گندو نند ۔۔۔ نجیب محفوظ ؔ / شرف شادؔ

آں وتی گندلانی سرا بے ترک و توارا وپتگت۔ چم، کونس، او یک دستے آ ابید آنہی درستیں بدن بادا گپتگت۔ آنہیا دست ہم کم کما داں وتی دلبندابُرت کت۔ نادراہیادرستیں واک و ہاٹیگ ہلاس کتگت انت۔
آنہی سرجمیں گوشت آپ بوتگت او پوستہ زردیں رنگ نیل گشتگت۔ ڈنا دراتکگیں ھڈانی سرا سُچ و مُچ ات۔ہر وہداآں نپادہ سرا تچکت وتی دیمہ رواوت سرا روکاچار ات اگاں چم بند کتنت او وپت۔ نوں چم پچی ئے شہار ہم داں اوتاکہ دیوالانی تہا نزّ اتکگت۔
عیوناچو زہگانی وڑا نزورو بارگیں توارے آ گوانک جت۔
’’ عدلیہ‘‘
بلے آنہیا عدلیہ ئے توار نہ اش کُت۔ کم چہ کم انچش درا کنت کہ آنہی گوشاں نہ کپتگ۔ بہانہ ہمیش بیت کہ عیونے آواز سک جہل بوتگ یا چُل جاہ سک دور اِنت یا اودا چُل ئے توار بوتگ۔ عیونا وتی توار چدو گیشتر بُرز تر کت کت نئے کہ ابید توارکنگاَ پئیم بوت۔ آنہیا پدا توار جت۔
’’ عدلیہ‘‘
آنہیا عدلیہ ہکل و ہوکل نہ کت۔ پرچا کہ آ سرجما عدلیہ ئے اوستا یلہ اَت او آنہی تبئے حیال ہرچ وڑا داشت۔ آنہی دلئے تبا پگار دات۔ جوانیں گد و پوشاک او ورگ دات۔عدلیہ آ آنہی لوگئے چارو گدارکت۔ یک حسابے آعدلیہ لوگئے واھندو مستروکستر ات۔ اے بابتاعیوناہچ کت نہ کت۔ اگاں یک روچے عدلیہ آآ نہی گورا کار نہ کنگئے فیصلہ بہ کتیں گڈا بے گتیں تہنائی ئے آماچ بوتگ او مُرتگ ات۔ پمیشکہ آنہی کوشست مدام ہمیش ات کہ داں سک اژدری نہ بوت عدلیہ ہچ وڑا قیامت نہ کت۔ بلے آنہی واک و وس چے ات۔ زندگی ئے لوٹ و واہگ گوں ساہ ئے تارا بستگ اَنت۔
آنہیا وتی بے ہاٹیگیں واک مُچ کت انت او یک رندے پدا گوانک جت۔
’’ عدلیہ!‘‘
زہر آنہی سینگہ ھڈانی تہا جوش ورگا ات نت بلے آنہیا وتاداشتگ ات۔ پدا عدلیہ ئے کار ہم باز ات انت ۔ شودگ و روپگ ، بہا او زور، پدا آنہیا عیونئے دست و پاد ، چم و پونزانی جاہاہم کار کت۔ پہ عیوناہرچی عدلیہ اَت۔ آنہیاورگ دپادات۔ دست و دیم ششت انت۔ آ نا دینت ، پدا نپادئے سرا واپینت۔ او آسیدگی ئے واستہ اے کش و آ کشہ لیٹینت۔ آنہیا وتی گلّہاں چکار یں بلے ارمانی ئیں توار کمے بُرز کت :
’’ عدلیہ!‘‘
گوں گرانیں گامانی تواراں عدلیہ دروازگا ظاہر بوت۔ آنہی مارشتاں ہورکیں دروشمہ سرا مدامی نہ وشی یے پدرا ات۔ آنہیا چو مانجائیں گالوارے آ جست کت۔
’’ منالوٹ اتگ ، بی بی !‘‘
’’ منی گُٹ شُتگ تئی بازیں توار جنئگا‘عدلیہ ‘‘
عدلیہ پلنگہ نیمگا کنز ات او عیوناگشت ’’ منایک سگریٹے بدئے‘‘
عدلیہ آچہ پلنگءِ سریناسگریٹے ڈبہ زُرت۔ یک سگریٹے کش ات او روک کت۔ بی بی ئے لُنٹانی شما دات و گشت:
’’ سگریٹ کشگ پہ تو شر نہ انت ، بلے تو سرپد نہ بئے‘‘ عدلیہ نرنڈان بوت او اوتاکاچہ دراتک۔
