان بزنجو ءُبنداری نواراں شنگ ءُ تالان بوتگ اَت۔ چوش کہ

وھدے من ننداں ایوک ءَ ترانگ ھزار کئیت

بیا کہ دمانِ بلکنءَ مئے ھوش ءُ سار کئیت

مھرانی شھدیں لولی ءُ نازینک من جناں

وھدے تئی دست ءِ سنگہ ءِ وشیں توار کیئت

نون دراھیانی آزگیں شپ لیٹتگ فرید

کمیں بہ جل سآھتے پاداں بدار کئیت

پدا نورخان بزنجو ءِ دگہ نوارے ءَ رسول بخش فرید ءِ یک دگہ گالے شنگ ءُ تالان بوت کہ

چارگ ءُ سیل ءُ سواد پُلانی

ما نہ دیستاں مُراد پُلانی

بس ھمے درد اِنت کہ منی ڈیہہ ءَ

آبلہ بوت اَنت پاد پُلانی

رسول بخش فرید ءِ چہ اے دوئیں شیئراں ابید دگہ شیئر منی دیمءَ نہ گوستگ بلے  چہ اے دوئیاں شیئراں آئی شریں شائرے ءِ بوگ ءِ گواھی ءَ رس ایت۔رسول بخش ءِ باریں دگہ چنکس شیئر آئی گرنچ ءُ بکچھاں ایر اِنت بلے  اے دوئیں شیئر پہ اے گواھی ءِ دئیگ ءَ بس اَنت کہ فرید ءِ شائری ءَ گم،ڈکھ،دردءِ تام ءُ تران گیش اِنت۔

چہ اے کُلاں ابید فرید یک شریں ترز نگارے یا کمپوزرے ھم زانگ بیت۔آئی داں روچ مروچی ءَ بازیں سوت ءُ دستونکےءِ ترز جوڑ کُرتگ ءُ آئی جند ءَ ھوار ایندگہ گُشندھاں گوں وش گٹی ءَگشتگ اَنت۔اے تران ءَ چہ کس نا کُرت نہ کنت کہ گُشندھی ءَ ترز ءِ سکیں بلاھیں بستار ے،اگاں یک وشءُ دلکشیں سوتے گوں شریں ترزےءَ گُشگ مہ بیت گُڑا آ بے براہ، بے تام ءُ ھوادگ پدر بیتءُ ھمے ھسابءَ دوھمی نیمگ ءَ اگاں یک شُوم ءُ شانزدھیں شیئرے گوں شریں ترز ے ءَ گُشگ بہ بیت ھم وش ءُ ڈولدار بیت۔فرید ءِ اے جوڑ کُرتگیں ترز تمامیں وش ءُ زیبائیں بوتگ اَنت کہ نور خان ءُ ایندگہ مزن نامیں گُشندھاں گُشتگ اَنت۔آئی باریں چہ وتی وشیں ترزاں چنکس گُشندھان ءَ نامدار ءُ مزن نام کُرتگ۔

بلے  چہ اے درستاں پیش اے تران پدر اِنت کہ آ یک بینجو ءِزانت کار ءُ اُستادے۔آ چونائیں (لس) بینجو جنوکے نہ اِنت بلکن چہ اے اَھدءِ مستر تریں بینجو جنوکاں یکے اِنت۔چوش وَ اُستاد بلاول بیلجیم ءِ نام پہ بینجو ساز کنگ ءَ نامدار اِنت ءُ ھنچو گُش اَنت کہ آ بینجو ءِ مزنیں زانت کارے بوتگ۔اُستاد عبدالرحمن سروزی، اُستادعثمان بلوچ، اُستاد فقیر، اُستاد داداللہ، اُستاد محمدعلی محمد ھسنیءَ گوں ھوار بازیں نامے اے درگتءَ دیمءَ  کئیت کہ چہ ایشاں یک نامے رسول بخش فرید ءِ ھم گون اِنت۔ آئی ءِ نام بینجو زانتی ءِ پراہ ءُ شائیگانیں امروز ءَ یک لس نامے نہ اِنت کہ پہ ارزانی ڈالچار کنگ بِہ بیت بلکیناں یک گران ءُ سنگینیں نامے کہ ھچ ھساب ءَ سر گوز کنگ بوت نہ کنت۔نمیرانیں اُستاد نور خان بزنجو ءِ ھما آروسی دیوان کہ آ وانی اندر ءَ آئی وتی ازمی کمال شون داتگ تہ اُودا رسول بخش ءِ بلاھیں کردار ھم بے ھال کنگ بوت نہ کنت کہ آئی بینجو ءِ سرا آ ئی ھمراھی (جُگل بندی) داشتگ۔اے تران چو ماہ ءِ وڑءَرُژنا اِنت کہ رسول بخش فرید اے اَھدءِ مستریں بینجو زانتانی رم ءَ گون اِنت۔