عدلیہ ئے اوپارئے کدّئے کئیل بوھگ، عیونئے واستہ مرگئے سزا وڑا ات۔ آنہی برازتک و گہارزتک آنہی سُدھا نہ ات انت۔ چہ ہر کسی دلگوش و ترانگاں زبہریں عیون ترس و دلپروشی ئے جاورازندگی ئے گواتانی تہا روکیں قندیلاگوں پِر لچّ اتگ ا ت اومرگئے وداریگ ات۔ آنہی یک و دانگیں بچ ، زہرشانی ئے وھدا کشگ بوتگ ات۔ اے گرانیں غما ، چہ نادراہی آ پیسر ، آنہی دل دو تل کتگ او چگل داتگ ات۔ اجبیں گپ ہمیش ات کہ آنہی بچ سیاستئے ڈیساں شتگ ات بلے آ سیاستا ہچ سرپد نہ ات او نئے کہ آ چہ سیاستاہچبر ملمہ بوتگ ات۔ بچ ئے بیرانی ئے یک سالے توام بوھگاگوں آنہی مرد بیران بوت۔ عیونئے رنج و اندوہ ، آنہی نادراہی ئے آزار و آنہی تہنائی ئے بیمناکیں ساہگ وت ماں وت ہوار کپتگ ات انت۔
آنہی حُدا مرزی گہارہ جنئک ’بشینہ‘ گوستگیں عیدا آنہی چارگااتکگ ات ۔ آ یک پرائمری اسکولے پرنسپل ات او بس یک مردم ات کہ وشیں روچ و عیدانی درگتاآنہی ترانگاکپتگ ات۔ آنہیا گوں وتا پُل و شیرینی ئے ڈبہ یے آؤرتگ ات او نزیکا آنہی پلنگہ گورا کرسی سرا نشتگ ات۔ عیون ءِ چم آپلک بوتگ ات انت۔ ’’ تئی منّت واراں ، بشینہ ، تو چون ئے ؟ تئی مردم چون اَنت؟ منی دل پہ شمے چارگا بند انت بلے مناکس دپی جستے ہم نہ کنت۔‘‘
بشینہ آ پہلی لوٹ ات و گشت : ’’ زندگی سک دزگٹ انت ، ترو ‘‘
’’ چہ شما ابید مناکئے ہست؟ مُرتگیں مردماں ہم یک نہ یکے ترانگا کپیت‘‘
’’ تُرو ، من مدام تئی ترانگا یاں ، بلے چو کناں اِدیذو اودئے کار اں وار نہ رسیت‘‘
’’ منا درستیں مردماں بے حال کتگ ، بشینہ ‘‘
بشینہ ئے گورا ابید بے تواریا دگہ راہ نیست ات۔ عیونا گشت۔
’’ من شمے تُرواں ، شمے ماثہ حقیگیں او یکیں گہاراں کہ انگتہ زندگاں، اگاں منا عدلیہ یلہ بہ دنت بروت ، منا ہمدا شُدے کشیت‘‘
آنہیا سک دردیگیں آہے کش اِت او گشت: ’’مَا سئیں گُہار ، تئی مات ، مزنیں ادّا اومن ، چنچو گل و شاد اتیں‘حُدا آہاں وتی رحمتانی ساہیلہ ساہگا بہ کنت، من چہ آہاں کستر اتاں۔ منی دل مدام شادان ات۔ ‘‘
’’ دعا اِنت ، کہ حُدا ترا زوت وش بہ کنت‘‘
’’ دعا قبول نہ بیت بشینہ ! من تہنا بوتگاں ، منادرستاں یلہ داتگ۔ منی پنشناں ہم منی ہمساہگے کاریت و دنت۔ ‘‘ آنہیا وتی سبز ترّاتگیں دستاں گوں چم پہک کت انت ۔ ’’ من ترسا گاراں بشینہ ، مناچہ ہما روچاسک ترسیت کہ منا عدیلہ یلہ بہ دنت اوبرروت۔‘‘
’’ چو نہ بیت ترو۔ آنہیا اے وڑیں لوگ دگہ جاہاکجا رسیت‘‘
’’ آ منی درستیں کاراں کنت، من یک پیماآنہی فکراں گاراں‘‘
’’ تئی لوگ و زر آنہی دستااَنت ، آ ترا پرچا یلہ دنت روت‘‘
’’ بلے انگتہ من ترساگاراں ۔ یک پیما دلا شکاں۔ من آنہی موجود بوھگا ہم ہمنچو ترسا گاراں ہمنچو کہ آنہی ادا نہ بوھگئے وھدا ترساگار باں۔‘‘
بشینہ بے توار بوت۔ آنہی گورا گپ جنئگا ہچ نیست ات۔ دنیاداری لبزانی گشگا آنہیا دمبرتگت۔ عیوناگشت’’ منا پہل کن بشینہ، منی گپ ہلاس بوتگ انت ، پدا ہم چو شر نہ انت کہ من ترا پریشان بہ کناں ۔ بس یکیں توئے کہ منی ترانگا کپ ئے ‘‘
آنہیا وتی زنگ و گلگ ہلاس کت انت۔ گوں دردواریاآ جُست کت:
’’ تو بگش باریں ، تئی مرد گون تراچون اِنت‘‘
بشینہادراجیں ساہے کش ات او گونڈیں پسہ یے دات۔
’’ بس شرّ اِنت‘‘
’’ بلے چو، چون بوت کنت۔ تو یک بے دروریں جنئکے ئے ‘‘ عیونئے حشک وگمیگیں لنٹانی سرا دمبرتگیں بچکندے درا بوت۔ ’’ تو سک ڈولدارئے بشینہ ! مردم گش انت کہ تو انچش ئے کہ من وتی ورنائی روچاں بوتگاں ۔ تو درستیں کہولا درستاں گیشتر منی رنگ ئے ‘‘
بشینہ آ ہوآسر سُرینت و بچکند ات۔
’’ من بازارا دراتکگ اتاں اگاں دریگااوشتاتگ اتاں گڈا درستانی چم مناسک بوتگ انت‘‘
بشینہ آبچکند ات و عیونئے نیمگا گوں دردمندیا چار اِت۔
’’ تو گشئے کہ گوں مردا تئی سیادی بس شرّاَنت۔ زاناں آ سرپد نہ انت کہ حداآ آ چونیں مزنیں سوگاتے داتگ؟‘‘
’’ دنیائے ہمے دستور انت ، تُرو‘‘
’’ پیٹ انت اے وڑیں دنیاسرا ‘‘
’’ دنیائے چے بھروسہ اِنت ، ترو‘‘
عدلیہ آ ورگئے درپ گون ات اَنت اوتاکااتک۔ آنہیا عیون چست کت و سرجاہئے کمکانادینت و ورگ دپادئیگا لگ ات۔
’’ آنہی دلہ وش کنگہ واستہ عیونا گشت ’’ ورگ وش گراستگ انت عدلیہ ‘‘
عدلیہ آ بچکند اِت ناں آنہی منّ اِت گپت۔ انچو گشئے آنہیا عیونئے گپ نہ اش کتگ ات ۔ نزورو بے وسیں مردمئے توسیپا ہم اثر مان نیست۔
’’ چے بوتگ عدلیہ ؟‘‘
’’ من وتی جنئکئے بابتاحیالا آں‘‘
’’ اللہ آنہی پشت و پناہ بہ بیت، چے بوتگ آنہیا؟‘‘
’’ عذاب کتگ شومیں مردا ، آزارا کپتگ‘‘
’’ پرچا؟ آنہی مرد گوں ہپت چُکانی ماتا اے وڑا چیا کنت‘‘
’’ تو آنہیا نہ زانئے ، بی بی ‘شوما کئے گشیت نگبھت بی‘‘
’’ تو وتی جنئکءَ سرپد بہ کن، بگش صبر و اوپار بہ کن‘‘
’’ اگاں آ گوں مردا سُہن و مُھر بہ بیت ، چے بیت ؟‘‘
ہو گُڈا ، پدا چے بیت ؟ اگاں عدلیہءَ وتی جنئک گوں چُک وچلانگاں زرت ءُ اے لوگءَ آؤرت۔ ؟ عیونا آ مکن ہم کت نہ کتگ ات۔ آ وَ ہمک وڑا عدلیہءِ اوست و امیتاات۔ اے لوگ اینچو مزن ءُ شاہیگان نہ انت۔ اے سرجمیں کہولءِ آیگءَ گوں لوگ چو بازارءِ رنگءَ بیت۔ اینچو ڈاہ ءُ شور ءُ سلواتا لوگ دو لوگ بیت؟ ءُ پدا ایشانی ورئگ ، گد و پوشاکانی حرچ ءُ درچ کئی سرا بنت۔