بلے  یک گلگے منءَ چہ بلوچ راج ءُ قوم ءَ ھست کہ بلوچ راج ءَ چہ رسول بخش فریدءُ آئی ازم ءَ ھاسیں سیتءُ نپ داں روچ مرچی ءَ چست نہ کُرتگ۔ پرچا کہ ھمک گُشندھانی نوارءَ اول وَ ایش انت کہ آئی ءَ را بینجو جنگءِ موہ دئیگ نہ بوتگ،اگاں آئیءَ را کمیں موہ دئیگ بوتگ گُڑا یک سوتے ءِ تہءَ  بلکن آئی تمامیں بینجو (بینجوءِ پیسانی) ءِبھرانی وھد گیشءَ چہ گیش یک منٹے یاں دو منٹ بوتگ ۔(نورخان بزنجو ءِ آروسی نوار چہ اے ھسابءَ در اَنت)۔چہ اے وڑیں نِواراں آئیءِ اُستادی ھچ دیمءَ نہ یاتگ، باید ھمیش اِنت کہ آئی ءَ راچدوگیش موہ دئیگ بہ بیت۔

دومی تران ایش اِنت کہ بلوچی زبان ءِ ساز ءُ زیملی (منی یاتیگءَ)گیشتری باریگ ءَ ظہور خان زیبی ءَ بلوچی نوارانی ساز ءُ زیمل رِد ءُ بند داتگ کہ آئیءِ جندءَ نہ بلوچی زبان زانتگ ءُ نہ بلوچی ساز ءُ زیمل چہ شریں وڑے ءَ زانت کار بوتگ۔اے تران راست اِنت کہ ساز ءُ زیمل ءِ وتی امروزے بلے  اے گپ ءَ ھم کس بے ھال مہ کنت کہ ھمک زبان وتی تب ءِ ھساب ءَ وتی ساز ءُ زیمل ءَ ٹاھینت ءُ رد ءُ بند دنت۔ھمے ھاترءَ ھمک ھما نوار ءَچست کن کہ آئی ءِزیمل ظہورخان زیبی ءَ رد ءُ بند داتگ ھچ بلوچی چھرگ ءَ نہ جنت (یکیں رسول بخش فرید ءِ بینجو ءِ بھراں در کن) باید ھمیش اِنت کہ چہ ظہورخان ءِ بدل ءَ اُستاد رفیق،اُستاد عثمان،اُستاد عبدالرحمَن سروزئی،اُستاد عبدالستار بلوچ،اُستاد شوکت مُراد،اُستاد اعجازءَ ھوار ھوار رسول بخش فرید اے درگت ءَ کار گرگ بوتین اَنت۔من اے گپ ءَ پہ جزم گُشاں کہ اے اُستادانی ءُ رسول بخش ءِ زیمل ستر نزور بُہ بوتیں بلے  انگت چہ زیبی ءِ زیمل ءَ ھزار سر گھترءُشر تر بوت اَت۔

باید ھمیش اِنت کہ تنے ھم وھد نہ شُتگ رسول بخش اے پڑءَ کار گرگ بہ بیت۔ پرچا کہ یک ازمکارے، اگاں آ شائرے، سروز زانتے، بینجوزانتے، رِدم زانتے، گُشندھے بہ بیت تہ الم آ شریں  میوزک کمپوزر یا زیمل کارے بوت کنت۔باید ھمیش اِنت کہ بلوچ راج وتی اسل ازمکاراں بہ زانت ءُ آواں کار بہ گیتءُ گوں آواں انصاف بہ کنت۔پرچا کہ اے وھد ءِ ساد سک نزور اِنت باریں کدی بہ سندیت کس زانت نہ کنت۔

چہ اے تراناں ھوار ءَ رسول بخش فریدیک انسانے ءُ چہ انسانےءَ اے اُمیت کنگ کہ آ سرجم ءَ شریانی بُتے بہ بیت،نادانی چہ آئی ءَ مہ بیت ،بوت نہ کنت۔آ ھم انسانے ءُانسانی چیزے نزوری آئی باتن ءَ ھم ھست،بلے  منی ھیال ءَ آئی شریاں چہ آئی نزوری سک کم اَنت۔

بلوچی زبان ابدمان بات بلوچی زیمل میزاراں بات