اے پہ عیونا نوکیں جنجالے ات۔ شیخ طہ ٰءَ سیر ءُ عاروسءِ وھدءَ نیک دعائی کتگ و گشتگ ات۔ ’’ حُدا ترا عزت بہ دنت ءُ نیک بحتے بات ئے ‘‘ عیونہ ماتا آنہی سرا چنچو پہر بستگ ات۔ آنہی عاروسی زند گوں وش و وژدلی بندات بوتگ ات۔ مرد گوں شرفداریں کہولےءَ سیالداریں ججے ات۔ یک روچے آنہیا عیون کاسمو گراف سنیماءَ دیستگ ات و سک دوست بوتگ ات۔ آ یک دوستناکیں جن و شادانیں ماتے ات۔ آنہی شررنگیءِ سرا ندرو حیراتیں مردءَ آ دستاگپت اوپیراءِ چارگءَ شُت انت۔ یک رندے یک لّوایے آگوں عیونا نزیک بوھگءِ کوشست کت گُڈا ہمنچکا کشت و کوش بہ بیت۔ عیوناحیال کت۔ ’’ بلے ، بی بی عیون ، تئی زندگیءِ آسراے تحتءِ کنڈ انت ، ادا تو بے وس ءُ ہچیں جنینےءِ اوستا کپتگ ئے کہ آ پہ ترا وتی لنٹانی سرا بچکندگے ہم آؤرت نہ کنت۔
دروازگءِ ٹلّوءَ توار کت۔ عیونءِ دیدگاں امیتانی چراگ روک بوت انت۔ بلکیں یکے منی چارگءَ اتکگ ؟
’’ کئے اِنت ، عدلیہ ؟‘‘
’’ پلمبر اتکگ ، بی بی ‘‘
پدا ہما پلمبر! اے یک پیمءَ ہمدا سرو پُٹ اِنت۔بوت کنت چُل جاہا، پسیلءَ یا پائپےءِ اڈ کنگااتکگ۔ آنہیا ہچبر عدلیہءَ چہ جست کنگءِ ہمت نہ کت، ایراد گرئگ وتی جاہءَ ، ۔ہمے پلمبرءِ دلءَ لوٹ ات اگاں آ کچینبکیں جنینا لوٹاتگ ات، اتکگ ات۔ عدلیہءَ عیونئے اوتاک بند کت کہ پلمبرا دیست مہ کنت۔ باز روچ ات کہ عیونا آنہی سرا شک ات۔بلے آنہی دستا چے بوت۔ آنہی جندءِ لوگءَ اے بوھگءَ ات۔ آنہی اوتاکا ڈن، کہ ابید آنہی رضاءَ بند کنگ بوتءُ آنہی پہریزگءِ نامہ سرا۔ آ بے وس و لاچار ات۔ اگاں آ مردءَ چریشیءَ گیشءِ لالچ بوتیں ، اگاں آ وتی راہءِ اڑاند سرپد بوتیں ، اگاں شیطانی حیالے آنہی دلا بیاتکیں گڈا عیون کئےءَ رکھینتگ ات۔ ؟ آنہیاپہ دلگوش گوشدارگءِ کوشست کت۔ آ سک بے وڑ ات، آنہی حون جوش ورگا ات۔ بوت کنت آنہی حُدا مرزی ئیں بچ ہم ہمے بے رحمیں جاورحال دیمپان بوتگ ، انچو وتا بے وس سما کتگ کہ آنہیا آ ورنائی روچاں کشتگ ءُ گار کتگ ات بلے آ نیم زندگ و مرگءِ کلانٹگءَ ات۔
عدلیہ ءَ دروازگ پچ کت و گشت ’’ شُت‘‘
سک دیراں آنہی اودا بوھگءِ بابتا جستا ابید عیوناجست کت ۔’’ چے کتگ آنہیا ‘‘
’’ چُل جاہءِ پائپ کمک پُرشتگ ‘‘
عیونا وتا سارت و ساکم داشت ءُ جُست کت ’’ بلے چُل جاہءِ پائپ وَ۔۔۔۔۔۔‘‘
عدلیہءَ اشتاپیءَ آنہی گپ گُڈ ات ءُ گشت’’ سک کوہن بوتگ ، ہر روچ اڈ کنائینگ لوٹیت‘‘
ہو اے مدام اڈ کنگ لوٹیت ، تری نوکیں پائپے پِر کنگ بہ بیت، پلمبر روگ و آہگ انگتہ المی بیت۔ شر انت بلے کیت انت۔ ہمے آنہی دل بہ لوٹیت یا اگاں عدلیہ بہ لوٹیت۔
اے جاورحال نوں سگگی اِنت۔ پرچا کہ آنہی دست و پاد ، چم و پونزءِ جاہ عدلیہءَ گپتگ ات۔ اے لوگءَ عدلیہءِ کار چہ درستاں گران تر ات۔ پدا ہم اے گپ چہ عیونئے سگ ءُ اوپارءَ ڈنّ بیتءُ ایشیءِ آسرآنہی بے وابی بیت۔
یک روچے دروازگ یک درآمدےءَ ٹُک ات۔ عدلیہ تہا اتک ءُ گشت۔
’’ بی بی ! یک کوریں مردمے اتکگ ، گشیت کہ تئی کوہنیں پجاروکے آں‘‘
ہمنچکءَ چہ ڈنا درآمدا توار جت’’ شیخ طہٰ الشریف ، بی بی عیون‘‘
اے توار! اے نام! عیوناوتی بیگواہ بوتگیں یادانی غبار چنڈ ات انت۔ آنہی دل بے قرار بوت۔ ترانگانی وشکوشیں موسمہ وشبو اں وتی امبازاں زُرت۔ آں گلا بال بوت او جُست کت۔
’’بیا ، وش اتک ئے شیخ طہٰ ! عدلیہ شیخا زور و بیا‘‘
آنہیا ، عدلیہ ئے کمکا ، گوں دستہ لٹا راہا شوہازکت و آنہی پلنگہ نزیکا اتک۔آنہی سرہ پاگ شُل بوتگ او بوتکگ اتءُ پیشانی ظاہر ات۔ آنہی چم تہا شُتگ ات انت او سرین پیرئے سببا کُمپ بوتگ ات۔آنہی وتی بدنا بد رنگ و کوھنگیں پوشاکے پوش اتگ ات۔ وھدے آ عیونئے سرینانادینگ بوت گڈا گوں شیخ طہٰءَ گشتے: ’’ اے منی دست انت، بلے اشیا ترندازور پِر مدئے ، اے سک نزوراِنت‘‘آنہی گوں نرمی و مہرا دست دستاں زُرت او گشت: ’’ اللہ ترا وش او سلامت بہ کنت ، بی بی عیون ‘‘
’’ اللہ ئے شُکر اِنت کہ یک رندے پدا تئی دروشم مناپیش داشت، ترا یاد انت مئے گند و نند کدی بوتگ ات‘‘
آنہیا پہ ارمانے سر چنڈینت و گشت ’’ چنچو مُدت گوستگ‘‘
’’ آ چون وشیں روچ ات انت شیخ طہٰ‘‘
’’ حدا ترا مدام وش و شادان بہ کنت‘‘
’’ بلے چون! من وَ ادا تحتئے باہوٹاں ، چو بے وس و تہنا‘‘
کماش لنکک آسمانئے نیمگا مِک کت و گشت ’’ ہست حُدایے کہ نام ئی رحمان اِنت۔ ‘‘
’’ ترا منی ڈس چہ کئیا رستگ‘‘
’’ کوہنیں کلاتہ گھاٹ منا دپ کپتگ ات، کماش آدم‘‘
عیونا گوں مرمرانکیں دیدگانی چراگاںآنہی کرچکاں گپتگ و پیریں دیمہ نیمگا چار ات۔ آنیزگاری و بدحالیءَ وتی ڈیساں بُرتگ ات۔ آ زمانگاآ چوں زُرنگ ءُ پُرّءَ پُرّیں ورنایے ات۔ ہر روچ فجرءَ رند آہانی لوگءَ اتک ، قہوہ وارت، قرآن ونت و دینی اڑو جنجالانی سرا عیونءِ مات سر ءُ سوج کت۔ آنہیا عیونءِ سیرءِ روچءَ آ نیک دعا کتگ ات ’’ اللہ ترا وش و آباد بہ کنت، نیک ءُ نیک بحتے بات ئے ‘‘
آنہیا وتی کوہنگیں کوش کش ات انت او کرسیءِ سرا کونڈ یک جاہ کت انت ءُ قرآن ءِ وانگءَ لگ ات۔ وھدے آئیءَ قہوہ وارتءُ اوتاکابس دوئیں بوت انت گڈا عیوناگشت :
’’ من تہنا بوتگاں ، شیخ طہٰ!‘‘
گشئے آنہی سرا برانز گپت و گشت ’’ بلے حدا تئی ہمراہ انت ، بی بی عیون‘‘
’’ من مدام ترس و وسواسانی تہا کپتگاں ‘‘
’’ وتی ستکاں گوں حُداءَ بہ بند، بی بی ‘‘
’’دریگتیں تو ہر روچ منی چارگا بیاتکین ئے ‘‘
’’ من ہمک روچ کایاں ، پہ وشی‘‘
’’ تئی روچ چوں گوزگااَنت شیخ طہٰ؟‘‘
’’ حُدا ئے رضا ہمیش اَت کہ تلاوت ءِ ریکارڈ بوھگہ سبباما بے روزگار بہ بئیں ، بلے حُدا وتی غلاماں ہم ہچبر فراموش نہ کنت۔ حیر، بی بی گپ ایش انت کہ تئی دلپروشیئے دیما توکلءَ بدار وسلاہاں چگل مدئے‘‘
’’ من جنجالاکپتگاں شیخ طہٰ ! ابید چہ عدلیہءَ منی گورا کس نیست۔ اگاں آ ہم منا یلہ بہ دنت۔ ‘‘
’’ بلے حُدا تئی نزیک و گوران انت۔ بی بی عیون‘‘
’’ بلے من ایوکاں‘‘
کماشا گوں نہ وشیءَ دست سُرینت او گشت’’ چنچو ارمانئے گپ اِنت‘‘
’’ زاناں من ردیں گپے جتگ شیخ طہٰ!‘‘
’’ انّاں، بلے حُدا سرا تئی ایمان کامل نہ انت‘‘
’’ منی ایمان کامل انت، منی بچ و مرد ، رند پہ رنداوتی راہاشُت انت، منی ایمان سلامت انت ‘‘
’’ انّاں ۔ تئی ایمان سلامت نہ انت ، بی بی عیون‘‘
آنہیاگپ وش نہ بوت بے توار بوت۔ شیخ طہٰءَ گشت’’ دلا میار ، ہمانہی ایمان سلامت بہ بیت ،آنہی دلءَ ترس، سرام و ناامیتی ءِ واستہ ہچ جاہ نہ بیت۔ ‘‘
’’ منی ایمان انت ، بلے من تحتءِ کنڈا کپتگاں ءُ عدلیہءِ اوست و امیتاایراں ‘‘
’’ہمایاں ایمان ہست ، آ ہانی اوست و امیت بس اللہ انت ، دگہ کس نہ انت‘‘
’’ چو گشگ ارزان انت و کنگ سک مشکل اِنت‘‘
شیخ طہٰ ءَ پہ ارمانے سر چنڈینت و گشت ’’ ہو! گشگ آسان اِنت او کنگ سک مشکل !‘‘
’’ منی عقل چہ زانگءَ رپتگ‘‘
’’ من ہر روچ تئی گورا آیگ لوٹاں۔ ‘‘
’’ الما ۔ شیخ طہٰ۔ پہ حُدائیگی ، الما بیا‘‘
’’بلے تئی واستہ ایمان اژدری انت ، اگاں ناں یک پیریں کورے تئی چے کمکءَ کت کنت‘‘ عیون کمک بے توار بوت او پدا دپ ءُ دل بوت و گشت’’ بلے بوت کنت آنہیاوش مہ بیت، عدلیہءَ ‘‘
’’ وش مہ بیت ، تُری من کایاں‘‘
’’ بلے اگاں ۔۔۔ حیال بکن ۔۔۔‘‘
’’ باور بکن ۔ من ہر روچ تئی گورا کایاں ۔ اگاں آنہیا وش نہ بیت، بے شک وتی سرا دیوالا بہ جنت ءُ بہ پروشیت‘‘
عیوناپہ لپرزگی گوں نرمیں توارےءَ ہلوت کت ’’ ترندا گپ مکن شیخ طہ، بائد انت ما آنہیازہر مہ گرائین ایں۔ ‘‘
’’ بی بی عیون ، اے گپا بے حال بکن کہ آ تئی گڈی اوست و امیت انت۔ تئی اوست و امیت بس اللہ اِنت‘‘
’’ ہو، ہو ، مئے درستانی اوست و امیت حُدا انت۔ بلے کمے حیال بہ کن۔ اگاں آنہیا زہر کت ، گڈا منی چے بیت‘‘
’’ ہچ نہ بیت، ابید چہ حُداءِ جندءِ رضاءَ ہچ نہ بوت نہ کنت‘‘
’’ تئی راست انت شیخ طہ! بلے منی تنہائی ئے حیال بکن ، اگاں آنہیا منایلہ دات شت گڈا۔۔۔‘‘
’’ آ ترا یلہ نہ دنت نہ روت بی بی عیون ! پرچا کہ اینچو تو آئیءِ محتاج ئے ، آ تئی دو ہمنچک محتاج اِنت‘‘
’’ من وَ ہلاساں ، تحتءِ باہوٹاں ، آ زرنگ ءُ جانسلامت انت ، دگہ جاہے کارے شوہاز کت کنت‘‘
’’ ہو، آنہیا ہر جاہاکار رست کنت، بلے کاردارےءِ بستارا ، ادا وَ بانک انت ءُ نشتگ‘‘
’’ بوت کنت تو شر گشئے، بلے راستیں گپءَ لوٹ ئے من پہک بے وس و بے کساں‘‘
شیخ ءَ وتی لٹ زمیناجت و گشت:’’ تئی نیم نادراہی وَ ہمیش انت کہ تو ہرچیزءَ وتا آنہی محتاج کتگ۔
’’ بلے گواچنی ، منی نادراہی یک راستی یے، ڈاکٹرانی گشگ ہم ہمیش انت‘‘
’’ منانادراہی و ڈاکٹر ستک نہ کناں۔ پدا ہم من تئی گپامنّاں ، بی بی عیون ، حیال بکن ، اگاں آنہیا ترا یلہ دات و شُت گُڈا من وتی مستریں جنکءَ تئی کرءَ کاراں ، مردءَ آئیءِ سون داتگ انت‘‘
بی بی ئے تاموریں دیدگاں قندیل جلشک ات انت۔ آنہیا اشتاپیءَ جست کت۔ ’’گواچنی ، شیخ طہٰ‘‘
’’ ہو، گواچنی ، تئی ہاترا من گذارہ کناں ‘‘
آنہیا کمے حجالت بوت ءُ گشت’’ بلے تو تہنا چون بوت کن ئے‘‘
آنہیا اولی رندءَ کند ات ءُ گشت:’’ ہو یک پیر ءُ کوریں مردمے تہنا چون بوت کنت؟ چہ آنہی سُہن ءُ مُھر بوھگءَ پیسر ہم من تہنا بوتگاں ‘‘
’’ من تئی سرا جنجالے بوھگ نہ لوٹاں‘‘ عیوناگشت۔
’’ تو بس وتی واستہ جنجالے جوڑ بوتگ ئے ۔ اللہ تئی پشت و پناہ بہ بیت‘‘
داں دیراں آہانی نیامءَ بے تواریءَ مانشانت، تاہیر ءُ آسیدگیں لہتے دمان گوست۔ شیخ ءَ شاکاراِت ءُ گٹ ساپ کتءُ قرآنءِ تلاوتالگ ات۔ نوں آئیءِ روگءِ وھد بوتگ ات۔ آنہیا نرم نرماسر سُرینت ، آ اجازت کت ءُ گشت۔ یک مزنیں مدتےءَ رند عیونءِ دلاتاہیررس اِت۔ آنہیا عدلیہ توار جت و گشت : ’’ عدلیہ ! بچار ، شیخ طہٰ ہر وھدءَ اتک ، گوں ادب ءُ عزتاوش اتک ، بکن ئے‘‘
چہ زہرءَ عدلیہءَ وتی مُورک مُجینت انت ءُ گوں بے تبیءَ گشت:
’’ بلے بی بی عیون، سک بے کاریں مردمے آ‘‘
’’ آ مئے کوہنیں کلاتءِ مُلّا بوتگ۔ آ چہ پت و پیرکاں مئے ہمراہ انت۔ ‘‘
’’ بی بی ، من دیستگ کہ بوٹ آئیءِ پیشانیءِ سرا ترّگءَ انت‘‘
عیون زہرگپت۔ ’’ منا گوں ایشیءَ کار نیست، آ یک بُزرگیں مردمے‘‘
’’بلے منی کار وت سک باز اَنت‘‘ عدلیہءِ گالوارا بیہارے مان ات۔
عیونءِ گالوارءِ تہا منّتے مان بوت۔ ’’ پہ حدائیگی چو مگش، منی واہگ انت کہ تو آنہی شان ءُ شرفءِ حیالءَ منی وڑابہ دار‘‘
’’ بلے من چم وت دیستگ کہ ۔۔۔‘‘
عیوناآنہی گپ گُڈ ات ءُ گشت ’’ آ یک بُزرگیں مردمے ءُ اژدری انت کہ تو منی پرمانا بہ منّ ئے‘‘
عدلیہءِ دیمءِ رنگ بدل بوت۔ آنہی دلءَ ات کہ چیزے بہ گشاں عیونءِ ہکلّءَ آ بداس کتگ ات۔
’’ ترا ہماوڑ گشگ بیت، برو ءُ بکن۔ گپالیس مدئے‘‘
عدلیہءِ دیمءِ سرا اجکہیءَ مانشانتءُ آنہیا پہ لپرزگی عیونءِ نیمگا چار ات۔ دوئینانی یک ءُ دومیءِ نیمگا روک روکءَ چار اِت۔ بلے عیون عدلیہءِ نگاہانی دیمءَ پروش ورئگءَ ساڑی نہ ات۔ گوں ہمت ءُ مزن دلیءَ آنہی نیمگا چار ات۔ آنہیا وتی ترس ءُ نادراہی سرگوز کت انت۔ آنہیا وتی باطنءَ سوبمندیءِ جوش گرمی دئیگءُ لرزینگءَ ات۔ گڈ سرا عدلیہ ءَ چم جہل ءَ جت انت ءُ نُرنڈان ءُ کُپّان چہ اوتاکادراتک۔ بلے عیونا گپ چہ ہمدا ہلاس نہ کت۔ آنہی واہگ ات کہ آ سرجمءَ دلجم بہ بیت۔ آنہیا پدا عدلیہ توار جت۔ عدلیہءَ اوتاکءَ آیگءَ گوں مدامی بے تبی ءُ بے صبریءَ گشت۔
’’چے گپّے، دیز ءِ آس روک انت۔‘‘
عیوناگوں محکمیں گالوارےءَ گشت۔ ’’ عدلیہ ، تو کجام وڑا شیخ طہٰءَ وش اتک کن ئے ؟‘‘
’’کجام شیخ طہٰ‘‘
عیون زہر گپت ءُ گوں کوکار گشت’’ چے؟ تو مناکلاگ زیرگائے ، عدلیہ؟‘‘
’’ تو زہر پرچا گپتگ ئے ، من بس ہمے جستایاں شیخ طہٰ کئے اِنت؟‘‘
’’ تو شیخ طہٰ ءَ پجّاہ نیارئے ؟‘‘
’’ من ایشیءِ نام ہچبر اش نہ کتگ‘‘
عیوناوتی جہد ءُ کوشست ہماوڑ برجاہ داشت گوں محکمیءَ گشت ’’ ہما کماشیں مُلا کہ ہنی کمے پیسر ادا نشتگ ات ، تو آنہیا قہوہ دات‘‘
عدلیہءَ گوں بے بھیسہیءَ بی بی ءِ دیمءِ نیمگا روک روکاچار ات و گشت : ’’ مروچی وَ لوگءَ کس نیاتکگ، ناں مُلایے ، ناں دُکاندارے، تو چونیں گپ جنئگءَ ئے؟‘‘
چہ زہرا عیونءِ گٹ شت ءُ گریوگی توارے دراتک ’’ چے گشگ ءَ ئے تو، تو اینچو بے ادب بوتگ ئے ۔۔۔۔۔۔‘‘
’’ مناچہ تئی گپاں ترسگءَ اِنت، شیخ طہٰ کئے اِنت؟‘‘
عدلیہ نوں گواچنی لپرزگ بوھگءَ ات۔’’ مناوتی جنئکءِ سرءِ سوگند انت، من ہچبر شیخ طہٰ نہ دیستگ، نئے کہ آنہی نام اش کتگ۔‘‘
عیونئے توار انچو بُرز بوت کہ چہ بازیں سالاں چو برز نہ بوتگ ات۔ آنہیا کوکار کت ءُ گشت :
’’ نوں تو دروگیں سوگند ورگایئے، منی حلاپاپندل سازگءَ ئے، تو مناہمے باورکنائینگ لوٹ ئے کہ من انچیں چیز گنداں کہ آہانی وجود نیست، ہمے کہ من گنوک بوتگاں ۔ ہمے لوٹ ئے تو ناں ، ہمے لوٹ ئے کہ من وتی گُڈّی دوستاچہ ہم زبہر بہ باں۔ ‘‘
عدلیہ ءِ چم چہ ترس و بیمءَ در گُڑ ات انت۔آنہی مزن مرّی چو ریکءِ کلاتے ڈُر اِت۔ گوں لرزوکیں توارےءَ گشت۔
’’ بی بی ! تو وتی ہوش و سماءَ نہہ ئے ۔‘‘
’’ بس کن، مناچہ تو نہ ترسیت۔ من تئی محتاج نہاں ۔ آ ہر روچ منی گورا کیت۔ اے منی پرمان انت ءُ ابید ہون ءُ ہانءَ ترا منّگی اِنت ۔ شر بزان اگاں تو آآنہی راہءِ دارگ ءِ کوشست کت۔ من ترا چہ لوگءَ درکناں‘‘
عدلیہ ءِ رنگ زرد ترّ اِت۔ گوں عاجزیءَ گشت۔
’’ بی بی ! پہ تاہیر بہ بو، وتی دلءَ ایمن بہ کن، من پہ وشی ءُ رضا تئی ہمک پرمانا منّاں ۔‘‘
بلے عیون کوکارکنگءَ ات۔ دروگ بند، دلّار، دز، من اینچو سال اِنت تئی اوپاراکنگءَ یاں۔ من تئی شومیں دپ و دیماں گندگ نہ لوٹاں۔ ابید مناکس ترا ٹکّایےءِ قیمتاہم جست نہ کنت۔ من ترا ہچ وڑا نہ لوٹاں۔ ٹگل چہ منی دیما۔ جہندمءَ برو منیگی۔ حُدا ئے نعمتاں ترا چہ سُرمباں ٹگلینتگ۔ بائد انت تو شگر بہ گپت ایں، بلے تو شپ و روچ نشتگ ئے مناکم شرف کن ئے ۔ ترس و بیم دئے، آزار دئے، درا چہ ادا۔ مروچیءَ رند مناوتی دیمءَ پیش مہ دار، ترا حُدا بہ گیپت!‘‘
عدلیہ لہتے گام پشتاکنز ات۔ ترس و بیما آں وتی انگرّاں زُرتگ ات۔ گشئے آنہی دماغ تناباں تنچگ بوتگ ات۔ اناگہ آنہیا چک ترّینت۔ اے دیم آ دیما چار اِت۔ ترند ترندا کوکار کنان چو ترندیں گواثہ شیکگا تچان بوت او ڈنّا دراتک۔

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭
گوں ماھتاک سنگت ءِ منہ واری ءَ